As persoas con matrícula a tempo parcial e/ou dispensa académica deberán porse en contacto co docente en horario de titorías ou a través do correo electrónico para coñecer a maneira de acompañar o curso através das ferramentas de comunicación asíncrona estabelecidas ao efecto.

Para superar a materia será requisito indispensábel a realización das presentacións orais e a participación na discusión dirixida. Quen non realizar ambos os exercicios será considerada/o NON PRESENTADA/O.

Na segunda oportunidade (xullo) e na convocatoria adiantada de decembro haberá que realizar os mesmos traballos e probas que na primeira e o alumnado será avaliado cos mesmos criterios e coas mesmas porcentaxes que na oportunidade anterior. Caso de non ter realizado durante o cuadrimestre algunha das actividades avaliábeis, abrirase un novo prazo para a súa presentación. A presentación oral presencial e a discusión dirixida síncrona sobre a mesma realizaranse en diálogo co docente (e as outras persoas da oportunidade de xullo, se as hober) no día e hora marcados para o exame final oficial. Nese momento tamén se realizará unha proba mixta en que se presentará ao alumnado un texto dramático para pór en relación coas lecturas, que serán avaliadas através desa proba.

As persoas que se matricularen na convocatoria adiantada de decembro deberán contactar co profesor antes de o mes de novembro concluír.

Salvagardando en todo o momento os dereitos de autoría e protexendo os datos dos mesmos, os traballos académicos presentados polo alumnado da materia poderán ser incorporados á base de datos dunha ferramenta de detección de plaxio ou de presentación do mesmo exercicio en varias materias. De se producir algunha destas circunstancias, o traballo ficará anulado e poderanse activar as medidas recollidas nas "Normas de avaliación, revisión e reclamación das cualificacións dos estudos de grao e mestrado universitario da UDC".

Resultados de aprendizaxe	Competencias do título
O alumnado deberá posuír un coñecemento avanzado dalgúns dos monumentos dramáticos das literaturas en linguas galega e portuguesa.	A11 A17 A18 A19 A20	B1 B8
O alumnado deberá coñecer as diversas metodoloxías de análise literaria e espectacular e ser capaz de avaliar criticamente o estilo dun texto dramático ou dun espectáculo teatral.	A2 A11 A14	B1
O alumnado deberá ser capaz de presentar oralmente os resultados das súas análises dunha maneira rigorosa e efectiva, demostrando a súa capacidade de síntese e de xerarquización da información.		B6 B7
O alumnado deberá saber pór en relación a información presentada pol@s compañeir@s coas lecturas realizadas e facer comentarios retroalimentadores que demostren a súa capacidade para identificar os valores dun texto dramático e trazar pontes cos outros textos das diferentes dramaturxias en lingua galega e portuguesa.	A11 A17 A18 A20	B5 B7
O alumnado deberá ser quen de traballar en grupo na procura de exemplos de dramaturxias e encenacións posdramáticas, ben como de expor os seus resultados de maneira crítica e rigorosa nunha discusión dirixida asíncrona.	A11 A14	B1 B6 B7

Temas	Subtemas
1. Teatro: literatura e encenación	1.1. Reflexións sobre a representación no século XX. Experiencias no ámbito galego-portugués: __ Teatro Livre de Lisboa __ Conservatorio Nacional de Arte Galega 1.2. Teatro sen fixación escrita __ Barriga Verde e a comunicación das subalternas __ O teatro mozambicano 1.3. O metateatro en lingua galego-portuguesa
2. Teatro Modernista no Brasil e en Portugal e Teatro de Arte na Galiza	2.1. O proxecto de Teatro da Arte de Castelao e as achegas de Otero Pedrayo 2.2. A renovación estética do teatro de Oswaldo de Andrade 2.3. O teatro modernista portugués e as súas dificultades por atinxir os palcos
3. Dramaturgas	3.1. Historiografías dramáticas masculinizadas e autoras invisibilizadas 3.2. Teatro feminista na Galiza e nos países lusófonos 4.3. Dramaturgas dos séculos XX e XXI
4. A actividade teatral fronte ás ditaduras e ao xugo colonial	4.1. A refundación do teatro galego desde 1965 3.2. O teatro portugués e o 25 de abril 3.3. O teatro brasileiro e a resistencia á ditadura 3.5. O teatro de Pepetela e a Angola da pos-independencia.

Metodoloxías / probas	Competencias	Horas presenciais	Horas non presenciais / traballo autónomo	Horas totais
Lecturas	A2 A17 A18 A19 A20	2	32	34
Eventos científicos e/ou divulgativos	A2 A11 B8	2	4	6
Discusión dirixida	A11 A14 B1 B5 B7	7	21	28
Presentación oral	A2 A11 B1 B6 B7	10	20	30
Sesión maxistral	A11 A17 A18 B7 B8	8	4	12

Atención personalizada		2.5	0	2.5

*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías	Descrición
Lecturas	No Paso 8 desta Guia, está a relación de obras teatrais que o/a alumno/a debe ler ao longo do cuadrimestre. Alén destas, o docente fornecerá artigos e estudos especializados sobre os contidos tratados na materia.
Eventos científicos e/ou divulgativos	O alumnado asistirá a un evento específico escollido entre os propostos polo docente nas primeiras sesións, ora unha representación teatral, ora unha palestra sobre teatro en lingua galega ou portuguesa.
Discusión dirixida	Através do espazo de traballo colaborativo en liña o alumnado participará nunha discusión dirixida polo profesor sobre temas atinentes aos contidos da materia. Previamente, deberán preparar as discusións coa lectura de artigos especializados. Tamén se realizarán discusións dirixidas presenciais após as presentacións orais individuais. A totalidade do grupo participará no diálogo posterior ás mesmas, demostrando a asimilación das lecturas por medio de comentarios retroalimentadores.
Presentación oral	Exposicións orais individuais, na aula, en que se exporá a análise e comentario dun texto dramático en función das pautas fornecidas polo docente e os contidos tratados nas sesións. Cada estudante deberá realizar dúas exposicións de textos diferentes. En función do número total de alumnado da materia, a segunda presentación poderá realizarse asincronamente, subíndoa ao espazo virtual da materia. Neste caso, a discusión dirixida posterior terá lugar por escrito.
Sesión maxistral	Sesións de traballo en que o profesorado explica a contextualización e os elementos necesarios do temario para que o alumnado poda desenvolver os traballos prácticos.

Metodoloxías	Competencias	Descrición	Cualificación
Lecturas	A2 A17 A18 A19 A20	O control das lecturas será realizado por medio da participación na aula nos diálogos posteriores ás presentacións orais individuais.	30
Presentación oral	A2 A11 B1 B6 B7	O/a estudante deberá realizar un mínimo de dúas presentacións de monumentos dramáticos escritos en lingua galega ou portuguesa, unha síncrona presencial e a outra, gravada. Se o número de persoas matriculadas fose elevado, o/a docente poderá propor que se a presentación síncrona presencial se realice por parellas. Avaliarase a capacidade de focar os aspectos centrais da obra e a súa singularidade, así como de a pór en relación coas temáticas e correntes comentadas nas sesións expositivas. Tamén se ponderará a escolla e comentario oral dun fragmento da mesma.	30
Eventos científicos e/ou divulgativos	A2 A11 B8	O alumnado deberá asistir ora a un espectáculo teatral programado na contorna, ora a unha palestra especializada sobre teatro en lingua galega e portuguesa. Posteriormente, deberá realizar un informe -oral ou escrito- sobre o mesmo. O docente comunicará nas primeiras sesións presenciais a natureza e lugar de celebración do evento e, se for preciso, presentará alternativas para o alumnado que non puider asistir ao inicialmente programado.	10
Discusión dirixida	A11 A14 B1 B5 B7	As sesións de aula comenzarán coa posta en común dos lecturas preparatorias previas, nunha rolda voluntaria en que o alumnado desambiguará os termos centrais do texto, focará os aspectos máis significativos, levantará cuestións derivadas e porá en relación os aspectos recollidos na lectura con outros contidos da materia. Esta participación ao longo do cuadrimestre será avaliada até ao 15% da cualificación final. Aliás, o estudantado participará -nun contexto formal e coas claves da redacción académica- nun foro de discusión asíncrona aberto no Moodle en que o docente proporá unhas liñas temáticas ou preguntas sobre un dos contidos da materia. Para unha correcta participación será preciso realizar unhas lecturas previas sinaladas desde a primeira sesión. Serán avaliados tanto a interiorización das lecturas e a capacidade de identificar os aspectos máis relevantes, como o diálogo estabelecido co resto de integrantes da turma (para o que será preciso unha lectura demorada dos seus comentarios).	30

Observacións avaliación
As persoas con matrícula a tempo parcial e/ou dispensa académica deberán porse en contacto co docente en horario de titorías ou a través do correo electrónico para coñecer a maneira de acompañar o curso através das ferramentas de comunicación asíncrona estabelecidas ao efecto. Para superar a materia será requisito indispensábel a realización das presentacións orais e a participación na discusión dirixida. Quen non realizar ambos os exercicios será considerada/o NON PRESENTADA/O. Na segunda oportunidade (xullo) e na convocatoria adiantada de decembro haberá que realizar os mesmos traballos e probas que na primeira e o alumnado será avaliado cos mesmos criterios e coas mesmas porcentaxes que na oportunidade anterior. Caso de non ter realizado durante o cuadrimestre algunha das actividades avaliábeis, abrirase un novo prazo para a súa presentación. A presentación oral presencial e a discusión dirixida síncrona sobre a mesma realizaranse en diálogo co docente (e as outras persoas da oportunidade de xullo, se as hober) no día e hora marcados para o exame final oficial. Nese momento tamén se realizará unha proba mixta en que se presentará ao alumnado un texto dramático para pór en relación coas lecturas, que serán avaliadas através desa proba. As persoas que se matricularen na convocatoria adiantada de decembro deberán contactar co profesor antes de o mes de novembro concluír. Salvagardando en todo o momento os dereitos de autoría e protexendo os datos dos mesmos, os traballos académicos presentados polo alumnado da materia poderán ser incorporados á base de datos dunha ferramenta de detección de plaxio ou de presentación do mesmo exercicio en varias materias. De se producir algunha destas circunstancias, o traballo ficará anulado e poderanse activar as medidas recollidas nas "Normas de avaliación, revisión e reclamación das cualificacións dos estudos de grao e mestrado universitario da UDC".

Bibliografía básica	Figueiredo, César Alessandro (2015). "A ditadura militar no Brasil e o teatro: memória e resistência da classe artística", Revista Eletrônica de Ciência Política 6, n. 2. file:///Users/carlosbiscainho/Downloads/44240-167761-1-PB.pdf Biscainho-Fernandes, C-C (2019). "A dramaturxia galega feminina no século XXI", eHumanista IVITRA, 15, Monogràfic III, Santa Bárbara (California) (Estados Unidos), UC Santa Barbara, 2019, pp. 324-341. Tato Fontaíña, L. (2009). "A renovación dramática na Galiza e no Brasil: a muller como problema", en Laura Tato Fontaíña & Mª Amparo Tavares Maleval (eds.): Estudos Galego-Brasileiros 3. Língua, Literatura, Ident. Rio de Janeiro Tato Fontaíña, L. (2009). "Frustracións parapelas: Teatro Modernista Brasileiro e Teatro de Arte Galego", . en Olivia Rodríguez González (ed.): Novas achegas ao mundo da cultura galega. Enfoques literarios e Tato Fontaíña, L (2000). "O teatro desde 1936", en Anxo Tarrío (coord.), Literatura Galega.. A Coruña: Hércules de Edicións Vasques, Eugénia (1999). "O teatro português e o 25 de abril", . Instituto Camoes Biscainho-Fernandes, C-C (2007). A Escola Dramática Galega na configuración do sistema teatral. Santiago: Editorial Laiovento Caetano, Cristina Maia (2004). Conhecer o teatro em Moçambique. Pinhel: Pinhel Editora. Caetano, Ana Cristina Maia (2003). Contributos para o Estudo do Teatro em Moçambique. Dissertaçao de Mestrado Rebello, F. L. (1991). História do Teatro . Lisboa: Imprensa Nacional / Casa da Moeda Tato Fontaíña, L (1999). Historia do teatro galego. Das orixes a 1936. Vigo: A Nosa Terra Barata, J. Oliveira (1991). História do Teatro Portugués. Lisboa: Universidade Aberta Garcia Mendes, Miriam (1993). O negro e o teatro brasileiro. Sao Paulo-Rio de Janeiro-Brasília: Hucitec-IBAC Magaldi, Sábato (2001). Panorama do teatro brasileiro. São Paulo: Global Campoi García, Comba (2018). Sen medo ao demo: resistencia simbólica na Galiza da Posguerra:o teatro de títeres de Barriga Verde. Allariz: Dr. Alveiros Lourenço Módia, C. & Biscainho-Fernandes, C-C (2000). Talía na Crónica de Nós. Dez anos de teatro galego (1990-1999). Ourense: Abano (2003). Teatro galego. Setepalcos 4. Coimbra: Cena Lusófona Biscainho-Fernandes, C-C (2008). Un país desde as táboas. 125 anos de teatro galego. Compostela: Xunta de Galicia
	TÍTULOS DRAMÁTICOS PARA TRABALLAR NAS SESIÓNS Manuel Laranjeira,  …Amanhã Marcelino Mesquita, Uma anedota Xaime Quintanilla, Alén Otero Pedrayo, Teatro de máscaras Oswald de Andrade, A morta Almada Negreiros, Deseja-se mulher María Xosé Queizán,  Antígona Hilda Hilst, O novo sistema María Estela Guedes, A boba Vidal Bolaño,  Laudamuco Señor de Ningures Manuel Lourenzo, Defensa de Helena Prista Monteiro, A bengala Chico Buarque et al., Roda viva Pepetela, A corda * * TEXTOS DRAMÁTICOS SUSCEPTÍBEIS DE SEREN PRESENTADOS Xaime Quintanilla, Donosiña. Ramón Cabanillas e Antón Vilar Ponte, O Mariscal Luís Manteiga, A mecada Nelson Rodrigues, Álbum de família Oswald de Andrade, O Homem e o Cavalo Cotarelo Valledor, Hostia Rafael Dieste, A fiestra valdeira Fernando Pessoa, O Marinheiro Almada Negreiros, O Público em Cena Xohana Torres, A outra banda do Iberr Fiama Hasse Pais Brandão, Auto de família Sílvia Gomez, O céu cinco minutos antes da tesmpestade Vanessa Sotelo, Nome: Bonita AveLina Pérez, Os cans non comprenden a Kandinsky Luís Seoane, A soldadeira Álvaro Cunqueiro, O incerto Señor don Hamlet, príncipe de Dinamarca Euloxio R. Ruibal, Zardigot Daniel Cortezón, Xelmírez ou a gloria de Compostela Francisco Taxes, O velorio Manuel Lourenzo, Traxicomedia do vento de Tebas namorado dunha forca Manuel Lourenzo, Defensa de Helena Sttau Monteiro, Felizmente há luar Bernardo Santareno, Português, escritor, 45 anos de idade Oduvaldo Vianna Filho, “Vianinha”, Papa Highirte Gianfranco Guarnieri, Eles não usam black-tie
Bibliografía complementaria	Tato Fontaíña, L. (2001). A construción dun teatro nacional en Castelao. Castelao. Co pensamento en Galiza. Actas do Congreso. Pontevedra: AS-PG / Concello de Pontevedra. pp Fernández Castro, X.M. (2011). A obra dramática de Roberto Vidal Bolaño. Santiago de Compostela: Xunta de Galicia \| Bertamiráns: Laiovento Franco, Camilo (2012). Dez obras na vida de Vidal Bolaño. A Coruña: Biblos Tato Fontaíña, L. (2013). Do teatro ao cinema. Obras dramáticas e guións cinematográficos de Ramón Otero Pedrayo. Santiago de Compostela: Sotelo Blanco Carvalho Calero, R (2000). Escritos sobre teatro. A Coruña: Biblioteca-Arquivo Teatral 'Francisco Pillado Mayor' da Universidade da Coruña Vidal Ponte, R. (2014). Fóra de portas. Santiago: Positivas Cruz, I. (2001). Historia do teatro português. Lisboa: Verbo Vasques, Eugénia (2001). Mulheres que escreveram teatro no século XX em Portugal . Lisboa: Colibri Martínez Teixeiro, Alva (2009). O Herói Incómodo. Utopia e Pessimismo no Teatro de Hilda Hilst. A Coruña: Biblioteca-Arquivo Teatral "Francisco Pillado Mayor" Cruz, I. (2005). O teatro português. Estrutura e transversalidade. A Coruña: Biblioteca-Arquivo Teatral "Francisco Pillado Mayor" Prado, Décio de Almeida (1993). Peças, pessoas, personagens. O teatro brasileiro de Procópio Ferreira a Cacilda Becker. Sao Paulo: Companhia das Letras Pascual, Roberto (2013). Roberto Vidal Bolaño e os oficios do teatro. Vigo: Xerais Tato Fontaíña, L. (2013). Roberto Vidal Bolaño. Unha vida para o teatro. Noia: Toxossoutos Barbosa, Pedro (2005). Teoría do Teatro Moderno. A hora zero. Porto: Edições Afrontamento Pena, M. & Enríquez, G. (2013). Un chapeu negro e un nariz de pallaso. Vigo: Galaxia Pérez, Marta & Vanesa Sotelo (2013). “Tomar as rendas e crear á inversa: unha perspectiva feminista da creación escénica en Galicia”. En Revista Galega de Teatro nº 73: 7-16..

Observacións
Esta materia ten continuidade en "Literatura e espectáculo", do Mestrado Universitario en Literatura, Cultura e Diversidade.