Identifying Data 2020/21
Subject (*) Galician Migrant Communities in America and Europe Code 615472106
Study programme
Mestrado Universitario en Migracións Internacionais: Investigación, Políticas Migratorias e Mediación Intercultural
Descriptors Cycle Period Year Type Credits
Official Master's Degree 1st four-month period
First Obligatory 2
Language
Spanish
Teaching method Face-to-face
Prerequisites
Department Socioloxía e Ciencias da Comunicación
Coordinador
E-mail
Lecturers
E-mail
Web http://http://esomi.es/index.php/es/
General description Os obxectivos do curso consisten en:

1. Estudar o desenvolvemento dos movementos migratorios galegos no contexto dos grandes movementos migratorios cara a América e Europa
2. Coñecer a evolución e composición dos fluxos migratorios cara a América e Europa (orixe e destino, variables sociodemográficas, etc.)
3. Coñecer as características económicas, sociais e demográficas da sociedade galega, na era da emigración masiva e na década dos 60, como principal lugar de emisión de emigrantes
4. Analizar a integración e inserción das comunidades galegas no exterior, incluíndo a perspectiva de xénero
5. Analizar a construción e evolución da identidade galega no exterior desde un enfoque interxeracional, a nivel familiar e institucional (asociacións e centros rexionais)
6. Estudar o retorno dos galegos e a inmigración dos seus descendentes en Galicia
7. Analizar o impacto da crise económica na reactivación das cadeas migratorias de galegos
Contingency plan 1. Modificacións nos contidos

2. Metodoloxías
*Metodoloxías docentes que se manteñen

*Metodoloxías docentes que se modifican

3. Mecanismos de atención personalizada ao alumnado

4. Modificacións na avaliación

*Observacións de avaliación:

5. Modificacións da bibliografía ou webgrafía

Study programme competencies
Code Study programme competences
A1 Comprender os límites epistemolóxicos do estudo das migracións internacionais e a natureza esencialmente política que sostén a definición e identificación do fenómeno migratorio.
A2 Relativizar e valorar as intensidades observadas dos movementos migratorios, desde unha perspectiva comparativa e contextualizada histórica e culturalmente
A3 Relativizar e valorar o impacto das migracións internacionais nas sociedades de orixe e destino en función do cambio social que xeran, dos intereses en xogo, e da construcción social das identidades culturais
A4 Profundidade na análise dos movementos migratorios asociados á historia e á situación actual de Galicia, como orixe e como destino
A5 Comprender os argumentos filosóficos e xurídicos tras as distintas perspectivas sobre as migracións internacionais e as problemáticas sociais que xeran.
A6 Dominar as principais fontes de documentación estatística e bibliográfica que lle permita manterse informado e iniciar e programar estudos exploratorios sobre temáticas relacionadas coas migracións internacionais
A7 Coñecer as virtudes e as limitacións das principais fontes e indicadores estatísticos para a descrición dos movementos migratorios en distintos contextos territoriais e na súa evolución temporal
A8 Comprender o potencial das distintas técnicas de investigación social para o estudo das migracións internacionais así como os condicionamentos deontolóxicos profesionais.
A9 Manexar os conceptos fundamentais no estudo das migracións internacionais
A10 Coñecer suficientemente os autores e traballos de maior relevancia académica e profesional
A11 Ter suficiente capacidade de abstracción para presentar o fenómeno migratorio dende unha perspectiva macro-sociolóxica e na súa relación máis ampla coa estrutura social e o mercado de traballo
B1 Posuír e comprender coñecementos que acheguen unha base ou oportunidade de ser orixinais no desenvolvemento e/ou aplicación de ideas, a miúdo nun contexto de investigación
B2 Que os estudantes saiban aplicar os coñecementos adquiridos e a súa capacidade de resolución de problemas en ámbitos novos ou pouco coñecidos dentro de contextos máis amplos (ou multidisciplinares) relacionados coa súa área de estudo
B3 Que os estudantes sexan capaces de integrar coñecementos e enfrontarse á complexidade de formular xuízos a partir dunha información que, sendo incompleta ou limitada, inclúa reflexións sobre as responsabilidades sociais e éticas vinculadas á aplicación dos seus coñecementos e xuízos
B6 Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse
B7 Resolver problemas de forma efectiva
B8 Comunicarse de xeito efectivo nun ámbito de traballo
B9 Traballar de forma autónoma con iniciativa
B10 Traballar de forma colaboradora
B11 Comportarse con ética e responsabilidade social como cidadán e como profesional
B12 Capacidade para interpretar, seleccionar e valorar conceptos adquiridos noutras disciplinas do ámbito social
B13 Capacidade para a aprendizaxe de novos métodos e teorías, que doten dunha gran versatilidade para adaptarse a novas situacións
C1 Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común.
C5 Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade.

Learning aims
Learning outcomes Study programme competences
1. Coñecer o contexto galego no marco dos movementos migratorios en España, o perfil dos emigrantes e o contexto das principais sociedades receptoras. Identificar a importancia das cadeas migratorias, como ferramenta facilitadora da migración e a súa posterior inserción nos países de acollida, así como xeradora dela identidade española no exterior. Identificar e valorar o impacto que la emigración tivo en Galicia. AC1
AC2
AC3
AC4
AC5
AC7
AC9
AC11
BC1
BC3
CC5
2. Identificar a complexidade migratoria de Galicia actual consecuencia da emigración histórica en Galicia (tipoloxía da inmigración). Analizar o impacto que a crise ten nos movementos migratorios galegos. AC1
AC2
AC4
AC6
AC7
AC9
AC11
BC1
BC3
BC6
CC5
3. Coñecer as investigacións que abordan os movementos migratorios galegos desde diferentes disciplinas, desde unha perspectiva de xénero e xeracional. Coñecer e dominar as diferentes metodoloxías, utilizadas para o estudo das migracións. AC1
AC2
AC4
AC5
AC6
AC7
AC8
AC9
AC10
AC11
BC1
BC2
BC3
BC12
BC13
CC1
CC5
4. Interpretar os coñecementos teóricos e prácticos, relacionar as migracións a América e Europa co contexto migratorio galego actual. Ser capaz de comunicalos de forma oral e por escrito. AC1
AC2
AC3
AC4
AC5
AC6
AC8
AC9
AC10
AC11
BC1
BC2
BC3
BC7
BC8
BC9
BC10
BC11
BC12
BC13
CC1
CC5

Contents
Topic Sub-topic
1. Os movementos migratorios cara a América - Contexto galego
- Principais países de acollida e o seu contexto social, económico e político
- Perfil dos emigrantes: económicos e políticos, orixe social, sexo e idade
2. Os movementos migratorios cara a Europa - Contexto galego
- Principais países de acollida e o seu contexto social, económico e político
- Perfil dos emigrantes: económicos e políticos, orixe social, sexo e idade
3. A integración das comunidades migrantes en América e Europa - As cadeas migratorias e o seu papel en:
A elección do destino migratorio
A inserción laboral
A integración laboral
-A integración e inserción no mercado de traballo segundo xénero da poboación galega
-A integración dos descendentes de emigrantes nados no exterior
-A identidade española no exterior

4. As investigacións sobre comunidades migrantes galegas en América e Europa En América: os casos de Cuba e Arxentina
En Europa: Francia e Suíza
5. Galicia “un lugar migratorio” - A tipoloxía da inmigración en Galicia: retornados, descendentes e inmigrantes estranxeiros
- Evolución, composición e tendencia da inmigración en Galicia
- O impacto da crise económica e a reactivación das cadeas migratorias.

Planning
Methodologies / tests Competencies Ordinary class hours Student’s personal work hours Total hours
Document analysis A1 A2 A3 A4 A5 A8 A9 A10 A11 B2 B3 B6 B8 B10 B11 B12 C1 C5 0 9 9
Supervised projects A1 A2 A3 A4 A5 A6 A7 A8 A9 A10 A11 B1 B2 B3 B7 B9 B12 B13 C1 0 15 15
 
Personalized attention 26 0 26
 
(*)The information in the planning table is for guidance only and does not take into account the heterogeneity of the students.

Methodologies
Methodologies Description
Document analysis Facilitarase material polas profesoras: lecturas, datos estatísticos, documentais ou películas. Para a súa consulta e análise crítico.

Os documentos e material compartiranse a través da plataforma Moodle.
Supervised projects A materia avaliarase a través da realización dun traballo escrito individual, no que se relacionarán os diferentes contidos da materia (teóricos e prácticos)
As instrucións para a realización do traballo compartiranse a través da plataforma Moodle.

Guiarase ao alumnado na realización do traballo tutelado, mediante a atención personalizada.

Personalized attention
Methodologies
Supervised projects
Description
Para o desenvolvemento do traballo tutelado, recoméndase a consulta cos profesores, co fin de acordar os criterios de calidade que procede empregar, e os obxectivos que debe alcanzar o alumnado para superar a avaliación.
Estas consultas faranse por medio de titorías, persoais ou grupais no horario de titorías, ou mediante o uso das novas tecnoloxías de comunicación (skype), con concertación previa.
Para facilitar o seguimento dos traballos, admítense e promoven as consultas por correo electrónico.


Assessment
Methodologies Competencies Description Qualification
Supervised projects A1 A2 A3 A4 A5 A6 A7 A8 A9 A10 A11 B1 B2 B3 B7 B9 B12 B13 C1 A materia avaliarase a través da realización dun traballo escrito individual, no que se relacionarán os diferentes contidos da materia (teóricos e prácticos)
100
 
Assessment comments

En caso de non poder acceder ou de non superar a avaliación a través do traballo tutelado, tense dereito a exame da convocatoria oficial, de carácter presencial.
Os alumnos non asistentes realizarán o exame de modo oral mediante unha do TIC dispoñibles para ese efecto.


Sources of information
Basic (). .
Alted, A. y Asenjo, A. (Coords.) (2006). De la España que emigra a la España que acoge. Madrid: Fundación Francisco Largo Caballero
Oso, L. (2004). Españolas en París: estrategias de ahorro y consumo en las migraciones internacionales. Barcelona: Bellaterra
Liñares, X.A. (Coord.) (2009). Hijos y nietos de la emigración española : las generaciones del retorno. Vigo: Grupo España Exterior
Oso, L.; Golías, M. y Villares, M. (2008). Inmigrantes extranjeros y retornados en Galicia: la construcción del puente transnacional. Política y sociedad, 45(1), 103-117.
Castillo, J.C. (1980). La emigración española en la encrucijada: estudio empírico de la emigración de retorno. . Madrid: Centro de Investigaciones Sociológicas (CIS)
Yañez, C. (1999). Los mercados de trabajo americanos para la emigración ultramarina. A. Fernández y J. Moya (ed.), La inmigración española en Argentina, Biblos, Buenos Aires
Cagiao, P. (2007). Os galegos de Ultramar. Arrecife Edicións-La Voz de Galicia
Oso, L. (Dir.) (2008). Transciudadanos: hijos de la emigración española en Francia. Madrid: Fundación Francisco Largo Caballero
Oso, L. y Villares, M. (2008). “Galegas en Europa: una perspectiva comparada entre Francia y Países Bajos (1950-1990)”. Cid Fernández, X. M.; Domínguez Alberte, X. C. y Raúl Soutelo Vázquez: Migracións na Galicia contemp
Vázquez, A. (2008). “Unha visión xeral da emigración galega contemporánea a América e a Europa”. in Cid Fernández, X. M.; Domínguez Alberte, X. C. y Raúl Soutelo Vázquez: Migracións na Galicia cont

El tren de la memoria (Documental) (2005) Arribas, M. y Pérez, A. (Directoras) España: LaIguana / Oasis P.C. 

Gallego (Película)(1988) Gómez, M. O. (Director) Coproducción Cuba-España; ICAIC / S.G.Producciones Cinematográficas S.L. 

Les femmes du 6ème étage / Las chicas de lasexta planta (Película) (2010) Le Guay, P. (Director) Francia: Les Films de la Suane / France 2Cinéma

Triscornia(Documental) (2010). Ángulo, Y. (Director) Cuba: Red Iberoamericana deMasculinidades. 

Un franco, 14pesetas (Película) (2005) Iglesias, C. (Director) España: Drive Cine / AdivinaProducciones 

Vientos de agua(serie de TV) (2005) Campanella, J.J. (Director) Coproducción Argentina-España:100 bares producciones / Tele 5 

Complementary Farías, R. (Coomp.) (2007). Buenos Aires Gallega. Inmigración, pasado y presente. Temas de patrimonio cultural nº 20. Comisión para la Preservación del Patrimonio Cultural de la Ciud
Vidal, J.A. (2006). Cadenas migratorias locales, nichos laborales y empresariales e el colectivo gallego de Cuba: 1899-1959. Revista Complutense de Historia de América. Vol. 32, pp197-2, Madrid.
Soutelo, R. (2001). De América para a casa: correspondencia familiar de emigrantes galegos no Brasil, Venezuela e Uruguai, 1916-1969. Santiago de Compostela: Consello da Cultura Galega
González, E. (2011). Desde Argentina la reincorporación a España de emigrantes españoles y sus descendientes con doble nacionalidad.. Amérique Latine Histoire et Mémoire. Les Cahiers ALHIM, (22).
González, J.C. (2003). Emigración de mujeres gallegas a Cuba: Las Hijas de Galicia. Vigo: Editorial EcoVigo
Núñez Seixas, X.M (2001). Emigración transoceánica de retorno e cambio social na Península Ibérica: Algunhas observacións teóricas en perspectiva comparada. Santiago de Compsotela: Estudos Migratorios, 11-12
Cagiao, P. (2007). Experiencia de Galicia y América Latina. En VII Jornadas de Codesarrollo: Remesas y Desarrollo Local, Lleida.
Barnet, M. (1983). Gallego . Instituto Cubano del Libro. Editorial Letras Cubanas. La Habana, Cuba.
De Cristóforis, N.A. (2006). Ideas y políticas migratorias españolas a fines del Antiguo Régimen: el caso astur-galaico. Anuario de Estudios Americanos, 63, 2, julio-diciembre, pp.117-150. scuela de Estudios Hispano-Ameri
Da Orden, M.L. (2004). Inmigración española, familia y movilidad social en la Argentina moderna Una mirada desde Mar del Plata (1890-1930). ). Ed. Biblos. Colección La Argentina Plural, Buenos Aires.
García, M. (2005). La eficacia de las redes y los resultados de los vínculos: las elites de los emigrantes españoles en la Argentina (1862-1923) . Revista Complutense de Historia de América, vol. 31, pp.147-176. Universidad Complutense de Madrid.
Aguilera, M J. (2000). La emigración española a América a lo largo del siglo XX. . A Distancia. 18. 1. pp. 201 – 208 Monográfico, Cambios en la población española a lo largo del sigl
Vilar, J.B. (2006). La España del exilio. Las emigraciones políticas españolas en los siglos XIX y XX. Madrid: Síntesis
Izquierdo, A. (Ed.) (2011). La migración de la memoria histórica. Barcelona: Bellaterra
Sánchez, B. (1995). Las causas de la emigración española 1880-1930. Madrid: Alianza
Golías, M. (2015). Los herederos de la ciudadanía. Los nuevos españoles a través de la Ley de la Memoria Histórica en Cuba y Argentina. Barcelona: Icaria
Hoerder, D. (1995). Mercados de trabajo, comunidad y familia: Um análisis de género del proceso de inserción y aculturación. Estudios Migratorios Latinoamericanos, nº30 pp.249-276. Centro de Estudios Migratorios Latinoamerica
González, E. (2009). Redes sociales y emigración: el caso de los marplatenses. . Revista de Indias, 2009, vol. LXIX, n.º 245, pp.199- 224. Instituto de Historia (CSIC), Madrid.
González, J.C. y Angulo, Y. (). Un origen, dos sexos y vários estereotipos discriminatorios. Red Iberoamericana y Africana de Masculinidades, Universidad de La Habana, Cuba
Da Orden, M.L. (2010). Una familia y un océano de por medio : la emigración gallega a la Argentina, una historia a través de la memoria epistolar. Anthropos, Barcelona

FONTES ESTATÍSTICAS:

Padrón de Españois Residentes no Estranxeiro (PERE), Instituto Nacional de Estatística

Censo Electoral de Residentes Ausentes (CERA), Instuto Nacional de Estatística

Enquisa de Variacións Residenciais (EVR), Instituto Nacional de Estatística

Movementos migratorios, Instituto Galego de Estatísitica


Recommendations
Subjects that it is recommended to have taken before

Subjects that are recommended to be taken simultaneously

Subjects that continue the syllabus

Other comments


(*)The teaching guide is the document in which the URV publishes the information about all its courses. It is a public document and cannot be modified. Only in exceptional cases can it be revised by the competent agent or duly revised so that it is in line with current legislation.