Identifying Data 2020/21
Subject (*) Health Care and Social Services: Providing Assistance in Asylum and Refugee Situations Code 615472210
Study programme
Mestrado Universitario en Migracións Internacionais: Investigación, Políticas Migratorias e Mediación Intercultural
Descriptors Cycle Period Year Type Credits
Official Master's Degree 2nd four-month period
 First Optional 3
Language
Spanish
Teaching method Face-to-face
Prerequisites
Department Economía
Socioloxía e Ciencias da Comunicación
Coordinador
E-mail
Lecturers
E-mail
Web http://www.esomi.es
General description A materia pretende que os/as estudantes adquiran os coñecementos que permitan a análise das dinámicas de comunicación e interpretación cultural que se xeran entre a poboación inmigrante; prestando especial atención aos ámbitos sanitario e de servizos sociais.
Contingency plan 1. Modificacións nos contidos

2. Metodoloxías
*Metodoloxías docentes que se manteñen

*Metodoloxías docentes que se modifican

3. Mecanismos de atención personalizada ao alumnado

4. Modificacións na avaliación

*Observacións de avaliación:

5. Modificacións da bibliografía ou webgrafía

Study programme competencies
Code Study programme competences
A1 Comprender os límites epistemolóxicos do estudo das migracións internacionais e a natureza esencialmente política que sostén a definición e identificación do fenómeno migratorio.
A5 Comprender os argumentos filosóficos e xurídicos tras as distintas perspectivas sobre as migracións internacionais e as problemáticas sociais que xeran.
A11 Ter suficiente capacidade de abstracción para presentar o fenómeno migratorio dende unha perspectiva macro-sociolóxica e na súa relación máis ampla coa estrutura social e o mercado de traballo
B1 Posuír e comprender coñecementos que acheguen unha base ou oportunidade de ser orixinais no desenvolvemento e/ou aplicación de ideas, a miúdo nun contexto de investigación
B2 Que os estudantes saiban aplicar os coñecementos adquiridos e a súa capacidade de resolución de problemas en ámbitos novos ou pouco coñecidos dentro de contextos máis amplos (ou multidisciplinares) relacionados coa súa área de estudo
B3 Que os estudantes sexan capaces de integrar coñecementos e enfrontarse á complexidade de formular xuízos a partir dunha información que, sendo incompleta ou limitada, inclúa reflexións sobre as responsabilidades sociais e éticas vinculadas á aplicación dos seus coñecementos e xuízos
B7 Resolver problemas de forma efectiva
B8 Comunicarse de xeito efectivo nun ámbito de traballo
B10 Traballar de forma colaboradora
B11 Comportarse con ética e responsabilidade social como cidadán e como profesional
B15 Capacidade para resolver problemas con iniciativa, toma de decisións, creatividade, razoamento crítico e de comunicar e transmitir coñecementos, habilidades e destrezas
C1 Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común.
C4 Asumir como profesional e cidadán a importancia da aprendizaxe ao longo da vida.

Learning aims
Learning outcomes Study programme competences
Os obxectivos do curso consisten na adquisición por parte do alumnado de: 1. Competencias xenéricas en coñecementos que permitan a comprensión das dinámicas de comunicación e interpretación cultural que se xeran no referente ao ámbito da saúde e das necesidades básicas BC1
BC2
BC3
 CC1
CC4
2. Competencias xenéricas para desenvolver unha mirada crítica, e creativa ao analizar a problemática da asistencia á poboación estranxeira en contextos de acollida: Crítica, no sentido de pór en cuestionamiento os principios organizadores do coñecemento, Crísica despois de que toma conciencia dos propios límites dos coñecementos producidos e Creativo, ao considerar as implicacións sociais e políticas que os discursos levan. Todo iso aspirando a ir máis aló dunha convencional antropo-sociología da saúde/enfermidade e do benestar social e, para armar a nosa capacidade analítica cunha sociología do coñecemento que sexa sumamente consciente da dimensión política e ética do mesmo. BC7
BC8
BC10
BC11
BC15
 CC1
CC4
3. Competencias específicas en coñecementos que permitan identificar factores específicos da comunicación intercultural en contextos de prestación de servizos sociais básicos e sanitarios; así como coñecementos que permitan profundar sobre as claves culturais que orientan a interpretación da enfermidade, a dependencia e os riscos para a saúde e o benestar. AC1
AC5
AC11
 CC1
CC4

Contents
Topic Sub-topic
Introdución

Presentación do programa e da metodoloxía da materia
Os Modos de influencia sociocultural na enfermidade e a saúde Repaso das teorías e modelos sobre a relación entre cultura e saúde
O rol das desigualdades sociais na xénese e prevalencia das
enfermidades. 		Análise da intervención comunitaria desde un modelo complexo de saúde que de conta das desigualdades sociais
O sistema sanitario español ante o reto da diversificación sociocultural xerada pola inmigración extracomunitaria Evidencias e constatacións a partir dunha análise crítica sobre a inaccesibilidades do sistema.
Necesidades de saúde desde a óptica dos protagonistas da inmigración extracomunitaria. Análise a partir de experiencias narradas e estudo de casos
Os retos da protección social nunha España máis ?colorida e fragmentada. A crise económica e as consecuencias sobre o sistema.
Necesidades en políticas de protección social desde a óptica dos protagonistas da inmigración extracomunitaria. Constatacións a partir de experiencias
narradas e estudo de casos
Estratexias e tácticas ante unha organización da atención á saúde etnocéntrica e sociocéntrica. Evidencias a partir dunha análise
multisectorial: (medicamento xeral, ginecología, pediatría, CSM e atención
hospitalaria).

Planning
Methodologies / tests Competencies Ordinary class hours Student’s personal work hours Total hours
Supervised projects A1 A5 A11 B1 B2 B3 B7 B8 B10 B11 B15 C1 C4 0 0 0
 
Personalized attention 75 0 75
 
(*)The information in the planning table is for guidance only and does not take into account the heterogeneity of the students.

Methodologies
Methodologies Description
Supervised projects A materia avaliarase a través das aportacións dos estudantes en base á bibliografía, as experiencias e todo aquilo tratado na asignatura.
Para garantir no proceso de avaliación a identidade do estudantado a distancia, cada un/ha deste terá que presentarse visualmente, acompañado por algún documento oficial de identidade.

Personalized attention
Methodologies
Supervised projects
Description
Resérvanse horas do profesoraso responsable da asignatura para titorizar o traballo polo que se avaliará ao estudante. Estas titorías realizánse igualmente cos estudantes on-line a través dos medios de comunicación establecidos de acordo entre a profesora e os estudantes.

Assessment
Methodologies Competencies Description Qualification
Supervised projects A1 A5 A11 B1 B2 B3 B7 B8 B10 B11 B15 C1 C4 Se cumpre co mínimo establecido de asistencia rexistrada, o alumno poderá ser avaliado a través dun traballo global para o módulo de mediación intercultural. Para o devandito traballo estableceranse uns exercicios concretos sobre a temática específica da materia. 100
 
Assessment comments

En caso de non poder acceder ou de non superar a avaliación a través do traballo tutelado, terase dereito ao exame da convocatoria oficial,
de
carácter presencial. Os estudantes on-line terán esta mesma opción a través dun exame online na plataforma Moodle, na que se identificarán persoalmente.


Sources of information
Basic (). .

Alemán Bracho, M. C. (2011). Inmigración y servicios sociales. Papers: Revista de sociología, 96(3), 825-852.
Blanco Moreno, A. & Hernández Pascual (2009). El sistema sanitario y la inmigración en España desde la perspectiva de la política fiscal. Gaceta Sanitaria: Órgano oficial de la Sociedad Española de Salud Pública y Administración Sanitaria, 23(1), 25-28
Clavijo, C. & Aguirre, M. (Coord.) (2002) Políticas Sociales y Estado de Bienestar en España: Las Migraciones. Informe 2002. Madrid: Fundación Hogardel Empleado.
Delgado del Rincón, L.E. (2014) El derecho a laasistencia sanitaria de los inmigrantes irregulares: reflexiones sobre lareforma introducida por el Real Decreto-ley 16/2012, de 20 de abril. Revista de estudios políticos , ISSN0048-7694, Nº 163, 2014 , páxs. 189-231.
Guillén Sábada, M.E.; de Lucas y Murillo de la Cueva, Pérez Madera, D. & Arias Astray, A. (2001). Servicios sociales e inmigración: límites y retos para una nueva política social. Alternativas: cuadernos de trabajo social, 9, 211-239.
Montagud Mayor, X. & Torres Pérez, F. (2002). Inmigración y servicios sociales: entre el estereotipo y la realidad. Cuadernos electrónicos de filosofía del derecho, 6 (Exemplar dedicado a: Textos para la discusión en el Seminario "La integración social de los inmigrantes en la Comunidad Valenciana. Modelos de políticas públicas en Valencia 13,14 y 15 de noviembre de 2002).
Moreno Fuentes, F.J.; Arriba González, A. y Moreno Fernández, L. (2006). Inmigración, diversidad y protección social en España. Revista española del tercer sector, 4, 53-98 (Exemplar dedicado a: Inmigración e integración).
Moreno Márquez, G. & Aierdi Urraza, X. (2008). Inmigración y servicios sociales ¿última red o primer trampolín? Zerbitzuan: Gizarte zerbitzuetarako aldizkaria. Revista de servicios sociales, 44, 7-18.
Olmo (del) Vicén, N. (2008). Reflexiones sobre inmigración y servicios sociales en España. Aposta: Revista de Ciencias Sociales, 37.
Pérez Giménez, R. (1999) «Políticas Sanitarias y Desigualdades en España» en Adelantado, J (coord.) Cambios en el Estado del Bienestar. Políticas sociales y desigualdades en España. Barcelona: Icaria & UAB.
Requena, J. (2001). Inmigración, ciudad y policía. Scripta Nova: Revista electrónica de geografía y ciencias sociales, 5(94) (Exemplar dedicado a: Migración y cambio social: III Coloquia internacional de geocrítica).

Complementary

Bates, Maryann S. / W. Thomas Edwards (1998) “Ethnic Variations in the

Chronic Pain Experience”, en Brown, Peter Understanding and Applying
Medical Anthropology. Mountain View –California-, Mayfield.

Bishop, B. Beatrice (1958) 80 Puerto Rican Families in New York City: Health
and Disease Studied in Context. New York, Columbia University Press

Brown, P.J. / Ronald L. Barrett / Mark B. Padilla (1998) “Medical Anthropology:
An Introduction to the Fields”, en Brown, Peter, op. Cit., Mountain View –
California-, Mayfield.

Capps, L. (1994) “Change and Continuity in the Medical Culture of the Hmong
in Kansas City”. Medical Anthropology Quarterly, 8: 161-177

Chávez, L.R. (1984) “Doctors, Curanderos and Brujas. Health Care Delivery
and Mexican Immigrants in San Diego”. Medical Anthropology Quarterly, 15:
31-37

Chávez, L.R. / Esteban T. Flores / Marta López-Garza (1992) “Undocumented
Latin American Inmigrants and U.S. Health Services: An Approach to Political
Economy of Utilization”. Medical Anthropology Quarterly, 6: 6-26

Comelles, J.M. & Perdiguero, E. Medicina y Cultura. Estudios entre la
Antropología y la Medicina. Barcelona: Ediciones Bellaterra.

Crawford, R. (1990) «Individual Responsibility and Health Politics» In Conrad, P
& Kern, R. (eds.) The Sociology of Health and Illness. Critical Perspectives.
New York: Martin’s Press.

Luis Esteban Delgado del Rincón (2014) El derecho a la asistencia sanitaria de los inmigrantes irregulares: reflexiones sobre la reforma introducida por el Real Decreto-ley 16/2012, de 20 de abril. Revista de estudios políticos, ISSN 0048-7694, Nº 163, 2014 , páxs. 189-231.

Fassin, D. (2000) «Repenser les enjeux de santé autour de l’immigration »,
Hommes et Migrations, 1225: 5-11.

Fassin, D. (2001) « The biopolitics of otherness. Undocumented immigrants
and racial discrimination in the French public debate », Anthropology Today, 17
(1), p. 3-7.

Grinberg, L. & Grinberg, R., (1984) Psicoanálisis de la migración y el exilio.
Madrid: Alianza.

Hahn, Robert A. (1995) Sickness and Healing. An Anthropological Perspective.
Yale University Press. New Haven and London

Kleinman, Arthur (1998) “Do Psychiatric Disorders Differ in Different Cultures?,
en Brown, Peter, op. Cit., Mountain View –California-, Mayfield

Kleinman, A. & Lock, M. (Eds.) (1997) Social Suffering. Berkeley: University of
California Press.

Littlewood, R. & Lipsedge, M. (1997, 3rd Edition) Aliens & Alienists: Ethnic
Minorities & Psychiatry. London: Routledge.

Rafael Nájera Morrondo, José Martínez Olmos, Marciano Sánchez Bayle, Carmen Flores, José Manuel Díaz Olalla, Carlos Barra (2013). Expolio en la Sanidad. Temas para el debate, ISSN 1134-6574, Nº. 224 (jul.), 2013 (Exemplar dedicado a: ¿Hacia dónde va Europa?), páxs. 49-54Lupton, D. (1994) Medicine as Culture. London: Sage.

Lupton, D. (1997) The Health Imperative. Public Health and the Regulated
Body. London: Sage.

Lurbe Puerto, Katia (2005) “Mujeres de origen extracomunitario, “nuevas”
usuarias de los servicios de salud reproductiva. Dificultades socio-económicas
subyacentes a la inaccesibilidad y el reto ineludible para la institución sanitaria”.
In El uso de las políticas sociales por las mujeres inmigrantes (ed. Lluís
Flaquer) Madrid: Instituto de la Mujer; pp. 163-190. ISBN: 84-7799-992-9DL: M-
50224-2005.

Lurbe i Puerto, K. (2006) “La utilización de los servicios sanitarios en la vejez:
Un derecho a disposición desigual entre las personas jubiladas comunitarias y
autóctonas” in Inmigración comunitaria: ¿discriminación inversa? Carlota Solé
(Dir.), Barcelona: Anthropos. Pp. 47-63. ISBN: 84-7658-782-1 DL.: B.15.349-
2006

Lurbe, K. & Santamaría, E. (2007) “Entre (nos) otros... O la necesidad de repensar la construcción de las alteridades en contextos migratorios.” Papers.
Revista de Sociologia, 85. Bellaterra: Servicio de Publicaciones de la UAB, pp.
57-69.

Lurbe Puerto, K. (2008) “Producir etnias, alterizar minorías en contextos de
migraciones transnacionales” in Santamaría, Enrique (Coord.) Los retos
epistemológicos de las migraciones transnacionales. Barcelona: Editorial
Anthropos. Pp.79-108.

MacCombie, Susan C. (1999) “Folk Flu and Viral Syndrome: An Anthropological
perspective”, en Hahn, Robert A. Anthropology in Public Health. New York,
Oxford University Press.

McNeill, William H. (1979) “Historical Patterns of Migration”, Current
Anthropology, 20: 95-102

Moerman, Daniel E. (1979) “Anthropology of Symbolic Healing”, Current
Anthropology, 20: 59-80

Morrisey, James, A. (1983) “Migration, Resettlement, and Refugeeism: Issues
in Medical Anthropology. Medical Anthropology Quarterly, 15: 3-14.

Pérez Giménez, R. (1999) «Políticas Sanitarias y Desigualdades en España»
en Adelantado, J (coord.) Cambios en el Estado del Bienestar. Políticas
sociales y desigualdades en España. Barcelona: Icaria & UAB.

Rechtman, R. (2000) «De la Psychiatrie des Migrants au Culturalisme des
Ethnopsychiatries», Hommes et Migrations, 1225: 46-61.

Schoepf, Brooke A. (2001) “International AIDS Research in Anthropology:
Taking a Critical Perspective on the Crisis”. Annual Review of Anthropology, 30:
335-361.

Sontag, S. (1978) Illness as metaphor. New York: Farrar, Giroux and Strauss.

Verrept, H. & Louckx F. (1997) «Mediadoras en salud en el sistema sanitario
belga» en Solas, O.& Ugalde, A. (eds.) Inmigración, salud y políticas sociales.
Granada: Escuela Andaluza de Salud Pública.

Recommendations
Subjects that it is recommended to have taken before

Subjects that are recommended to be taken simultaneously

Subjects that continue the syllabus

Other comments

En caso de cursar esta asignatura e preciso contactar directamente coas profesoras, xa que debido a que se trata de unha materia a extinguir, no curso 2016-17 non haberá docencia presencial no referido ás clases maxistrais, pero segurián desenvolvéndose os obradoiros presenciais ou on-line.



(*)The teaching guide is the document in which the URV publishes the information about all its courses. It is a public document and cannot be modified. Only in exceptional cases can it be revised by the competent agent or duly revised so that it is in line with current legislation.