Identifying Data 2020/21
Subject (*) Obradoiro de analisis cualitativo Code 615474009
Study programme
Mestrado Universitario en Metodoloxía da Investigación en Ciencias Sociais: Innovacións e Aplicacións
Descriptors Cycle Period Year Type Credits
Official Master's Degree 1st four-month period
First Obligatory 6
Language
Spanish
Galician
Teaching method Face-to-face
Prerequisites
Department Socioloxía e Ciencias da Comunicación
Coordinador
E-mail
Lecturers
E-mail
Web http://www.sociologia.udc.es/
General description Este obradoiro trata da investigación nas ciencias sociais e ten un obxetivo práctico: diseñar investigacións que xeneren inferencias válidas sobre a realidade social. De tal xeito enséñase como plantexar preguntas e modelos de estudios para extraer descripcións válidas da realidade social, mediante a lóxica inferencial. Máis concretamente, este obradoiro centrarase sobre todo na técnica de análise cualitativo perante os denominados grupos de discusión. Asemesmo, haberá unha introducción ao emprego do programa informático ATLAS, especializado en ditos análises.
Contingency plan 1. Modificacións nos contidos

2. Metodoloxías
*Metodoloxías docentes que se manteñen

*Metodoloxías docentes que se modifican

3. Mecanismos de atención personalizada ao alumnado

4. Modificacións na avaliación

*Observacións de avaliación:

5. Modificacións da bibliografía ou webgrafía

Study programme competencies
Code Study programme competences
A4 Capacidade de aplicar as principais técnicas da investigación cualitativa, con especial atención á produción de materiais cualitativos (enquisa, grupo de discusión, observación), así como á interpretación e análise dos devanditos materiais.
A5 Coñecer as metodoloxías que están na base das formas de análise cualitativo (análise do discurso, grounded theory).
A6 Capacidade de análise das distintas manifestacións da cultura material e especialmente dixital.
A8 Coñecer a metodoloxía da Investigación Acción Participación (IAP) e deseñer e realizar proxectos de Investigación Participativa.
A9 Coñecer a metodoloxía aplicada ao uso e ao análise do audio-visual na investigación social.
A12 Capacidade de avaliar a calidade da investigación cuantitativa e cualitativa.
B1 Ser capaz de aplicar os coñecementos adquiridos e resolver problemas e entornos novos ou pouco coñecidos dentro de contextos máis amplos (ou multidisciplinares).
B2 Ser capaz de integrar coñecementos e enfrontarse á complexidade de formular xuízos a partir dunha información que, sendo incompleta ou limitada, inclúa reflexións sobre as responsabilidades e éticas vencelladas á aplicación dos seus coñecementos e xuízos.
B5 Ser capaz de realizar unha análise crítica, avaliación e síntese de ideas novas e complexas.
B7 Deseñar e realizar investigación en entornos novos ou pouco coñecidos, con aplicación de técnicas de investigación (tanto con metodoloxías cuantitativas como cualitativas) en distintos contextos (ámbito público ou privado, con equipos homoxéneos ou multidisciplinares, etc.) para identificar problemas e necesidades.
B8 Adquirir unha formación metodolóxica que garantice o desenvolvemento de proxectos de investigación (de carácter cuantitativo e/ou cualitativo) cunha finalidade estratéxica e contribúan a situarnos na vangarda do coñecemento.

Learning aims
Learning outcomes Study programme competences
Adquirir os coñecementos e habilidades no deseño, elaboración e aplicación das técnicas cualitativas para o estudio da realidade social AC4
AC5
AC6
AC8
AC9
AC12
BC1
BC2
BC5
BC7
BC8

Contents
Topic Sub-topic
1. INTRODUCCIÓN Á METODOLOXÍA E AS TÉCNICAS CUALITATIVAS





1.1 Definición
1.2 Paradigma cualitativo
1.3 Tipoloxía da investigación cualitativa
1.4 Tipos de técnicas cualitativas









2. TÉCNICAS GRUPAIS: INTRODUCIÓN E DESEÑO DA TÉCNICA 2.1 Definición
2.2 Finalidade
2.3 Tipos
2.4 Principios básicos dos grupos de discusión
2.5. Deseño dos Grupos de Discusión
3. TÉCNICAS DE ENTREVISTA EN PROFUNDIDADE: INTRODUCCIÓN E DESEÑO 3.1 Definición
3.2 Aspectos principais
3.3 Finalidade
3.4 Proceso
3.5 Estratexias
3.6. Deseño
4. A OBSERVACIÓN CUALITATIVA 4.1 Definición e principios
4.2 Tipos de observación
4.3. Deseño da técnica
BLOQUE II
METODOLOXÍA DE ANÁLISE DO DISCURSO
1. Métodos de análise do discurso:
1.1. Análise de contenido
1.2. Teoría Fundamentada
1.3. Análise estructural
1.4. Análise critico do discurso
PROGRAMAS INFORMÁTICOS DE ANÁLISE DO DISCURSO 2.1. Os CADQAS
2.2. Introducción o Atlas.ti aplicado a investigación social.

Planning
Methodologies / tests Competencies Ordinary class hours Student’s personal work hours Total hours
Collaborative learning 80 0 80
Directed discussion 10 0 10
Workshop 23 0 23
Workbook 0 5 5
Field trip 5 0 5
Supervised projects 25 0 25
 
Personalized attention 2 0 2
 
(*)The information in the planning table is for guidance only and does not take into account the heterogeneity of the students.

Methodologies
Methodologies Description
Collaborative learning Trátase dun Obradoiro emintemente colectivo, onde a aprendizaxe en común terá máis relevancia que o individualizado
Directed discussion Como grupo tamén de discusión, empregaremos as clases como laboratorio de ensaio, sendo nós mesmos os participantes
Workshop Aínda que se fala de traballos tutelados, o ideal sería que o conxunto da clase constituírase nun obradoiro de traballo, cun fin común.
Workbook Ao longo do curso recomendaranse lecturas, sobre todo relacionadas cos contidos teóricos do mesmo
Field trip Procurarase a asistencia a algún grupo de discusión en directo
Supervised projects Ao longo do Obradoiro, procurarase que xurdan liñas de traballo interesantes para o desenvolvemento profesional do alumnado

Personalized attention
Methodologies
Workbook
Collaborative learning
Supervised projects
Description
Nas clases abordarase a atención personalizada en canto a marcha en conxunto das mesmas, as lecturas, os traballos e demais aspectos relacionados coa docencia e a realización entre o profesor e o alumnado.

Assessment
Methodologies Competencies Description Qualification
Workshop O traballo en grupo considérase como o mellor medio e método para acadar os obxetivos deste Obradoiro, polo que terase en conta a aportación do alumnado neste sentido. O primeiro bloque do curso avaliarase mediante un traballo tutelado que alumnado deberá desenvolver, ben individual ou colectivamente, seguindo as indicacións propostas polo profesor na aula
25
Collaborative learning A aprendizaxe colaborativa e transversal aos bloques I e II.
Estímase fundamental a participación nas clases, tanto como aportación como para avaliar os contidos e o desenvolvemento por parte do alumnado.
A participación nas clases pode incluir a presentación e discusión colectiva das lecturas obligatorias por parte do alumnado e outras actividades que o profesor considere oportunas.
50
Supervised projects O segundo bloque do curso avaliarase mediante un traballo tutelado que alumnado deberá desenvolver, ben individual ou colectivamente, seguindo as indicacións propostas polo profesor na aula e consistente na aplicación da metodoloxía de análise do discurso aplicando o programa informático Atlas. ti.
25
 
Assessment comments

Non se descarta a posibilidade de facer algunha proba de carácter obxetivo ou examen, sobre todo da parte teórica. Dependerá da marcha e implicación do alumnado.

Os profesores resérvanse a competencia para facer as modificacións necesarias no sistema de avaliación sempre que o consideren oportuno e previo aviso os alumnos.
Considérase o aprobado a partir do 5 en cada un dos bloques. A nota final será a suma ponderada de cada unha das partes do sistema de avaliación. Asemade no caso de suspender un dos bloques mencionados gardarase a nota do bloque aprobado  a efectos do cálculo da nota final na segunda oportunidade.

Sources of information
Basic Vallles, Miguel S. (2003). Técnicas cualitativas de investigación social reflexión metodológica y práctica profesional.. Madrid: Síntesis

BIBLIOGRAFÍA PARTE I

BÁEZ y PÉREZ DE TUDELA, Juan. 2009: Investigación cualitativa. Pozuelo de Alarcón (Madrid): ESIC

BERICAT ALASTUEY, Eduardo. 1998: La integración de los métodos cuantitativo y cualitativo en la investigación social. Barcelona: Ariel

MELLA, Orlando. 1998. Naturaleza y orientaciones teórico – metodológicas de la investigación cualitativa. Disponible en Internet desde: http://www.reduc.cl/reduc/mella.pdf [con acceso el 28, 4, 2003]

TAYLOR, S.J. y R. BOGDAN. 1994. Introducción a los métodos cualitativos de investigación, Barcelona: Paidos

RUIZ DE OLABUÉNAGA, “Metodología de la investigación cualitativa”. Universidad Deusto, 1999, pág. 33 a 42.

BLUMER Y MUGNY, “Psicología social. Modelos de interacción” (selección de textos de María Galtieri). Centro Editor de América Latina, 1992, págs 25 a 90.

REICHARDT, CH. y COOK, T.D. Métodos cualitativos y cuantitativos en investigación evaluativa. Ed. Morata. Madrid 1986, pág 9 a 78.

IBAÑEZ, J. Nuevos avances de la investigación social. La investigación social de segundo orden. Anthropos Nº 22, Barcelona 1990. Págs. 178 a 197.

ORTÍ, Alfonso “La confrontación de modelos y niveles epistemológicos en la génesis e historia de la investigación social”. En Delgado, J.M. y Gutiérrez, J.(coord) Métodos y Técnicas cualitativas de investigación Social” Editorial Síntesis. Madrid, 1999. Págs. 87 a 99.

ALONSO, E. “Cuantitativo/ Cualitativo una vez más” en La mirada cualitativa de la sociología. Ed. Fundamentos. Madrid 1998. Págs. 38 a 46.

BERICAT, Eduardo “La integración de los métodos cuantitativo y cualitativo en la investigación social”. Ariel, Madrid 1998. Págs. 103 a 146.

TAYLOR, y BOGDAN, . “Introducción. Ir hacia la gente”, en Introducción a los métodos cualitativos de investigación. Paidós Buenos Aires 1986. Págs. 15 a 27.

CASASEMPERE, Antoni. “Las teoría fundamentada de Glasser y Strauss”, Curso Avanzado de Atlas-ti. Azande 2002, Alcoy. Págs. VI a IX.

GOETZ y LE COMPTE. “Etnografía y diseño cualitativo en investigación educativa”. Morata, Madrid .1988. Págs. 27 a 56.

RODRIGUEZ VILLASANTE, T. “De los movimientos sociales a las metodologías participativas” en DELGADO, Juan Manuel y GUTIERREZ, Juan (coord.) “Métodos y técnicas cualitativas de investigación en ciencias sociales”. Ed. Síntesis, 1995. Madrid. Págs. 399 a 426.

DENZIN,N.K & LINCOLN “Handbook of qualitative research.” Averbury. Great Britain. 1992.

VALLES, Miguel Capítulo 3. “Diseños y estrategias metodológicas en los estudios cualitativos”. En “Técnicas Cualitativas de Investigación Social. Reflexión metodológica y práctica profesional”. Síntesis Sociología. 1997. Págs. 69 a 105 y 177 a 234.

RUIZ DE OLABUÉNAGA, “Metodología de la investigación cualitativa”. Universidad Deusto, 1999. Págs. 51 a 81.

HERNÁNDEZ, R. FERNANDEZ, C. y BAPTISTA, P. “Metodología de la investigación”. Mc Graw Hill, 2006. Págs. 523 a 558 y 685 a 719.

MERTON, KENDALL y FISKE “La entrevista focalizada” Revista Empiria Nº 1. 1998 Madrid. Págs. 215 a 227.

ALONSO, Luis Enrique “Sujeto y discurso: el lugar de la entrevista abierta en las prácticas de la sociología cualitativa” En Delgado, J.M. y Gutiérrez, J.(coord) Métodos y Técnicas cualitativas de investigación Social” Editorial Síntesis. Madrid, 1999. Pp. 225-240

IBÁÑEZ, Jesús “Cómo se realiza una investigación mediante grupos de discusión.” En García Ferrando, M, Ibáñez, J y Alvira, Francisco (compiladores) El análisis de la realidad social. Métodos y técnicas de Investigación Alianza Universidad. 1996.

CANALES, M y PEINADO, A “Grupos de discusión” en Delgado, JM y Gutierrez, J “Métodos y técnicas cualitativas de Investigación en Ciencias Sociales”. Sintesis Sociología. 1995. Págs. 288 a 316.

CALLEJO, Javier “El grupo de discusión: introducción a una práctica de investigación. Ariel, 2001. Madrid.

RODRÍGUEZ VILLASANTE, Tomàs “De los movimientos sociales a las metodologías participativas”. En Delgado y Gutierrez “Metodos y Técnicas cualitativas de Investigación en Ciencias Sociales”.Síntesis Sociología. 1995. Págs. 399 a 426.

ANDER – EGG, E. Repensando la investigación acciòn participativa. Ed. Lumen, 4ª edición 2003, Buenos Aires.

SHAW, I. La evaluacion cualitativa. Paidós 2003, Barcelona

BLOOR, Michael [et al.]: Focus groups in social research, London : Sage, 2001.

KRUEGER, Richard A.: Focus groups a practical guide for applied research, Thousand Oaks (California): Sage Publications, cop. 2000.

GREENBAUM, Thomas L.: Moderating Focus Groups: a Practical Guide for Group Facilitation. Thousand Oaks (California): Sage Publications, cop.2000

MORGAN, David L.: Focus groups as qualitative research. Thousand Oaks: SAGE, cop. 1997.

MORGAN, David L.: Planning focus groups, London: Sage, 1997.

KRUEGER, Richard A.: Developing questions for focus groups. London: Sage, 1997.

KRUEGER, Richard A.: Moderating focus groups. London: Sage, 1997.

KRUEGER, Richard A.: Involving commmunity members in focus groups. London: Sage, 1997.

LANGER, Judith: The mirrored window focus groups from a moderator's point of view. Ithaca, N.Y. : PMP, 2001.

 

BIBLIOGRAFÍA PARTE II

Glasser B& Strauss A. 1967. The discovery of Grounded Theory: strategies for qualitative research. New York: Aldine de Gruyter.

Iñiguez L. (Eds). 2003. Análisis del discurso: Manual para las ciencias sociales. Barcelona: UOC .

Strauss A. 2002. Bases de la investigación cualitativa: técnicas y procedimientos para desarrollar la teoría fundamentada.Medellín: Editorial Universidad de Antioquía

Trinidad A. Carrero V; Soriano R . 2006. Teoría fundamentada “Grounded Theory”. La construcción de la teoría a través del análisis interpretacional. Madrid: CIS.

Verd J M. 2001. Itinerario Biográfico. Recursos formativos y empleo. Una aproximación integrada de carácter teórico y metodológico. Tesis doctoral. Departamento de Sociología UAB.

Valles M. S. “La Grounded Theory y el análisis cualitativo asistido por ordenador” En García Ferrando M; Alvira F.El análisis de la realidad social. Madrid: Alianza.

Complementary


Recommendations
Subjects that it is recommended to have taken before
Investigacion social por enquisas/615474006
Análisis de fontes e datos secundarios/615474007

Subjects that are recommended to be taken simultaneously

Subjects that continue the syllabus

Other comments


(*)The teaching guide is the document in which the URV publishes the information about all its courses. It is a public document and cannot be modified. Only in exceptional cases can it be revised by the competent agent or duly revised so that it is in line with current legislation.