Datos Identificativos 2018/19
Asignatura (*) Deseño Cualitativo Código 615518013
Titulación
Mestrado Universitario en Socioloxía Aplicada: Investigación Social e de Mercados
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Mestrado Oficial 2º cuadrimestre
Primeiro Obrigatoria 4.5
Idioma
Castelán
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Socioloxía e Ciencias da Comunicación
Coordinación
Santiago Gómez, Elvira
Correo electrónico
elvira.santiago@udc.es
Profesorado
Cortés Vázquez, José Antonio
Diz Reboredo, Carlos
Santiago Gómez, Elvira
Correo electrónico
j.a.cortes@udc.es
carlos.diz@udc.es
elvira.santiago@udc.es
Web
Descrición xeral O obxectivo principal de esta asignatura é deseñar proxectos de carácter cualitativo orientados a investigación social e de mercados que permitan identificar, delimitar e caracterizar os problemas e as necesidades da poboación.

Competencias do título
Código Competencias do título
A1 Dominar nun nivel de postgrado os coñecementos, as ferramentas e os procedementos da investigación social e de mercados aplicándoos á solución de problemas e necesidades
A2 Aplicar os procesos e protocolos de captación de información necesarios para observar e analizar de forma correcta e propria dun nivel avanzado o comportamento dos usuarios ou consumidores
A3 Ser quen de deseñar un proceso de investigación de carácter empírico demostrando dominio no uso de técnicas de investigación cuantitativas e/ou cualitativas
A4 Ser quen de discriminar a técnica de investigación axeitada ao problema plantexado
A5 Ter capacidade para identificar, nun nivel de postgrado, a relevancia dos distintos factores relacionados cos contornos sociais, os mercados e os consumidores que deben ser tidos en conta na investigación
A6 Análisis crítico das sociedades de consumo actuais que permita coñecer a estructuración e o significado social do consumo
A7 Ser quen de xustificar unha axeitada segmentación e selección do público obxectivo
A9 Ter capacidade para integrar e aplicar as novas tendencias en investigación social e de mercados de xeito rentable e efectivo na empresa, as administracións ou outras organizacións
A10 Ser quen de redactar, presentar e defender documentos e informes de investigación social e de mercados
A11 Coñecer, nun nivel avanzado, os mercados e os consumidores, apreciando a diversidade dos seus enfoques
B1 Posuer e comprender coñecementos que aporten unha base ou oportunidade de ser orixinais no desenvolvemento e/ou aplicación de ideas, a cotío nun contexto de investigación
B2 Que os estudantes saiban aplicar os coñecementos adquiridos e a súa capacidade de resolución de problemas en contornos novos ou pouco coñecidos dentro de contextos máis amplos (o multidisciplinares) relacionados coa súa área de estudo
B3 Que os estudantes sexan quen de integrar coñecementos e enfrontarse á complexidade de formular xuizos a partires de unha información que, sendo incompleta ou limitada, inclúa reflexións sobre as responsabilidades sociais e éticas vencelladas á aplicación dos seus coñecementos e xuizos
B4 Que os estudiantes saiban comunicar as súas conclusións e os coñecementos e razóns últimas que as sustentan a públicos especializados e non especializados dun xeito claro e sen ambigüedades
B5 Que os estudantes posúan as habilidades de aprendizaxe que lles permitan continuar estudando dun xeito que haberá de ser en gran medida autodirixido ou autónomo
B6 Ser quen de buscar, xestionar, analizar e sintetizar a información, seleccionando aquela que resulta pertinente para a toma de decisións
B7 Ter capacidade creativa, proactiva e emprendedora
B8 Ser quen de integrar as NTICs (Novas Tecnoloxías da Información e as Comunicacións) na tarefa profesional e/ou investigadora
B9 Ter capacidade de analizar críticamente tanto o traballo proprio como o dos compañeiros
B10 Ser quen de traballar en equipo eficaz e eficientemente
B11 Ser quen de asumir responsabilidades tanto individuais como colectivas na tarefa investigadora ou profesional
C4 Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común
C5 Entender a importancia da cultura emprendedora e coñecer os medios ao alcance das persoas emprendedoras
C6 Valorar críticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse
C8 Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
Seleccionar un obxecto de estudio dende a perspectiva cualitativa, dimensionalo e xustificalo AM1
AM5
AM6
AM7
AM9
AM11
BM1
BM2
BM3
BM7
CM4
CM6
CM8
Diferenciar entre as diversas estratexias de deseño de investigación cualitativa para seleccionar a mais adecuada e pertinente. AM2
AM3
AM4
AM9
BM2
BM3
BM4
BM5
BM8
CM4
CM6
CM8
Deseñar unha investigación cualitativa, empregando sus técnicas mais habituais (entrevista, grupos, Delphi…) con os procedementos adecuados. Ser capaz de presentala oralmente e debatila en grupo. AM2
AM3
AM4
AM5
AM9
AM10
BM1
BM2
BM3
BM4
BM5
BM6
BM7
BM8
BM9
BM10
BM11
CM4
CM5
CM6
CM8

Contidos
Temas Subtemas
A METODOLOXÍA DOS DESEÑOS CUALITATIVOS: Os CLÁSICOS E Os EMERXENTES: - O debate en torno ao deseño cualitativo
- A flexibilidad do deseño cualitativo
- As metodoloxías cualitativas: da fenomenología á "grounded theory" ou teoría fundamentada
CARACTERÍSTICAS E ELEMENTOS DO DESEÑO CUALITATIVO - Os elementos do deseño cualitativo: ámbitos temporais, espaciais e tamaño da unidade de análise
- As decisións do deseño: delimitación das unidades, selección e características das unidades de análises
AS ESTRATEXIAS DO DESEÑO CUALITATIVO - Selección de estratexias de obtención, análises e presentación dos datos
- As fases do deseño
- O deseño nas distintas técnicas cualitativas: entrevista en profundidade, método biográfico, grupo de discusión, estudo de caso o grupo digital
CRITERIOS DE AVALIACIÓN E CALIDADE NA INVESTIGACIÓN CUALITATIVA - O papel do investigador na investigación cualitativa
- Verificación da fiabilidad e consistencia da información
- Criterios de medición da calidade

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Discusión dirixida A5 A6 A9 A11 B1 B2 B3 B9 B10 B11 C4 C6 C8 8 12 20
Traballos tutelados A1 A2 A3 A4 A7 A10 B5 B6 B7 B8 C5 0 18.5 18.5
Lecturas A5 A6 A11 B5 B6 6 0 6
Presentación oral A10 B4 B9 B10 10 0 10
Sesión maxistral A1 A5 A6 A9 B1 B2 B3 B5 C4 C6 C8 16 32 48
 
Atención personalizada 10 0 10
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Discusión dirixida Levarase a cabo en clase unha discusión dirixida sobre a base das lecturas recomendadas polas profesoras
Traballos tutelados Realizarase un traballo tutelado que consistirá no deseño dun proxecto de investigación (cualitativa)
Lecturas As profesoras entregarán unha selección de lecturas que terán que ler os/as alumnos/as para o seu posterior debate en clase
Presentación oral O traballo tutelado (deseño dun proxecto de investigación) será presentado oralmente e discutido en clase.
Sesión maxistral Os profesores irán introducindo os diferentes contidos da materia nas clases maxistrais que serán participativas, incentivando ao alumnado ao debate.

Atención personalizada
Metodoloxías
Traballos tutelados
Descrición
Levaranse a cabo tutorías personalizadas, no despacho das profesoras, para apoiar o desenvolvemento dos traballos tutelados. As tutorías serán un complemento ao traballo realizado en clase.

Para o alumnado con recoñecemento de dedicación a tempo parcial e dispensa académica de exención de asistencia, acordarase ao inicio do curso un calendario específico de titorías compatible coa súa dedicación.

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Traballos tutelados A1 A2 A3 A4 A7 A10 B5 B6 B7 B8 C5 Consistirá no deseño dun proxecto de investigación cualitativa (problemática, obxectivos, hipóteses, metodoloxía) 80
Presentación oral A10 B4 B9 B10 Presentación oral e discusión do proxecto de investigación na aula 20
 
Observacións avaliación

Non se fan distincións nas formas de avaliación entre o alumnado con recoñecemento de dedicación a tempo parcial e dispensa académica
de exención de asistencia, e o resto. 
Na segunda oportunidade o alumnado entregará o día do examen os traballos tutelados dos que serán evaluados

Fontes de información
Bibliografía básica

-  Alonso, L.R. 1988 "Entre el pragmatismo y el pansemiologismo. Notas sobre los usos (y abusos) del enfoque cualitativo en Sociología", REIS, 43, pp.157-173

-  Alonso, L.R. 1994 "Sujeto y discurso: el lugar de la entrevista abierta en las prácticas de sociología cualitativa", en JM. Delgado y J. Gutiérrez (coord): Métodos y técnicas cualititativas de investigación en CC.SS. Madrid: Síntesis, pp. 225-240.

-  Borrás, V. López, P. y Lozares, C. 1999 "La articulación entre lo cuantitativo y lo cualitativo: de las grandes encuentas a la recogida de datos intensiva",QÜESTIIÓ, Quaderns d’Estadística i Investigació Operativa, volum 23, núm 3. Segona època. P. 525-541 

- Corbetta, P., & Fraile Maldonado, M. . (2003). Metodología y técnicas de investigación social. Madrid: McGraw-Hill

- Denzin, N. K., & Lincoln, Y. S. <. (2011). The sage handbook of qualitative research (4th ed.). Thousand Oaks: Sage

- Delgado, J.M y Gutiérrez, J (coord)1994 (1999 reimp.)Métodos y técnicas cualitativas de investigación en Ciencias Sociales. Madrid :Síntesis

- García Ferrando, M., Ibáñez, J., & Alvira Martín, F. (1986). El análisis de la realidad social :Métodos y tecnicas de investigación. Madrid: Alianza.

- Gutiérrez, J. 2008. Dinámica del grupo de discusión Madrid :Centro de Investigaciones Sociológicas

- Ibáñez, J. (1985). Del algoritmo al sujeto :Perspectivas de la investigación social. Madrid: Siglo Veintiuno.

- Ibáñez, J. (1992). Más allá de la sociología :El grupo de discusión: Teoría y crítica (3ª ed.). Madrid: Siglo XXI. 

-  Jorge Sierra, E. 2003 "Nuevos elementos para la reflexión metodológica en sociología. Del debate cuantitativo/cualitativo al dato complejo"Papers 70, 57-81

-  King, G., Verba, S., & Keohane, R. O. (2000). El diseño de la investigación social :La inferencia científica en los estudios cualitativos. Madrid: Alianza

-  Krueger, R. 1991 El grupo de discusión Guía práctica para la investigación aplicada. Madrid : Pirámide.

- Lozares, C, Martín, A. López, P. 1998 "El tratamiento multiestratégico en la investigación sociológica", en Papers. 55,  27-43

- Murillo, S 2006. Detectives y camaleones : el grupo de discusión : una propuesta para la investigación cualitativa Madrid : Talasa

- Sarabia, B. 1997 Metodología cualitativa en España Madrid :Centro de Investigaciones Sociológicas

- Trinidad., A. Carrero,V y Soriano, R 2006. Teoría fundamentada "grounded theory" : la construcción de la teoría a través del análisis interpretacional Madrid :Centro de Investigaciones Sociológicas

- Valles Martínez, M. [1997] (2003 reimp.)Técnicas cualitativas de investigación social : reflexión metodológica y práctica profesional Madrid :Síntesis

- William, E. 2007.  The case study handbook : how to read, discuss, and write persuasively about cases Boston, Mass. :Harvard Business School Press,

Bibliografía complementaria

- Coppedge, Michael,2012. Democratization and research methods. New York :Cambridge University Press

- Creswell, John W. 1994 Research design : qualitative and quantitative approaches. Thousand Oaks :Sag

- Goulding, Christina. 2002. Grounded theory a practical guide for management, business and market researchers London:SAGE.

- Krueger, Richard A.1997 Developing questions for focus groups. London :Sage

- Krueger, Richard A.1997 Analyzing & reporting focus group results. London:Sage

- Locke, Karen D. 2001. Grounded theory in management research. London, Sage Publications

- Morgan, David L. 1997 Planning focus groups / David L. Morgan with Alice U. Scannell. London :Sage

- Morgan, David L. 1998. The focus group guidebook. London : Sage

- Morse, Janice (ed) 1994. Critical issues in qualitative research methods.London: Sage

- Nagy Hesse-Biber, Patricia Leavy (eds). 2006. Emergent methods in social research. Thousand Oaks, California: Sage

- Silverman, David. 1993 Interpreting qualitative data : methods for analysing talk, text and interaction. London :Sage

- Strauss, A. y Corbin, J. 1990. Basics of Qualitative Research. London: Sage

- Wertz, F. J. (2011). Five ways of doing qualitative analysis : Phenomenological psychology, grounded theory, discourse analysis, narrative research, and intuitive inquiry. New York: Guilford Press.

 


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente

Materias que se recomenda cursar simultaneamente
Análise Cualitativa/615518014

Materias que continúan o temario
Taller de Análise Cualitativo/615518015

Observacións


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías