Datos Identificativos 2017/18
Asignatura (*) Taller de Análise Cualitativo Código 615518015
Titulación
Mestrado Universitario en Socioloxía Aplicada: Investigación Social e de Mercados
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Mestrado Oficial 2º cuadrimestre
Primeiro Obrigatoria 6
Idioma
Galego
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Socioloxía e Ciencias da Comunicación
Coordinación
Cardesin Diaz, Jose Maria
Correo electrónico
j.m.cardesin@udc.es
Profesorado
Cardesin Diaz, Jose Maria
Diz Reboredo, Carlos
Rodríguez Teijeiro, Ariadna
Santiago Gómez, Elvira
Correo electrónico
j.m.cardesin@udc.es
carlos.diz@udc.es
ariadna.rodriguez@udc.es
elvira.santiago@udc.es
Web
Descrición xeral Este obradoiro trata da investigación nas ciencias sociais e ten un obxectivo práctico: deseñar investigacións que xeren inferencias válidas sobre a realidade social. De tal maneira, ensínase como expor preguntas e modelos de estudo para extraer descricións válidas mediante a lóxica inferencial. Máis concretamente, este taller centrarase en varias técnicas de análise cualitativa aplicadas ó estudo da realidade social e haberá, así mesmo, unha introdución á prospectiva como técnica e metodoloxía de análise.

Competencias do título
Código Competencias do título
A1 Dominar nun nivel de postgrado os coñecementos, as ferramentas e os procedementos da investigación social e de mercados aplicándoos á solución de problemas e necesidades
A2 Aplicar os procesos e protocolos de captación de información necesarios para observar e analizar de forma correcta e propria dun nivel avanzado o comportamento dos usuarios ou consumidores
A3 Ser quen de deseñar un proceso de investigación de carácter empírico demostrando dominio no uso de técnicas de investigación cuantitativas e/ou cualitativas
A4 Ser quen de discriminar a técnica de investigación axeitada ao problema plantexado
A5 Ter capacidade para identificar, nun nivel de postgrado, a relevancia dos distintos factores relacionados cos contornos sociais, os mercados e os consumidores que deben ser tidos en conta na investigación
A6 Análisis crítico das sociedades de consumo actuais que permita coñecer a estructuración e o significado social do consumo
A7 Ser quen de xustificar unha axeitada segmentación e selección do público obxectivo
A8 Ter capacidade para traballar críticamente con fontes de datos, metodoloxías e técnicas de investigación científica e ferramentas informáticas proprias da investigación social e de mercados
A9 Ter capacidade para integrar e aplicar as novas tendencias en investigación social e de mercados de xeito rentable e efectivo na empresa, as administracións ou outras organizacións
A10 Ser quen de redactar, presentar e defender documentos e informes de investigación social e de mercados
A11 Coñecer, nun nivel avanzado, os mercados e os consumidores, apreciando a diversidade dos seus enfoques
B1 Posuer e comprender coñecementos que aporten unha base ou oportunidade de ser orixinais no desenvolvemento e/ou aplicación de ideas, a cotío nun contexto de investigación
B2 Que os estudantes saiban aplicar os coñecementos adquiridos e a súa capacidade de resolución de problemas en contornos novos ou pouco coñecidos dentro de contextos máis amplos (o multidisciplinares) relacionados coa súa área de estudo
B3 Que os estudantes sexan quen de integrar coñecementos e enfrontarse á complexidade de formular xuizos a partires de unha información que, sendo incompleta ou limitada, inclúa reflexións sobre as responsabilidades sociais e éticas vencelladas á aplicación dos seus coñecementos e xuizos
B4 Que os estudiantes saiban comunicar as súas conclusións e os coñecementos e razóns últimas que as sustentan a públicos especializados e non especializados dun xeito claro e sen ambigüedades
B5 Que os estudantes posúan as habilidades de aprendizaxe que lles permitan continuar estudando dun xeito que haberá de ser en gran medida autodirixido ou autónomo
B6 Ser quen de buscar, xestionar, analizar e sintetizar a información, seleccionando aquela que resulta pertinente para a toma de decisións
B7 Ter capacidade creativa, proactiva e emprendedora
B8 Ser quen de integrar as NTICs (Novas Tecnoloxías da Información e as Comunicacións) na tarefa profesional e/ou investigadora
B9 Ter capacidade de analizar críticamente tanto o traballo proprio como o dos compañeiros
B10 Ser quen de traballar en equipo eficaz e eficientemente
B11 Ser quen de asumir responsabilidades tanto individuais como colectivas na tarefa investigadora ou profesional
C1 Expresarse correctamente, tanto de forma oral como escrita, nas linguas oficiais da Comunidade Autónoma de Galicia
C2 Dominar a expresión e a comprensión de forma oral e escrita dun idioma extranxeiro
C3 Utilizar as ferramentas básicas das TIC necesarias para o exercicio da súa profesión e para o aprendizaxe ao longo da vida
C6 Valorar críticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse
C8 Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
Identificar e explicar as principais características do enfoque relacional AM1
AM2
AM5
AM8
BM1
BM2
Recoñecer as características dos datos relacionais AM1
AM2
AM4
BM11
CM1
CM3
CM6
Identificar os distintos tipos de grafos e matrices e as operacións que poden facerse coas mesmas AM1
AM2
AM4
AM8
BM1
BM2
BM6
BM8
CM1
Calcular e interpretar as propiedades básicas das redes e dos actores AM1
AM2
AM4
AM8
BM1
BM2
BM6
BM8
Describir, calcular e interpretar as medidas de centralidad co programa UCINET AM1
AM2
AM4
AM8
BM1
BM2
BM8
CM3
CM6
Aplicar a metodoloxía de redes a un proxecto de investigación concreto AM3
AM4
AM6
AM7
AM9
AM10
AM11
BM1
BM2
BM3
BM4
BM5
BM7
BM8
BM9
BM10
CM1
CM2
CM3
CM6
CM8
Identificar a natureza espacial do comportamento social AM1
AM2
AM5
AM6
BM1
BM2
Desenvolver as técnicas de traballo de campo dirixidas ao mapeado de datos AM1
AM2
AM3
AM4
AM7
BM2
BM10
Aplicar as ferramentas de representacion cartografica AM1
AM4
AM8
BM2
BM8

Contidos
Temas Subtemas
Tema 1. Introducción ó análise de redes sociais (ARS) -As características do enfoque relacional
-Nodos, poblacións, mostras e límites
-Modalidades e niveis de análise
-Relacións
Tema 2. Representación de redes mediante grafos e matrices -Grafos e sociogramas
-Tipos de grafos
-Características e tipos de matrices
-Operacións matemáticas con matrices
Tema 3. As propiedades básicas das redes e dos actores -Conexións
-Tamaño, densidade e grado
-Accesibilidade, reciprocidade e transitividade
-Distancia
-Fluxo,cohesión e influencia
Tema 4. Centralidade e poder -As diferentes caras do poder
-Centralidade de grados, centralidade de cercanía, grado de intermediación, distancias geodésicas, centralidade de fluxo.
-Indice de poder de Banacich
Tema 5: Prospectiva como metodoloxía: O análise de escenarios -Historia e Estudios do Futuro
-Definición, conceptualización e tipos de predicción
-Técnicas e metodoloxías de análisis
-O análisis de escenarios: Definición, historia e utilidade
-Fases da construcción de escenarios
-Incertidumbre e xestión do futuro
Tema 6: A representación visual do espazo urbano - Leccións de cartografía
. Subxectividade e distorsión voluntaria: as convencións de representación
. Os mapas mentais
. Obxectividade e ferramentas de medición: a cartografía histórica
- Unha proposta de historia urbana
. Efectos de escala e lugares da memoria
Tema 7: Historia urbana multimedia - Os novos formatos e a súa aplicación a ler e representar a historia urbana
- O espazo internet
. Do proxecto multimedia aos visores web
. Un exemplo de produción propia: Ferrol Urban History
- A cartografía histórica e os Sistemas de Información Histórica (HIS)
. Un proxecto: Historia Urbana de Galicia
- A realidade virtual e a realidade real
Tema 8: A construción do espazo urbano como produción iconográfica - Por que a urbe contemporánea nun obradoiro de análise cualitativa?
Identidade e cultura urbana
- Que foi das mercancías?
. Da mercancía a marca
. Existencias esgotadas: consumir identidade
- Que foi das cidades?
. Da desintegración a desmaterializacion
Tema 9: Deseño Urbano e Comunicación - Que foi dos deseñadores?
. Os deseños e o urbanismo
. A comunicación gráfica na cidade
- Que son as marcas-cidade?
. Da lenda do Dorado ao efecto Guggenheim
. Marcas territoriais: nation, city e place branding
. Estratexias na construción da marca cidade

Tema 10: Visita guiada a cidade da Coruña - Traballo de campo e observación participante
. Identificando problemas de investigación
- Unha proposta de historia urbana
- Marketing, deseño e construción do espazo público

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Sesión maxistral A1 A2 A4 A6 A8 A9 A11 B3 B6 10 15 25
Traballos tutelados A3 A7 A10 B2 B7 B10 B11 C1 C2 15 43 58
Saídas de campo A3 A4 B1 B2 B3 B9 B10 15 20 35
Prácticas a través de TIC A1 A2 A5 B1 B4 B5 B6 B8 B9 C3 C6 C8 10 20 30
 
Atención personalizada 2 0 2
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Sesión maxistral Exposición oral sobre a Análise das Redes Sociais e as máis importantes ferramentas de análise complementada co uso de medios audiovisuais e a introdución de algunhas preguntas dirixidas aos estudantes, coa finalidade de transmitir coñecementos e facilitar a aprendizaxe.
O mesmo cabe dicir para un proxecto de investigacion baseado no cartografiado de datos sociais
Traballos tutelados Consistente na realización dun proxecto de investigación no que deberá aplicaerse a ARS.
Metodoloxía deseñada para promover a aprendizaxe autónoma dos estudantes, baixo a tutela do profesor e en escenarios variados (académicos e profesionais). Está referida prioritariamente ao aprendizaxe do “cómo facer as cousas”. Constitúe unha opción baseada na asunción polos estudantes da responsabilidade pola súa propia aprendizaxe.
O mesmo cabe dicir para un proxecto de investigacion baseado no cartografiado de datos sociais
Saídas de campo Visita guiada pola cidade da Coruña destinada a familiarizarse co plano, definir as técnicas e protocolos de investigacion baseadas no uso da cartografia.
Organizacion en grupos para traballar sobre sectores espaciais ou problemas de investigacion diversos
Prácticas a través de TIC Consistente na realización de exercicios prácticos co software UCINET e Egonet para a ARS.
As prácticas a través de TICS constitúe unaha metodoloxía que permite ao alumnado aprender de forma efectiva, a través de actividades de carácter práctico (demostracións, simulacións, etc.) a teoría dun ámbito de coñecemento, mediante a utilización das tecnoloxías da información e as comunicacións. As TIC supoñen un excelente soporte e canal para o tratamento da información e aplicación práctica de coñecementos, facilitando a aprendizaxe e o desenvolvemento de habilidades por parte do alumnado.

Atención personalizada
Metodoloxías
Prácticas a través de TIC
Traballos tutelados
Saídas de campo
Descrición
As sesións magistrales e as discusións en grupo proporcionarán ao alumno material suficiente para resolver con éxito os traballos. Ao longo do curso facilitaranse datos e fontes de datos para axudar á comprensión dos temas. Se recomenda tamén o uso das tutorías individuais para resolver dúbidas achega de como realizar os exames.

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Traballos tutelados A3 A7 A10 B2 B7 B10 B11 C1 C2 A avaliación do curso consistirá na realización de dous traballos de investigación en equipo no que os alumnos deberán aplicar os coñecementos aprendidos o longo do curso.
100
 
Observacións avaliación

A calificación final do alumnado estará conformada, por un lado, por un 70% obtido ca entrega de dous traballos nos que deberán aplicar os coñecementos aprendidos na asignatura, e por outro, por un 30% correspondente á asistencia e participación na aula. A suma de ambas ponderacións conformará a nota final do alumnado. 

Para o alumnado con recoñecemento de dedicación a tempo parcial e dispensa académica se acordará a principio de curso un calendario específico de tutorías compatible ca súa dedicación así como a entrega dos correspondentes traballos a realizar.





Fontes de información
Bibliografía básica Requena Santos, F. (2003). Análisis de redes sociales orígenes, teorías y aplicaciones. Madrid: CIS
Burdek, Bernhard (1994). Diseno, historia, teoria y practica del diseno industrial. Barcelona, Gustavo Gili,
Molina, J.L. (2001). El análisis de redes sociales. Una introducción. Edicions Bellaterra
Delgado, Manuel (1999). El animal publico. Hacia una antropologia de los espacios urbanos. Barcelona: Anagrama
Pons, Anaclet (2013). El desorden digital. Guía para historiadores y humanistas. Madrid: Siglo XXI
Hanneman R (2015). Introduccion a los métodos de análisis de redes sociales. http://revista-redes.rediris.es/webredes/text.htm
Cardesín, José Maria (2017). “Historia urbana multimedia: entre los Sistemas de Información Históricos (HIS) y la realidad virtual”. Ayer. Revista de Historia Contemporánea

Bibliografía Parte 1

Miklos T. y Tello, M. E. (1998): Planeación prospectiva, México, Limusa Noriega Editores.

Tezanos, J. F. (2000): Escenarios del nuevosiglo. Cuarto Foro sobre Tendencias Sociales, Madrid, Editorial Sistema.

Pachón, M. L. y Camargo Remolona R. (2004): Una aproximación a los estudios de futuro, Facultad de Administración de Empresas, Universidad Externado de Colombia.

Vergara Schmalbach, J. C.; Fontalvo Herrera, T. J.; Maza Ávila, F. (2010): La planeación por escenarios: Revisión de conceptos y propuestas metodológicas, Prospect, Vol. 8, No. 2, 21-29.

Yori Conill, L.; Hernández deVelazco, J.; Chumaceiro Hernández, A. (2011): Planificación de escenarios: una herramienta estratégica para el análisis del entorno, Revista Venezolana de Gerencia, Abril-Junio, 274-290.

Bibliografía en inglés

Becker, H. (1985): “Making Futures Research Useful: The Practitioner’s Opportunity”, Futures Research Quarterly 1:2, 17.

Fowles, J. ed. (1978): Handbook of Futures Research, Westport, Connecticut, Greenwood Press.

Helmer, o. (1983): Looking Forward: A Guide to Futures Research, London, Sage Publications.

Shuman, B. A. (1989): The Library of the Future: Alternative Scenarios for the Information Profession, Englewood, CO, Libraries Unlimited, Inc., 7-8.

Wilson, I. H. (1978): “Scenarios”, Fowles, J. ed. Handbook of Futures Research, Westport, Connecticut, 225-248.

Outros recursos Parte 2

CD/DVD

GLOWCZEWSKI, Barbara: DreamTrackers. Yapa art and knowledge of the Australian desert (CD-ROM), París, UnescoPublishing, 2001.

KOOLHAAS,Rem y VAN DER HAAK, Bretje: Lagos Wide& Close. An interactive journey into an exploding city , Amsterdam,Submarine DVD, 2006.

ENLACES

Hypercities, http://www.hypercities.com

MappingDecline, http://mappingdecline.lib.uiowa.edu

Spatial HistoryProject, http://web.stanford.edu/group/spatialhistory/cgi-bin/site/index.php

Urban HistoryMultimedia Complements http://journals.cambridge.org/fulltext_content/supplementary/UHY/urban/default.htm

http://citiesinmotion.iese.edu

http://www.merco.info/es/ranking-merco-ciudad

http://www.iese.edu/es/claustro-investigacion/centros-investigacion/cgs/cities-motion-strategies/

Bibliografía complementaria (). .

Borgatti, Stephen (2003). Ucinet 6.<www.analytictech.com> [Consulta: 23-04-03].

Borgatti, Stephen & Molina, JoséLuis (2003). "Ethical and Strategic Issues in Organizational SocialNetwork Analysis". The Journal of Applied Behavioral Science,39(03), 16-45.

Borgatti,Stephen P.; Molina, José-Luis (2005). "Toward ethical guidelines fornetwork research in organizations", Social Networks Volume 27,Issue 2 , May 2005, Pages 107-117.

Lozares, C. (2005). "Basessocio-metodológicas para el Análisis de Redes Sociales", Empiria10, Julio-Diciembre [doc]

Lozares, Carlos (2005)."Valores,Campos y Capitales", Número especial de Redes, Revista Hispana para elAnálisis de Redes Sociales. Servei de publicacions, UAB

Lozares C., (1996). "La teoría deredes sociales", Papers, nº48. [doc]

Lozares C.; Verd J. M.; Martí J.; LópezP. (2003). "Relaciones, redes y discurso: revisión y propuestas en tornoal análisis reticular de datos textuales”. REIS nº 101Enero-Marzo 2003. Pgs.175-200. [doc]

Molina, José Luis (2004). "Laciencia de las redes", Apuntes de Ciencia y Tecnología 11,Junio (36-42) [pdf]

Wolfe, Alvin W. (1978). TheRise of Network Thinking in Anthropology [pdf]


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente
Análise Cualitativa/615518014
Análise Estatístico de Datos 1/615518010
Deseño Cualitativo/615518013

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario

Observacións


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías