Datos Identificativos 2019/20
Asignatura (*) Planificación e xestión de destinos e produtos turísticos deportivos Código 615524020
Titulación
Mestrado Universitario en Planificación e Xestión de Destinos e Produtos Turísticos(plan 2016)
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Mestrado Oficial 2º cuadrimestre
Primeiro Optativa 3
Idioma
Castelán
Galego
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Educación Física e Deportiva
Coordinación
Blanco Pereira, Eduardo
Correo electrónico
eduardo.blanco.pereira@udc.es
Profesorado
Blanco Pereira, Eduardo
Gomez Varela, Joaquin
Correo electrónico
eduardo.blanco.pereira@udc.es
joaquin.gomez.varela@udc.es
Web
Descrición xeral A asignatura Planificación e Gestión de Destino e Productos Turísticos Deportivo presenta o desenvolvemento cada vez máis consolidado de duás actividades en actual emerxencia como son o turismo e o deporte. Ben sexa o turismo relacionado coa asistencia aos grandes eventos deportivos, o turismo para o de xeito complementario á práctica deportiva, o turismo que ten como complemento o deporte, ou de modo máis específico aquelas formas de turismo na natureza que se insertan no turismo rural, activo ou de aventura, este fenómeno trataráse cun enfoque xeral, pero ao mesmo tempo tratando de facilitar enfoques, competencias e ferramentas para comprender e levar a cabo proyectos integrados no turismo deportivo.
Os contidos referidos ao turismo deportivos na natureza pretenden introducir ao coñecemento do conxunto de prácticas deportivas ou de aventura, que ten lugar en espazos naturais e que de maneira singular forma parte do que se coñece no noso pais como Turismo Activo; de igual modo aproximan tamén ao coñecemento dos elementos fundamentais que afectan ou interveñen directamente na súa xestión, programación ou intervención directa como axentes promotores do turismo activo. Preséntase, deste xeito, a contextualización dun marco que facilita a súa aparición, desenvolvemento e configuración actual; os tipos de actividades que comprende e os motivos estudados para a participación nas mesmas; estatísticas relacionadas co turismo activo, así como a presenza destes deportes no medio natural; os profesionais e titulacións relacionadas con dirección en intervención cos usuarios ou clientes; as entidades a nivel autonómico e nacional que promocionan estas actividades; así como as normativas autonómicas relacionadas co turismo activo; para finalizar cos elementos de deseño e programación de actividades de turismo deportivo, considerando no seu desenvolvemento o emprego de normas e ferramentas específicas.

Competencias do título
Código Competencias do título
A1 CE1 - Que os estudantes coñezan os principios da planificación e a xestión sustentable
A2 CE3 - Aplicar sistemas de calidade e xestión social, ambiental e económica
A3 CE4 - Que os alumnos aprendan as técnicas de dirección de organizacións públicas e de empresas do sector turístico
A4 CE5 - Que os alumnos teñan coñecementos sobre a normativa que regula as actividades turísticas
A5 CE6 - Saber manexar o capital social, entendendo o destino turístico como sistema e relacionar axentes implicados no desenvolvemento do produto turístico
A6 CE8 - Planificar novos destinos e produtos turísticos
A7 CE9 - Remodelar destinos turísticos maduros para adaptalos ás novas esixencias da demanda e ao desenvolvemento sustentable das comunidades receptoras
A8 CE11 - Saber definir proxectos de investigación innovadores que repercutan positivamente no sector
A11 CE2 - Diagnosticar necesidades e oportunidades e identificar as potencialidades e ameazas do turismo para o desenvolvemento integral das sociedades receptoras
A12 CE7 - Capacidade para interpretar os cambios sociais e como afectan as innovacións nos produtos e ao comportamento do consumidor
B1 CB6 - Posuír e comprender coñecementos que acheguen unha base ou oportunidade de ser orixinais no desenvolvemento e/ou aplicación de ideas, a miúdo nun contexto de investigación
B2 CB7 - Que os estudantes saiban aplicar os coñecementos adquiridos e a súa capacidade de resolución de problemas en contornas novas ou pouco coñecidos dentro de contextos máis amplos (ou multidisciplinares) relacionados coa súa área de estudo
B3 CB8 - Que os estudantes sexan capaces de integrar coñecementos e enfrontarse á complexidade de formular xuízos a partir dunha información que, sendo incompleta ou limitada, inclúa reflexións sobre as responsabilidades sociais e éticas vinculadas á aplicación dos seus coñecementos e xuízos
B4 CB9 - Que los estudiantes sepan comunicar sus conclusiones y los conocimientos y razones últimas que las sustentan a públicos especializados y no especializados de un modo claro y sin ambigüedades
B7 CG2 - Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo da súa vida
B8 CG3 - Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseada no coñecemento e orientadas ao ben común
B9 CG4 - Entender a importancia da cultura emprendedora e coñecer os medios ao alcance das persoas emprendedoras
B10 CG5 - Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse
C1 CT1 - Resolver problemas de forma efectiva
C3 CT3 - Trabajar de forma autónoma con iniciativa
C4 CT4 - Traballar de forma colaborativa
C5 CT5 - Comportarse con ética e responsabilidade social como cidadán e como profesional
C6 CT6 - Capacidade para interpretar, seleccionar e valorar conceptos adquiridos noutras disciplinas do ámbito turístico
C8 CT8 - Comunicar por escrito e oralmente os coñecementos procedentes da linguaxe científica
C9 CT9 - Capacidade para resolver problemas con iniciativa, toma de decisións, creatividade, razonamiento crítico e de comunicar e transmitir coñecementos habilidades e destrezas

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
Analizar as relacións entre o Sistema Deportivo e o Sistema Turístico AP1
AP4
AM3
BM1
BM3
BM10
Elaborar unha visión global sobre o escenario de desenvolvemento das actividades correspondentes ao turismo deportivo, activo e de aventura AP4
AM3
BM1
BM3
BM4
BM8
CM3
CM4
CM8
Deseñar proxectos de actividades turísticas deportivas e de aventura, atendendo ás características do contexto no que levarán a cabo e considerando criterios de calidade, seguridade e sustentabilidade AP1
AP2
AP3
AP4
AP5
AP6
AP7
AI1
AM2
AM3
BM2
BM7
BM9
CM1
CM3
CM4
CM5
CM6
CM9

Contidos
Temas Subtemas
Presentación da materia 0.1. Datos descritivos
0.2. Profesorado
0.3. Programa xeral da materia
0.4. Recursos
0.5. Avaliación
TEMA I: INTRODUCCIÓN O ESTUDO DO TURISMO DEPORTIVO. Conceptualización y Modalidades. 1.1. Estructura del Sistema Deportivo
1.2. Relación con el Sistema de Turismo
1.3. Conceptualización del turismo deportivo
1.4. Modalidades del Turismo Deportivo
TEMA II: TURISMO ACTIVO, TURISMO DEPORTIVO EN CONTORNAS NATURAIS E TURISMO DE AVENTURA 2.1. Conceptualización: Turismo activo, turismo deportivo na natureza e turismo de aventura
2.2. Contextualización do desenvolvemento do turismo activo e a súa relación coa actividade física e o deporte nas contornas naturais
2.3. Actividades do turismo activo: dos deportes tradicionais aos novos deportes e actividades físicas
2.4. Entidades e profesionais na promoción do turismo activo
2.5. Lexislación e normativas no desenvolvemento do turismo activo en España
TEMA III:DESEÑO DE ACTIVIDADES DE TURISMO DEPORTIVO, TURISMO ACTIVO E DE AVENTURA 3.1. Eleméntos básicos no deseño de Actividades de Turismo Activo (ATA)
3.2. Normas de calidade como referencia no deseño e desenvolvemento de ATA
3.3. Caso Práctico I: Deseño de rutas de sendeirismo
3.4. Caso Práctico II: Deseño de actividades de turismo activo. Surfing.
3.5. Xestión do Risco e Sustentabiliade nas ATA

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Actividades iniciais A8 1 0 1
Sesión maxistral A1 A11 A2 A4 A12 A6 A7 B2 B3 B10 C1 C3 C4 C6 14 30 44
Prácticas a través de TIC C1 C3 C4 C8 2 4 6
Solución de problemas B8 B7 C1 C3 C5 C4 C6 C8 C9 4 8 12
Traballos tutelados A11 A2 A6 A7 B2 C1 C3 C4 6 0 6
 
Atención personalizada 6 0 6
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Actividades iniciais Presentación da materia e dos profesores aos alumnos participantes
Sesión maxistral A sesión maxistral comprenderá exposicións por parte do profesorado e dos estudantes acerca de tópicos, estudo de casos e contidos específicos. A participación nas sesións maxistráis conlevará a intervención e elaboración de resumes, mapas conceptuáis e presentacións acerca do coñecemento tratado en cada una delas, co gallo de establecer un aprendizaje significativo sobre ó ámbito do turismo deportivo.
Prácticas a través de TIC Realización por parte dos alumnos das tarefas, test ou formularios dispostos en moodle, google form, office 365 sobre os contidos traballados nas sesións presenciais
Solución de problemas Formulación dun contexto sociodemográfico determinado sobre o que haberá que realizar unha análise, diagnótico e proposta de produto de turismo deportivo
Traballos tutelados Elaboración dun proxecto de intervención a través de programa ou actividade de turismo deportivo

Atención personalizada
Metodoloxías
Solución de problemas
Prácticas a través de TIC
Traballos tutelados
Descrición
Profesor Eduardo Blanco: Atención persoal por correo electrónico.

Profesor Joaquín F. Gómez Varela: Atención persal por correo electrónico, tutorías presenciais ou on-line vía Skype

En función das suas posibilidades de asistencia e participación acordarase, por escrito, cos estudantes de dedicación a tempo parcial, un modelo alternativo das diferentes actividades de desenvolvemento e avaliación dos diferentes temas e apartados de avaliación, atendendo a un plantexamento de horas de dedicación equivalente aos estudiantes de matricula a tempo completo.

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Sesión maxistral A1 A11 A2 A4 A12 A6 A7 B2 B3 B10 C1 C3 C4 C6 A participación nas diferentes sesións presenciais computará polo 40% do valor final da materia. En caso dos alumnos a distancia substituirase por un traballo equivalente en canto a adicación e competencias a desenvolver 40
Prácticas a través de TIC C1 C3 C4 C8 Plantexaránse diferentes tipos de tarefas, test, formularios, etc, utilizando as plataformas moodle, microsoft 365 ou google, sobre os diferentes contidos do módulo. 20
Traballos tutelados A11 A2 A6 A7 B2 C1 C3 C4 Consistirá na realización dun traballo titelados sobre unha proposta relacionada cos contidos tratados e as competencias a alcanzar, a convir entre o profesor e os/as estudantes. 40
 
Observacións avaliación

- Enténdese por participación nás actividades desenvoltas nas sesións maxistrais, e ao desenvolvemento en prazo e forma das tarefas que se prantexen en relación ós contidos relacionados coas sesións. No caso da opción presencial, o non cumprimento do 70% da asistencia pode implicar a non superación da asignatura, constando o estudante como "Non Presentado" na calificación final. Dita falta de participación pode inhabilitar igualmente para a superación da asignatura na segunda oportunidad ou sucesivas convocatorias, ata que esta se cumpla.

- Os estudantes da modalidade on-line disporán dunha documentación, referencias e tarifas equivalentes ao traballo levado a cabo polos estudiantes presenciáis, de xeito que o apartado de participación sexa igualmente computable a efectos de avaliación das sesiones maxistráis. nos apartados de prácticas a través de TIC e Traballos tutelados o desenvolvimiento será a todolos efectos similar entre os dous grupos.

- A elaboración dos traballos tutelados que atendan ao deseño e/ou desenvolvemento dun proxecto de turismo deportivo, terá como referencia as pautas desenvoltas no discurrir da propia asignatura, e ademáis as seguintes normas nos casos nos que sexa pertinente:

UNE-ISO 21500

UNE-ISO 21101

UNE-ISO/TR 21102 IN

UNE-ISO 21103

Consideraránse igualmente as normativas referidas ás empresas de turismo activo que correspondan, atendendo á comunidade autonoma o entorno administrativo no que se leve a cabo.

A calificación dos traballos distribuiráse de maneira xeral, e sen prexuidio de unha maior precisión en función do traballo, en relación aos seguintes elementos e criterios: 

Contextualización e fundamentación: 30% 

Plantexamento e desenvolvemento (Inclusión e aplicación dos diferentes elementos e ferramentas adquiridas na materia): 60%

Aspectos formáis (Normas APA, 6ª) e estructuráis: 10%

Atendendo igualmente á normativa da UDC, calquer traballo que na súa totalidade ou en parte conteña contidos copiados de outros traballos publicados ou non publicados, de internet, etc. será considerado como suspenso.

En concordancia cos plantexamentos de sosteniblidade que está a promover a Universidade da Coruña, na medida do posible seguiránse as seguintes pautas:

 

1.- A entrega dos traballos documentais que se realicen nesta materia:

1.1. Solicitarase en formato virtual e/ou soporte informático

1.2. Realizarase a través de Moodle, en formato dixital sen necesidade de imprimilos

1.3. De se realizar en papel:

- Non se empregarán plásticos.

- Realizaranse impresións a dobre cara.

- Empregarase papel reciclado.

- Evitarase a impresión de borradores.

2.- Débese facer un uso sostible dos recursos e a prevención de impactos negativos sobre o medio natural

3.- Débese ter en conta a importancia dos principios éticos relacionados cos valores da sostenibilidade nos comportamentos persoais e profesionais


Fontes de información
Bibliografía básica

Referencias:

AENOR. (2010). Norma UNE-ISO 31000:2010, Gestión del Riesgo. Principios y Directrices. In (Vol. UNE-ISO 31000:2010). Madrid: AENOR.

AENOR. (2015a). Norma UNE-ISO 21101:2015 Turismo activo. Sistema de gestión de la seguridad. Requisitos. In (Vol. UNE-ISO 21101: 2015). Madrid: AENOR.

AENOR. (2015b). Norma UNE-ISO 21103: 2015, Turismo Activo. Información para los participantes. In (Vol. UNE-ISO 21103: 2015). Madrid: AENOR.

Arroyo, S. (2012). Montaña segura: Consejos sobre prevención y autosocorro(1ª ed.): Desnivel.

Aspas, J. M. (2000). Los deportes de aventura. Consideraciones jurídicas sobre el turismo activo(Vol. 7). Zaragoza: Prames.

Avellanas, M. L. (2009). Atención al Accidentado en el medio natural. Guía de urgencias: Edikamed.

Ayora, A. (2012). Riesgo y Liderazgo. Cómo organizar y guiar actividades en el medio natural(1ª ed.). Madrid: Desnivel.

Berghaenel, R. P. (2008). Accidentes en montaña y condiciones meteorológicas. Madrid: Ministerio de Medio Ambiente y Medio Rural y Marino.

Betrán, A. O., & Betrán, J. O. (1999). Las actividades físicas de aventura en la naturaleza . Estudio de la oferta y la demanda en el sector empresarial. Apunts: Educación Física y Desportes, (57), 86–94. Retrieved from http://www.revista-apunts.com/es/hemeroteca?article=602

Bonnet Escuela, M., Wehbe-Herrera, C. D., & Lobo Rodrigo, Á. (2019). ANALYSIS OF THE REGULATION OF ACTIVE TOURISM IN SPAIN.Revista de Estudios Empresariales. Segunda Época, 0(2). https://doi.org/10.17561/ree.v2018n2.2

Cánepa, L., & Encabo, M. (2013). Montañismo en áreas naturales protegidas. 

Colorado, J. (2001). Montañismo y trekking. Manual completo. Madrid: Desnivel.

Corbellini, G. (2002). Guía de orientación : [el mapa - la brújula - el cielo - el GPS] / Giancarlo Corbellini ; revisión y adaptación, Eusebio García Gómez ; información astronómica de Enrico Miotto(5ª ed. ed.). Madrid :: Tutor.

Cunningham, A., & Fyffe, A. (2007). Montañismo invernal. Técnicas básicas para excursiones y alpinistas. Madrid: Desnivel.

Deery, M., Jago, L., & Fredline, L. (2004). Sport tourism or event tourism: Are they one and the same? Journal of Sport and Tourism, 9(3), 235–245. https://doi.org/10.1080/1477508042000320250

Escuela española de alta, m. (2001). Certificado de iniciación al montañismo :texto oficial del primer nivel de enseñanza de la escuela española de alta montaña. Huesca: Barrabés.

Fernández Díaz, R. La protección de espacios naturales : las fragas del Eume / Rogelio Fernández Díaz.

Fernández Pardo, A. Propuesta de Plan de Uso Público para el Parque Natural "Fragas do Eume" (A Coruña).

García Gómez, E. (2000). Orientación Desde el mapa y la brújula hasta el GPS y las carreras de orientación. Madrid :: Desnivel.

Inglés Yuba, E., & Seguí Urbaneja, J. (2017). Estudio comparativo del ordenamiento jurídico del turismo activo y las actividades deportivas en el medio natural en la España de las comunidades autónomas. Acciones e Investigaciones Sociales, 31(31), 159. https://doi.org/10.26754/ojs_ais/ais.201231632

Instituto de Turismo de España. (2010). Estudios de Productos Turísticos. Turismo de Montaña. In I. d. T. d. España (Ed.). 

Jimenez, I. (2015). La configuración jurídica del deporte en el medio natural. Relaciones con el turismo, el desarrollo sostenible y la ordenación del territorio. Madrid: Editorial Reus.

Llamazares, J. L. (2004). Derechos y obligaciones en el esquí y en la montaña. Oviedo: Septem Ediciones.

López, A. (2012). Responsabilidad y montaña. Reflexiones jurídicas para deportistas y profesionales. A Coruña: Campo IV Alpinismo S.L.

Medialvilla, L., & Villota, S. (2012). Percepción de los riesgos y las causas de los accdentes en el medio natural por parte de deportistas, gestores, grupos de rescate y visistantes. Acciones e Investigaciones Sociales(31), 39-61. 

Mediavilla Saldaña, L., Gómez Encinas, V., Sánchez Burón, A., & Villota Valverde, S. (2014). Profile of adventure tourism companies in Spain, Italy and Costa Rica. Journal of Sport and Health Research, 6(2), 177–190. Retrieved from http://www.journalshr.com/papers/Vol 6_N 2/V06_2_7.pdf

Murcia, M. (2016). Manual de escalada libre. Deportiva. Madrid: Desnivel.

Nasarre, J. M., Hidalgo, G. M., & Bernard, P. L. (2001). La vertiente jurídica del montañismo. Zaragoza: Prames.

Patiño Romarís, C. A., & Lois GonzáLez, R. C. (2016). El producto turístico de naturaleza en el litoral gallego como como instrumento de sostenibilidad ambiental. Monografies de La Societat d’Historia Natural de Les Balears, 2016-Janua(23), 345–355. Retrieved from http://ibdigital.uib.es/greenstone/collect/monografiesHistoriaNatural/index/assoc/Monograf/iesSHNB_/2016vol0/23p345.dir/MonografiesSHNB_2016vol023p345.pdf

Perarnau, S., Subirats, E., & Riu, F. (2007). Curas, Vendajes e inmovilizaciones en montaña(1ª ed.): Desnivel.

Rivera Mateos, M. (2016). Paisaje, patrimonio y turismo de surf: factores de atracción y motivación en el Parque Natural del Estrecho, España. Cuadernos de Turismo, (37), 351. https://doi.org/10.6018/turismo.37.256271

Rivera, M. (2010). Turismo activo en la naturaleza y espacio de ocio en Andalucia: Aspectos territoriales, políticas públicas y estrategias de planificación. Universidad de Córdoba. Junta de Andalucía. Retrieved from https://helvia.uco.es/xmlui/handle/10396/14269

Subirats, E. (2011). Primeros auxilios en montaña. Madrid: Desnivel.

Taibo, M. (2017). Prevención de Riesgos para Colectivos en Montaña(J. A. Castaño Ed. 1ª ed.). Principado de Asturias: Ediciones Cordillera Cantábrica.

The Mountaineers. (2011). Montañismo. La libertad de las cimas. Madrid: Ediciones Desnivel    


Enlaces Web:

http://www.PGW.com/

http://www.SanAndrews/

http://www.Atlanta/

 www.iusport.es

- www.munideporte.com

- www.csd.gob.es

- www.colefgalicia.com

- www.fagde.org

- www.agaxede.org

- www.deporte.xunta.es

- www.aedd.es

- www.noticiasjuridicas.com

Bibliografía complementaria


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario

Observacións


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías