| Competencias do título |
| Código | Competencias do título |
| A1 | CE1 - Determinar as dimensións e categorías axeitadas para o diagnóstico e a análise científica das situacións de exclusión social. |
| A2 | CE2 - Interpretar os feitos e as políticas sociais desde os distintos paradigmas teóricos vixentes na análise da exclusión. |
| A3 | CE3 - Deseñar e desenvolver procesos de observación e documentación para o estudo das políticas e os sistemas de benestar social. |
| A4 | CE4 - Recompilar e interpretar a información suficiente para chegar a diagnósticos fiables sobre os riscos de exclusión e os factores de vulnerabilidade social. |
| A5 | CE5 - Interpretar as situacións e os procesos de marxinación social e económica de colectivos desde unha perspectiva histórica e macroestrutural. |
| B1 | CB1 - Demostrar coñecementos avanzados, de carácter multidisciplinar, para a investigación e o exercicio profesional no ámbito da exclusión social. |
| B3 | CB3 - Seleccionar o marco científico adecuado para avaliar as evidencias dispoñibles e postular hipóteses razoadas sobre a avaliación previsible dos feitos sociais estudados. |
| B4 | CB4 - Identificar os dilemas éticos e a responsabilidade social tras os retos formulados na práctica profesional e investigadora. |
| B5 | CB5 - Comunicar con claridade os coñecementos e problemas científicos sobre os que se traballa tanto a un público non experto como de especialistas. |
| B8 | CB8 - Que os estudantes sexan capaces de integrar coñecementos e enfrontarse á complexidade de formular xuízos a partir dunha información que, sendo incompleta ou limitada, inclúa reflexións sobre as responsabilidades sociais e éticas vinculadas á aplicación dos seus coñecementos e xuízos. |
| B9 | CB9 - Que os estudantes saiban comunicar as súas conclusións e os coñecementos e razóns últimas que as sustentan a públicos especializados e non especializados dun modo claro e sen ambigüidades. |
| B14 | CX2 - Realizar unha análise crítica da realidade social e do desenvolvemento profesional vinculada aos feitos sociais sobre os que se traballa. |
| B17 | CX5 - Elaborar e defender informes, proxectos e memorias no campo das ciencias sociais. |
| B19 | CX7 - Dar respostas innovadoras e orixinais ante situacións problemáticas emerxentes relacionadas coa exclusión social. |
| B20 | CX8 - Aplicar a perspectiva comparada na comprensión das problemáticas sociais e das respostas e solucións políticas. |
| C1 | CT1 - Expresarse correctamente, tanto de forma oral como escrita, nas linguas oficiais da comunidade autónoma. |
| C2 | CT2 – Dominar a expresión e a comprensión de forma oral e escrita dun idioma estranxeiro. |
| C5 | CT5 - Entender a importancia da cultura emprendedora e coñecer os medios ao alcance das persoas emprendedoras. |
| C6 | CT6 -Adquirir habilidades para a vida e hábitos, rutinas e estilos de vida saudables. |
| C7 | CT7 - Desenvolver a capacidade de traballar en equipos interdisciplinares ou transdisciplinares, para ofrecer propostas que contribúan a un desenvolvemento sostible ambiental, económico, político e social. |
| Resultados de aprendizaxe | |||
| Resultados de aprendizaxe | Competencias do título | ||
| A1.CE1. Determinar as dimensións e categorías axeitadas para o diagnóstico e a análise das situacións de exclusión social. | AM1 |
||
| A2.CE2-Interpretar os feitos e as políticas sociais desde os distintos paradigmas teóricos vixentes na análise da exclusión. | AM2 |
||
| A3. CE3-Deseñar e desenvolver procesos de observación e documentación para o estudo das políticas e os sistemas de benestar social | AM3 |
||
| A4. CE4. Recompilar e interpretar a información suficiente para chegar a diagnósticos fiables sobre os riscos de exclusión e os factores de vulnerabilidade social. | AM4 |
||
| A5.CE5. Interpretar as situacións e os procesos de marxinación social e económica de colectivos desde unha perspectiva histórica e macroestructural | AM5 |
||
| B1. CB1. Desmostrar coñcementos avanzados, de carácter multidisciplinar, para a investigación e o exercicio profesional no ámbito da exclusión social. | BM1 |
||
| B3. CB3. Seleccionar o marco científico adecuado para avaliar as evidencias dispoñibles e postular hipóteses razoadas sobre a avaliación previsible dos feitos sociais estudados. | BM3 |
||
| B4. CB4. Identificar dilemas éticos e a responsabilidade social tras os retos formulados na práctica profesional e investigadora | BM4 |
||
| B5. CB5. Comunicar con claridade os coñecementos e problemas científicos sobre os que se traballa tanto a un público non experto como de especialistas | BM5 |
||
| B8. CB8. Que os estudantes sexan capaces de integrar coñecementos e enfrontarse á complexidade de formular xuízos a partir dunha información que, sendo incompleta ou limitada, inclúa reflexións sobre as responsabilidades sociais e éticas vinculadas á aplicación dos seus coñecementos e xuízos. | BM8 |
||
| B9. CB9. Que os estudantes saiban comunicar as súas conclusións e os coñecementos e razóns últimas que as sustentan a públicos especializados e non especializados dun modo claroe sen ambigüidades. | BM9 |
||
| B14. CX2 - Realizar unha análise crítica da realidade social e do desenvolvemento profesional vinculada aos feitos sociais sobre os que se traballa. | BM14 |
||
| B17-CX5 - Elaborar e defender informes, proxectos e memorias no campo das ciencias sociais. | BM17 |
||
| B19. CX7. Dar respostas innovadoras e orixinais ante situacións problemáticas emerxentes relacionadas coa exlusión social. | BM19 |
||
| B20- CX8 - Aplicar a perspectiva comparada na comprensión das problemáticas sociais e das respostas e solucións políticas. | BM20 |
||
| C1-CT1 - Reflexionar, chegar a conclusións e propoñer solucións a través do traballo en equipo. | CM1 |
||
| C2. CT2. Desenvolver a actividade profesional con comodidade en contextos internacionais e de diversidade cultural. | CM2 |
||
| C5-CT5 - Aplicar un razoamento crítico na reflexión teórica e no desenvolvemento práctico do traballo profesional e investigador. | CM5 |
||
| C6.CT6. Expresarse correctamente, de forma oral e escrita, nas línguas oficiais da Comunidade Autónoma de Galicia. | CM6 |
||
| C7. CT7. Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e a comunicación necesarias para o exercicio profesional e para a aprendizaxe continuada e autónoma. | CM7 |
||
| Contidos |
| Temas | Subtemas |
| 1. Antedecentes do Estado do Benestar. |
1. 1. O cambio no papel do Estado: Liberal, Providencia, Benestar (diferencias básicas) 1. 2. Os riscos sociais e o nacimiento dos primeiros seguros sociais: accidentes de traballo, enfermidade, pensións e desemprego 1. 3. Características dos primeiros modelos de seguros sociais: financiación, cobertura e prestacións. 1.4. Limitacions na protección do Estado: economía mixta do benestar. Estado, sector privado, familias e sociedade civil |
| 2. A expansión do Estado de Benestar: concepto e modelos | 2.1. O Informe Beveridge: elementos esenciais que impulsaron o nacemento do Estado de Benestar. 2.2. Concepto de Estado do Benestar. 2.3. Ideoloxías e modelos de benestar: análise crítica 2.4. A evolución do estado de benestar en España: características propias. |
| 3. Do Estado do Benestar ao Estado Neoliberal: a gran transformación. | 3.1. Conceptos fundamentais para entender o Capitalismo e as súas crises 3.2. A crise do 73 & Consenso de Washington: as consecuencias sociais e políticas. 3.3. Auxe da ideoloxía neoliberal: características definitorias. 3.4. A crise financieira de 2008: ¿un punto de inflexión? |
| 4. As políticas sanitarias en España e na Unión Europea | 4.1. O risco de enfermidade: evolución no tempo 4.2. Tipoloxía de sistemas de saúde na Unión Europea. 4.3. Peculiaridades do sistema sanitario en España. |
| 5. As políticas de xestión dos accidentes de traballo en España e na Unión Europea | 5.1. O risco de accidentes de traballo: evolución no tempo 5.2. Tipoloxía dos sistemas de xestión de accidentes de traballo 5.3. Peculiaridades do sistema de xestión de accidentes de traballo en España |
| 6. As políticas de emprego en España e na Unión Europea | 6.1. A política de emprego en España: evolución no tempo. 6.2. Desemprego & Emprego precario en España e na Unión Europea 6.3. O deseguilibrio estructural do mercado de traballo en España e a prestación de desemprego |
| 7. As políticas de pensións en España e na Unión Europea | 7.1. As pensións nun marco de cambio demográfico 7.2. Tipoloxía dos sistemas de pensións na Unión Europea 7.3. Peculiaridades do sistema de pensións en España |
| 8. As políticas educativas en España e na Unión Europea. | 8.1. Os estudos comparados a nivel educativo: indicadores e problemáticas educativas dos países da OCDE. 8.2. Principais problemas dos sistemas educativos: abandono escolar, desigualdade social e reproducción social. |
| 9. As políticas familiares en España e na Unión Europea | 9.1. Principais políticas familiares en Europa. 9.2. As políticas familiares en Europa e en España: subsidios familiares, corresponsabilidade, e novos retos sociais. |
| 10. As políticas de vivenda en España e na Unión Europea | 10.1. Principais políticas de aceso á vivenda en Europa. 10.2. As políticas de vivenda en Europa e España: mercado vs estado. |
| Planificación | ||||
| Metodoloxías / probas | Competencias | Horas presenciais | Horas non presenciais / traballo autónomo | Horas totais |
| Sesión maxistral | A1 A2 A5 B1 B3 B4 B8 B9 B14 B20 C5 C6 | 18 | 36 | 54 |
| Proba práctica | A2 A3 A4 B5 B14 B17 B19 B20 C1 C2 C5 C7 | 18 | 72 | 90 |
| Atención personalizada | 6 | 0 | 6 | |
| *Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado | ||||
| Metodoloxías |
| Metodoloxías | Descrición |
| Sesión maxistral | Clases teóricas nas que se explicarán os principais contidos de cada unidade didáctica. Asignaranse unha serie de lecturas que serán necesarias para o debate e participación na clase. |
| Proba práctica | Os estudantes afrontarán tres probas prácticas avaliables que consistirán na elaboración dunha reflexión crítica sobre un tema relacionado cos contidos da asignatura. Estas dúas probas terán que cumprir a extensión e formato de letra indicados en moodle. Estas probas prácticas entregaranse a través da entrega de tarefas de Moodle en formato .PDF; nun arquivo cuxo nome identifique ao/á estudante. Estas duas probas terán un peso de 30% (proba 1), 40% (proba 2), 30% (proba 3) e representarán en conxunto o 100% da nota final da materia. As dúas probas deberán estar entregadas no formato e vía sinalada nas datas establecidas pola profesora no primeiro día do curso. Estas datas indicaranse no calendario moodle da materia. O alumnado pendente de aprobar a materia na segunda oportunidade poderá entregar as tres prácticas en calquera momento do segundo cuadrimestre, contactando previamente coa profesora e tendo en conta as limitacións de prazos sinalados pola actas. Poderán obter igualmente o 100% da nota. |
| Atención personalizada |
|
|
| Avaliación | |||
| Metodoloxías | Competencias | Descrición | Cualificación |
| Proba práctica | A2 A3 A4 B5 B14 B17 B19 B20 C1 C2 C5 C7 | Realización de tres probas prácticas como forma de reflexión crítica relacionada con algún aspecto dos contidos destas sesións. O calendario das probas establecerase o primeiro día de clase, así como as súas características e data de entrega publicaranse no calendario de moodle, que se fará a través de Moodle. | 100 |
| Observacións avaliación | |||
|
Para o alumnado con recoñecemento de dedicación a tempo parcial e dispensa académica de exención de asistencia, acordarase ao inicio do curso un calendario específico de titorías compatible coa súa dedicación. |
|||
| Fontes de información |
| Bibliografía básica |
Taylor-Gooby, Peter; Leruth, Benjamin; Chung, Heejung (eds.) (2017). After Austerity: Welfare State Transformation in Europe after the Great Recession. Oxford University Press
Navarro, V. (2015). Ataque a la democracia y al bienestar. Crítica al pensamiento económico dominante. Barcelona: Anagrama
Guillén, A. M., González-Begega, S., & Balbona, D. L. (2016). Austeridad y ajustes sociales en el sur de Europa. La fragmentación del modelo de bienestar mediterráneo. Revista Española de Sociología (RES), 25(2), 261-272.
Adelantado, J. (2000). Cambios en el Estado del Bienestar. Políticas sociales y desigualdades en España. Barcelona: Icaria
Gamble, Andrew (2016). Can the Welfare State Survive?. Cambridge: Polity Press
Lois, M. y Alonso, A. (2014). Ciencia política con perspectiva de género. Akal
Vilar Rodríguez, M. (2012). Daquelas areas estas lamas?: o mercado de traballo e España desde unha perspectiva histórica. Revista Galega de Economía, 21 (1), 115-146
Pedró, F. (2012). Deconstruyendo los puentes de PISA: del análisis de resultados a la prescripción política. Revista Española de Educación Comparada, 19, 139-172
González-Rábago, Cuartango y Bacigalupe (2015). Desigualdad social y salud en España: ¿Cómo influyen en la salud y en el uso de los servicios sanitarios la clase social, el nivel educativo y la situación laboral?. Praxis Sociológica, 19
Castel, R. (2010). El ascenso de las incertidumbres : trabajo, protección, estatuto del individuo. Fondo de Cultura Económica
Husson, Michael (2013). El Capitalismo en diez lecciones. Madrid: Los libros de Viento Sur-La Oveja Roja
Vilar-Rodríguez, M. y Pons Pons, Jerònia (2021). Employers’ mutuals and the accident insurance scheme in Spain: from rejection to control and collaboration (1966-1990)”. Enterprise and Society
Madden, D. & Marcuse, P. (2018). En defensa de la vivienda. Madrid: Capitán Swing
Moreno, L. (2001). Estado del bienestar y "mallas de seguridad". Moreno, L. Pobreza y Exclusión: la "malla de seguridad" en España (pp. 17-50)
Pérez Caramés, A. (2014). Family Policies in Spain. Handbook of Family Policies Across the Globe, Springer (pp. 175-194)
Vilar-Rodríguez, M. y Pons, Jerònia (2020). For the workers but without the workers': industrial accident management under the Franco dictatorship (1939-1966)". Labor History, 61:5-6, pp. 503-521
Alemán Bracho, C.; García Serrano, M. (1999). Fundamentos de Bienestar Social. Valencia: Tirant Lo Blanch
Esping-Andersen, G. (2000). Fundamentos sociales de las economías postindustriales. Barcelona: Ariel
Fernández-Mellizo, M. & Martínez-García, J.S. (2017). Inequality of educational opportunities: School failure trends in Spain (1977–2012). International Studies in Sociology of Education, 26:3, 267-287, DOI: 10.1080/09620214.2016.1192954
Jaraíz Arroyo, G. (2011). Intervención social, barrio y servicios sociales comunitarios. Fundación FOESSA
Moreno, L., & Mari-Klose, P. (2014). La Europa asocial. Crisis y Estado del bienestar.. Revista Española de Investigaciones Sociológicas (145)
Pons Pons, J. y Vilar-Rodríguez, M., (2020). La gestión del seguro de accidentes del trabajo en España: de mutuas patronales a entidades colaboradoras de la Seguridad Social, 1900-2019. Madrid, Ministerio de Trabajo, Tesorería General de la Seguridad Social.
Polanyi, K. (1989). La gran transformación. Crítica del liberalismo económico. La Piqueta
Castel, R. (2004). La inseguridad social : ¿qué es estar protegido?. Manantial
Fraser, N. (2008). La justicia social en la era de la política de identidad: redistribución, reconocimiento y participación. Revista de Trabajo, 3 (6), 83-99
Borrell, C. y Artazcoz, L. (2008). Las políticas para disminuir las desigualdades en salud. Gac Sanit, 22 (5), 465-73
Moreno, L., & Mari-Klose, P. (2013). Las Transformaciones del Estado de bienestar Mediterráneo: Trayectorias y retos de un régimen en Transición. E. del Pino and M. Josefa rubio (eds), Los Estados de bienestar en la Encrucijada. Madrid: Technos
Backhouse, Roger E.; Bateman, Bradley W.; Nishizawa, Tamotsu; Plehwe, Dieter (eds.) (2017). Liberalism and the Welfare State : Economists and Arguments for the Welfare State. Oxford University Press
Vilar Rodríguez, M. (2014). Los diferenciales salariales entre mujeres y hombres en España (c. 1850-1975): un análisis proviosional. Areas: Revista Internacional de Ciencias Sociales, 33, 63-85
Del Pino, E. & Rubio Lara, M. J. (2013). Los Estados de Bienestar en la encrucijada. Políticas sociales en perspectiva comparada. Tecnos: Madrid
Colino, C. y Del Pino, E. (2013). Los regímenes de bienestar liberales: orígenes, resultados y cambios. Los Estados de Bienestar en la encrucijada : políticas sociales en perspectiva comparada
Esping-Andersen, G. & Palier, B. (2010). Los tres grandes retos del Estado del bienestar. Barcelona: Ariel
Castells, M. (2017). Otra economía es posible: cultura y economía en tiempos de crisis. Alianza
Ministerio de Educación, Cultura y Deporte (2018). Panorama de la educación. Indicadores de la OCDE 2018. MECD: Madrid
Peters, Yvette; Tatham, Michaël (eds.) (2016). Part 2 “Restructuring the politics and institutions of the state”. Democratic Transformations in Europe: Challenges and Prospects. Routledge, pp.97-185
Gallego, V.M. & Cabrero, G. R. (2020). Políticas de protección a la infancia en la Unión Europea. Presupuesto y Gasto Público, 98, 49-78.
Alemán Bracho, Carmen (coord.) (2009). Políticas sociales. Pamplona: Civitas - Thomson Reuters
Scanlon, K.; Whitehead, C. & Fernández Arrigoitia, M. (2014). Social Housing in Europe. Chichester, West Sussex: Wiley Blackwell,
Spicker, P. (2014). Social Policy: theory and practice. Bristol: Policy Press
Leal Maldonado, J. & Martínez del Olmo, A. (2017). Tendencias recientes de la política de vivienda en España. Cuaderno de Relaciones Laborales, 35 (1), 15-41
Castles, F. G., Leibfried, S., Lewis, J., Obinger, H., & Pierson, C. (Eds.). (2012). The Oxford handbook of the welfare state. OUP Oxford.
Gorsky, M.; Vilar-Rodríguez, Margarita y Pons-Pons, J. (eds.) (2020). The Political Economy of the Hospital in History. HUP. University of Huddersfield Press, Huddersfield Press,
Vilar-Rodríguez, Margarita y Pons-Pons, Jerònia (eds.) (2018). Un siglo de hospitales entre lo público y lo privado (1886-1986) [Financiación, gestión y construcción del sistema hospitalario español]. Madrid, Marcial Pons
Samuel, Robin; Hadjar, Andreas (2016). “How Welfare-State Regimes Shape Subjective Well-Being Across Europe”. Social Indicators Research, Vol.129(2), pp.565-587
Andrada-Alexandra, Dumbraveanu (2016). “The More, the Better: Life Satisfaction in the Bitter Welfare State”. Social Indicators Research, Vol.129(3), pp.1015-1038
Vilar Rodríguez, M. (2007). ¿Entre la lismosna y el bienestar? Origen, desarrollo y consecuencias de las políticas sociales en Galicia (1890-1935). Cuadernos de historia contemporánea, 29, 173-197 |
|
|
|
| Bibliografía complementaria |
Schubert, Klaus, de Villota, Paloma, Kuhlmann, Johanna (Eds.) (2016). Challenges to European welfare systems. Springer
Morán, M. P. (2013). Desiguales por ley: las políticas públicas contra la igualdad de género.. Madrid: Editorial Catarata
Gálvez Muñoz, L. y Torres López, J. (2010). Desiguales, mujeres y hombres en la crisis financiera. Icaria
Moreno, L. (2012). La Europa asocial. ¿Caminamos hacia un individualismo posesivo?. Península: Barcelona
Valle, J. M. (2012). La política educativa supranacional: un nuevo campo de conocimiento para abordar las políticas educativas en un mundo globalizado. Revista Española de Educación Comparada
Muñoz, L. G., & Modroño, P. R. (2015). Las raíces neoliberales de la crisis económica e institucional en España desde un enfoque feminista. Pensar desde abajo, (4), 61-84.
Fernández García, T., Fuente Robles, Y. (2009). Política social y trabajo social. Alianza Editorial
Guillén, Ana Marta; León, Margarita (2011). The Spanish Welfare State in European Context. Routledge
Whyte, David; Cooper, Vickie (eds.) (2017). The Violence of Austerity. London: Pluto Press
Wickham, James (2016). Unequal Europe: social divisions and social cohesion in an old continent. Routledge Advances in European Politics |
|
|
| Recomendacións | ||
| Materias que se recomenda ter cursado previamente |
| Materias que se recomenda cursar simultaneamente | ||
|
| Materias que continúan o temario | ||
|
| Observacións | |
|
Así mesmo para cumprir co obxectivo sostible vinculado ao Green Campus: 1. A entrega de tarefas que se realice nesta materia producirase en formato virtual e/ou soporte informático 2. Realizarase a través de Moodle, en formato dixital sen necesidade de imprimilos 3. En todo momento teranse en conta a importancia dos principios éticos relacionados cos valores de sustentabilidade nos comportamentos persoais e profesionais. Traballarase tamén para identificar e modificar prexuízos e actitudes sexistas, e influirase na contorna para modificalos e fomentar valores de respecto e igualdade. Facilitarase a plena integración do alumnado que por razón físicas, sensoriais, psíquicas ou socioculturais, experimenten dificultades a un acceso adecuado, igualitario e proveitoso á vida universitaria Nas clases sosterase o principio de debate democrático, escoitando e respetando todas as opinións diversas en torno aos temas tratados, tanto de parte do profesorado como do alumnado |