Identifying Data 2020/21
Subject (*) Socioeconomic aspects of ageing Code 615525027
Study programme
Mestrado Universitario en Políticas Sociais e Intervención Sociocomunitaria
Descriptors Cycle Period Year Type Credits
Official Master's Degree 1st four-month period
 Second Optional 6
Language
Spanish
Teaching method Face-to-face
Prerequisites
Department Economía
Coordinador
Piñeiro Aguiar, Edeler
 E-mail
eleder.pineiro.aguiar@udc.es
Lecturers
Piñeiro Aguiar, Edeler
 E-mail
eleder.pineiro.aguiar@udc.es
Web
General description O obxectivo fundamental da materia Aspectos Socioeconómicos da vellez é ofrecer ao estudantado unha análise teórica e práctica ao fenómeno do envellecemento, atendendo a tres aspectos fundamentais. Primeiro, abordar a definición e cuantificación do proceso de envellecemento desde unha perspectiva temporal e territorial. Segundo, analizar as causas e consecuencias económicas, sociais e políticas do proceso de envellecemento da poboación. Terceiro, reflexionar sobre os retos e oportunidades que este proceso supón para a economía e a sociedade actual. Esta materia impartirase cun espírito mutidisciplinar, dado que o proceso de envellecemento afecta tamén a múltiples ámbitos da nosa política, economía e sociedade.
Contingency plan No caso que mor do COVID19 teñamos que pasar de docencia presencial a docencia non presencial terase en conta este plano de continxencia:

1. Modificacións nos contidos

Os contidos teóricos da materia pasarán a ser impartidos de forma dixital a través da Plataforma TEAMS. As clases terán unha duración máis reducida por cuestións pedagóxicas, e asignaranse material complementario para a correcta comprensión da materia.

2. Metodoloxías

*Metodoloxías docentes que se manteñen

– Sesión maxistral
– Discusión dirixida
– Traballos tutelados (con Atención personalizada, computa na avaliación)
– Atención personalizada

*Metodoloxías docentes que se modifican
– Debates en clase pasarán a facerse por teams
3. Mecanismos de atención personalizada ao alumnado

– Correo electrónico: Dúas veces por semana. De uso pra facer consultas, solicitar encontros virtuais para resolver dúbidas e facer o seguimento dos traballos tutelados.
– Moodle: Semanalmente. Segundo a necesidade do alumando.
– Revisión do chat de Moodle para consultas específicas da materia

4. Modificacións na avaliación
En caso de non poderse realizar traballo de campo con fontes primarias (entrevistas, grupos focales, etc.) o alumnado deberá de optar por profundizare na análise de fontes secundarias e/ou realizar entrevistas vía online.


*Observacións de avaliación:


REQUISITOS PARA SUPERAR A MATERIA:
1. Asistir e participar regularmente nas actividades da clase.
2. Entregar e expoñer os traballos na data que se indique.

5. Modificacións da bibliografía ou webgrafía

Non se producen modificacións na bibliografía da materia.

Study programme competencies
Code Study programme competences
A3 CE3 - Deseñar e desenvolver procesos de observación e documentación para o estudo das políticas e os sistemas de benestar social.
A21 CEE1 - Explicar os procesos de exclusión vinculados ás transformacións da estrutura familiar e por idades das sociedades.
A22 CEE2 - Manexar ferramentas conceptuais e metodolóxicas para a análise da vulnerabilidade asociada a formas de convivencia e a determinados grupos de idade.
B2 CB2 - Aplicar e integrar os coñecementos a contornos e problemas emerxentes e indefinidos, na práctica investigadora e profesional.
B3 CB3 - Seleccionar o marco científico adecuado para avaliar as evidencias dispoñibles e postular hipóteses razoadas sobre a avaliación previsible dos feitos sociais estudados.
B14 CX2 - Realizar unha análise crítica da realidade social e do desenvolvemento profesional vinculada aos feitos sociais sobre os que se traballa.
B17 CX5 - Elaborar e defender informes, proxectos e memorias no campo das ciencias sociais.
B20 CX8 - Aplicar a perspectiva comparada na comprensión das problemáticas sociais e das respostas e solucións políticas.
C1 CT1 - Adequate oral and written expression in the official languages.
C5 CT5 - Understanding the importance of entrepreneurial culture and the useful means for enterprising people.

Learning aims
Learning outcomes Study programme competences
A3 CE3 Deseñar e desenvolver procesos de observación e documentación para o estudo das políticas e sistemas de benestar social. AC3
A22 CEE2 Manexar ferramentas conceptuais e metodolóxicas para a análise da vulnerabilidade asociadas a formas de convivencia e a determinados grupos de idade. AC22
A21 CEE1 Explicar os procesos de exclusión vinculados ás transformacións da estrutura familiar e por idades das sociedades. AC21
A21 CEE1 Explicar os procesos de exclusión vinculados ás transformacións da estrutura familiar e por idades das sociedades. BC2
B2 CB2 Aplicar e integrar os coñecementos a entornos e problemas emerxentes e indefinidos na práctica investigadora e profesional. BC3
B3 CB3 Seleccionar o marco científico adecuado para avaliar as evidencias dispoñibles e postular hipóteses razonadas osbre a evolución previsible dos feitos sociais estudados. BC14
Formular unha análise crítica da realidade social e do desenvolvemento profesional vinculado aos feitos sociais sobre os que traballa. BC17
B17 CG5 Elaborar e defender informes, proxectos e memorias no campo das Ciencias Sociais BC20
C1 CT1 Reflexionar, chegar a conclusións e propor solucións a través do traballo en equipo CC1
C5 CT5 Aplicar un razonamento crítico na reflexión teórica e no desenvolvemento práctico do seu traballo profesional e investigador. CC5

Contents
Topic Sub-topic
1. Reflexións sobre o envellecemento da poboación: problema & oportunidade 1.1. A idade como obxecto de estudo e investigación
1.2. Definición da vellez
1.3. As contradicións do envellecemento
2. Conceptos e indicadores básicos para o estudo do envellecemento 2.1. Indicadores para o estudo da vellez
2.2. Causas do envellecemento da poboación
2.3. Perspectivas de estudo do envellecemento
3. O envellecemento da poboación en cifras: perspectiva a longo prazo e diferenzas territoriais 3.1. Principais bases de datos
3.2. O mapa de envellecemento desde unha perspectiva internacional
3.3. O proceso de envellecemento en perspectiva de longo prazo
3.4. As diferenzas territoriais no proceso de envellecemento
4. O envellecemento da poboación e a economía 4.1. A dimensión económica do envellecemento demográfico
4.2. Implicacións económicas polo lado da oferta
4.3. Implicacións económicas polo lado da demanda
5. As consecuencias sociais do envellecemento demográfico 5.1. Unha reflexión sobre os aspectos sociais
5.2. Repercusiónns do envellecemento sobre o sector público
5.3. Políticas de envellecemento: un dilema por resolver
6. Envellecer en feminino. Igualdade de xénero? 6.1. Non é igual: Envellecemento de mulleres & homes
6.2. Xénero & Políticas de envellecemento
6.3. A orixe das desigualdades desde un punto de vista do ciclo vital
7. A achega das persoas maiores ao benestar 7.1. A medición da achega das persoas maiores ao benestar
7.2. A posta en valor do envellecemento
7.3. O paradoxo do sistema: sostidos ou sustentadores?
8. Os retos do envellecemento da poboación: aspectos socioeconómicos 8.1. Reflexións para debatir
8.2. Que estamos a facer mal?
8.3. A vellez como oportunidade

Planning
Methodologies / tests Competencies Ordinary class hours Student’s personal work hours Total hours
Guest lecture / keynote speech A3 B2 B14 B17 36 36 72
Case study A3 A21 A22 B3 B17 1 5 6
Directed discussion C1 C5 4 8 12
Practical test: B3 B17 B20 C1 C5 18 36 54
 
Personalized attention 6 0 6
 
(*)The information in the planning table is for guidance only and does not take into account the heterogeneity of the students.

Methodologies
Methodologies Description
Guest lecture / keynote speech As explicacións maxistrais consisten nas clases teóricas para as cales serán necesarias as lecturas e o debate na aula.
Case study Unha parte da avaliación teórica consistirá no estudo dun caso; onde un grupo de estudantes necesitará buscar fontes estatísticas nas bases de datos indicadas; elaborará os indicadores analizados en clase e presentará os resultados cuantitativos en clase.
Directed discussion Durante as sesións maxistrais fomentarase o debate e a discusión dirixida tomando como base as explicacións de clase, vídeos e lecturas propostas.
Practical test: A proba práctica consistira na elaboración dun traballo individual (extensión máxima 10 páxinas) onde se utilizarán os conceptos teóricos e prácticos traballados durante o curso en torno aos aspectos socioeconómicos da vellez. O estudo de caso servirá de base para este traballo. As bases deste traballo explicaranse durante a asistencia a titorías, mesmas que poden darse na aula ao inicio ou ao final da mesma (alumnado presencial) ou vía teams (alumnado online).

Personalized attention
Methodologies
Practical test:
Case study
Description
Atención personalizada nas titorías, previa cita mediante correo electrónico (eleder.pineiro.aguiar@udc.es). Ditas tutorías realizaránse mediante TEAMS.

Consulta de moodle, correo electrónico e chat da materia alomenos unha vez á semana durante o período lectivo.

Assessment
Methodologies Competencies Description Qualification
Guest lecture / keynote speech A3 B2 B14 B17 A asistencia e participación activa durante as sesións maxistrais computará cun valor máximo do 10% na nota final. Para o estudantado semipresencial ou a distancia implicará un seguimento e consulta regular dos materiais elaborados e colgados en Moodle e a utilización do chat de moodle. 10
Practical test: B3 B17 B20 C1 C5 Traballo final sobre un estudo comparado terá un valor máximo na nota final do 60%. Para o estudantado semipresencial ou a distancia se darán instrucións precisas colgadas en Moodle e utilizaranse titorías online. 60
Directed discussion C1 C5 0
Case study A3 A21 A22 B3 B17 O estudo do caso computará cun valor máximo do 30% na nota final. 30
 
Assessment comments

Sources of information
Basic

Esta bibliografía é só orientativa e global. O profesor facilitará ao estudantado as referencias das lecturas básicas obrigatorias para traballar en clase a través da plataforma virtual Moodle. 

Bazo,María-Teresa et al. (2006): Envejecimiento y sociedad una perspectiva internacional, Madrid : Editorial Médica Panamericana

Beauvoir, Simone de (2012): La Vejez / Simone de Beauvoir ;traducción de Aurora Bernárdez, Buenos Aires : Debolsillo

Delgado García, Ana María ; Rafael Oliver Cuello, Ignasi Beltran de Heredia Ruiz (2010):Vejez, discapacidad y dependencia: Aspectos fiscales y de protección social, Publicación,Barcelona : Bosch, 2010.

Duque,Juan M. y Adela Mateo Echanogorria(coord) (2008): La participación social de las personas mayores, Madrid, Instituto de Mayores y Servicios Sociales (IMSERSO)

Fericgla,Josep M. (2002): Envejecer una antropología de la ancianidad, Barcelona :Herder

FreireRodríguez, Carlos y Mar Ferradás Canedo (2016): Calidad de vida y bienestar en la vejez, Madrid : Pirámide

GarcíaGonzález, Francisco (coord.) (2005): Vejez, envejecimiento y sociedad enEspaña, siglos XVI-XXI, Cuenca : Ediciones de la Universidad de Castilla-LaMancha.

Giró Miranda, Joaquín (coord.) (2004): Envejecimiento y sociedad una perspectivapluridisciplinar, Logroño, Universidad de La Rioja, Servicio de Publicaciones

Gómez García, Jesús María (1997): El envejecimiento de la población y la economía, ValladolidSecretariado de Publicaciones e Intercambio Científico, Universidad deValladolid

IMSERSO(1999): La Protección Social de la Dependencia, Madrid.

IMSERSO(2000): Las Personas Mayores y las Residencias, Madrid.

IMSERSO,Informe 2014 sobre sobre las personas mayores en España

Instituto Nacional de Consumo(2000): La tercera edad y el consumo , Madrid.

lmarza Meñica, Juan; Jesús Galdeano Aramendia(Coord.) (1988): Simposio de gerontología de Castilla-León. Hacia una vejeznueva I Simposio de Gerontología de Castilla-León : 5-8 de mayo 1988 Valladolid,Fundación Friedrich Ebert.

Papeles de Economía Española, especial 104: Transformación demográfica : raíces yconsecuencias, Madrid : CaixaNova, 2005

Pérez Ortiz, Lourdes (2006): La estructura social de la vejez en España: nuevas yviejas formas de envejecer, Madrid: Instituto de Mayores y Servicios Sociales.

Rodríguez Cabrero, G. (1997): Participación social de las Personas Mayores, Madrid:IMSERSO.

Rogero García, Jesús (2010): Los tiempos del cuidado : el impacto de la dependencia delos mayores en la vida cotidiana de sus cuidadores, Madrid : IMSERSO

Sánchez Vera, Pedro (ed.) (1993): Sociedad y población anciana, Murcia : Universidad deMurcia

Sancho,M. T. (2007): Las personas mayores en España, Informe 2006, Madrid: IMSERSO.
Complementary


Recommendations
Subjects that it is recommended to have taken before

Subjects that are recommended to be taken simultaneously

Subjects that continue the syllabus

Other comments


(*)The teaching guide is the document in which the URV publishes the information about all its courses. It is a public document and cannot be modified. Only in exceptional cases can it be revised by the competent agent or duly revised so that it is in line with current legislation.