Datos Identificativos 2023/24
Asignatura (*) Deseño de proxectos e traballos de investigación Código 615525029
Titulación
Mestrado Universitario en Políticas Sociais e Intervención Sociocomunitaria
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Mestrado Oficial 2º cuadrimestre
Segundo Obrigatoria 3
Idioma
Castelán
Galego
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Socioloxía e Ciencias da Comunicación
Coordinación
Fernández Suárez, Mónica Belén
Correo electrónico
belen.fernandez.suarez@udc.es
Profesorado
Fernández Suárez, Mónica Belén
Correo electrónico
belen.fernandez.suarez@udc.es
Web
Descrición xeral O obxectivo xeral desta materia reside en alcanzar unha comprensión profunda da estrutura lóxica e metodolóxica dun proxecto de investigación, sendo capaces de interpretar e analizar os resultados, así como transmitilos por escrito e oralmente cunha linguaxe adecuada e profesional. Para iso percorreranse mediante exercicios prácticos todas e cada unha das fases da investigación, desde a formulación do problema ata a redacción do informe final e a presentación pública dos resultados.

Competencias do título
Código Competencias do título
A1 CE1 - Determinar as dimensións e categorías axeitadas para o diagnóstico e a análise científica das situacións de exclusión social.
A2 CE2 - Interpretar os feitos e as políticas sociais desde os distintos paradigmas teóricos vixentes na análise da exclusión.
A3 CE3 - Deseñar e desenvolver procesos de observación e documentación para o estudo das políticas e os sistemas de benestar social.
A4 CE4 - Recompilar e interpretar a información suficiente para chegar a diagnósticos fiables sobre os riscos de exclusión e os factores de vulnerabilidade social.
A5 CE5 - Interpretar as situacións e os procesos de marxinación social e económica de colectivos desde unha perspectiva histórica e macroestrutural.
B3 CB3 - Seleccionar o marco científico adecuado para avaliar as evidencias dispoñibles e postular hipóteses razoadas sobre a avaliación previsible dos feitos sociais estudados.
B5 CB5 - Comunicar con claridade os coñecementos e problemas científicos sobre os que se traballa tanto a un público non experto como de especialistas.
B6 CB6 - Posuír e comprender coñecementos que proporcionen unha base ou oportunidade para ser orixinais no desenvolvemento e/ou a aplicación de ideas, a miúdo nun contexto de investigación.
B13 CX1 - Comprender e integrar coñecementos complexos para traducilos en propostas de investigación e programas de intervención en contextos sociais problemáticos.
B15 CX3 - Deseñar, aplicar e avaliar proxectos de investigación en ciencias sociais relacionados cos procesos e as situacións de exclusión social.
B17 CX5 - Elaborar e defender informes, proxectos e memorias no campo das ciencias sociais.
C3 CT3 - Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo da súa vida.
C5 CT5 - Entender a importancia da cultura emprendedora e coñecer os medios ao alcance das persoas emprendedoras.
C6 CT6 -Adquirir habilidades para a vida e hábitos, rutinas e estilos de vida saudables.
C7 CT7 - Desenvolver a capacidade de traballar en equipos interdisciplinares ou transdisciplinares, para ofrecer propostas que contribúan a un desenvolvemento sostible ambiental, económico, político e social.

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
Formular un proxecto de investigación, cunha comprensión profunda da súa estrutura lóxica e metodolóxica AM1
AM3
AM4
AM5
BM3
BM6
BM13
BM15
CM3
CM5
CM7
Deseñar, aplicar e avaliar proxectos de investigación en ciencias sociais relacionados cos procesos e as situacións de exclusión social. BM15
Redactar informes de resultados de investigación cunha linguaxe axeitada e profesional AM1
AM2
AM4
AM5
BM5
BM6
BM17
CM5
CM6
Preparar unha presentación pública dos resultados da investigación AM1
AM2
BM5
BM17
CM6
CM7
Deseñar, aplicar e avaliar proxectos de investigación en ciencias sociais relacionados cos procesos e as situacións de exclusión social. AM1
AM2
AM4
AM5
BM5
BM6
BM17
CM5
CM6

Contidos
Temas Subtemas
Tema 1. A formulación da investigación e o seu proceso I - A identificación do problema de investigación.
- Teorías de alcance intermedio.
- Requisitos iniciais dunha investigación social.
Tema 2. A formulación da investigación e o seu proceso II (o anteproxecto) - Elección de tema de interese.
- Definición dun tema de investigación (perspectiva, obxectivos, tipos e enfoque).
- Viabilidade, xustificación e impacto da investigación.
Tema 3. A formulación da investigación e o seu proceso III (o proxecto) - Marco teórico.
- Hipóteses.
- A elección metodolóxica.
- Análise de resultados.
- Conclusións.
- Bibliografía.
- Outras consideracións
Tema 4. Aplicación e realización de traballo de campo nun proceso de IAP -Aplicación de técnicas de investigación no coñecemento da realizade.
-Realización de traballo de campo e observación.
-Aplicación dun enfoque interseccional ás problemáticas sociais analizadas.
Tema 5. Presentación de resultados - Recursos informáticos para la preparación de presentaciones
- Técnicas de presentación oral
- Devolución de los resultados a la comunidad analizada

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Sesión maxistral A2 A1 B3 10 0 10
Investigación (Proxecto de investigación) A2 B6 B13 C3 C5 C7 10 0 10
Aprendizaxe servizo A3 A4 A5 B6 B13 B15 B17 C7 6 35 41
Presentación oral B5 B17 C6 4 6 10
 
Atención personalizada 4 0 4
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Sesión maxistral Exposición oral por parte do profesorado dos aspectos fundamentais da materia. As exposicións complementaranse co uso de medios audiovisuais, lecturas e a introdución dalgunhas preguntas dirixidas aos/ás estudantes. O material das sesións maxistrais porase a disposición na plataforma virtual da materia para o alumnado en liña e presencial. Nas clases sosterase o principio de debate democrático, escoitando e respetando todas as opinións diversas en torno aos temas tratados, tanto de parte do profesorado como do alumnado.
Investigación (Proxecto de investigación) O alumnado levará a cabo unha investigación grupal que consista no deseño dunha investigación, e centrarase na aplicación de ferramentas e técnicas de análisis para a diagnosis dunha realidade social. Despois dunha primeira fase de identificación do tema/problemática e as técnicas a emplear, que se fará na asignatura de "Deseño de proxectos e traballos de investigacion", na materia "Taller de Actualización e Transferencia" levarase a cabo a investigación complementándoo co feito previamente. Trátase dun traballo acompañado e dirixido que realizarase en gran parte na aula.
Aprendizaxe servizo Proposta educativa que combina procesos de aprendizaxe e de servizo á comunidade nun só proxecto onde o alumnado aprende a traballar sobre necesidades reais da contorna co fin de mellorala. Ten unha tripla intencionalidade: pedagóxica, solidaria e reflexiva.
En colaboración con Arquitectura sen Fronteiras, no curso 23-24, os proxectos da asignatura terán como fío condutor a reivindicación dun hábitat digno e coidador. Tomando o barrio de Agra de Orzán como contexto sobre o que investigar, os grupos de estudantes deseñarán os seus proxectos sobre temáticas relacionadas, realizarán un diagnóstico participativo en colaboración coa veciñanza, e idearán propostas transformadoras que faciliten os coidados no espazo urbano.
Presentación oral A presentación oral e exposición e argumentación dos traballos realizados é unha parte básica e moi importante do proceso formativo. Polo tanto, o alumnado ao finalizar a asignatura realizará unha breve exposición do traballo realizado, resaltando as partes máis importantes e significativas da exposición realizada.

Atención personalizada
Metodoloxías
Presentación oral
Investigación (Proxecto de investigación)
Descrición
Levarase a cabo un seguimento personalizado dos traballos realizados polo alumnado, tanto nas sesións de traballo que se desenvolvan en clase, nas saídas de campom, como en horario de titorías.

No caso do alumnado da modalidade en liña ou con recoñecemento de dedicación a tempo parcial e dispensa académica de exención de asistencia, acordarase ao comezo de curso un calendario específico de titorías compatibles coa súa dedicación e asistencia. As titorías, que haberá que solicitar con antelación, realizaranse preferentemente de maneira virtual (vía Teams ou correo electrónico). O material de traballo utilizado na clase, porase a disposición a través da plataforma virtual da materia.


Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Presentación oral B5 B17 C6 A presentación dos traballos, no formato que se defina, dará como resultado unha puntuación complementaria da materia. No inicio da materia decidirase o formato da presentación dos traballos, de manera consensuada co alumnado. 10
Investigación (Proxecto de investigación) A2 B6 B13 C3 C5 C7 O proxecto de investigación contará co groso da puntuación da materia.
Valorarase a descrición clara do problema obxecto de estudio, a escolla adecuada das técnicas de análisis, a exposición ordenada dos resultados e as conclusión pertinentes e oportunas.
90
 
Observacións avaliación

A avaliación da materia "Deseño de proxectos e traballos de investigación" será conxunta coa materia de "Taller de actualización e transferencia". Só será preciso entregar un traballo conxunto para ambas materias. 

É condición indispensable para superar a materia, obter como mínimo no traballo de investigación, a metade da máxima cualificación outorgable (5 de 10).

A avaliación do alumnado da modalidade en liña ou con recoñecemento de dedicación a tempo parcial e con dispensa académica de exención de asistencia, será igual que a do alumnado con dedicación completa. Salvo polas sesións de traballo de campo das que estarían eximidos/as buscando unha alternativa compatible con esta modalidade. 

Na 2ª oportunidade, os criterios de avaliación e traballos cualificables serán iguais aos propostos para a 1ª convocatoria.

O alumnado en modalidade en liña poderá contar con titorías vía Teams (previa cita) ou por correo electrónico.

O plaxio no traballo individual, unha vez comprobado, implicará directamente a cualificación de suspenso "0" na materia na convocatoria correspondente.


Fontes de información
Bibliografía básica Bravo Almonacid, F. y Galar, S. (2020). Avanzar hacia la construcción de un problema de investigación cualitativo. Universidad Nacional de Entre Ríos
Martín Gutiérrez, I. (ed.) (2016). Diseño de proyectos de investigación-desarrollo y propuestas metodológicas. Universidad Técnica Particular de Loja
González Mateos, A. y Salido Ruiz, G. (2013). Diseño de un proyecto de investigación básico. Universidad de Extremadura
García Ferrando, M.; Ibáñez, J. y Alvira Martín, F. (1986,2000). El análisis de la realidad social. Métodos y tecnicas de investigación. Madrid: Alianza
Hesse-Biber, N. y Leavy, P. (eds). (2006). Emergent methods in social research. Thousand Oaks: Sage
Rodríguez Gabarrón, L. y Hernández Landa. L. (1994). Investigación participativa. Centro de Investigaciones Sociológicas
Rodríguez Gabarrón, L. y Hernández Landa. L. (1994). Investigación participativa. Centro de Investigaciones Sociológicas
Rodríguez Gabarrón, L. y Hernández Landa. L. (1994). Investigación participativa. Centro de Investigaciones Sociológicas
Quivy, R. y Campenhoudt, L. V. (2005). Manual de Investigación en Ciencias Sociales. México: Limusa
Hernández Sampieri, R.; Fernández Collado, C. y Baptista Lucio, M. P. (2010). Metodología de la investigación. Madrid: McGraw-Hill
López Roldán, P. y Fachelli, S. (2015). Metodología de la Investigación Social Cuantitativa. Bellaterra: Dipòsit Digital de Documents, Universitat Autònoma de Barcelona
Corbetta, P. y Fraile Maldonado, M. (2003). Metodología y técnicas de investigación social. Madrid: McGraw-Hill
Viedma, A. y Callejo, J. (2005). Proyectos y estrategias de investigación social: la perspectiva de la intervención . Madrid: McGraw-Hill
Creswell, John W. (1994). Research design: qualitative and quantitative approaches. Thousand Oaks: Sage
Platero Méndez, R.L. (2015). ¿Es el análisis interseccional una metodología feminista y queer?. Universidad del País Vasco
Platero Méndez, R.L. (2015). ¿Es el análisis interseccional una metodología feminista y queer?. Universidad del País Vasco
Platero Méndez, R.L. (2015). ¿Es el análisis interseccional una metodología feminista y queer?. Universidad del País Vasco

A bibliografía é orientativa. 

Bibliografía complementaria Warbuton, Nigel (2012). Cómo aprender a escribir. Barcelona: Paidós
King, G., Verba, S. y Keohane, R. O. (2000). El diseño de la investigación social. La inferencia científica en los estudios cualitativos.. Madrid: Alianza
Lozares, C.; Martín, A. y López, P. (1998). El tratamiento multiestratégico en la investigación sociológica.. Papers, 55, 27-43
Delgado, J. M. y Gutiérrez, J, (coord.) (1994). étodos y técnicas cualitativas de investigación en Ciencias Sociales.. Madrid: Síntesis
Alvira Martín, F. (2011). La encuesta: Una perspectiva general metodológica. Madrid: Centro de Investigaciones Sociológicas
Thomas, J. y Harden, A. (2008). Methods for the Thematic Synthesis of Qualitative Research in Systematic Reviews. BMC Medical Research Methodology 2008, 8(45)
Cea D´Ancona, M. A. (2004). Métodos de encuesta: Teoría y práctica, errores y mejora. Madrid: Síntesis
Jorge Sierra, E. (2003). Nuevos elementos para la reflexión metodológica en sociología. Del debate cuantitativo/cualitativo al dato complejo. Papers, 70, 57-81
Valles Martínez, M. (1997,2003). Técnicas cualitativas de investigación social: reflexión metodológica y práctica profesional. Madrid: Síntesis


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente
Fontes de información e técnicas estatísticas para a análise das políticas sociais/615525007
Técnicas cualitativas para a análise dos discursos e as realidades sociais/615525008
Deseño, xestión e avaliación de políticas sociais/615525009
Investigación-acción participativa, acción comunitaria e xestión das organizacións sociais/615525010

Materias que se recomenda cursar simultaneamente
Taller de actualización e transferencia/615525030
Traballo Final de Mestrado (TFM)/615525031

Materias que continúan o temario

Observacións

O alumnado (independentemente da modalidade escollida) deberá revisar regularmente o campus virtual da materia e consultar os documentos.

A vía de comunicación co profesorado da materia será a institucional, é dicir, o correo da udc.

Segundo se recolle nas distintas normativas de aplicación para a docencia universitaria deberase incorporar a perspectiva de xénero nesta materia (usarase linguaxe non sexista, utilizarase bibliografía de autores de ambos os sexos, propiciarase a intervención en clase de alumnos e alumnas...)

Facilitarase a plena integración do alumnado que por razón físicas, sensoriais, psíquicas ou socioculturais, experimenten dificultades a un acceso axeitado, igualitario e proveitoso á vida universitaria



(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías