Datos Identificativos 2023/24
Asignatura (*) Métodos e técnicas de Investigación social Código 615G01105
Titulación
Grao en Socioloxia
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Grao 2º cuadrimestre
Primeiro Formación básica 6
Idioma
Castelán
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Socioloxía e Ciencias da Comunicación
Coordinación
Álvarez Sousa, Antonio
Correo electrónico
antonio.alvarez@udc.es
Profesorado
Álvarez Sousa, Antonio
Cotelo Ourens, Yolanda
Eijo Mejuto, Antía
Souto García, Andrea
Correo electrónico
antonio.alvarez@udc.es
yolanda.cotelo@udc.es
antia.eijo@udc.es
andrea.souto@udc.es
Web http://www.udc.es/ucv
Descrición xeral Esta materia introduce ao alumnado na investigación sociolóxica tanto desde un punto de vista teórico como desde un punto de vista práctico. Reflexiónase sobre a metodoloxía científica en xeral e sobre a investigación social en particular, explicando especificamente as diferenzas entre as técnicas de investigación social cuantitativas, cualitativas e mixtas. Igualmente practícase o lango do curso, por equipos, todas e cada unha das etapas dun proxeto de investigación social concreto.

Competencias do título
Código Competencias do título
A7 Conocimiento y dominio de la metodología de las ciencias sociales y de sus técnicas básicas y avanzadas (cuantitativas y cualitativas) de investigación social; con especial atención a los aspectos de muestreo y de los programas informáticos de aplicación.
A14 Capacidades en elaborar, utilizar, e interpretar indicadores sociales e instrumentos de medición social.
A15 Conocimientos y habilidades para plantear y desarrollar una investigación aplicada en las diferentes áreas de la sociedad.
A16 Conocimientos y habilidades técnicas para la produción y el análisis de los datos cuantitativos y cualitativos.
A26 Saber elegir las técnicas de investigación social (cuantitativas y cualitativas) pertinentes en cada momento.
A34 Conocimientos y actitudes de ética profesional.
A35 Actitud crítica frente a las doctrinas y las prácticas sociales.
B3 Capacidad de análisis y síntesis.
B4 Resolución de problemas.
B6 Comunicación oral y escrita en la lengua nativa.
B12 Trabajo en equipo.
B13 Razonamiento crítico.
B18 Creatividad.
B21 Aprendizaje autónomo.
B23 Iniciativa y espíritu emprendedor.
B27 Capacidades en reconocer la complejidad de los fenómenos sociales.
C1 Expresarse correctamente, tanto de forma oral como escrita, en las lenguas oficiales de la comunidad autónoma.

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
A/o alumna/o coñecerá os métodos e técnicas das ciencias sociais, diferenciando entre as técnicas de investigación cualitativas e cuantitativas. A7
A15
A16
A26
A/o alumna/o saberá elixir as técnicas de investigación social (cuantitativas e/ou cualitativas) pertinentes en cada momento. A26
A/o alumna/o identificará as diferentes fases dun proceso de investigación cuantitativo A7
A14
A15
A16
B3
B4
B27
A/o alumna/o identificará as diferentes fases dun proceso de investigación cualitativo A7
A14
A15
A16
B3
B4
B27
A/o alumna/o saberá identificar e reflexionar criticamente sobre as fases dun proceso de investigación, desenvolvendo una metodoloxía cualitativa e cuantitativa. A14
A15
B3
B4
B6
B12
B13
B18
B21
B23
B27
C1
A/o alumna/o saberá comunicar e expresarse con claridade e razoamento crítico A34
A35
B6
B13
C1

Contidos
Temas Subtemas
1.- Os enfoques cuantitativo e cualitativo na investigación científica
1.1.- Definición e enfoques da investigación social
1.2.- Características do enfoque cuantitativo de investigación
1.3.- Características do enfoque cualitativo de investigación
1.4.- Diferencias entre o enfoque cuantitativo e cualitativo
2.- O proceso de investigación cuantitativa 2.1.- Formulación do problema cuantitativo
2.2.- Desenvolvemento da perspectiva teórica: revisión da literatura e construción do marco teórico
2.3.- Definición do alcance da investigación a realizar: exploratoria, descritiva, correlacional ou explicativa
2.4.- Formulación de hipótese
2.5.- Concepción ou elección do deseño de investigación
2.6.- Recolección de datos cuantitativos
2.7.- Análise de datos cuantitativos
2.8.- O reporte de resultados do proceso cuantitativo
3.- O proceso de investigación cualitativa 3.1.- O inicio do proceso cualitativo: formulación do problema, revisión da literatura, xurdimento de hipótese e inmersión no campo
3.2.- Mostraxe na investigación cualitativa
3.3.- As hipóteses na investigación cualitativa
3.4.- Recolección de datos cualitativos: distintas técnicas
3.5.- Análises de datos: Deseños e procesos
3.6.- O reporte de resultados do proceso cualitativo
4.- Os procesos mixtos de investigación 4.1.- En qué consiste o enfoque mixto
4.2.- Deseños mixtos específicos
5.- Novas técnicas de recollida e tratamento de datos 5.1.- Big data e as ciencias sociais
5.2.- Intelixencia artificial e métodos cualitativos

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Sesión maxistral A7 A14 A15 A16 A26 B3 B27 39 0 39
Traballos tutelados A34 A35 B3 B4 B6 B12 B13 B18 B21 B23 C1 30 45 75
Proba obxectiva A7 A14 A15 A16 A26 B3 B27 C1 2 33 35
 
Atención personalizada 1 0 1
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Sesión maxistral Cada tema indicado nos contidos será explicado polo profesor nas clases. Dita explicación será acompañada de material didáctico
Traballos tutelados Os/ as alumnos/ as realizarán un traballo en grupos de 5 persoas. O traballo consistirá en analizar un artigo realizado con metodoloxía cualitativa ou cuantitativa, explicando cada fase da investigación.
Ao longo do curso o profesor -seguindo as fontes de información indicadas-, tutelará ao alumnado explicando con detalle cada unha das fases, con exemplos concretos de investigacións xa feitas e publicadas. Deste xeito, os/as alumnos/as terán orientación tutelada de cada unha das fases dos traballos. Con todo, o alumnado ten que saber aplicar devandito proceso de maneira autónoma. O profesor explica de forma detallada cada apartado, pero é o alumno o que ten que realizar o traballo. O traballo correxirase unha vez polo profesor: non hai segunda corrección.
Na segunda semana de clases, os alumnos teñen que entregar ao profesor o nome dos compoñentes do equipo e o título do artigo que van analizar.
O proceso de análise non se deixará para o último momento, senón que os alumnos deben de ir realizando o traballo secuencialmente, segundo vanse explicando os apartados en clases.
Os traballos serán entregados ao profesor na data que se lle indique, e será exposto na aula ante os outros alumnos/as e o profesor.
A entrega ó profesor consistirá nun ducumento power point, con unha diapositiva de cada apartado do traballo. Tamén se enviará o artigo que se analiza en formato PDF.
Proba obxectiva Realizarase una proba obxectiva dos temas recollidos nos contidos e explicados nas sexións maxistrales.

Atención personalizada
Metodoloxías
Traballos tutelados
Descrición
Sempre que o alumno/a o precise en horario de titorías. O menos nunha ocasión durante o curso, o/a alumno/a deberá acudir as titorías para que o profesor coñeza a súa situación respecto a materia e facer suxerencias sobre posibles dificultades.

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Proba obxectiva A7 A14 A15 A16 A26 B3 B27 C1 Examen da teoría no que entran os distintos temas dos contidos explicados na clase 60
Traballos tutelados A34 A35 B3 B4 B6 B12 B13 B18 B21 B23 C1 Valorarase:
- O dominio que demostre o alumnado en cada unha das fases do proceso de investigación.
- A precisión. Non se trata de reescribir o traballo, senon de precisar cada fase do proceso.
- A autonomía manifestada polos alumnos, que demostre a capacidade que terán no futuro cando teñan que facer unha investigación.
40
 
Observacións avaliación
O traballo puntúa un máximo de 4 puntos: 3 a elaboración e 1 a presentación.
A proba obxectiva puntúa un máximo de 6 puntos.

Para poder aprobar a materia o alumno necesita ter un mínimo 1,5 puntos no traballo e 2,5 puntos na proba obxectiva. En todo caso, necesita obter un mínimo de 5 puntos sumando o traballo e a proba obxectiva.


No traballo valorarase:
- A entrega dos nomes dos membros do equipo e o título do artigo a analizar na data indicada.
- A claridade e precisión de cada un dos apartados do traballo. Non se trata de reescribir o artigo, senón de analizar cada apartado con precisión a partir da explicación de dito apartado dada nas clases.
- O profesor entregará un esquema das partes do traballo a realizar, que será diferente se un traballo se realiza con metodoloxía cualitativa ou cuantitativa
- A entrega e presentación do traballo na data indicada. Se non se entrega nesa data, o estudante terá que pesentarse na seguinte convocatoria.



Para  aqueles estudantes susceptibles de recoñecemento de
dedicación a tempo parcial e de exención académica da axuda (segundo a
"Norma que regula o réxime de dedicación ao estudo dos estudantes de grao
na Universidade da Coruña"), as citadas bases de avaliación final serán
tidas en conta, tanto na primeira como na segunda oportunidade.

AVISO EN RELACIÓN AO PLAXIO: Cualificación de
suspenso na convocatoria en que se cometa a falta.

Fontes de información
Bibliografía básica Robles, J. M.; Rodríguez, J. T.; Caballero, R. y Gómez, D. (2020). Big data para científicos sociales. Una introducción. Madrid: CIS
Lopezosa, C. y Codina, Ll. (2023). Inteligencia Artificial y métodos cualitativos de investigación. ChatGPT para revisiones de la literatura y análisis de entrevistas semiestructuradas. Universidad Pompeu Fabra
Hernández Sampieri, R.; Fernández Collado, C. y Baptista Lucio, M. P. (2010). Metodología de la investigación. Madrid: McGraw-Hill

Bibliografía complementaria García Ferrando, M.; Ibáñez, J. y Alvira Martín, F. (coord.) (2000). El análisis de la realidad social. Madrid: Alianza
Ispizua, M. A. y Ruiz Olabuénaga, J. I. (1989). La descodificación de la vida cotidiana: métodos de investigación cualitativa. Bilbao: Universidad de Deusto
Corbetta, P. (2010). Metodología y técnicas de investigación social. Madrid: McGraw-Hill
Viedma, A. y Callejo, J. (2005). Proyectos y estrategias de investigación social: la perspectiva de la intervención . Madrid: McGraw-Hill


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario
Estatística aplicada ás ciencias sociais 2/615G01201
Análise multivariante de datos sociais/615G01206
Metodoloxía da investigación por enquisas/615G01303
Metodoloxía da investigación etnográfica/615G01403
Metodoloxía, técnica e estratexias para o deseño e elaboración de proxectos e traballos de investigación/615G01406
Análise sociolóxica de textos e discursos/615G01407

Observacións


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías