Datos Identificativos 2018/19
Asignatura (*) Sistemas políticos comparados Código 615G01202
Titulación
Grao en Socioloxia
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Grao 2º cuadrimestre
 Segundo Formación básica 6
Idioma
Castelán
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Socioloxía e Ciencias da Comunicación
Coordinación
Miguez Gonzalez, Santiago
 Correo electrónico
santiago.miguez@udc.es
Profesorado
Miguez Gonzalez, Santiago
 Correo electrónico
santiago.miguez@udc.es
Web http://http://www.sociologia.udc.es/
Descrición xeral O principal obxetivo desta materia é a de proporcionar un coñecemento básico e relevante sobre os sistemas políticos contemporáneos, con especial énfase na súa evolución actual, desenvolvendo a capacidade para a análise comparada. Seguindo varios modelos de análise das diferentes dimensións dos rexímenes políticos (institucións, procesos políticos, cultura política, etc.) estudiaranse con especial atención os rexímenes democráticos occidentais. Asemade farase unha aproximación a realidade actual dos rexímenes políticos doutras rexións (America Latina, Africa etc.).

Competencias do título
Código Competencias do título
A8 Análisis de las transformaciones y evolución de las sociedades contemporáneas.
A10 Introducción a las teorías sobre el poder, la legitimidad y el Estado. Formas de organización política y su evolución histórica, con especial atención a los sistemas contemporáneos.
A15 Conocimientos y habilidades para plantear y desarrollar una investigación aplicada en las diferentes áreas de la sociedad.
A17 Conocimientos y habilidades en la búsqueda de información secundaria en las diferentes fuentes (instituciones oficiales, bibliotecas, internet, etc.).
B3 Capacidad de análisis y síntesis.
B5 Capacidad de gestión de la información.
B12 Trabajo en equipo.
B27 Capacidades en reconocer la complejidad de los fenómenos sociales.
C3 Utilizar las herramientas básicas de las tecnologías de la información y las comunicaciones (TIC) necesarias para el ejercicio de su profesión y para el aprendizaje a lo largo de su vida.
C4 Desarrollarse para el ejercicio de una ciudadanía abierta, culta, crítica, comprometida, democrática y solidaria, capaz de analizar la realidad, diagnosticar problemas, formular e implantar soluciones basadas en el conocimiento y orientadas al bien común.

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
Describir e analizar os diferentes elementos que compoñen os principais sistemas políticos contemporáneos. A10
Recoñecer a complexidade dos procesos políticos nos rexímenes democráticos actuais e saber aplicar instrumentos analíticos adecuados e de uso común nos estudos de ciencia política B27
Coñecer e saber empregar os principais recursos na procura de información en diferentes fontes secundarias para a análise das diferentes dimensións dos sistemas políticos actuais. A17
Saber empregar axeitadamente e de forma crítica a información recollida nas principais fontes de información (bibliotecas, internet,etc) para levar un análise comparativo dos rexímemes políticos actuais. B5
Saber manexarse cos principais recursos e aplicacions para conseguir datos secundarios fiables A17
 C3
Demostrar un dominio básico dos instrumentos de comparación específicos da ciencia política A15
Saber levar a cabo unha analise comparativa das principais institucions políticas dos rexímenes democráticos actuais A8
Presentar axeitadamente un traballo de análise comparado realizado individualmente ou en grupo B12
Saber interpretar a situación actual dos sistemas políticos seguindo unha análise sistemática. B3
Recoñecer e saber empregar os principais indicadores que conforman a cultura política C4

Contidos
Temas Subtemas
1. O análise comparado e a teoría política 1. A política como obxecto de estudo.
2. Natureza e caracteres do método comparado.
3. Antecedentes. Aristóteles: A política. Maquiavelo: O príncipe. Montesquieu: O espíritu das leis. Tocqueville. A democracia en América.
4. A revolución behaviorista.
5. Novos enfoques. Formulación de teorías e análise empírico.
6. Tipos de estudo. Casos e variables. Causalidade: condicions necesarias condicions suficientes.
7. Clasificacions e tipoloxías.
8. Recursos e principais fontes de información.
2. Os sistemas políticos do mundo 1. A política como variable independente.
2. A teoría de sistemas aplicada ao análise político.
3. Elementos dos sistemas políticos: actores, institucions e cultura política.
4. A dinámica do sistema político.
5. Institucions extractivas vs. inclusivas.
6. Tipoloxías de sistemas políticos: democracias, rexímenes autoritarios e tipos híbridos. Distribución por áreas xeográficas.
7. Globalización e política.
3. Rexímenes autoritarios e sistemas híbridos 1. Definicions e tipoloxías: dictaduras, autoritarismos tradicionais e modernos e sistemas totalitarios.
2. Metodoloxía e elementos teóricos para o estudo dos sistemas non democráticos.
3. Do autoritarismo á democracia: apertura, liberalización e democratización.
4. Excursus sobre o franquismo e a transición a democracia en España.
4. As democracias. Definición, antecedentes e requisitos 1. Participación e democracia.
2. Democracia directa e democracia representativa. Mandato imperativo e mandato representativo.
3. Antecedentes históricos. A democracia ateniense. Roma: de polis a imperio.
4. Os sistemas democráticos actuais. Definición mínima: a democracia como método.
6. Requisitos: participación, oposición, dereitos e libertades.
7. Medicions do grao de libertade e da calidade das democracias.
5. Democracias mayoritarias e democracias de consenso 1. Democracias mayoritarias versus democracias consensuais.
2. O modelo mayoritario no Reino Unido e Nova Zelanda.
3. O modelo consensual en Suiza e Bélxica.
6.Sistemas de partidos. Modelos bipartidistas e multipartidistas 1. O número efectivo de partidos.
2. As dimensións do conflito partidista.
3. Perspectiva comparada.
7. Sistemas electorais 1. Elementos dos sistemas electorais.
2. Modelos maioritarios e proporcionais.
3. O sistema electoral do Reino Unido.
4. O sistema electoral dos Estados Unidos de Norteamérica.
5. O sistema electoral da República Francesa.
6. O sistema electoral de España.
7. O sistema electoral da República Federal Alemana.
8. O sistema electoral da República Italiana.
8. Modelos de poder executivo 1. Teoría das coalicións.
2. Incentivos para a formación de gabinetes de minoría e sobredimensionados.
3. Perspectiva comparada.
9. Relacións entre o executivo e o lexislativo 1. Formas de goberno parlamentario e presidencial.
2. Separación de poderes e equilibrio de poder.
3. Perspectiva comparada.
10. División do poder. Estados federais e unitarios 1. Os contrastes federal-unitario e centralizado-descentralizado.
2. Institucions dos Estados federais.
3. Perspectiva comparada.
4. España e o modelo autonómico
11. Parlamentos 1. Unicameraliamo e bicameralismo.
2. Variedades do bicameralismo.
3. Perspectiva comparada.
12. Constitucions: procedementos de enmenda e revisión xudicial 1. Constitucións escritas e non escritas.
2. Constitucións flexibles e ríxidas.
3. Revisión xudicial.
4. Rixidez constitucional e revisión xudicial.
5. Perspectiva comparada.

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Sesión maxistral A8 A10 A17 C4 43 0 43
Proba obxectiva A8 A10 B3 B27 5 60 65
Traballos tutelados A15 A17 B3 B5 B12 C3 9 25 34
Presentación oral A8 A10 A17 B3 5 0 5
 
Atención personalizada 3 0 3
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Sesión maxistral Exposición impartida polo profesor/a baseada no uso da palabra e apoiada en materiais gráficos e resumos informativos.
Proba obxectiva Proba escrita utilizada para a evaluación do aprendizaxe.
Traballos tutelados Metodoloxía deseñada para promover a aprendizaxe autónoma dos estudantes, baixo a tutela do profesor. Constitúe unha opción baseada na asunción polos estudantes da responsabilidade sobre a súa aprendizaxe.
Consistirá na presentación dun traballo escrito de extensión non superior a quince páxinas de texto pero que poderá incluir anexos con datos, taboas, figuras, etc sen límites de extensión.
Presentación oral Complemento obrigatorio do traballo tutelado consitirá na presentación oral do traballo tutelado na aula.

Atención personalizada
Metodoloxías
Traballos tutelados
Presentación oral
Descrición
A atención personalizada ao alumno realizarase en relación co conxunto de actividades que comprende a materia. Dita atención prestarase na resolución de dúbidas que poidan xurdir durante na realización das lecturas, os traballos tutelados e as presentacións orais.

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Sesión maxistral A8 A10 A17 C4 A asistencia ás sesións maxistrais considérase unha actividade obrigatoria que computará a efectos de avaliación 5
Proba obxectiva A8 A10 B3 B27 Proba de avaliación global sobre os contidos da materia que se realizará ao final do curso 65
Traballos tutelados A15 A17 B3 B5 B12 C3 Traballos escritos realizados de forma individual ou en grupo adicados a analizar aspectos relevantes dos sistemas políticos obxecto de estudo e presentados cunha metodoloxía comparativa 25
Presentación oral A8 A10 A17 B3 Consistirá na presentación pública en clase do traballo de fin de curso así como de cuestions de actualidade relacionadas cos contidos da materia (partidos, eleccions, etc.) 5
 
Observacións avaliación

1)     Asistencia
e participación na clase.  A asistencia a clase é obrigatoria. A
participación terase en conta na nota final.
              



2) 
 Traballos de fin de curso. Supoñen a postaa en práctica dos coñecementos
adquiridos. As normas para a sua realización e os principaies recursos de
Internet pódense consultar na plataforma Moodle.   Os traballos presentaranse
públicamente na clase. Estas presentacions teran lugar dende a segunda semana
de abril.  Os traballos entreganse a través da plataforma Moodle en
formato PDF, antes das 14 horas dol 20 de Maio.  Poden representar ata o
25% da nota final da asignatura.  



3)    Tareas
e lecturas. Aos efectos da evaluación continua o seu control realizarase con
probas presenciais que poderán ser tipo test. Poderase empregar material de
apoyo. A nota desta parte valerá para ponderar ata un 15% a nota do examen
final. 



 4)     Examen
parcial.  Incluirá os temas tratados ata a última semana de marzo. Celebrarase
na primeira semana do mes de abril, antes das vacacions de Semana Santa.
Constará de duas partes. A primeira estará integrada por duas baterías de
preguntas tipo test e un exercicio práctico de cálculo de índices para o análise
político (número efectivo de partidos, desproporcionalidade, dominio do executivo,
etc.)  A segunda parte incluirá varias preguntas de desenrolo. Para superar
o examen e necesario obter un  5,5 na
primera parte do mesmo. 



 5)     Examen
final. Terá unha sistemática similar ao examen parcial. Para aprobalo será
necesario obter un 5,5 na primera parte do mesmo.  A nota dol examen pode
supor ata un 70% da calificación final. 



Para superar a materia e imprescindibel aprobar o
examen final.



Segunda
oportunidade:  Os traballos de fin de curso son válidos nesta
convocatoria. Os/as  que non foran quen
de aprobar os traballos poderán volver a presentaros seguindo as indicacions do
profesor. Para ilo deberán solicitar una tutoría co profesor da asignatura  

Fontes de información
Bibliografía básica CARAMANI, D. (2017). Comparative Politics. Oxford, Oxford University Press
LIJPHART, A. (2000). Modelos de democracia. Formas de gobierno y resultados en treinta y seis países. Barcelona, Ariel.
DURAN CENIT, M., y Inmaculada SZMOLKA VIDA(eds.)A (2015). Política comparada y sistemas políticos: operando con datos e indicadores. Granada, Universidad de Granada
Bibliografía complementaria Meredith,M (2011). Africa. Una historia de 50 años de independencia. Intermon-Oxfam
Hague, R. y Martin Harrop (2013). Comparative Government and Politics. Hampshire, Macmillan Publishers
O'Neill P.H. (2013). Essentials of Comparative Politics. New York, W.W. Norton
Goodin, R. y Hans-Dieter Klingemann (eds.) (2001). Nuevo manual de Ciencia Política. Madrid, Istmo.
Landman, T. (2011). Política Comparada. Madrid, Alianza
Sánchez de Dios, M. (2012). Política Comparada. Madrid, Síntesis
Acemoglu, D. y James A. Robinson (2012). Por qué fracasan los países. Los orígenes del poder, la prosperidad y la pobreza. Barcelona, Deusto
Gandhi, J. y Rubén Ruíz Rufino (eds.) (2015). Routledge Handbook of Comparative Political Institutions. Oxon, Routledge
DELGADO, I., P.CHAVARRI Y P. OÑATE (2002). Sistemas de organización política contemporánea. Madrid, UNED.
PASQUINO, G. (2004). Sistemas políticos comparados. Francia, Alemania, Gran Bretaña, Italia y Estados Unidos. Buenos Aires, Prometeo
ALCÁNTARA M. (ed.) (2000). Sistemas políticos de América Latina. Madrid, Tecnos.
Sánchez Melero, G. (2014). Sistemas políticos en Europa. Valencia, Tirant Lo Blanch


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente
Estatística aplicada ás ciencias sociais 1/615G01101
Introdución á ciencia política e da administración/615G01106
Hª política e social contemporánea/615G01109

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario

Observacións


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías