Datos Identificativos 2019/20
Asignatura (*) Relacións internacionais Código 615G01204
Titulación
Grao en Socioloxia
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Grao 2º cuadrimestre
Segundo Formación básica 6
Idioma
Castelán
Galego
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Dereito Público
Coordinación
Mkrtichyan , Artak
Correo electrónico
a.mkrtichyan@udc.es
Profesorado
Mkrtichyan , Artak
Correo electrónico
a.mkrtichyan@udc.es
Web
Descrición xeral O obxetivo da docencia das Relacións Internacionais consiste en posibilitar o ensino e a aprendizaxe sistemáticas da estrutura -actores e factores- e da dinámica –interaccións- da Sociedade internacional, facilitando a comprensión entre os alumnos dos problemas básicos que a rodean.

As Relacións Internacionais preséntanse ó alumno mediante unha aproximación histórico-sociolóxica, de xeito que poida aprehender eficazmente, a través de acontecementos históricos e sociolóxicos, os conceptos centrais da disciplina, así como comprender as principais aproximacións teóricas ás Relacións Internacionais e a súa utilidade para entender e interpretar a estrutura e a dinámica dá sociedade internacional contemporánea.

Asemade, realizárase unha aproximación axiolóxica ás Relacións Internacionais, coa finalidade de procurar unha constante valoración e espírito crítico na conciencia do alumno. Desde logo, a dimensión finalista da actividade docente conduce a que o ensino non se reduza a unha descrición da Sociedade internacional, se non que debe facerse reflexionar ó alumno sobre o conxunto de valores que inspiran as Relacións Internacionais e ós que aspira a propia Sociedade internacional, especialmente, na súa dimensión de transición cara a unha Comunidade internacional. Deste xeito, ó ensinar e difundir as Relacións Internacionais preténdese contribuír a facer avanzar a Sociedade internacional e os suxeitos que a integran na vía da paz e da solidariedade.

Tendo en conta ou contido esencial da disciplina científica, a súa docencia exponse desde unha visión realista pero co firme propósito de facer partícipe ó alumno dos valores que inspiran a Sociedade internacional, apuntando, cando sexa posible, suxestións para a súa mellora e insistindo, sobre todo, non respecto deses valores e no cumprimento das normas que os recoñecen e protexen. Neste contexto, sitúase unha das funcións máis importantes da docencia das Relacións Internacionais: demostrar e convencer ós estudantes de que esta é unha disciplina cada vez máis relevante na formación de todo sociólogo, e que tomen conciencia da perspectiva internacional que lles confire o coñecemento das Relacións Internacionais, como elemento imprescendible nun mundo cada vez máis interdependente e globalizado, e cunha incidencia directa na vida diaria dos individuos indistintamente do grupo social ó que pertenzan.

A función docente universitaria, na que se combina unha función informativa e outra formativa, debe servir para formar sociólogos que poidan atopar saídas profesionais vinculadas cos seus estudos, pero, sobre todo, tamén debe servir para formar e potenciar as capacidades intelectuais dos estudantes para que poidan e saiban afrontar de xeito crítico os valores e as actitudes sociais que se desenvolven nas sociedades nacionais, comunitaria e internacional das que eles forman parte.

Neste sentido, e a través da lectura, estudo e entendimento de libros e artigos sobre temas internacionais, preténdese desenvolver as capacidades analítica, reflexiva e deductiva do alumno, que deberá ser capaz de expresar con propiedade e de xeito razoado, oralmente e por escrito, argumentos sobre a realidade internacional que cheguen máis alá do simple dato ou feito.

Competencias do título
Código Competencias do título
A8 Análisis de las transformaciones y evolución de las sociedades contemporáneas.
A33 Capacidades en reconocer la diversidad de estudiantes y la complejidad del proceso de aprendizaje.
A36 Actitud de compromiso frente a los problemas sociales y culturales.
B1 Capacidad de organización y planificación.
B3 Capacidad de análisis y síntesis.
B15 Trabajo en un contexto internacional.
B26 Capacidades en reconocer el carácter global y local de los fenómenos sociales.
C1 Expresarse correctamente, tanto de forma oral como escrita, en las lenguas oficiales de la comunidad autónoma.
C3 Utilizar las herramientas básicas de las tecnologías de la información y las comunicaciones (TIC) necesarias para el ejercicio de su profesión y para el aprendizaje a lo largo de su vida.
C4 Desarrollarse para el ejercicio de una ciudadanía abierta, culta, crítica, comprometida, democrática y solidaria, capaz de analizar la realidad, diagnosticar problemas, formular e implantar soluciones basadas en el conocimiento y orientadas al bien común.

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
Realizar un análisis crítico de las transformaciones y evolución que tienen lugar en las sociedades contemporáneas. A8
Organizar trabajos prácticos en grupos mixtos de estudiantes nacionales y extranjeros. A33
Organizar y planificar el tiempo en función del marco temporal establecido. B1
Incorporar el contexto global e internacional para entender y analizar los fenómenos sociales. B26
Describir y analizar las cuestiones planteadas de la materia desde un enfoque internacional. B3
B15
Definir y debatir de modo critico los problemas los problemas sociales y culturales en ámbito internacional A36
Manejar las herramientas tecnológicas en realización de los trabajos prácticos. C3
Realizar los trabajos prácticos y el examen final en idiomas oficiales de la comunidad autónoma. C1
Determinar, analizar y buscar soluciones de problemas contemporáneas internacionales sobre la base de los valores democráticos y de la solidaridad. C4

Contidos
Temas Subtemas
- PARTE I –
A SOCIEDADE INTERNACIONAL

Lección 1. A Sociedade internacional como obxecto das Relacións Internacionais
Lección 1. A Sociedade internacional como obxecto das Relacións Internacionais

1. As Relacións Internacionais: fundamentos teóricos e conceptuais
2. A Sociedade internacional: concepto, formación e evolución
3. O sistema internacional como instrumento de análise da Sociedade internacional.
A) Estrutura do sistema internacional: actores e factores internacionais
B) Dinámica do sistema internacional: interaccións entre actores e factores
- PARTE II -
OS ACTORES DAS RELACIÓNS INTERNACIONAIS

A) OS SUXEITOS INTERNACIONAIS

Lección 2. Os Estados.
Lección 3. As Organizacións Internacionais.
Lección 4. As Nacións Unidas.
Lección 5. A Unión Europea

B) OUTROS ACTORES INTERNACIONAIS

Lección 6. O individuo e a opinión pública internacional.
Lección 7. As Organizacións Non Gobernamentais (ONG).
Lección 8. As Empresas Transnacionales (ET)
A) Os SUXEITOS INTERNACIONAIS

Lección 2. Os Estados.
1. O Estado como actor e como suxeito internacional.
2. Os elementos constitutivos do Estado soberano.
3. A distribución do poder na Sociedade internacional: a noción de “potencia”.

Lección 3. As Organizacións Internacionais.
1. Antecedentes e evolución histórica.
2. Concepto e clases.
3. Personalidade internacional, estrutura e formación da vontade.

Lección 4. As Nacións Unidas.
1. Propósitos e principios.
2. Membros
3. Estrutura institucional.
4. Principais funcións da Nacións Unidas
A) A descolonización.
B) O mantemento da paz e a seguridade internacionais.
C) O desenvolvemento.
5. Os Organismos especializados das Nacións Unidas.

Lección 5. A Unión Europea
1. Orixes e evolución.
2. Institucións e órganos comunitarios.
3. O sistema de normas e actos.
4. Políticas e accións da Unión Europea

B) OUTROS ACTORES INTERNACIONAIS

Lección 6. O individuo e a opinión pública internacional.
1. O individuo e o seu papel nas Relacións Internacionais.
A) A subjetividad internacional do individuo.
a) A capacidade de actuar ante órganos internacionais.
b) A responsabilidade internacional do individuo. Especial referencia á xurisdición penal internacional.
2. A opinión pública internacional e a súa incidencia nas Relacións Internacionais.

Lección 7. As Organizacións Non Gobernamentais (ONG).
1. Evolución e desenvolvemento histórico
2. Concepto e características
3. O papel das ONG nas relacións internacionais: os seus grandes obxectivos.
4. As relacións das ONG con outros actores internacionais

Lección 8. As Empresas Transnacionales (ET)
1. Evolución e desenvolvemento histórico.
2. Concepto e características.
3. Os efectos das ET na Sociedade internacional.
4. O control das ET.
- PARTE III -
OS FACTORES DAS RELACIÓNS INTERNACIONAIS

Lección 9. O factor xeográfico e demográfico.
Lección 10. O factor económico e o tecnolóxico.
Lección 11. O factor ideolóxico.
Lección 12. O factor xurídico.
Lección 9. O factor xeográfico e demográfico.
1. Incidencia do factor xeográfico nas Relacións Internacionais.
A) Cuestións geoestratégicas.
B) Os recursos naturais
2. Incidencia do factor demográfico en Relacións Internacionais.
A) Problemas demográficos actuais.
B) Movementos internacionais de poboación.

Lección 10. O factor económico e o tecnolóxico.
1. Incidencia do factor económico nas Relacións Internacionais.
2. Poder transnacional e orde económica internacional.
3. A incidencia do desenvolvemento tecnolóxico nas Relacións Internacionais.
4. O progreso técnico e a competición internacional.

Lección 11. O factor ideolóxico.
1. A incidencia da ideoloxía nas Relacións Internacionais.
2. A ideoloxía desde unha perspectiva política e económica.
3. A ideoloxía desde unha perspectiva cultural e relixiosa.

Lección 12. O factor xurídico.
1. O Dereito internacional como ordenamento xurídico da Sociedade internacional
2. A creación e o desenvolvemento progresivo do Dereito internacional na Sociedade internacional actual
- PARTE IV -
A DINÁMICA DAS RELACIÓNS INTERNACIONAIS:
As INTERACCIÓNS ENTRE ACTORES E FACTORES NA SOCIEDADE INTERNACIONAL

A) O CONFLITO

Lección 13. Os conflitos internacionais e a súa resolución pacífica.


B) A COOPERACIÓN

Lección 14. Principais ámbitos da cooperación internacional.
A) O CONFLITO

Lección 13. Os conflitos internacionais e a súa resolución pacífica.
1. Os conflitos internacionais: concepto e clases.
2. Os conflitos armados:
A) A prohibición da ameaza ou do uso da forza, e a lexítima defensa.
B) A regulamentación dos conflitos armados
C) O Dereito internacional humanitario.
3. A resolución pacífica dos conflitos internacionais.

B) A COOPERACIÓN

Lección 14. Principais ámbitos da cooperación internacional.
1. A Sociedade internacional como sociedade baseada na cooperación e os intereses solidarios.
2. A protección internacional dos dereitos humanos
3. O desenvolvemento
4. O comercio internacional
5. A protección internacional do medio ambiente

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Proba obxectiva A8 B3 C1 C4 2 0 2
Traballos tutelados A33 A36 B15 B26 4 10 14
Simulación A33 B1 4 10 14
Actividades iniciais B1 3 6 9
Sesión maxistral C3 108 0 108
 
Atención personalizada 3 0 3
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Proba obxectiva Exame final escrito sobre os contidos da materia.
Traballos tutelados Casos prácticos, cuestionarios e preguntas de reflexión sobre determinados contidos da materia, coas orientacións e tutorías do profesor. Poderán consistir en aprendizaxe cooperativo e poderán ir acompañados de foros de debate dirixidos.
Simulación Representación dalgún proceso da realidade internacional con participación de suxeitos e/ou actores internacionais (por exemplo, o proceso de toma de decisións no Consello de Seguridade das Nacións Unidas).
Actividades iniciais Representación do papel dalgún suxeito ou actor internacional a partir dalgunha situación de actualidade ou de relevancia internacional (por exemplo, o papel da Unión Europea da xestión de conflictos internacionais)
Sesión maxistral Explicación teórica no aula dos contidos fundamentais da materia

Atención personalizada
Metodoloxías
Actividades iniciais
Sesión maxistral
Proba obxectiva
Traballos tutelados
Simulación
Descrición
A atención personalizada resulta esencial para un mellor rendimento do alumno e unha melhor adquisición das competencias esixidas.

Requírese unha participación activa do alumno tanto na aula como nas titorías para que o profesor poida ter o maior número de elementos posíveis para personalizar a docencia.

No seu caso, estableceránse tutorías personalizadas e/ou en grupo para orientar ós alumnos no seguimento das sesións maxistrais así como no desenvolvimento das diversas actividades da materia.

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Actividades iniciais B1 Valoraráse a correcta execución formal e material do traballo, prestando atención ó dominio dos contidos, pero tamén ós aspectos reflexivos e expresivos, así como a adquisición das diversas competencias da materia 5
Sesión maxistral C3 Valoraráse positivamente a asistencia así como a intervención activa dos alunos nas sesións maxistrais 5
Proba obxectiva A8 B3 C1 C4 Valoraráse o coñecemento e dominio dos contidos, non só memorístico se non tamén reflexivo, así como a adquisición das diversas competencias da materia 70
Traballos tutelados A33 A36 B15 B26 Valoraráse a correcta execución formal e material do traballo, prestando atención ó dominio dos contidos, pero tamén ós aspectos reflexivos e expresivos, así como a adquisición das diversas competencias da materia 10
Simulación A33 B1 Valoraráse a correcta execución formal e material do traballo, prestando atención ó dominio dos contidos, pero tamén ós aspectos reflexivos e expresivos, así como a adquisición das diversas competencias da materia 10
 
Observacións avaliación

En canto ao sistema de avaliación en xeral, establécese un sistema de avaliación continua, que se articula ao redor da superación dun exame final, que suporá o 70% da cualificación global, e dunha serie de actividades dirixidas durante o curso, que representarán o 30% da cualificación global. O exame final, que se realizará ao final do semestre, desenvolverase de forma escrita e consistirá en diversas preguntas baseadas en epígrafes do programa. O nivel mínimo esixido para a superación desta proba é de 5 puntos sobre 10. En caso contrario, a materia non se considerará aprobada. Á súa vez, as actividades dirixidas, que se realizarán durante todo o semestre, consistirán, fundamentalmente, en actividades de simulación ou de rol, en traballos de investigación, de reflexión ou en casos prácticos, para cuxa elaboración ou resolución os alumnos contarán coas correspondentes orientacións e instrucións metodológicas, bibliográficas e documentais. As cualificacións obtidas nas actividades dirixidas teranse en conta para a cualificación final da materia nas dúas oportunidades da convocatoria de exames (maio/xuño de 2015 e xullo de 2015). MODELO DE AVALIACIÓN A): Necesariamente, os alumnos deberán realizar as 3 actividades complementarias previstas na programación de actividades da materia. Pero puntuará para a avaliación global da materia só 1, que será elixido de xeito aleatorio polo profesor. O nivel mínimo esixido para a superación da actividad dirixida sería dunha cualificación global de 5 puntos sobre 10. En caso contrario, a materia non se considerará aprobada. Os alumnos poderán beneficiarse das cualificacións obtidas nas actividades dirixidas durante as convocatorias ordinarias e/ou extraordinarias ás que teñan dereito no curso académico correspondente. Así mesmo, valoraranse positivamente para a cualificación global outras actividades que vaian organizando os profesores da materia ao longo do curso, como xornadas, seminarios, congresos ou actividades doutra natureza. Na avaliación global tamén se terá en conta positivamente a asistencia e a activa participación do alumnado nas clases, nas tutorías e nas demais actividades da materia. MODELO DE AVALIACIÓN B): Os alumnos que non poidan seguir o modelo de avaliación A) deberán realizar un exame final escrito sobre os contidos da materia, cuxa cualificación será máxima será de 10 puntos sobre 10. Así mesmo, valoraranse positivamente para a cualificación global outras actividades que vaian organizando os profesores da materia ao longo do curso, como xornadas, seminarios, congresos ou actividades doutra natureza. Na avaliación global tamén se terá en conta positivamente a asistencia e a activa participación do alumnado nas clases, nas tutorías e nas demais actividades da materia.


Fontes de información
Bibliografía básica DEL ARENAL, C. (2014). Etnocentrismo y teoría de las Relaciones internacionales. Madrid: Ed. Tecnos
ARMSTRONG, D. (2012). International law and international relations. Cambridge University Press
GOLDSTEIN, JOSHUA S. (2010). International relations. Longman
DEL ARENAL, C. (2010). Introducción a las Relaciones internacionales, 4ª ed.. Madrid: Ed. Tecnos
JACKSON, ROBERT H. (2007). Introduction to international relations. OxfordUniversity Press
BARBÉ. E. (dir.) (2014). La Unión Europea en las relaciones internacionales. Madrid: Ed. Tecnos
DÍEZ DE VELASCO, M. (coordinada por SOBRINO HEREDIA, J. M.) (2010). Las Organizaciones internacionales, 16ª ed.. Madrid: Ed. Tecnos
PALOMARES LERMA, G. (2006). Las relaciones internacionales en el Siglo XXI. Madrid: Ed. Tecnos
ESCRIBANO ÚBEDA-PORTUGUÉS, J. (2010). Lecciones de relaciones internacionales. Madrid: Ed. Aebius
BARBÉ, E. (2007). Relaciones internacionales, 3ª ed. . Madrid: Ed. Tecnos
SUR, S. (2011). Relations internationales. Montchrestien
TAWIL, E. (2010). Relations internationales. Vuibert
MERLE, M. (2000). Sociología de las relaciones internacionales. Madrid: Ed. Alianza
GARCÍA PICAZO, P. (2017). Teoría breve de las relaciones internacionales, 5ª ed.. Madrid: Ed. Tecnos
DEL ARENAL, C. (coord.) (2015). Teorías de las Relaciones Internacionales. Madrid: Ed. Tecnos
SOBRINO HEREDIA, J.M. (2016). Textos para el estudio del Derecho internacional público, Derecho de la Unión Europea y Derecho internacional de los espacios. Valencia: Ed. Tirant lo Blanch
SOBRINO HEREDIA, J.M. (2016). Textos para el estudio del Derecho internacional público, Derecho de la Unión Europea y Derecho internacional de los espacios. Valencia: Ed. Tirant lo Blanch

Bibliografía complementaria

RECURSOS WEB
BANCO MUNDIAL (WB)
http://www.worldbank.org
COMISIÓN ECONÓMICA PARA AMÉRICA LATINA (CEPAL)
http://www.eclac.org
CONSEJO DE EUROPA
http://www.coe.int
CONFERENCIA DE NACIONES UNIDAS PARA EL COMERCIO Y EL DESARROLLO (UNCTAD)
http://www.unctad.org
FONDO MONETARIO INTERNACIONAL (FMI)
http://www.imf.org
FONDO DE LAS NACIONES UNIDAS PARA LA INFANCIA (UNICEF)
http://www.unicef.org
INSTITUTO DE DERECHO INTERNACIONAL (IDI)
http://www.idi-iil.org
ORGANIZACIÓN DE LAS NACIONES UNIDAS (ONU)
http://www.un.org
ORGANIZACIÓN DE LAS NACIONES UNIDAS PARA LA AGRICULTURA Y LA ALIMENTACIÓN (FAO)
http://www.fao.org
ORGANIZACIÓN DE LAS NACIONES UNIDAS PARA EL DESARROLLO INDUSTRIAL (ONUDI)
http://www.unido.org
ORGANIZACIÓN DE LAS NACIONES UNIDAS PARA LA EDUCACIÓN, LA CIENCIA Y LA CULTURA (UNESCO)
http://www.unesco.org
ORGANIZACIÓN MUNDIAL DEL COMERCIO (OMC)
http://www.wto.org
ORGANIZACIÓN INTERNACIONAL DEL TRABAJO (OIT)
http://www.ilo.org
ORGANIZACIÓN MUNDIAL DE LA SALUD (OMS)
http://www.who.org
ORGANIZACIÓN PARA LA COOPERACIÓN Y DESARROLLO ECONÓMICO (OCDE)
http://www.oecd.org
ORGANIZACIÓN DE LOS ESTADOS AMERICANOS (OEA)
www.oas.org
PROGRAMA DE LAS NACIONES UNIDAS PARA EL DESARROLLO (PNUD)
http://www.undp.org
TRIBUNAL INTERNACIONAL DE JUSTICIA (CIJ – TIJ)
http://www.icj-cij.org/
UNIÓN EUROPEA (UE)
http://www.europa.eu
THE WORLD FACTBOOK
https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/

 

 

 

 

MEDIOS DE COMUNICACIÓN:

 
Medios nacionales
 
Medios internacionales
 
EL PAÍS
www.elpais.es
ABC
www.abc.es
EL MUNDO
http://www.elmundo.es/
LA VOZ DE GALICIA
www.lavozdegalicia.com
LA VANGUARDIA
www.lavanguardia.es
AGENCIA EFE
www.efe.es
EUROPAPRESS
http://www.europapress.es
 
BBC NEWS
http://www.bbc.co.uk/mundo/
RT
http://actualidad.rt.com/
CNN EUROPE
http://edition.cnn.com/EUROPE/
REUTERS
http://www.reuters.com/
 
RIA Novosti
http://sp.rian.ru/
France 24
http://www.france24.com/
LE MONDE
http://www.lemonde.fr/
LE FIGARO
www.lefigaro.fr
ALJAZEERA
http://www.aljazeera.com/
 
PressTV
http://www.presstv.ir/
 
 
 
 
 
 
 
 
 


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente
Hª política e social contemporánea/615G01109

Materias que se recomenda cursar simultaneamente
Sistemas políticos comparados/615G01202
Socioloxía económica e das organizacións/615G01207

Materias que continúan o temario
Traballo de grao/615G01420

Observacións


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías