Datos Identificativos 2019/20
Asignatura (*) Desviación e control social Código 615G01302
Titulación
Grao en Socioloxia
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Grao 1º cuadrimestre
Terceiro Obrigatoria 6
Idioma
Castelán
Galego
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Socioloxía e Ciencias da Comunicación
Coordinación
Lamela Viera, Maria del Carmen
Correo electrónico
carmen.lamela@udc.es
Profesorado
Lamela Viera, Maria del Carmen
Correo electrónico
carmen.lamela@udc.es
Web http://carmenlamela.wordpress.com/
Descrición xeral Presentación das ferramentas teóricas e prácticas para o estudo da desviación social desde unha perspectiva sociolóxica.

Competencias do título
Código Competencias do título
A19 Capacidades para definir, localizar y contactar la población objeto de integración social.
A21 Capacidades para identificar y medir factores de vulnerabilidad social y procesos conflictivos.
A32 Capacidades en contribuir al diseño de políticas públicas orientadas a abordar problemas sociales.
A35 Actitud crítica frente a las doctrinas y las prácticas sociales.
B3 Capacidad de análisis y síntesis.
B9 Reconocimiento a la diversidad y a la multiculturalidad.
B13 Razonamiento crítico.
C4 Desarrollarse para el ejercicio de una ciudadanía abierta, culta, crítica, comprometida, democrática y solidaria, capaz de analizar la realidad, diagnosticar problemas, formular e implantar soluciones basadas en el conocimiento y orientadas al bien común.
C6 Valorar críticamente el conocimiento, la tecnología y la información disponible para resolver los problemas con los que deben enfrentarse.

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
Explicar as principais teorías e conceptos para a análise da desviación social A21
A35
B3
B13
C6
Recoñecer a dimensión social da definición e do control da delincuencia e da desviación A19
A21
A35
B3
B9
B13
C4
C6
Aplicar as distintas perspectivas teóricas sociolóxicas ás distintas manifestacións da desviación A19
A21
A32
A35
B3
B9
B13
C6
Describir os feitos básicos das principais manifestacións de desviación no seu contexto social. A19
A21
B3
B9
B13
C4
C6
Identificar os procesos de estigmatización social, así como deducir os intereses, normas e valores sociais que están en xogo. A19
A21
A35
B3
B9
B13
C4
C6
Evaluar críticamente as principais fontes de información e datos para o estudo da desviación social. A19
A21
A35
B3
B13
C4
C6

Contidos
Temas Subtemas
Introdución á socioloxía da desviación e do control social - Presentación do programa
- Definiendo a desviación social: desde o esencialismo ao construtivismo
- Bibliografía e fontes de información sobre a desviación social
As principais perspectivas científicas sobre a desviación social - A criminoloxía clásica
- O positivismo
As principais perspectivas sociolóxicas sobre desviación e control social: o positivismo sociolóxico - Teorías estruturais-funcionalistas: evolución do concepto de anomia
- A Escola de Chicago e os enfoques subculturais

As principais perspectivas sociolóxicas sobre desviación e control social: teorías construtivistas - Teorías da reacción social
- Perspectiva marxista
- Perspectiva de xénero
Novas teorías e debates na socioloxía da desviación -
A xestión institucional do control do delito e da desviación - Evolución da xustiza penal moderna e do Estado penal-welfare
- A nova cultura do control del delito

Temas monográficos sobre desviación social: sexualidade, violencia, enfermidade mental, delincuencia, etc. -

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Sesión maxistral A19 A21 A32 A35 B3 B9 B13 C6 24 12 36
Proba mixta A19 A21 A32 A35 B3 B9 B13 C6 2 20 22
Traballos tutelados A19 A21 A32 A35 B3 B9 B13 C6 C4 9 45 54
Discusión dirixida A35 B3 B13 C4 C6 12 24 36
 
Atención personalizada 2 0 2
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Sesión maxistral Durante as clases maxistrais expoñeranse os principais contidos ou temas do curso. En xeral, dedicaráselles unha clase por semana.
Proba mixta O exame final consistirá nunha parte de preguntas test e outra parte de preguntas breves de desenvolvemento sobre as lecturas e os materiais asignados.
Traballos tutelados Realizaranse dous traballos tutelados durante o curso, desenvolvidos en grupo, sempre que sexa posible.
Discusión dirixida Lectura, visionado e debate sobre textos, documentales e películas recentes en socioloxía da desviación.

Atención personalizada
Metodoloxías
Traballos tutelados
Descrición
Poden ser de gran axuda as sesións de seguimento do traballo realizado durante o curso, individualizadas ou en pequenos grupos. Ademais, admítese e promove a atención de dúbidas e o intercambio de materiais vía correo electrónico. A atención personalizada organizarase, preferiblemente, mediante cita previa, e no despacho do profesor, sempre que sexa posible.

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Discusión dirixida A35 B3 B13 C4 C6 A través de materiais asignados previamente, desenvolveranse exercicios presencias de discusión dirixida. A participación do alumno recollerase mediante folla de firmas. Pola asistencia a ¾ partes das clases dedicadas á sesións de discusión dirixida outorgaranse dous puntos que representarán o 20% da cualificación final. 20
Traballos tutelados A19 A21 A32 A35 B3 B9 B13 C6 C4 A suma dos dous traballos tutelados representará un 30% da cualificación final. A realización destes traballos é de carácter obligatorio, prerrequisito para presentarse ao exame final. 30
Proba mixta A19 A21 A32 A35 B3 B9 B13 C6 O exame final representa o 50% da cualificación final. 50
 
Observacións avaliación
Prevese contemplar traballos sustitutivos non-presenciais optativos para o alumnado con recoñecemento de dedicación a tempo parcial e dispensa académica de exención de asistencia. Para a segunda e posteriores convocatorias, a avaliación será mediante proba mixta de preguntas de resposta múltiple e preguntas breves de desenvolvemento sobre os contidos das lecturas asignadas.

Seguindo as recomendacións do Comité Ambiental de Green Campus do Centro, a entrega dos traballos documentais que se realicen nesta materia:
1.1. Solicitarase en formato virtual e/ou soporte informático
1.2. Realizarase a través de Moodle, en formato dixital sen necesidade de imprimilos
1.3. De se realizar en papel:
- Non se empregarán plásticos.
- Realizaranse impresións a dobre cara.
- Empregarase papel reciclado.
- Evitarase a impresión de borradores.

Fontes de información
Bibliografía básica Goffman, Erving (2008). Estigma. Buenos Aires, Amorrortu
Garland, D. (2005). La cultura del control. Barcelona, Gedisa
Larrauri, E. (2000). La herencia de la criminología crítica. Madrid, Siglo XXI
Taylor, I., P. Walton y J. Young (1977). La nueva criminología: Contribuciones a una teoría social de la conducta desviada. Buenos Aires, Amorrortu
Sutherland, Edwin (1988). Ladrones profesionales. Madrid, La Piqueta
Milgram, Stanley (1980). Obediencia a la autoridad. Bilbao, Desclée de Brouwer
Becker, Howard (2009). Outsiders. Buenos Aires, Siglo XXI
Separadamente da bibliografía básica, traballarase sobre unha serie de artigos, dispoñibles na plataforma moodle, sobre a que se realizarán as proba final e os exercicios presenciais.
Bibliografía complementaria Baratta, A. (1993). Criminología crítica y crítica del derecho penal. Madrid, Siglo XXI
Bergalli, Roberto (Coord) (2006). Flujos migratorios y su (des)control. Barcelona, Anthropos
Wacquant, L. (2001). Las cárceles de la miseria. Madrid, Alianza
Ao longo do curso presentarase e discutirá abundante bibliografía complementaria e outras fontes de información dispoñibles para profundar sobre o temario do programa.

Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario

Observacións


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías