Datos Identificativos 2015/16
Asignatura (*) Crecemento e desenvolvemento económico Código 615G01404
Titulación
Grao en Socioloxia
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Grao 1º cuadrimestre
Cuarto Optativa 4.5
Idioma
Castelán
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Análise Económica e Administración de Empresas
Coordinación
Martin Palmero, Federico Guillermo
Correo electrónico
f.g.martin@udc.es
Profesorado
Martin Palmero, Federico Guillermo
Correo electrónico
f.g.martin@udc.es
Web
Descrición xeral Este curso consolida a aprendizaxe da Economía estudada no primeiro curso, permitindo que o alumno amplíe a súa formación a través do estudo dos principais modelos que explican o crecimento e o desenvolvemento económico a nivel teórico e empírico. Afondarase especialmente nas teorías mais actuais do desenvolvemento sostible.

Competencias do título
Código Competencias do título
A6 Conocimientos básicos de macroeconomía.
A14 Capacidades en elaborar, utilizar, e interpretar indicadores sociales e instrumentos de medición social.
A23 Capacidades en evaluar los costes y beneficios ecológicos y sociales (presentes y futuros).
B11 Compromiso ético.
B13 Razonamiento crítico.
C4 Desarrollarse para el ejercicio de una ciudadanía abierta, culta, crítica, comprometida, democrática y solidaria, capaz de analizar la realidad, diagnosticar problemas, formular e implantar soluciones basadas en el conocimiento y orientadas al bien común.

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
Comprender os fundamentos da análise económica e as súas implicacións sociolóxicas. Introducirse no uso de metodoloxías e das diferentes técnicas de análise. A6
A14
Adquirir coñecementos de macroeconomía para explicar os diversos modelos de crecemento e desenvolvemento económico. A6
Avaliar as capacidades de análise e síntese do alumno en relación á materia impartida a partir da resolución das cuestións formuladas e a elaboración de traballos. A14
A23
B11
B13
C4

Contidos
Temas Subtemas
TEMA 1: CRECEMENTO E DESENVOLVEMENTO ECONÓMICO 1.1. Crecemento económico: concepto e medición.
1.2. Factores condicionantes do crecemento económico
1.3. Teorías explicativas do crecemento económico.
1.4. Beneficios e custos do crecemento económico.
1.5. Desenvolvemento económico. Indicadores.
1.6. Barreiras para o desenvolvemento.
1.7. Crecemento vs. desenvolvemento. Evidencia empírica.
TEMA 2: DESENVOLVEMENTO SOSTIBLE: CONCEPTO E EVOLUCIÓN 2.1. Introducción
2.2. Visións oficiais do concepto de desenvolvemento sostible
2.3. O desenvolvemento sostible nas doutrinas económicas
2.4. Modelos teóricos de desenvolvemento sostible.
2.5. Carácter integral da sostibilidade.
TEMA 3: MEDIDAS DA SOSTIBILIDADE 3.1. Introducción
3.2. Contabilidade tradicional e sostibilidade
3.3. Sistemas de indicadores
3.4. Indicadores sintéticos globais e sintéticos simples
3.5. Pegada ecolóxica
TEMA 4: DESENVOLVEMENTO SOSTIBLE E DEMOCRACIAS DE MERCADO 4.1. Introducción
4.2. Dilemas da sostibilidade
4.3. Planificación a curto e longo prazo
4.4. Estratexias de desenvolvemento sostible: do global ao local
TEMA 5: GALICIA NO ÁMBITO DO DESENVOLVEMENTO SOSTIBLE 5.1. Planificación tradicional da economía galega
5.2. Aplicación de indicadores para a medición da sostibilidade en Galicia.
5.3. Indicadores sintéticos globais.
5.4 Indicadores sintéticos simples: pegada ecolóxica
5.5. Outros indicadores: GEI, localización, mobilidade, transporte, etc.
TEMA 6: REFLEXIÓNS FINAIS 6.1. Reflexións finais para un debate

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Lecturas A6 C4 0 10 10
Proba obxectiva A6 A14 A23 2.5 17 19.5
Sesión maxistral A6 A14 25 25 50
Discusión dirixida A6 B11 B13 6 0 6
Traballos tutelados A14 A23 0 20 20
 
Atención personalizada 7 0 7
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Lecturas Recomendaranse textos de lectura obrigatoria que se utilizarán tanto nos debates organizados, para a elaboración dos diferentes traballos ou como complemento ás clases maxistrais.
Proba obxectiva Para aqueles alumnos que no superen a materia a través dos traballos e actividades programadas, se realizarán os exames finais nas convocatorias oficiais que programe a Facultade.
Sesión maxistral As actividades de docencia presencial do curso abranguerán clases maxistrais, además das clases prácticas. Nas clases maxistrais explicaranse os temas centrais do curso de forma detida, proporcionando toda a información para que o alumno poda desenvolver o correcto seguimento do curso.
Discusión dirixida Como complemento ás clases impartiranse diferentes actividades que inclúen videos e debates. Igualmente poderán programarse conferencias e charlas con especialistas na materia.
Traballos tutelados Os alumnos poderán realizar diferentes traballos sobre temas especificos recomendados polo profesor. Nestes traballos se valorarán a capacidad de recopilar, sintetizar e a aportación que cada alumno poida facer en canto ao estilo, enfoque e procedemento segundo a orientación do profesor.

Atención personalizada
Metodoloxías
Traballos tutelados
Descrición
Os alumnos deberán presentarse no despacho do profesor/a co fin de concretar os aspectos esenciais da materia para axudar a seu estudo, nas datas e horarios que se indiquen.

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Proba obxectiva A6 A14 A23 Esta proba representará o 40% da nota final. En caso de superar a avaliación nos restantes apartados, o alumno pode quedar exento da realización desta proba.
40
Sesión maxistral A6 A14 É indispensable asistir as clases maxistrais para o correcto seguimento do curso. Valorarase, ademáis da asistencia, a participación activa nas discusións dirixidas programadas na aula, asi como a resolución dos supostos prácticos que se vaian programando ao longo do curso.
Na medida do posible se programarán diversas actividades na aula, especialmente a través de charlas, seminarios e intervenciós de diversos especialistas na materia, externos á Facultade (empresas, entidades e administracións públicas)
40
Traballos tutelados A14 A23 Estes traballos representarán o 20% da nota final. Teranse en conta na súa valoración a capacidade de recopilación, a de síntese, a aportación persoal e o rigor e a actualización das fontes utilizadas. O prazo e o modo de entrega serán de obrigado cumprimento. Non se admitirán excepcións.
20
 
Observacións avaliación
En caso de que sexa necesario realizar a Proba Obxectiva, as cualificacións obtidas nos restantes apartados manterarse para a convocatoria de Xullo.

Fontes de información
Bibliografía básica Club de Roma (). . http://www.clubofrome.com
Comisión Europea (). . http://www.europa.eu.int
Organización de Naciones Unidas (). . http://www.un.org
Observatorio Español de la Sostenibilidad (). . http://www.sostenibilidad-es.org
(). .
OCDE (). . http://www.oecd.org
Jacobs, M. ((1996)). La Economía Verde: Medio Ambiente, Desarrollo Sostenible y la Política del Futuro. Icaria, Madrid.
Martín Palmero, F. ( (2005)). A pegada ecolóxica de Galicia. CERNA, Vol, 47, Págs. 27-30.
Bermejo, R. ((2000)). Acerca de dos Visiones Antagónicas de la Sostenibilidad. en Desarrollo Sostenible: un Concepto Polémico, Editado por Bárcena, I., Ibarra, P. y Zubiaga, M.,
Fernández Francos, M., y Martín Palmero, F. ((2003)). Aproximación ó deseño dun índice sintético de equidade e a súa aplicación ó caso de Galicia e das Comunidades Autónomas españolas. Revista Galega de Ciencias Sociais, núm. 2, pág. 9-20
(). Campaña ciudades sostenibles. http://europa.eu.int/comm/environment/urban/10citynetworks.htm
(). Campaña ciudades sostenibles. http://www.aalborgplus10.dk/
THE SCOTTISH GOVERNMENT ( (2005)). Choosing our future: Scotland's Sustainable Development Strategy. http://www.scotland.gov.uk/Publications/2005/12/1493902/39032
Enkelin, E. C., Cano, G., Garza, R. A. y Voguel, E. ((1997)). Ciencia Ambiental y Desarrollo Sostenible. International Thomson, México.
Comisión Europea ( (2001)). Comunicación de la Comisión de 15 de mayo de 2001 «Desarrollo sostenible en Europa para un mundo mejor: estrategia de la Unión Europea para un desarrollo sostenible (Propuesta de la Comisión ante el C. COM (2001) 264 final. http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=COM:2001:0264:FIN:ES:PDF
UICN, PNUMA y WWF ( (1991)). Cuidar la Tierra. Estrategia para el futuro de la vida. Suiza
ONU ((2002)). Cumbre Mundial sobre Desarrollo Sostenible. en http://www.un.org.
Jiménez Herrero, L. M. ((2001)). Desarrollo Sostenible y Economía Ecológica. Síntesis, Madrid.
Martín Palmero, F. ((2004)). Desarrollo Sostenible y Huella Ecológica. Netbiblo, A Coruña
Jímenez Herrero, L. M. ((2000)). Desarrollo Sostenible: Transición hacia la Coevaluación Global. Pirámide, Madrid.
Martín Palmero, F. ((2004)). Dimensiones del desarrollo sostenible y planificación tradicional de la economía gallega. Galicia en Clave Económica, vol. VI, págs. 47 – 56.
González Laxe, F. y Martín Palmero, F. ( (2004)). Diseño de un índice sintético de desarrollo sostenible y aplicación a la Unión Europea. Economía Agraria y Recursos Naturales, vol. 4, núm. 1.
Pearce, D. W. y Turner, R. K. ((1995)). Economía de los Recursos Naturales y del Medio Ambiente. Celeste Ediciones, Madrid.
Dopico Castro, J.A. y Iglesias Gómez, G. ( (2010)). Economía Sostenible. Teoría y política. Netbiblo, A Coruña.
Bermejo, R. ((2001)). Economía Sostenible: Principios, Conceptos e Instrumentos. Bakeaz, Bilbao.
Redclift, M. ((2000)). El Desarrollo Sostenible: Necesidades, Valores, Derechos. en Desarrollo Sostenible: un Concepto Polémico, Editado por Inaki Bárcena y otros, págs. 17 – 38, Un
Algarra, A., Costa, P., Páramo, P. y Sotelo, J. ((2000)). El medio ambiente en la política económica: hacia un modelo de integración en España. Fungesma - Mundi Prensa, Madrid.
OCDE ( (2000)). Estrategia de Desarrollo Sostenible de la OCDE. En http://www.oecd.org.
Comisión Europea ( (2001)). Estrategia de Desarrollo Sostenible de la Unión Europea. http://europa.eu.int.
MINISTERIO DE PRESIDENCIA (.(2007)). Estrategia Española de Desarrollo Sostenible.. http://www.la-moncloa.es/NR/rdonlyres/B73920C0-8F78-4EFE-83D8-A570345ADBA4/0/EEDS.pdf
Martín Palmero, F. ( ((2003)). Estrategias de desarrollo sostenible: hábitos de consumo y producción”. Energía y sostenibilidad: incidencia en el medio marino, editado por Emilio Menéndez y Fernanda Mígu
XUNTA DE GALICIA ((2005)). Estratexia Galega de Desenvolvemento Sostible. En http://www.xunta.es/conselle/cma/GL/CMA11k/CMA11kf/p11Kf01_Estrat_Galega.htm
Fernández Francos, M., González Laxe, F. y Martín Palmero, F. ((2003)). Evaluación de las políticas de desarrollo sostenible a través de índices sintético globales. Diseño y aplicación a las comunidades autónomas españolas. III Congreso de la Sociedad Española de Evaluación, Jerez, en http://www. sociedadevaluacion.org
Von Weizsäcker, E.U., Lovins, L. y Lovins, A. ((1997)). Factor 4: Duplicar el Bienestar con la Mitad de los Recursos Naturales. Galaxia Gutemberg, Barcelona.
Sierra Ludwig, V. ((2003)). Hacia la sostenibilidad a través de otros planteamientos analíticos. Boletín Económico de ICE, núm. 2784, págs. 25 – 33.
(). Indicadores. http://www.oekom-research.de
(). Indicadores. http://ecofoot.net
(). Indicadores. http://www.gpiatlantic.org
(). Indicadores. http://www.ciesin.columbia.edu/indicators/ESI
(). Indicadores. http://www.redefining.org
(). Indicadores. http://footprintnetwork.org
Azqueta, D. ((2007)). Introducción a la Economía Ambiental. Mc Graw Hill, Madrid.
Common, M. y Stagl, S ((2008)). Introducción a la Economía Ecológica. Ed. Reverté, Madrid
Martinez - Alier, J. ((1999)). Introducción a la Economía Ecológica. Rubes Editorial, S.L., Barcelona.
GENERALITAT DE CATALUÑA ((2003)). La Estrategia Catalana para un Desarrollo Sostenible. http://www15.gencat.net/cads/AppPHP/images/stories/informes/2003/3-2003_informe_estrategia_catalana_
Goodland, R. ((1997)). La Tesis de que el Mundo está en sus Límites. en Medio Ambiente y Desarrollo Sostenible: Más Allá del Informe Brundland, págs. 19 – 36, Trotta, Ma
Martín Palmero, F. ((2003)). La transición al desarrollo sostenible en la Unión Europea. Revista de Estudios Europeos, núm. 33, abril, págs. 85 – 96.
Martín Palmero, F. y Miguélez Pose, F. ( (2004)). Las ciudades sumideros de energía. Archipiélago, Vol, 61, Págs. 19-27.
Ministerio de Medio Ambiente ((1998)). Los Documentos de Río. Ministerio Medio Ambiente, Madrid.
Meadows, D.H., Meadows, D.L. y Randers, J ((1972)). Los Límites del Crecimiento. Fondo de Cultura Económica, México.
Meadows, D., Meadows, D.L. y Randers, J. ((2006)). Los límites del crecimiento 30 años después. Galaxia Gutemberg, Barcelona.
Meadows, D.H., Meadows, D.L. y Randers, J. ((1992)). Más allá de los Límites del Crecimiento. Aguilar, México.
EUROSTAT ((2001)). Measuring progress towards a more sustainable Europe. Proposed indicators for sustainable development. Comunidades Europeas, Luxemburgo
Fernández Francos, M., González Laxe, F. y Martín Palmero, F. ((2004)). Medición del desarrollo sostenible y análisis regional: diseño y aplicación de un índice sintético global a las regiones españolas. Investigaciones Regionales, núm. 5, Págs. 91-112.
Fernández Francos, M., González Laxe, F. y Martín Palmero, F. ((2005)). Medio ambiente y bienestar social: el caso de las regiones españolas. Boletín Económico de ICE, núm. 2823 (febrero 2005), pás. 25 – 34.
Goodland, R., Daly, H., El Serafy, S. y Von Droste, B. ( (1997)). Medio Ambiente y Desarrollo Sostenible: más allá del Informe Brundtland. Trotta, Madrid.
González Laxe, F. y Martín Palmero, F. ((2009)). Mobilidade e desenvolvemento sustentable: Unha aproximación aos cambios nos hábitos de transporte en Galicia. Revista Galega de Economía, Vol. 18, nº 2, pp. 195-200.
Comisión Mundial de Medio Ambiente y Desarrollo ((1987)). Nuestro Futuro Común. Alianza Editorial, Madrid (1992).
Durán, G. y Riesga, S.M. ((1996)). Nuevos instrumentos para el análisis económico: la contabilidad ambiental. Boletín Económico de ICE, núm. 2484, diciembre 1995 - enero 1996, págs. 30 – 38
Martín Palmero, F. ((2006)). O debate sobre pegada ecolóxica de Galicia. CERNA, Vol, 48, Págs. 28-29.
Wackernagel, M. y Rees, W. E. ((1996)). Our Ecological Footprint: Reducing Impact on the Earth. New Society Publishers, Philadelphia.
Martín Palmero, F. ((2004)). Para compatibilizar democracias de mercado y desarrollo sostenible. Criterios, nº 3, Págs. 110-120.
GENERALITAT DE CATALUÑA ( (2010)). Proposta de l'estratègia per al desenvolupament sostenible de Catalunya.. http://mediambient.gencat.cat/cat/ciutadans/educacio_ambiental/edscat/edscat_inici.html
GENERALITAT DE CATALUÑA ( (2009)). Prospectiva 2026. Identificació d’escenaris i reptes per la sostenibilitat de Cataluña i diagnosis sectoriais. Barcelona
CONSEJO DE LA UNIÓN EUROPEA ( (2006)). Revisión de la Estrategia de la UE para un desarrollo sostenible (EDS UE). http://ec.europa.eu/sustainable/docs/renewed_eu_sds_es.pdf
Naredo, J. M. ((1998)). Sobre el Origen, el Uso y el Contenido del Término Sostenible. Ciudades para un Futuro más Sostenible, ETS Arquitectura, Página web, Madrid.
El Serafy, S. ((1997)). Sostenibilidad, Medición de la Renta y Crecimiento. en Medio Ambiente y Desarrollo Sostenible: Más allá del Informe Brundtland, págs. 73 – 87, Trotta, M
THE SCOTTISH GOVERNMENT ((2006) ). Sustainable Development Indicator Set. CHOOSING OUR FUTURE. Measuring Progress on Scotland’s Sustainable Development Strategy. http://www.scotland.gov.uk/Resource/Doc/921/0033440.pdf
Ramos Gorostiza, J. L. ((2002)). Un precedente lejano del debate de la sostenibilidad: el movimiento conservacionista americano (1890 – 1920). Información Comercial Española, núm. 800, págs. 31- 46.
ONU ((1999)). United Nations Sustainable Development: Indicators of Sustainable Development. en httt://www.un.org/esa/sustdev.
Azqueta, D. ((1996)). Valoración económica del medio ambiente: Una revisión crítica de los métodos y sus limitaciones,. Información Comercial Española, núm. 751, marzo, págs. 37 – 46.
WEF ((2005)). World Economic Forum: 2005 Environmental Sustainable Index. en http://www.ciesin.columbia.edu/indicators/ESI.
Martín Palmero, F. ((2006)). ¿Unha Galiza insustentable?. GRIAL, Vol, 46, Págs. 16-21.

 

Bibliografía complementaria


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario

Observacións


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías