Datos Identificativos 2017/18
Asignatura (*) Globalización, medio ambiente e poboación Código 615G01409
Titulación
Grao en Socioloxia
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Grao 1º cuadrimestre
 Cuarto Optativa 4.5
Idioma
Castelán
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Socioloxía e Ciencias da Comunicación
Coordinación
Golías Pérez, Montserrat
 Correo electrónico
montserrat.golias@udc.es
Profesorado
Golías Pérez, Montserrat
 Correo electrónico
montserrat.golias@udc.es
Web
Descrición xeral O principal obxectivo da materia é proporcionar as nocións teóricas claves para interpretar a interrelación entre os procesos de globalización, o medio e o crecemento da poboación. O avance da ciencia e a tecnoloxía introduciu novas pautas de relación social, o aumento de persoas e as migracións provocaron modificacións no ámbito de natural así como os desastres ecolóxicos tamén provocaron movementos de persoas a outros lugares. Canto máis impredicibles se producen estes cambios máis movémonos cara a unha sociedade do risco. Por iso, a finalidade desta materia é aprender a predicir os efectos que un cambio en cada un destes sistemas pode proporcionar nos outros. A crecente interconectividade das sociedades xera a necesidade de observar os fenómenos sociais dende unha perspectiva global que permita entender en clave de interrelación cada un deles. Así mesmo estudaranse as consecuencias das sociedades globais sobre a pobreza, a desigualdade e o benestar.

Competencias do título
Código Competencias do título
A4 Relaciones entre la población, los recursos y medio ambiente en su movimiento y estructura; y el estudio de las técnicas y métodos del análisis demográfico.
A8 Análisis de las transformaciones y evolución de las sociedades contemporáneas.
A14 Capacidades en elaborar, utilizar, e interpretar indicadores sociales e instrumentos de medición social.
A17 Conocimientos y habilidades en la búsqueda de información secundaria en las diferentes fuentes (instituciones oficiales, bibliotecas, internet, etc.).
B1 Capacidad de organización y planificación.
B3 Capacidad de análisis y síntesis.
B16 Sensibilidad hacia temas medio ambientales.
B26 Capacidades en reconocer el carácter global y local de los fenómenos sociales.
C1 Expresarse correctamente, tanto de forma oral como escrita, en las lenguas oficiales de la comunidad autónoma.

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
Interpretar a evolución das sociedades contemporáneas no marco das estruturas económicas e financeiras globais A8
 B3
B26
Avaliar as interaccións entre a poboación e as capacidades dos recursos naturais dispoñibles A4
 B16
Elaborar indicadores para a medición de procesos sociais relacionados cos movementos de poboación e as súas consecuencias sobre a desigualdade social. A14
A17
 B1
B3
Redactar informes analíticos de fenómenos sociais que mediante resultados empíricos ofrezan evidencias sobre as causas da desigualdade social e as súas implicacións. A4
A8
A14
A17
 B1
B3
B26
 C1

Contidos
Temas Subtemas
TEMA 1.- O proceso de globalización e a sua incidencia no crecemento da poboación. Comprensión do proceso de globalización. Desafíos debates teóricos e desafíos futuros.
TEMA 2.- Cabemos todos no mundo? Consideracións sobre as relacións entre o medio e a poboación. Relacións e consecuencias entre o crecimento económico, o aumento de poboación e o medio ambente.
TEMA 3.- Crises económicas globais: consecuencias sobre a pobreza, a desigualdade e o benestar. Son necesarias as políticas de austeridade para propiciar un crecemento económico? Estructura económica e social no período de recesión. As políticas de austeridade e España e as súas consecuencias sobre a desigualdade social.
TEMA 4.- Políticas de expulsión da poboación inmigrante. ¿Veñen demasiados e agotan os recursos? España como país de inmigración e opinión pública. O debate do número de pobación extranxeira e a disponibilidade de recursos económicos e de benestar. Políticas de exlcusión e expulsión da poboación migrante.

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Sesión maxistral A8 A4 B16 B26 16 32 48
Obradoiro A14 A17 B1 B3 C1 8 12 20
Análise de fontes documentais A4 A8 A14 B3 B16 B26 C1 8 12 20
Traballos tutelados A4 A8 A14 A17 B1 B3 B16 B26 C1 1 19.5 20.5
 
Atención personalizada 4 0 4
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Sesión maxistral Exposición oral por parte do profesor dos aspectos fundamentais da materia. As exposicións complementaranse co uso de medios audiovisuais e a introdución dalgunhas preguntas dirixidas aos estudantes.
Obradoiro Sesións prácticas nas que os estudantes traballarán baixo a atención personalizada do docente. Consistirán en definir e elaborar cada un das partes do traballo a entregar para a avaliación da materia. Manexaranse tanto técnicas cuantitativas como cualitativas. O obxectivo é elaborar un informe final con resultados empíricos de elaboración primaria.
Análise de fontes documentais Comentario crítico e debate na aula, sobre fontes documentais (lecturas, documentos audiovisuais, información estatística,...) recomendados pola profesora para cada tema.
Traballos tutelados Realización por parte do alumnado dun traballo que conteña as partes dunha investigación social aplicada. O traballo entregarase en papel e exporase oralmente na aula.

Atención personalizada
Metodoloxías
Obradoiro
Descrición
Nos talleres traballarase coa guía e a axuda necesaria da profesora. Tamén se poden programar as titorías que os alumnos consideren necesarias. Dispoñibilidade virtual vía correo electrónico.

Para o alumnado con recoñecemento de dedicación a tempo parcial e dispensa académica de exención de asistencia, acordarase ao inicio do curso un calendario específico de titorías compatible coa súa dedicación.

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Traballos tutelados A4 A8 A14 A17 B1 B3 B16 B26 C1 A avaliación consistirá na realización dun traballo teórico e empírico sobre un tema relacionado cos contidos do programa. As clases interactivas (obradoiros) da materia utilizaranse para explicar e elaborar cada unha dos seus partes coa tutorización personalizada da docente, polo que a asistencia e obrigatoria. O traballo debe ser individual, entregarase en papel e exporase na aula.
80
Análise de fontes documentais A4 A8 A14 B3 B16 B26 C1 A avaliación consistirá na realización de actividades prácticas, baseadas na análise crítica das fontes documentais recomendadas pola profesora. Estas actividades realizaranse fundamentalmente na aula, polo que é precisa a asistencia a clase. 20
 
Observacións avaliación

A avaliación consistirá en:

- A realización dun traballo teórico e empírico sobre un tema relacionadocos contidos do programa. As clases interactivas (obradoiros) da materia utilizaranse para explicar e elaborar cada unha dos seus partes coa titorización personalizada da docente (polo que é obrigatoria a asistencia). O traballo deber ser individual, entregarase en papel e exporase oralmente na aula. (80% da nota)

- A realización de actividades prácticas, baseadas na análise crítica das fontes documentais recomendadas pola profesora, (20% da nota) Estas actividades realizaranse fundamentalmente na aula, polo que é precisa a asistencia a clase.

A asistencia é obrigatoria polo que non se pode faltar a mais de tres clases sen xustificación. 

Observación para o alumnado con recoñecemento de dedicación a tempo parcial e dispensa académica de exención de asistencia:O/a alumno/a deberá porse en contacto coa profesora. Na primeira e segunda oportunidade oscriterios de avaliación rexeranse de acordo á realización dun traballo teórico (recensión/análise crítica de lecturas indicadas pola profesora) e práctico (realización do traballo de investigación) e na que o/a alumno/a terá  que demostrar alcanzar as competencias e os resultados de aprendizaxe da materia. O traballo teórico terá un peso do 20% e o práctico do 80%, é obrigatoria a realización de ambos traballos para superar a materia.

Fontes de información
Bibliografía básica SASSEN, S. (2003). “Los espectros de la globalización”. FCE, Madrid
SEN, A. (1997). Bienestar, justicia y mercado. Paidós, Barcelona
LOSADA, A. (2001). ciones, globalización y desarrollo económico. CEPAM, Santiago
SASSEN, S. (). Ciudad global y la lógica de la expulsión del neoliberalismo. http://www.youtube.com/watch?v=7Dc-2v_YjJ4
PAPALIA, D. (2005). Desarrollo humano. Mc-Graw Hill, Madrid.
MARTÍN PALMERO, F. (Ed.) (2004). Desarrollo sostenible y huella ecológica. Netbiblo, Coruña
TAMAMES, R. (1995). Ecología y desarrollo sostenible: la polémica sobre los límites al crecimiento. Alianza, Madrid.
IVER, P. (2000). El alma global: jet lag, centros comerciales y la búsqueda del hogar. Madrid, Kailas
FERNÁNDEZ, F. (2005). Ética y políticas demográficas en la plétora miserable. http://www.paginadigital.com.ar/articulos/2005/2005terc/educacion2/etica-filosofia-271105.asp
REINHARD, M. (1996). Historia de la población mundial. Ariel, Barcelona
LIVI BACCI, M. (1990). Historia mínima de la población mundial. Ariel, Barcelona
SEN, A. (2007). Identidad y violencia. Buenos Aires, Editorial Katz.
CASTELLS, M. (1997). La era de la información: economía, sociedad y cultura. Alianza, Madrid.
VALLÍN, J. (1995). La población mundial. Alianza, Madrid.
OLIVERA, L. (2005). Los cornucopianos ganan. http://arvo.net/demografia/los-cornucopianos-ganan/gmx-niv409-con10939.htm
OBSERVATORIO METROPOLITANO (2007). Madrid, ¿la suma de todos? Globalización, territorio y desigualdad. Madrid, Observatorio Metropolitano.
MIGUEL, J.M. (1985). Políticas de población. Espasa-Calpe, Madrid.
FERNÁNDEZ, F. (1989). Políticas demográficas y vocación democrática. Anotaciones al margen de la ponencia de Juan Salcedo, pp.225-239. Revista del Centro de Estudios Constitucionales, 2
ISAAC, S.L. (1989). Population policy: a manual for policymakers and planners. Columbia U.P.
HARDIN, G. (1968). The tragedy of commons, pp.1243-1248. Science, 162
SASSEN, S. (2007). Una sociología de la globalización. Buenos Aires, Editorial Katz (125-164)
BAUMAN, Z. (2007). Vida de consumo. Buenos Aires, Fondo de cultura económica de Argentina
SASSEN, S. (2001). ¿Perdiendo el control? La soberanía en la era de la globalización. Bellaterra, Barcelona
Bibliografía complementaria