Identifying Data 2022/23
Subject (*) Social Structure and Social Change in Galicia Code 615G01412
Study programme
Grao en Socioloxia
Descriptors Cycle Period Year Type Credits
Graduate 1st four-month period
Fourth Optional 4.5
Language
Galician
Teaching method Face-to-face
Prerequisites
Department Socioloxía e Ciencias da Comunicación
Coordinador
Calo Garcia, Estefania
E-mail
estefania.calo@udc.es
Lecturers
Calo Garcia, Estefania
E-mail
estefania.calo@udc.es
Web http://www.sociologia.udc.gal
General description O/a estudante, chegado/a a 4º curso, ten traballado moitos dos elementos que constitúen os contidos propios dunha Estrutura e Cambio Social de Galicia, polo que debe poder responder a preguntas de investigación que requiren dunha resposta traballada. O obxectivo principal desta materia é, por tanto, que o/a estudante saiba desenvolver unha metodoloxía de traballo que integre moitas das competencias e coñecementos xa aprendidos noutras materias, nun marco conceptual axeitado á realidade sociolóxica de Galicia.

Study programme competencies
Code Study programme competences
A1 Conocimiento de los componentes básicos de las desigualdades sociales y las diferencias culturales.
A2 Introducción a la psicología de los colectivos y grupos humanos.
A3 Introducción a la evolución de las sociedades contemporáneas y de sus movimientos sociales y políticos.
A4 Relaciones entre la población, los recursos y medio ambiente en su movimiento y estructura; y el estudio de las técnicas y métodos del análisis demográfico.
A6 Conocimientos básicos de macroeconomía.
A8 Análisis de las transformaciones y evolución de las sociedades contemporáneas.
A9 Análisis de los principales conceptos y generalizaciones sobre la sociedad humana y sus procesos.
A14 Capacidades en elaborar, utilizar, e interpretar indicadores sociales e instrumentos de medición social.
A15 Conocimientos y habilidades para plantear y desarrollar una investigación aplicada en las diferentes áreas de la sociedad.
A17 Conocimientos y habilidades en la búsqueda de información secundaria en las diferentes fuentes (instituciones oficiales, bibliotecas, internet, etc.).
A19 Capacidades para definir, localizar y contactar la población objeto de integración social.
A34 Conocimientos y actitudes de ética profesional.
A35 Actitud crítica frente a las doctrinas y las prácticas sociales.
B1 Capacidad de organización y planificación.
B3 Capacidad de análisis y síntesis.
B5 Capacidad de gestión de la información.
B6 Comunicación oral y escrita en la lengua nativa.
B7 Conocimientos de informática relativos al ámbito de estudio.
B13 Razonamiento crítico.
B17 Motivación por la calidad.
B18 Creatividad.
B21 Aprendizaje autónomo.
B26 Capacidades en reconocer el carácter global y local de los fenómenos sociales.
B27 Capacidades en reconocer la complejidad de los fenómenos sociales.
C1 Expresarse correctamente, tanto de forma oral como escrita, en las lenguas oficiales de la comunidad autónoma.
C4 Desarrollarse para el ejercicio de una ciudadanía abierta, culta, crítica, comprometida, democrática y solidaria, capaz de analizar la realidad, diagnosticar problemas, formular e implantar soluciones basadas en el conocimiento y orientadas al bien común.
C6 Valorar críticamente el conocimiento, la tecnología y la información disponible para resolver los problemas con los que deben enfrentarse.
C7 Asumir como profesional y ciudadano la importancia del aprendizaje a lo largo de la vida.

Learning aims
Learning outcomes Study programme competences
Coñecer a estrutura social de Galicia, distinguindo entre o que son mitos e tópicos do que é a realidade actual. A1
A2
A3
A4
A6
A8
A9
A14
A19
A34
A35
B1
B3
B5
B7
B13
B17
B18
B26
B27
C1
C4
C6
C7
Desenvolver unha metodoloxía de traballo que lle proporcione a información necesaria para acadar respostas rigorosas a preguntas concretas A15
A17
B1
B3
B5
B6
B13
B17
B18
B21
B27
C1
C4
C6
C7
Expoñer ante un público crítico ideas complexas apoiándose en ferramentas tecnolóxicas axeitadas A8
A9
A14
A15
A17
A19
B1
B3
B5
B6
B13
B17
B18
B21
C1
C6
C7

Contents
Topic Sub-topic
Bloque 1. Cuestións teóricas 1. Introducción: variables da estructura social e o cambio social
2. Familia
3. Traballo e economía
4. Política
5. Educación
6. Lingua
7. Identidade e cultura - Tópicos e mitos
8. Territorio e poboación - Migración
Bloque 2. Cuestións prácticas 1. Reflexións dos seminarios
2. Traballo de investigación que se desenvolverá ao longo do curso, sobre un dos subtemas anteriores. As sesións finais estarán destinadas á exposición deste traballo.

Planning
Methodologies / tests Competencies Ordinary class hours Student’s personal work hours Total hours
Workbook A2 A1 A3 A4 A6 A8 A9 A14 A19 B1 B3 B5 B13 B17 B26 B27 C4 4 20 24
Seminar A8 A17 A34 A35 B3 B5 B6 B7 B13 B18 C1 C6 C7 8 24 32
Supervised projects A8 A9 A14 A15 A17 A19 A34 A35 B1 B3 B5 B6 B13 B17 B18 B21 B26 B27 C1 C6 C7 12 31 43
Oral presentation A9 A14 A15 A17 A19 A34 A35 B1 B3 B5 B6 B7 B13 B17 B18 B21 B27 C1 C6 4 6 10
 
Personalized attention 3.5 0 3.5
 
(*)The information in the planning table is for guidance only and does not take into account the heterogeneity of the students.

Methodologies
Methodologies Description
Workbook O/a estudante terá que manexar as lecturas xerais ao longo do curso.
Seminar Cada seminario versará sobre un tema teórico no que a profesora realizará unha explicación (pode haber charlas e o visionado de documentais) co posterior debate colectivo e a entrega dunha reflexión final de cada estudante a través do Campus Virtual.
Supervised projects Realización dun traballo de investigación dun tema, á elección do alumnado, sobre a realidade social galega. En función da pregunta de investigación, requerirase un tipo concreto de información, que o/a estudante terá que conseguir para chegar á súa resposta. Terase en conta a diversidade de fontes, que sexan as axeitadas, a elección dos indicadores necesarios, etc. para dar resposta á pregunta de investigación. Este traballo deberá ter un título, introducción (na que se formule o problema de investigación e os obxectivos do traballo), base teórica, de ser o caso metodoloxía (ideal e real), conlusións e bibliografía. Poderá ser un traballo teórico e de reflexión. O estudantado contará con bibliografía específica de cada tema que deberá ampliar. Haberá entregas periódicas para o seu seguemento.
Oral presentation Presentación oral ao final de curso de cada estudante sobre o seu traballo de investigación

Personalized attention
Methodologies
Supervised projects
Description
Esta metodoloxía require do asesoramento particular da profesora para resolver as dúbidas que poidan xurdir nas distintas fases do proceso de traballo. Para esto haberá entregas periódicas.

HORARIO DE TITORÍAS: aparecerá na web a principio de curso. En calquera caso debe ser sempre establecida mediante cita previa falando coa profesora ou vía correo electrónico a la dirección estefania.calo@udc.es

Assessment
Methodologies Competencies Description Qualification
Workbook A2 A1 A3 A4 A6 A8 A9 A14 A19 B1 B3 B5 B13 B17 B26 B27 C4 Valorarase a comprensión das lecturas, a capacidade de síntese, a análise crítica, a súa aplicación a casos concretos, etc. Todo esto poñerase de manifesto ao longo do seminario e na entrega das reflexións. 10
Supervised projects A8 A9 A14 A15 A17 A19 A34 A35 B1 B3 B5 B6 B13 B17 B18 B21 B26 B27 C1 C6 C7 Traballo de investigación sobre un tema relacionado con Galicia. Terase en conta a diversidade de fontes, que sexan as axeitadas, a elección dos indicadores necesarios, etc. para dar resposta á pregunta de investigación. Este traballo deberá ter un título, introducción (na que se formules o problema de investigación e obxectivos do traballo), base teórica, metodoloxía (ideal e real), conlusións e bibliografía (normas APA). Pode ser un traballo teórico e de reflexión. A extensión será de entre 3000 e 5000 palabras, sen contar bibliografía nin anexos. Haberá entregas periódicas para o seu seguemento. 40
Oral presentation A9 A14 A15 A17 A19 A34 A35 B1 B3 B5 B6 B7 B13 B17 B18 B21 B27 C1 C6 Valorarase a calidade da exposición o fío argumental, o apoio dos datos, o emprego axeitado de materiais audiovisuais, a creatividade, etc. 10
Seminar A8 A17 A34 A35 B3 B5 B6 B7 B13 B18 C1 C6 C7 A participación no seminario aportando ideas, suxerindo, plantexando, criticando ou debatindo e entrega das reflexións sobre cada seminario son unha parte salientable da calificación final. 40
 
Assessment comments

Hai que superar todas as partes para superar a asignatura. Gardarase a nota de cada parte nas diferentes oportunidades. 

Para o alumnado con recoñecemento de adicación a tempo parcial
e dispensa académica de exención de asistencia
, acordarase ao inicio do
curso un calendario específico de titorías compatible coa súa adicación. En
caso de non acordar uns elementos de avaliación particulares para os/as
estudantes a tempo parcial a avaliación será a seguinte:

Na primeira oportunidade:

·         
Deberá realizar o traballo tutelado de investigación e unha
reflexión do material xeral impartido en cada seminario

·         
50% o traballo de investigación e 50% a presentación da reflexión
sobre o material xeral

·         
Hai que aprobar ambas partes











Na segunda oportunidade os requisitos son os
mesmos que na primiera. 


Sources of information
Basic VEIRA VEIRA, José Luis (coord) (2010). La evolución de los valores sociales en Galicia. A Coruña: Netbiblo
VÁZQUEZ FERNÁNDEZ, Xosé Gabriel (2009). Análise da sociedade galega. León: Orbigraf
FERRÁS SEXTO, C. (2000). De la aldea al suburbio. Cambios demográficos y territoriales en Galicia, 1990-.... Revista Galega de Economía, 20, 1-19
DE GABRIEL, N (2013). El proceso de alfabetización en Galicia: un intento de explicación y comprensión. . Historia de la educación, 32, 289-313
OTERO PEDRAYO, Ramón (1982). Ensaio Histórico sobre a Cultura Galega. Vigo: Editorial Galaxia
LAMAS, Santiago (2004). Galicia borrosa. Sada (A Coruña): Edicións do Castro
FREIXANES, Víctor (Coord.) (2002). Galicia. Unha luz no Atlántico. Vigo: Edicións Xerais
PRECEDO LEDO, Andrés (1988). Geografía humana de Galicia. Vilassar de Mar (Barcelona): Oikos-Tau
DUBERT GARCÍA, Isidro (2016). Historia das historias de Galicia. Vigo: Xerais
VILLARES, Ramón (2000). Historia, con algo de prospectiva. Vigo: Ir Indo Edicións
VEIRA VEIRA, José Luis (dir.) (2007). Las actitudes y los valores sociales en Galicia. Madrid: CIS
MURADO, Miguel-Anxo (2008). Otra idea de Galicia. Barcelona: Random House Mondadori
VÁZQUEZ FERNÁNDEZ, Xosé Gabriel (2011). Perfil y Tipologías Sociales de Galicia. Madrid: Editorial Académica Española

Complementary SERRANO CAMBÓN, Francisco Luis (2006). Cronología inédita de Galicia. En: http://perso.wanadoo.es/cambon/
VV. AA. (C. LAMELA, O. TABOADELA, X. G. VÁZQUEZ) (2003). El País de Nunca Máis y Máis que Nunca. A Coruña: Fundación Santiago Rey Fernández-Latorre
KERBO, H. R. (1998). Estratificación social y desigualdad. El conflicto de clases en perspectivas histórica y comparada. Madrid: McGraw-Hill
I.G.E. (Instituto Galego de Estatística) (Anual). Galicia en cifras. Xunta de Galicia
VÁZQUEZ FERNÁNDEZ, Xosé Gabriel (2003). Galicia: Nunca Máis (cada 500 años). Barcelona: AEDEMO
FERNÁNDEZ DE ROTA, José Antonio (1987). Gallegos ante un espejo: Imaginación Antropológica en la Historia. . A Coruña: Ediciós do Castro
VV.AA. (SABUCEDO;KLANDERMANS;RODRÍGUEZ;FERNÁNDEZ) (2000). Identidad social, valoración política y movilización colectiva en un contexto supranacional. Madrid: Fundación Infancia y Aprendizaje
SANGRADOR, José Luis (1994). Identidades, actitudes y estereotipos en la España de las autonomías. Madrid: CIS
CONSELLO ECONÓMICO E SOCIAL DE GALICIA (Anual). Memoria sobre a situación económica e social de Galicia. Xunta de Galicia
LISÓN TOLOSANA, Carmelo (1974). Perfiles simbólico-morales de la cultura gallega. Madrid: Akal

Para coñecer máis: - ALONSO MONTERO, Xesús: Encuesta mundial sobre la lengua y la cultura gallegas. Alvarellos Editora. Santiago de Compostela. 2008 - ÁLVAREZ SOUSA, Antón (Coordinador): Realidade social galega. Ir Indo Edicións. Vigo. 2000. - ATLAS SOCIOECONÓMICO DE GALICIA CAIXANOVA. Edita Instituto Sondaxe. A Coruña. Anos 2005, 2006, 2007, 2008 e 2009. - BARREIRO RIVAS, Xosé Luis: A Galicia do 2020, en “Galicia 2020”. Ir Indo Edicións. Vigo. 2000. - C.I.S. (Centro de Investigaciones Sociológicas): Identidades, actitudes y estereotipos en la España de las Autonomías. Estudo nº 2.123. Madrid. 1994. - CONSELLO GALEGO DE RELACIÓNS LABORAIS: Memoria do Consello Galego de Relacións Laborais, Consello Galego de Relacións Laborais. - FERNÁNDEZ DE ROTA, José Antonio:Antropología de un viejo paisaje gallego. C.I.S. Siglo XXI Editores. Madrid. 1984. - GABINET D'ESTUDIS SOCIALS: Informe sobre a pobreza en Galicia, Santiago de Compostela, Xunta de Galicia, 1995. - GARCÍA DOCAMPO, M. (2000): El concepto y la medida de las desigualdades sociales. A Coruña: Servicio de Publicación da Universidade da Coruña. - GONDAR PORTASANY, Marcial: Entre o si e o non: retrato antropolóxico de nós, en “Galicia. Unha Luz no Atlántico”, Edicións Xeráis. Vigo. 2002. - HERNÁNDEZ DE FRUTOS, T. (1997): Para comprender las estructuras sociales; Pamplona: Verbo Divino. - LAMAS ALONSO, L., (Asesor): A poboación de Galicia. Proxeccións, Santiago de Compostela, Xunta de Galicia, 1987. - MARTÍNEZ, R. (1999): Estructura social y estratificación. Reflexiones sobre las desigualdades sociales; Madrid: Miño y Dávila editores. - MUÑIZ DE LAS CUEVAS, R.: O pobo oculto. Pobreza e acción social en Galicia, Vigo, Edicións A Nosa Terra, 1996. - PENSADO, José Luis: Galicia en su lengua y sus gentes. Biblioteca Gallega. A Coruña. 1991. - PINTOS DE CEA, Juan Luis: Análisis y descripción de los hábitos culturales de los gallegos. Xunta de Galicia. - SACO ÁLVAREZ, A. (2006): Sociología aplicada al cambio social. Santiago. Tórculo. -TARRÍO FERNÁNDEZ, José Antonio: Cultura, educación e tradicións populares en Galicia. Edicións do Castro. Sada (A Coruña). 1989. - TEZANOS, J. F. (1988): “La estratificación social: Desigualdad y jerarquización” en S. del Campo, Tratado de Sociología, Madrid, Taurus (1992), pp. 287-318. - TEZANOS, J. F. (1988): “Principales teorías sobre estratificación social”, en S. del Campo, Tratado de Sociología, Madrid: Taurus, pp. 319-365. - VÁZQUEZ FERNÁNDEZ, Xosé Gabriel: El suicidio en Galicia. En Libro de Ponencias do 1º Congreso Astur-Galaico de Socioloxía. Santiago de Compostela. 1993. - VÁZQUEZ FERNÁNDEZ, Xosé Gabriel: La historia de la demoscopia en Galicia. En “Realidade social de Galicia”. Ir Indo Edicións. Vigo. 2000. - VILAS NOGUEIRA, Xosé: Competitivos, xerárquicos e igualitaristas en Galicia: prosopografía. Revista de Estudos Políticos. nº 103. Madrid. 1999 - VILLARES, Ramón: Sobre a identidade histórica de Galicia, en; "Galicia. Unha Luz no Atlántico”. Edicións Xeráis. Vigo. 2002 - V.V. AA. (VICENTI, ROVIRA, TENORIO): Aldeas, Aldeanos y Labriegos en la Galicia Tradicional. Instituto de Estudos Agrarios, Pesqueros y Alimentarios. Madrid. 1984.


Recommendations
Subjects that it is recommended to have taken before
Social and Cultural Anthropology/615G01102
Theory and history of the population/615G01107
Contemporary political and social history/615G01109
Social Structure and Social Change/615G01208
Industrial Sociology/615G01209
Demographic analysis/615G01301
Methodology of the Survey Research/615G01303
Urban Sociology and Organization of the Territory/615G01306
Ethnographic research methodology/615G01403

Subjects that are recommended to be taken simultaneously
Methodologies, Techniques and Strategies for the Design and Development of Research Projects and Pap/615G01406
Secondary data sources for the study of society/615G01408

Subjects that continue the syllabus

Other comments

O obxecto de estudo específico da materia de Estutura e cambio social de Galicia asúmese que foi traballado noutras materias, por eso non se insistirá tanto en que o/a estudante adquira unha serie de contidos concretos (todos os subtemas que compoñen o temario) como en que sexa quen de desenvolver críticamente unha resposta a unha pregunta concreta, que participe activa e colaborativamente na posta en común dos traballos e que obteña unha idea cabal da sociedade complexa na que vive, da súa estrutura e do cambio ocurrido nela.



(*)The teaching guide is the document in which the URV publishes the information about all its courses. It is a public document and cannot be modified. Only in exceptional cases can it be revised by the competent agent or duly revised so that it is in line with current legislation.