Datos Identificativos 2020/21
Asignatura (*) Deseños observacionais aplicado á investigación no deporte Código 620517005
Titulación
Mestrado Universitario en Investigación en Actividade Física, Deporte e Saúde (Interuniversitario)
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Mestrado Oficial 1º cuadrimestre
 Primeiro Obrigatoria 3
Idioma
Castelán
Modalidade docente Híbrida
Prerrequisitos
Departamento Departamento profesorado máster
Educación Física e Deportiva
Coordinación
Gutierrez Santiago, Alfonso
 Correo electrónico
Profesorado
Gutierrez Santiago, Alfonso
 Correo electrónico
Web
Descrición xeral Este Curso pretende dotar ao alumnado dun coñecemento básico acerca da metodoloxía observacional co
obxectivo de conseguir investigadores capaces de aplicar as distintas posibilidades desta metodoloxía e de
analizar críticamente traballos de investigación que utilicen estas técnicas.
Plan de continxencia === MEDIDAS EXCEPCIONAIS PLANIFICADAS ===
Páxina 4 de 4
Ante a incerta e imprevisible evolución da alerta sanitaria provocada polo *COVID-19, a Universidade de Vigo establece unha
planificación extraordinaria que se activará no momento en que as administracións e a propia institución determíneno
atendendo a criterios de seguridade, saúde e responsabilidade, e garantindo a docencia nun escenario non presencial ou
parcialmente presencial. Estas medidas xa planificadas garanten, no momento que sexa preceptivo, o desenvolvemento da
docencia dun modo máis áxil e eficaz ao ser coñecido de antemán (ou cunha ampla antelación) polo estudantado e o
profesorado a través da ferramenta normalizada e institucionalizada das guías docentes.
=== ADAPTACIÓN DAS METODOLOXÍAS ===
* Metodoloxías docentes que se manteñen
Traballo tutelado
Resolución de problemas
Lección de maxistral
* Metodoloxías docentes que se modifican
Si a docencia tivese que ser non presencial, a actividade docente desenvolverase a través do Campus Remoto e a
plataforma de teledocencia Faitic.
* Mecanismo non presencial de atención ao estudantado (titorías)
En todas as metodoloxías expostas a atención personalizada do estudantado realizarase mediante o despacho virtual do
Campus Remoto (Sala 1252 - Prof. Alfonso Gutierrez Santiago / Sala 2067 - Prof. Iván Prieto Lage) e o correo electrónico.
* Modificacións (si proceden) dos contidos a impartir
Sen modificacións
* Bibliografía adicional para facilitar o auto-aprendizaxe
Sen modificación. O material que necesita o estudantado está dispoñible en FAITIC.
* Outras modificacións
=== ADAPTACIÓN DA AVALIACIÓN ===
A avaliación mantense igual, excepto o seguinte aspecto:
- Na avaliación cando a docencia sexa online o concepto de presencialidade física substituirase por presencialidade online.
- Na avaliación cando a docencia sexa mixta irase alternando a prensencialidade física e online en función da situación
concreta de cada estudante (si a docencia dun estudante foi online solicitaráselle a presencialidade online, si a docencia foi
presencial solicitaráselle presencialidade física na aula).
Os criterios de cualificación de cada un dos apartados mantéñense igual.

Competencias do título
Código Competencias do título
A7 Valorar, manexar e combinar as diferentes técnicas de investigación nas Ciencias da Actividade Física, o deporte e a saúde.
A8 Analizar de maneira crítica as opcións metodolóxicas que se presentan no ámbito da actividade física, a saúde e o deporte
A9 Ser capaz de deseñar e implementar un traballo de investigación nas Ciencias da Actividade Física e o Deporte
B6 Coñecer e comprender o campo de estudo da actividade física, saúde e deporte, adquirindo un suficiente de habilidades e métodos de investigación en dicha área.
B7 Ser capaz de idear, deseñar, poñer en práctica e adoptar un proceso de investigación con rigor académico no ámbito de estudo da actividade física, saúde e deporte.
B9 Analizar de forma crítica, avaliar e sintetizar ideas novas e complexas no ámbito de estudo da actividade física, da saúde e o deporte.
C1 Valorar críticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para a resolución de problemas.
C2 Comunicar eficazmente nos ámbitos académicos e divulgativos ideas e conceptos vinculados cos estudos da actividade física, a saúde e o deporte
C3 Ser capaz de promover en contextos académicos e profesionais accións destinadas ó avance tecnolóxico, social ou cultural, no el ámbito das ciencias da actividade física, a saúde e o deporte.
C4 Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo da súa vida

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
Coñecer e saber realizar unha proposta de estudo observacional aplicado á investigación no deporte AI8
AI9
 BI6
BI7
 CI1
CI2
CI3
CI4
Saber analizar os resultados e interpretalos. AI7
AI9
 BI6
BI9
 CI1
CI2
CI3
CI4

Contidos
Temas Subtemas
Introdución á metodoloxía observacional Introdución á metodoloxía observacional
Deseños observacionais Deseños observacionais
Fases do proceso na investigación observacional Delimitación dos obxectivos.
Recollida e optimización de datos.
Análise de datos.
Interpretación de resultados.
Instrumentos de Rexistro
Match Vision Studio Premium Lince
Análises secuencial T-Pattern

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Traballos tutelados A7 A8 A9 B6 B7 B9 C1 C2 C3 C4 0 50 50
Sesión maxistral A7 A8 A9 B6 B7 B9 C1 C2 C3 C4 10 0 10
Proba obxectiva A7 A8 A9 B6 B7 B9 C1 C2 C3 C4 0 10 10
Solución de problemas A7 A8 A9 B6 B7 B9 C1 C2 C3 C4 5 0 5
 
Atención personalizada 0 0
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Traballos tutelados O alumnado debe desenvolver de forma autónoma a análise e resolución dos problemas e/ou exercicios
Sesión maxistral Exposición dos principais contidos teóricos da materia con axuda de medios audiovisuais
Proba obxectiva Exame tipo test
Solución de problemas Actividades nas que se formulan problemas e/ou exercicios relacionados coa materia

Atención personalizada
Metodoloxías
Solución de problemas
Traballos tutelados
Sesión maxistral
Descrición
Sesión maxistral: Atención personalizada durante o desenvolvemento das sesións maxistrais. Proporcionar os materiais didácticos necesarios.


Traballos tutelados: Atención ás demandas do alumnado para poder desenvolver o seu traballo autónomo para a
elaboración do traballo.


Resolución de problemas e/ou exercicios: Atención individualizada durante o desenvolvemento das tarefas expostas nas sesións presenciais. Proporcionar as ferramentas e software necesario para o desenvolvemento dos exercicios.

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Solución de problemas A7 A8 A9 B6 B7 B9 C1 C2 C3 C4 Valorarase o desenvolvemento das tarefas expostas para desenvolver na aula 20
Traballos tutelados A7 A8 A9 B6 B7 B9 C1 C2 C3 C4 Valorarase o desenvolvemento dun caso práctico mediante
a entrega dun traballo tutelado obrigatorio. 		50
Sesión maxistral A7 A8 A9 B6 B7 B9 C1 C2 C3 C4 Realizarase un control de asistencia ás mesmas. 10
Proba obxectiva A7 A8 A9 B6 B7 B9 C1 C2 C3 C4 Valorarase o exame tipo test 20
 
Observacións avaliación

A próba tipo test realizarase no alumnado que non asista ao 80% das sesións.

O alumnado que asista ao 80% das sesións non realizará a próba tipo test. Neste caso o traballo tutelado suporá un 60% da

avaliación.

As datas oficiais dos exames poderanse consultar na web da facultade.

Se non se supera a materia, as competencias non adquiridas serán avaliadas na convocatoria de xullo.

Bibliografía. Fontes


Fontes de información
Bibliografía básica

ANGUERA, M.T. (1983). Manual de prácticas de observación.México: Trillas., , ,

ANGUERA, M.T. (1992). Metodología de la observación en las ciencias humanas. Madrid: Cátedra., , ,

ANGUERA, M.T. (1991). Metodología observacional en la investigaciónpsicológica (Vol. I).Barcelona: P, , ,

Páxina 4 de 6

BAKEMAN, R., & QUERA, V. (1995). Analyzing interaction: Sequential analysis using SDIS and GSEQ., , ,

ANGUERA, M.T. (1983). Manual de prácticas de observación.México: Trillas.

ANGUERA, M.T. (1991). Metodología observacional en la investigaciónpsicológica (Vol. I).Barcelona: P.P.U.

ANGUERA, M.T. (1992). Metodología de la observación en las ciencias humanas. Madrid: Cátedra.

ANGUERA, M.T. (2005). Microanalysis of T-patterns. Analysis of symmetry/asymmetry in social interaction. In L. Anolli, S.

Duncan, M. Magnusson, & G. Riva (Eds.), The hidden structure of social interaction. From Genomics to Culture Patterns (pp.

51-70). Amsterdam: IOS Press.

ANGUERA, M.T. y BLANCO-VILLASEÑOR, A. (2006). ¿Cómo se lleva a cabo un registro observacional? Butlletí La Recerca, 4.

http://www.ub.edu/ice/recerca/fitxes.htm [Consulta: 18 de octubre de 2012].

ANGUERA, M.T., BLANCO, A., HERNÁNDEZ, A y LOSADA, J.L. (2011). Diseños observacionales: ajuste y aplicación en

psicología del deporte. Cuadernos de psicología del deporte, 11(2), 63-76.

ANGUERA, M.T., BLANCO-VILLASEÑOR, A., & LOSADA, J.L. (2001). Diseños Observacionales, cuestión clave en el proceso de

la metodología observacional. Metodología de las Ciencias del Comportamiento, 3(2), 135-161.

ANGUERA, M.T., BLANCO-VILLASEÑOR, A., LOSADA, J. L. y HERNÁNDEZ MENDO, A. (2000). La metodología observacional en

el deporte: Conceptos básicos. Lecturas: EF y Deportes. Revista Digital, 24, agosto 2000. http://bit.ly/RyXuKf [Consulta: 10

de octubre de 2009]

BAKEMAN, R., & GOTTMAN, J.M. (1989). Observing behavior. An introduction to sequential analysis, Cambridge: Cambridge

University Press.

BAKEMAN, R., & QUERA, V. (1992) SDIS: A sequential data interchange standard. Behavior Research Methods, Instruments &

Computers, 24(4), 554-559.

BAKEMAN, R., & QUERA, V. (1995). Analyzing interaction: Sequential analysis using SDIS and GSEQ. New York: Cambridge

University Press.

BAKEMAN, R., & QUERA, V. (1996). Análisis de la interacción. Análisis secuencial con SDIS y GSEQ. New York: Cambridge

University Press.

BAKEMAN, R., & QUERA, V. (2001). Using GSEQ with SPSS. Metodología de las Ciencias del Comportamiento, 3(2), 195-214.

BLANCO-VILLASEÑOR, A., & ANGUERA, M.T. (2000). Evaluación de la calidad en el registro del comportamiento: Aplicación a

deportes de equipo. In E. Oñate, F. García-Sicilia, & L. Ramallo (Eds.), Métodos Numéricos en Ciencias Sociales (pp. 30-48).

Barcelona: Centro Internacional de Métodos Numéricos en Ingeniería.

BLANCO-VILLASEÑOR, A., CASTELLANO, J., HERNÁNDEZ-MENDO, A., ANGUERA, M.T., LOSADA, J.L., ARDÁ, A., & CAMERINO, O.

(2006). Observación y registro de la interacción en el fútbol. En J. Castellano, L.M. Sautu, A. Blanco, A. Hernández, A. Goñi, &

F. Martínez (Eds.), Socialización y deporte: Revisión crítica (pp.275-289) [Actas del III Congreso Vasco del Deporte celebrado

en Vitoria-Gasteiz del 12 al 14 de noviembre de 2004]. Vitoria-Gasteiz, Spain: Diputación Foral de Álava / Arabako Foru

Aldundia.

CAMERINO, O., CHAVERRI, J., ANGUERA, M.T., BLANCO-VILLASEÑOR, A., & LOSADA, J.L. (2007, Febrero). Patrones de juego en

los deportes de equipo: fútbol, balonmano y baloncesto. En VV.AA. (Coords.), X Congreso de Metodología de las Ciencias

Sociales y de la Salud. Libro de resumenes (pp. 62-63). Barcelona: Servicio de Publicaciones de la Universidad de Barcelona..

Revista de Educación Física, 105, 19-24.

GUTIÉRREZ SANTIAGO, A., & PRIETO LAGE, I. (2007a). Ippon Seoi Nague vs. Morote Seoi Nague: los 10 puntos básicos para

su utilización en el proceso de enseñanza-aprendizaje desde la perspectiva del error. Revista de Educación Física, 105,

19-24

GUTIÉRREZ SANTIAGO, A., & PRIETO LAGE, I. (2007b). Las claves en el proceso de enseñanza-aprendizaje de la técnica de

judodesde la perspectiva del error: O Soto Gari vs. O Soto Guruma. Revista Motricidad, 18, 93-110.

GUTIÉRREZ SANTIAGO, A., PRIETO LAGE, I.. & CANCELA CARRAL, J.M. (2009). Most frequent errors in judo uki goshi technique

and the existing relations among them analysed through T-Patterns. Journal of Sports Science & Medicine, 8(CSSI-3), 36-46 .

GUTIÉRREZ SANTIAGO, A., & PRIETO LAGE, I. (2011). La investigación mediante T-Patterns: fundamentos teóricos. En A.

Gutiérrez, M. Isorna, I. Prieto & F. Alacid (Coord.), La investigación en las ciencias de la actividad física y del deporte:

Páxina 5 de 6

piragüismo (pp. 7-18). Coruña: 2.0 Editora.

GUTIÉRREZ SANTIAGO, A., & PRIETO LAGE, I. (2011). La investigación mediante T-Patterns: antecedentes. En A. Gutiérrez, M.

Isorna, I. Prieto & F. Alacid (Coord.), La investigación en las ciencias de la actividad física y del deporte: piragüismo (pp.

19-46). Coruña: 2.0 Editora.

JONSSON, G.K., ANGUERA, M.T., BLANCO-VILLASEÑOR, A., LOSADA, J.L., HERNÁNDEZ-MENDO, A., ARDÁ, T., CAMERINO, O., &

CASTELLANO, J. (2006). Hidden patterns of play interaction in soccer using SOF-CODER. Behavior Research Methods,

Instruments & Computers, 38(3), 372-381.

PEREA, A., ALDAY, L., & CASTELLANO, J. (2006). Registro de datos observacionales a partir del Match Vision Studio v.1.0. En J.

Castellano, L.M. Sautu, A. Blanco, A. Hernández, A. Goñi, & F. Martínez (Eds.), Socialización y deporte: Revisión crítica

(pp.135-152) [Actas del III Congreso Vasco del Deporte celebrado en Vitoria-Gasteiz del 12 al 14 de noviembre de 2004].

Vitoria-Gasteiz, Spain: Diputación Foral de Álava / Arabako Foru Aldundia.

MAGNUSSON, M.S. (1996). Hidden real-time patterns in intra- and inter-individual behavior. European Journal of

Psychological Assessment, 12(2), 112-123.

MAGNUSSON, M.S. (2000). Discovering hidden time patterns in behavior: T-patterns and their detection. Behavior Research

Methods, Instruments, & Computers, 32(1), 93-110
Bibliografía complementaria


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente

Materias que se recomenda cursar simultaneamente
O proceso de investigación nas ciencias da actividade física e do deporte/620517001
Metodoloxía experimental e cuasiexperimental nas ciencias da actividade física e do deporte/620517003
Análise multivariante/620517009
Análise exploratoria de datos e análise inferencial/620517008

Materias que continúan o temario
Traballo Fin de Mestrado/620517015
Análisis do rendemento nos deportes/620517013

Observacións


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías