| Competencias do título |
| Código | Competencias do título |
| A3 | Coñecer e analizar a cultura deportiva e propoñer os cambios necesarios, na propia e na das persoas coas que traballa, desde a ética e o xogo limpo, as diferenzas de xénero e a visibilidade dos discapacitados. |
| A7 | Promover e avaliar a formación de hábitos de actividade física e deporte ao longo do ciclo vital, considerando que a idade, o xénero ou a discapacidade son variables que necesitan da intervención consciente para favorecer a igualdade de oportunidades. |
| A14 | Deseñar, planificar, avaliar técnico-cientificamente e desenvolver programas de exercicios orientados á prevención, a reeducación, a recuperación e readaptación funcional nos diferentes ámbitos de intervención: educativo, deportivo e de calidade de vida, considerando, cando fose necesario as diferenzas por idade, xénero, ou discapacidade. |
| A24 | Deseñar, planificar, avaliar técnica e cientificamente e administrar programas de actividade física adaptada a persoas e diferentes grupos de poboación con discapacidade, ou que requiran atención especial. |
| A29 | Identificar os riscos para a saúde que se derivan da práctica de actividade física insuficiente e inadecuada en calquera colectivo ou grupo social. |
| A33 | Seleccionar e saber utilizar o material e equipamento deportivo adecuado para cada tipo de actividade físico-deportiva no contexto educativo, deportivo, recreativo e da actividade física e saúde. |
| B1 | Coñecer e posuír a metodoloxía e estratexia necesaria para a aprendizaxe nas ciencias da actividade física e do deporte. |
| B2 | Resolver problemas de forma eficaz e eficiente no ámbito das ciencias da actividade física e do deporte. |
| B3 | Traballar nos diferentes contextos da actividade física e o deporte, de forma autónoma e con iniciativa, aplicando o pensamento crítico, lóxico e creativo. |
| B5 | Comportarse con ética e responsabilidade social como cidadán. |
| B6 | Dinamizar grupos nos diferentes ámbitos do exercicio profesional. |
| B11 | Desenvolver competencias para a adaptación a novas situacións e resolución de problemas, e para a aprendizaxe autónoma. |
| B17 | Promover e avaliar actividades de ampliación curricular, referentes á creación de hábitos autónomos de actividade física e deporte. |
| B19 | Exercer a profesión con responsabilidade, respecto e compromiso. |
| C4 | Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común. |
| C6 | Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse. |
| C7 | Asumir como profesional e cidadán a importancia da aprendizaxe ao longo da vida. |
| Resultados de aprendizaxe | |||
| Resultados de aprendizaxe | Competencias do título | ||
| - Coñecer e saber diferenciar e discriminar os distintos tipos de necesidades especiais e as súas principais repercusións psicomotrices. | A3 A7 A14 |
||
| - Saber deseñar, planificar, avaliar e administrar na práctica os programas de actividade física e deporte adaptado en educación formal e outros contextos (terapéutico, recreativo, competitivo). | A24 A29 |
B2 B3 B5 B6 |
|
| - Coñecer e ser capaz de utilizar recursos metodolóxicos suficientes para favorecer os procesos de inclusión das persoas con necesidades especiais a través da actividade física e o deporte adaptado. | A33 |
B1 B2 B11 B17 B19 |
C4 C6 C7 |
| Contidos |
| Temas | Subtemas |
| - Actividade física e deporte adaptado para poboacións con necesidades especiais (nn.ee.): coñecemento, indicacións e contraindicaciones. | 1.- Fundamentos básicos de Actividade Física e Deporte Adaptado 1.1.- Bases conceptuais sobre Actividade Física Adaptada. 1.2.- Aproximación ao Deporte Adaptado. 2.- O marco legal e as consideracións arquitectónicas e materiais 2.1.- Marco legal. 2.1.1.- Normativa principal. 2.1.2.- Leis específicas. 2.2.- Consideracións arquitectónicas e materiais. 2.2.1.- Principios normativos básicos. 2.2.2.- As instalacións deportivas. 2.2.3.- O material deportivo e as súas adaptacións. 3.- Poboacións con discapacidade 3.1.- Terminoloxía e clasificación. 3.2.- Etiología, evaluación e prevención. 3.3.- Problemática da persoa con discapacidade. |
| - Actitude deontolóxica dentro do contexto escolar obrigatorio en actividade física e deporte adaptado. | 4.- Adaptacións curriculares individualizadas (ACI) en educación física 4.1.- Cuestións xerais que regulan as ACI. 4.2.- Orixe e sistematización das adaptacións curriculares. 4.3.- O oito pautas metodolóxicas de actuación en educación física co Alumnado con Necesidades Específicas de Apoio Educativo (ACNEAE). |
| - Coñecemento e elaboración de programas de intervención en educación física ante necesidades especiais do tipo sensorial, físico, e psíquico/comportamental. | 5.- Educación física e deporte adaptado como elemento favorecedor da inclusión escolar. 5.1.- Educación física e deporte adaptado para o Alumnado con Necesidades Específicas de Apoio Educativo (ACNEAE) con discapacidades sensoriais. 5.2.- Educación física e deporte adaptado para o ACNEAE con discapacidades físico-motrices ligadas ao sistema nervoso. 5.3.- Educación física e deporte adaptado para o ACNEAE con discapacidades físico-viscerales. 5.4.- Educación física e deporte adaptado para o ACNEAE con discapacidades psíquicas. |
| Planificación | ||||
| Metodoloxías / probas | Competencias | Horas presenciais | Horas non presenciais / traballo autónomo | Horas totais |
| Sesión maxistral | A3 A7 A29 | 13 | 26 | 39 |
| Práctica de actividade física | A3 A14 A24 A33 B11 | 6 | 12 | 18 |
| Mapa conceptual | B2 B3 B5 B6 | 3 | 12 | 15 |
| Aprendizaxe colaborativa | A24 B2 B3 C4 C6 C7 | 5 | 20 | 25 |
| Estudo de casos | A7 A24 | 5 | 10 | 15 |
| Proba obxectiva | B1 B2 B17 | 5 | 10 | 15 |
| Traballos tutelados | A14 | 4 | 4 | 8 |
| Proba mixta | B1 B2 B17 B19 | 2 | 10 | 12 |
| Atención personalizada | 3 | 0 | 3 | |
| *Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado | ||||
| Metodoloxías |
| Metodoloxías | Descrición |
| Sesión maxistral | Durante este tipo de sesións, farase unha exposición oral dos contidos. Ademais, contarase coa axuda dos medios audiovisuais co fin de clarificar o exposto. Os alumnos poderán intervir no momento que o desexen para aclarar calquera contido ou resolver dúbidas respecto da materia impartida. |
| Práctica de actividade física | Trátase dunha técnica para aplicar con grupos reducidos. Ten por finalidade que os alumnos desenvolver empatía social e vivencien, mediante simulación, os problemas e dificultades que ten unha persoa con necesidades especiais á hora de realizar actividade física e deporte. |
| Mapa conceptual | Trátase dunha técnica de traballo individual na que o alumno terá que establecer relacións entre os conceptos crave de cada un dos temas que se impartan. Son representacións que flúen en grao sumo xeral todo o máis detallado. |
| Aprendizaxe colaborativa | Mediante este tipo de metodoloxía, preténdese fomentar o ensino-aprendizaxe de forma presencial baseándonos na organización da clase en pequenos grupos. O alumnado traballará conxuntamente na resolución de tarefas asignadas pola profesora para mellorar a súa propia aprendizaxe e o dos outros membros do grupo. |
| Estudo de casos | Se enfrontarán ante a descrición dunha situación específica que suscita un problema que ten que ser comprendido, valorado e resolto por un grupo de persoas, a través dun proceso de discusión. O alumnado sitúase ante un problema concreto (caso), que lle describe unha situación real da vida profesional, e debe ser capaz de analizar unha serie de feitos, referentes a un campo particular do coñecemento ou da acción, para chegar a unha decisión razoada a través dun proceso de discusión dentro do seu grupo de traballo. |
| Proba obxectiva | Proba escrita utilizada para a avaliación da aprendizaxe, cuxo trazo distintivo é a posibilidade de determinar se as respostas dadas son ou non correctas. Constitúe un instrumento de medida, elaborado rigorosamente, que permite avaliar coñecementos, capacidades, destrezas, rendemento, aptitudes, actitudes, intelixencia, etc. É de aplicación tanto para a avaliación formativa como sumativa. |
| Traballos tutelados | Está referida prioritariamente ao aprendizaxe do “cómo facer as cousas”. Constitúe unha opción baseada na asunción polos estudantes da responsabilidade pola súa propia aprendizaxe. Fundaméntase en dous elementos básicos: a aprendizaxe independente dos estudantes e o seguimento desa aprendizaxe pola profesora-titora. Realizarase de maneira individual. |
| Proba mixta | Consiste nun tipo de proba na que se van a integrar preguntas de ensaio e preguntas obxectivas. En canto ao apartado de ensaio, serán cuestións abertas de desenvolvemento breve. E con respecto ao apartado de preguntas obxectivas, farase tipo test. O idioma de redacción será o castelán; pero se algún alumno desexase facelo noutro idioma (galego ou inglés), non habería ningún inconveniente a condición de que o comunicase por escrito con 30 días de antelación á data oficial do exame. |
| Atención personalizada |
|
|
| Avaliación | |||
| Metodoloxías | Competencias | Descrición | Cualificación |
| Práctica de actividade física | A3 A14 A24 A33 B11 | Os alumnos poderán chegar a obter un máximo de 2 puntos na súa cualificación cuantitativa a condición de que PARTICIPEN ACTIVAMENTE, como mínimo, no 70% das sesións que se impartan. | 20 |
| Proba mixta | B1 B2 B17 B19 | Esta proba está composta por dous apartados de preguntas: A) Tipo test: Consistirá en 40 preguntas referentes aos contidos expostos ao longo das sesións maxistrais, tanto teóricos como prácticos. Haberá 2 ou 3 opcións de resposta, sendo só una delas correcta. B) Tipo ensaio: Farase a formulación de 2 cuestións abertas que as/os alumnas/os deberán ser capaces de contestar, de maneira correcta, seguindo todos os requisitos que se expoñan no enunciado de cada unha delas. |
60 |
| Estudo de casos | A7 A24 | Os alumnos, distribuídos en grupos de tres o catros persoas, realizarán un traballo segundo as indicacións dadas pola profesora nas sesións teóricas, co fin de complementar os temas 4 y 5 impartidos en clase. A presentación deste traballo farase a través da plataforma Campus Virtual da Universidade. Aqueles que non consigan o apto, ou non fosen enviados en o tempo acordado o en forma apropiada (ficheiro Word ou PDF), poderán volver presentalos na seguinte oportunidade. |
10 |
| Aprendizaxe colaborativa | A24 B2 B3 C4 C6 C7 | Os alumnos, distribuídos en grupos de tres o catros persoas, realizarán un traballo segundo as indicacións dadas pola profesora nas sesións teóricas, co fin de complementar os temas 1, 2 y 3 impartidos en clase. A presentación deste traballo farase a través da plataforma Campus Virtual da Universidade. Aqueles que non consigan o apto, ou non fosen enviados en o tempo acordado o en forma apropiada (ficheiro Word ou PDF), poderán volver presentalos na seguinte oportunidade. |
10 |
| Observacións avaliación | |||
|
1. Esíxese 2. A PORCENTAXE MÍNIMA DE ASISTENCIA ás - La - El alumnado que, POR
3. Os REQUISITOS PARA SUPERAR A MATERIA son: 1ª Oportunidade:
2ª Oportunidade:
4. Os criterios de mantenimientou de partes superadas para a segunda oportunidade
5. Os criterios de mantemento de partes superadas en
6. Alumnado con MATRÍCULA PARCIAL: 1ª Oportunidade:
2ª Oportunidade:
7. Dispoñibilidade
8. Oupciones alternativas de avaliación para
9. Faise fincapé en que, tao e como xa se mencionou no apartado
10. Moi importante!: Acerca das CONSECUENCIAS DO PLAXIO na realización das probas ou actividades de avaliación: A realización fraudulenta de proba ou actividades de avaliación implicará directamente a cualificación de suspenso %ou201C0%ou201D na materia e na convocatoria correspondente, invalidando así calquera cualificación obtida en todas as actividades de avaliación de face á convocatoria extraordinaria%ou201D. Ademais, segundo a Lei de Convivencia Universitaria (BOE núm. 48, de 25 de febreiro de 2022), a fraude académica, considérase falta moi grave, podendo implicar expulsión de 2 a 3 anos da universidade constando no expediente académico ata o seu total cumprimento; así como, a perda de dereitos de matrícula parcial durante un curso ou semestre académico (art. 14). Enténdese por fraude académica calquera comportamento premeditado tendente a falsear os resultados dun exame ou traballo, propio ou alleo, realizado como requisito para superar unha materia ou acreditar o rendemento académico (art. 11) |
|||
| Fontes de información |
| Bibliografía básica |
SAÑUDO, B; MARTÍNEZ, V; y MUÑOZ, J. (Coords.) (2012). Actividad física en poblaciones especiales. Salud y calidad de vida. Sevilla: Wanceulen.
CARRERAS, J. (2013). Actividad física para personas con discapacidad.
ASUN, S. (2016). Actividad física y deporte adaptado a personas con discapacidad. Zaragoza: Prensas de la Universidad de Zaragoza.
CALVO, M.A. (2011). Educación física para alumnos con necesidades educativas especiales. PlanetBuk: Granada.
HERNÁNDEZ, F.J. (2012). Inclusión en educación física. Barcelona: Inde.
RÍOS, M; RUIZ, P; y CAROL, N. (Coords.) (2014). La inclusión en la actividad física y deportiva. Comité Paralímpico Español
TORRES, M.A. et al. (2011). Recursos metodológicos en educación física con alumnos con discapacidades físicas y psíquicas. Alpedrete: Pila Teleña. |
|
|
|
| Bibliografía complementaria |
Consejo Superior de Deportes (ED.) (2011). Deportistas sin adjetivos. El deporte adaptado a las personas con discapacidad física. Madrid: C.S.D.
VERDUGO, M.A. (2011). Discapacidad intelectual. Definición, clasificación y sistemas de apoyo. Madrid: Alianza.
SERRANO, Á. (2015). Educación física para alumnos con discapacidad motora. Madrid: CCS.
PÉREZ, J.A. y SUÁREZ, C. (2004). Educación física para la integración de los alumnos con espina bífida. Alicante: Editorial Club Universitario.
MENA, B; NICOLAU, R; SALAT, L; TORT, P. y ROMERO, B. (4º ED.) (2011). El alumno con TDAH. Guía práctica para educadores. Barcelona: Mayo.
GÓMEZ, J. (2019). El deporte adaptado en el derecho español. Madrid: Reus Editorial
BERNAL, J.A. (2002). El profesor de educación física y el alumno sordo. Sevilla: Wanceulen.
CORNAGO, A. (2013). Manual del juego para niños con autismo. Valencia: Psylicom.
RUBIN, H.A. (2005). Murderball.
ESCRIBÁ, A. (2001). Síndrome de Down. Propuestas de intervención. Madrid: Gymnos. |
|
RECURSOS WEB: http://efdeportes.com/efd0/b-afeÉ un apartado desta revista dixital no que aparece unha relación de artigos sobre o mundo da actividade física para persoas con discapacidade. http://sportsciencies.com. Nesta revista podemos atopar articulos científicos interesantes sobre a actividade física adaptada. http://www.eujapa.upol.czEsta é a referencia da revista europea de actividade física adaptada. Actualmente, é unha das de maior prestixio e recoñecemento internacional. As súas publicacións son semestrais. http://journals.humankinetics.com/apaqNeste caso estamos a tratar da revista oficial da Federación Internacional de Actividade Física Adaptada. Ten facilidade de acceso aos seus artigos por atoparse dentro dos recursos electrónicos de revistas dixitais da UDC. http://www.dafaweb.esA Asociación Española de Deporte e Actividade Física Adaptada (AEDAFA) nace coa vocación de axuntar a actividade e intereses de profesionais en relación á actividade física e o deporte adaptado, cun marcado carácter multi- e inter-disciplinar. Os asociados poden acceder a unha información actualizada, caracterizada polo seu rigor académico e científico. http://www.deporteinclusivo.esÉ a páxina do Centro de Estudos sobre Deporte Inclusivo (CEDI). Trátase dun organismo cuxo obxectivo é fomentar a iniciación e a promoción deportiva en persoas con discapacidade. Pódese considerar punteiro a nivel nacional e é o que achega a información máis actualizada sobre calquera tipo de evento (cursos, xornadas, congresos, etc.) dentro deste ámbito Therapeutic Recreation Journal (TRJ)é a renombrada publicación trimestral publicada por Sagamore Publishing LLC. A revista, que se publica desde hai máis de 50 anos, ofrece un foro nacional para a investigación e o debate sobre as necesidades das persoas con discapacidade, os problemas que enfronta a profesión, as novas perspectivas de servizo e a recepción de servizos de recreación terapéutica. |
| Recomendacións | |||
| Materias que se recomenda ter cursado previamente | ||
|
| Materias que se recomenda cursar simultaneamente | ||
|
| Materias que continúan o temario | |||
|
| Observacións | |
| Coa finalidade de mellorar o sistema de garantía interna de calidade do noso centro, sería convinte que o alumnado atendese á solicitude realizada pola UDC, con periodicidade cuadrimestral, respecto a participar no proceso de avaliación das materias cursadas” e cuxa chamada realiza baixo o nome de “AVALÍA” consistindo en responder as enquisas que avalían a docencia do profesorado en cada materia. |