| Competencias do título |
| Código | Competencias do título |
| A3 | Coñecer e analizar a cultura deportiva e propoñer os cambios necesarios, na propia e na das persoas coas que traballa, desde a ética e o xogo limpo, as diferenzas de xénero e a visibilidade dos discapacitados. |
| A4 | Coñecer e comprender as bases que aporta a educación física á formación das persoas. |
| A6 | Deseñar e ordenar estratexias e espazos de aprendizaxe que respondan á diversidade social (sexo, xénero, idade, discapacidade, culturas…) e ao respecto dos dereitos que conforman os valores que aporta a educación física e deportiva á formación integral dos cidadáns. |
| A8 | Deseñar, desenvolver, e avaliar os procesos de ensino – aprendizaxe, relativos á actividade física e o deporte, con atención e titorización segundo as características individuais e contextuais das persoas (xénero, idade, discapacidade, culturas, etc.). |
| A9 | Elaborar propostas curriculares para as distintas etapas no marco institucional dun centro educativo, desenvolvendo os elementos da programación didáctica da área de E. Física, con arranxo á lexislación vixente e ao proxecto educativo de centro. |
| A16 | Deseñar, programar e desenvolver actividades esenciais da motricidade humana: o xogo, a danza e a expresión corporal, o exercicio e as actividades no medio natural, no ámbito educativo, recreativo e da actividade física e saúde, promovendo a igualdade de dereitos e oportunidades e evitando a exclusión en función do xénero e a discapacidade. |
| A17 | Programar e desenvolver actividades físico-deportivas no medio natural, no contexto educativo e recreativo, favorecendo a participación á que todos teñen dereito e evitando a invisibilidade por razóns de xénero ou discapacidade. |
| A18 | Deseñar e aplicar métodos adecuados para o desenvolvemento e a avaliación técnico-científica das habilidades motrices básicas nas diferentes etapas evolutivas do ser humano, considerando o xénero. |
| A23 | Avaliar técnica e cientificamente a condición física e prescribir exercicios físicos nos ámbitos da saúde, o deporte escolar, a recreación e o rendemento deportivo, considerando as diferenzas biolóxicas por idade e xénero. |
| A25 | Identificar e comprender os requisitos psicomotores e sociomotores das habilidades deportivas, executando basicamente as habilidades motrices específicas dun conxunto de deportes, considerando as diferenzas por xénero. |
| A26 | Identificar e aplicar as peculiaridades didácticas de cada especialidade deportiva na intención pedagóxica dos diferentes ámbitos de intervención. |
| B1 | Coñecer e posuír a metodoloxía e estratexia necesaria para a aprendizaxe nas ciencias da actividade física e do deporte. |
| B2 | Resolver problemas de forma eficaz e eficiente no ámbito das ciencias da actividade física e do deporte. |
| B3 | Traballar nos diferentes contextos da actividade física e o deporte, de forma autónoma e con iniciativa, aplicando o pensamento crítico, lóxico e creativo. |
| B11 | Desenvolver competencias para a adaptación a novas situacións e resolución de problemas, e para a aprendizaxe autónoma. |
| B16 | Dominar habilidades de comunicación verbal e non verbal necesarias no contexto da actividade física e o deporte. |
| B18 | Comprometerse e involucrarse socialmente coa súa profesión e en concreto, coa situación actual da actividade física e o deporte na educación formal; coa xestión do centro educativo; cos seus compañeiros (traballo cooperativo) e con aqueles aos que educa. |
| B19 | Exercer a profesión con responsabilidade, respecto e compromiso. |
| C1 | Expresarse correctamente, tanto de forma oral coma escrita, nas linguas oficiais da comunidade autónoma. |
| C4 | Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común. |
| C6 | Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse. |
| C7 | Asumir como profesional e cidadán a importancia da aprendizaxe ao longo da vida. |
| Resultados de aprendizaxe | |||
| Resultados de aprendizaxe | Competencias do título | ||
| Deseñar, desenvolver e avaliar os procesos de ensino-aprendizaxe relativos ás habilidades específicas do Balonmán | A3 A4 A6 A8 A9 A16 A17 A18 A23 A25 A26 |
B1 B2 B3 B11 B16 B18 B19 |
C1 C4 C6 C7 |
| Identificar os factores e variables da selección de talentos en Balonmán | A23 A25 |
B1 |
|
| Coñecer os fundamentos específicos táctico-grupales prácticos de ataque edefensa, e de aplicación na iniciación específica e na competición. | A25 A26 |
B3 |
|
| Coñecer os fundamentos específicos dos sistemas de xogo prácticos de ataque e defensa, e da aplicación na iniciación específica e na competición. | A25 A26 |
B3 |
|
| Contidos |
| Temas | Subtemas |
| BLOQUE TEMATICO I : IDENTIFICACION, EVOLUCION Y CARACTERIZACION DEL BALONMANO | TEMA 1. Principios y valores del balonmano como modalidad deportiva competitiva institucionalizada de aplicación en la iniciación específica deportiva y en la educación física. TEMA 2. Estudio específico de Reglamento de juego: Reglamento oficial de Balonmano Adaptaciones reglamentarias al deporte base en edad escolar (cadete, infantil, alevín). TEMA 3. Terminología y simbología específica: Del juego de ataque Del juego de defensa TEMA 4. Marco de contenidos técnicos-tácticos para el desarrollo del juego en la iniciación específica. |
| BLOQUE TEMATICO II : FUNDAMENTOS DIDACTICOS DEL BALONMANO | TEMA 5. El proceso de formación de jugadores en la etapa de iniciación específica al balonmano: Características, fases, objetivos y contenidos de la iniciación específica Metodología de programación de: Objetivos, contenidos, progresiones metodológicas, … |
| BLOQUE TEMATICO III: FUNDAMENTOS TECNICO-TACTICOS INDIVIDUALES COMUNES DE ATAQUE Y DEFENSA | TEMA 6. Iniciación específica a las posiciones de base y a los desplazamientos sin balón |
| BLOQUE TEMATICO IV: FUNDAMENTOS TECNICO-TACTICOS INDIVIDUALES DE ATAQUE | TEMA 7. Iniciación específica a las habililades técnico-tácticas individuales en el desarrollo del juego, en situaciones específicas y en los puestos específicos del ataque: Técnica-táctica individual de la adaptación y manejo del balón del balón en situaciones específicas y en los p.e. del ataque Técnica-táctica individual del bote del balón en situaciones específicas y en los p.e. del ataque Técnica-táctica individual de los desplazamientos con balón (ciclo de pasos) en situaciones específicas y en los p.e. del ataque Técnica-táctica individual de los pases en situaciones específicas y en los p.e. del ataque Técnica-táctica individual de la recepción del balón en situaciones específicas y en los p.e. del ataque Técnica-táctica individual de los lanzamientos a portería en situaciones específicas y en los p.e. del ataque Técnica-táctica individual de la finta en situaciones específicas y en los p.e. del ataque |
| BLOQUE TEMATICO V: FUNDAMENTOS TÉCNICO-TACTICOS INDIVIDUALES DE DEFENSA | TEMA 8. Iniciación específica a las habililades técnico-tácticas individuales en el desarrollo del juego, en situaciones epecíficas y en los puestos específicos de la defensa: Técnica-táctica individual del marcaje en situaciones epecíficas y en los puestos específicos de la defensa Técnica-táctica individual del blocaje del balón en situaciones epecíficas y en los puestos específicos de la defensa Técnica-táctica individual de la interceptación del pase en situaciones epecíficas y en los puestos específicos de la defensa Técnica-táctica individual del acoso y desposesión del balón en situaciones epecíficas y en los puestos específicos de la defensa Técnica-táctica individual de la disuasión del pase en situaciones epecíficas y en los puestos específicos de la defensa |
| BLOQUE TEMATICO VI: FUNDAMENTOS TECNICO-TACTICOS DEL PORTERO | TEMA 9. Factores y variables didácticas de entrenamiento en la iniciación específica. |
| BLOQUE TEMATICO VII: APROXIMACIÓN AL JUEGO COLECTIVO DE ATAQUE | TEMA 10. Fundamentos tácticos grupales ataque. Variables de iniciación al aprendizaje específico. TEMA 11. Fundamentos de iniciación a los sistemas de juego de ataque. Variables de iniciación al aprendizaje específico: Fase de iniciación específica a los sistemas de organización del grupo en el espacio de juego. TEMA 12. Fundamentos de iniciación específica al contraataque |
| BLOQUE TEMATICO VIII: FUNDAMENTOS TACTICOS COLETIVOS DE DEFENSA | TEMA 13. Fundamentos tácticos grupales defensivos. Variables de iniciación al aprendizaje específico. TEMA 14. Fundamentos de iniciación a los sistemas de juego defensivos. Variables de iniciación al aprendizaje específico: Fase de iniciación específica a los sistemas de organización del grupo en el espacio de juego. |
| BLOQUE TEMATICO IX: LA EVALUACION EN LA FORMACION DE JUGADORES DE BALONMANO | TEMA 15. Evaluación para el seguimiento de jugadores y la selección de talentos, en la formación de jugadores de BM: Fundamentos de la selección de talentos Características y capacidades de los jugadores de balonmano en las diferentes etapas de competición Pruebas y protocolos de evaluación TEMA 16. Evaluación de la Eficacia pedagógica del Entrenamiento (EEE) en las progresiones metodologicas del entrenamiento, durante la formación de jugadores. Definición Metodología de aplicación Modelos prácticos |
| BLOQUE TEMÁTICO X: BASES CONCEPTUALES DEL PROCESO DE ENTRENAMIENTO EN DEPORTES DE EQUIPO. LA PREPARACIÓN CONDICIONAL. | TEMA 17: Diferentes concepciones del proceso de entrenamiento en deportes de equipo. Peculariedades del balonmano. TEMA 18: La preparación condicional en balonmano. Entrenamiento de la fuerza y la resistencia. |
| Planificación | ||||
| Metodoloxías / probas | Competencias | Horas presenciais | Horas non presenciais / traballo autónomo | Horas totais |
| Actividades iniciais | A3 A25 B1 | 1 | 0 | 1 |
| Análise de fontes documentais | A4 A8 A9 | 1 | 8 | 9 |
| Eventos científicos e/ou divulgativos | B1 B19 C6 | 0 | 6 | 6 |
| Sesión maxistral | A6 A16 A17 C7 | 4 | 12 | 16 |
| Portafolios do alumno | A16 | 0 | 15 | 15 |
| Proba mixta | A4 A26 B2 B3 | 3 | 12 | 15 |
| Traballos tutelados | A18 A23 B11 B16 C1 | 2 | 16 | 18 |
| Saídas de campo | A3 B18 | 0 | 12 | 12 |
| Prácticas a través de TIC | C4 | 1 | 3 | 4 |
| Práctica de actividade física | A25 | 32 | 21 | 53 |
| Atención personalizada | 1 | 0 | 1 | |
| *Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado | ||||
| Metodoloxías |
| Metodoloxías | Descrición |
| Actividades iniciais | Actividades que se levan a cabo antes de iniciar calquera proceso de ensino-aprendizaxe a fin de coñecer as competencias, intereses e/ou motivacións que posúe o alumnado para o logro dos obxectivos que se queren alcanzar, vinculados a un programa formativo. Con ela preténdese obter información relevante que permita articular a docencia para favorecer aprendizaxes eficaces e significativos, que partan dos saberes previos do alumnado |
| Análise de fontes documentais | Técnica metodolóxica que supón a utilización de documentos audiovisuais e/ou bibliográficos (fragmentos de reportaxes documentais ou películas, noticias de actualidade, paneis gráficos, fotografías, biografías, artigos, textos lexislativos, etc.) relevantes para a temática da materia con actividades especificamente deseñadas para a análise dos mesmos. Pódese empregar como introdución xeral a un tema, como instrumento de aplicación do estudo de casos, para a explicación de procesos que non se poden observar directamente, para a presentación de situacións complexas ou como síntese de contidos de carácter teórico ou práctico. |
| Eventos científicos e/ou divulgativos | Actividades desenvolvidas nun contexto externo ao contorno académico universitario (empresas, institucións, organismos, monumentos, etc.) relacionadas co ámbito de estudo da materia. Estas actividades céntranse no desenvolvemento de capacidades relacionadas coa observación directa e sistemática, a recollida de información, o desenvolvemento de produtos (bosquexos, deseños, etc.), etc. |
| Sesión maxistral | Ou lección maxistral: Exposición oral, habitualmente complementada co uso de medios audiovisuais e a introdución de algunhas preguntas dirixidas aos estudantes, coa finalidade de transmitir coñecementos e facilitar a aprendizaxe. |
| Portafolios do alumno | É unha carpeta ou arquivador ordenado por seccións, debidamente identificadas ou etiquetadas, que contén os rexistros ou materiais produto das actividades de aprendizaxe realizadas polo alumno nun período de tempo, cos comentarios e cualificacións asignadas polo profesor, o que lle permite visualizar o progreso do alumno. O portafolios ou carpeta inclúe todo o que fai o alumno, como: apuntes ou notas de clases, traballos de investigación, guías de traballo e o seu desenvolvemento, comentarios de notas, resumes, probas escritas, autoavaliacións, tarefas desenvolvidas, etc. |
| Proba mixta | Proba que integra preguntas tipo de probas de ensaio e preguntas tipo de probas obxectivas. En canto a preguntas de ensaio, recolle preguntas abertas de desenvolvemento. Ademais, en canto preguntas obxectivas, pode combinar preguntas de resposta múltiple, de ordenación, de resposta breve, de discriminación, de completar e/ou de asociación. |
| Traballos tutelados | Metodoloxía deseñada para promover a aprendizaxe autónoma dos estudantes, baixo a tutela do profesor e en escenarios variados (académicos e profesionais). Está referida prioritariamente ao aprendizaxe do “cómo facer as cousas”. Constitúe unha opción baseada na asunción polos estudantes da responsabilidade pola súa propia aprendizaxe (aprendizaxe independente dos estudantes). |
| Saídas de campo | Actividades que se levan a cabo antes de iniciar calquera proceso de ensino-aprendizaxe a fin de coñecer as competencias, intereses e/ou motivacións que posúe o alumnado para o logro dos obxectivos que se queren alcanzar, vinculados a un programa formativo. Con ela preténdese obter información relevante que permita articular a docencia para favorecer aprendizaxes eficaces e significativos, que partan dos saberes previos do alumnado Actividades desenvolvidas nun contexto externo ao contorno académico universitario (empresas, institucións, organismos, monumentos, etc.) relacionadas co ámbito de estudo da materia. Estas actividades céntranse no desenvolvemento de capacidades relacionadas coa observación directa e sistemática, a recollida de información, o desenvolvemento de produtos (bosquexos, deseños, etc.), etc. Actividades desenvolvidas nun contexto externo ao contorno académico universitario (empresas, institucións, organismos, monumentos, etc.) relacionadas co ámbito de estudo da materia. Estas actividades céntranse no desenvolvemento de capacidades relacionadas coa observación directa e sistemática, a recollida de información, o desenvolvemento de produtos (bosquexos, deseños, etc.), etc. |
| Prácticas a través de TIC | Metodoloxía que permite ao alumnado aprender de forma efectiva, a través de actividades de carácter práctico (demostracións, simulacións, etc.) a teoría dun ámbito de coñecemento, mediante a utilización das tecnoloxías da información e as comunicacións. As TIC supoñen un excelente soporte e canal para o tratamento da información e aplicación práctica de coñecementos, facilitando a aprendizaxe e o desenvolvemento de habilidades por parte do alumnado. |
| Práctica de actividade física | Metodoloxía que permite ó alumnado aprender de forma efectiva, a través de actividades físicas e/ou deportivas de carácter práctico, tales como demostracións, exercicios, etc., a execución dos fundamentos psicomotores e/ou sociomotores das distintas habilidades deportivas. |
| Atención personalizada |
|
|
| Avaliación | |||
| Metodoloxías | Competencias | Descrición | Cualificación |
| Traballos tutelados | A18 A23 B11 B16 C1 | O alumno poderá sustituir na avaliación os traballos tutelados pola participación voluntaria en actividades complementarias da asignatura, tal como: Seminarios da materia, congresos, etc). O criterio de implicación voluntaria do alumno, obedece o principio de fomentar a participación formativa en actividades organizadas pola asignatura, as cales xeran un ambiente de aprendizaxe muy positivo. | 14 |
| Proba mixta | A4 A26 B2 B3 | Proba escrita: O seu obxetivo e avaliar os coñecementos adquiridos polo alumno. Esta proba poderá constar de preguntas tipo test ou cortas ou temas a desenvolver. | 45 |
| Práctica de actividade física | A25 | O alumno poderá elexir entre evaluación continua ou final práctica: a) Avaliación continua: Valora, por unha parte, a frecuencia de asistencia (mínimo 80% de clases) e grado de participación nas prácticas (valor 15%); e por outra parte, demostre un nivel de xogo axeitado ou un alto grado de progresión persoal nos fundamentos técnico-tácticos de xogo (15%). b) O alumno que non cumpla este criterio deberá presentarse o examen final. | 41 |
| Observacións avaliación | |||
|
<div><div>As partes superadas na primeira oportunidade gardaranse para a segunda. Ademais gardaranse en sucesivas convocatorias.</div><div><br /></div><div><br /></div><div>Os lesionados terán que cumprir os mesmos porcentaxes para superar a parte práctica.</div><div><br /></div><div><br /></div><div>O exame estará no idioma de impartición da materia. Se alguén desexa unha copia do exame no outro idioma oficial da UDC, deberá solicitalo ao profesor unha semana antes da data de realización</div></div>
|
|||
| Fontes de información |
| Bibliografía básica |
ANTON,J. (2004). Análisis evolutivo estructural y funcional del sistema defensivo 3:2:1. Granada.Grupo Editorial Universitario
ANTON,J. (2004). Análisis evolutivo estructural y funcional del sistema defensivo 6:0. Granada. Grupo Editorial Universitario
Fernández, J.J., Cancela, J.M., Vila, E. y Casáis, L (2000). Balonmán. Manual Básic. Santiago: Lea.
AA.VV (1992). Balonmano. Madrid, COE
Fernández, J.J., Vila, Mª.H. y Gambau, V. (1999). Balonmano playa. Evolución reglamentaria. Área de balonmano
AA.VV. (2009). Guía de trabajo para la formación en Balonmano. Madrid. RFEBM
ANTON, J. (2002). Táctica grupal defensiva. Granada. Grupo Editorial Universitario |
|
-AA.VV., Balonmano, Madrid. COE, 1992, Libro, |
|
| Bibliografía complementaria |
Federación Española de Balonmano (1989). Balonmano: velocidad y espectáculo. Madrid. Gymnos
Fernández, J. J., Viaño, J. J. y Cerdeira, C. (2000). Enseñanza juegos deportivos colectivos a través del balonmano. Madrid: Gymnos.
Federación Española de Balonmano (1996). Mini Balonmano. Madrid. Gymnos |
|
-Torres, G., Handball Test (Software de evaluación y seguimiento de juagdores de Balonmano), Vigo. Sagois, 2009, Material audiovisual, |
| Recomendacións | ||
| Materias que se recomenda ter cursado previamente |
| Materias que se recomenda cursar simultaneamente |
| Materias que continúan o temario | ||
|
| Observacións | |