Datos Identificativos 2017/18
Asignatura (*) Iniciación en deportes VI (vela, ou outras actividades deportivas emerxentes)(optativa) Código 620G01045
Titulación
Grao en Ciencias da Actividade Física e do Deporte
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Grao 1º cuadrimestre
Cuarto Optativa 6
Idioma
Castelán
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Educación Física e Deportiva
Coordinación
Ripoll Alberti, Antonio
Correo electrónico
antonio.ripoll@udc.es
Profesorado
Castillo Obeso, Maria del
Ripoll Alberti, Antonio
Correo electrónico
maria.castillo@udc.es
antonio.ripoll@udc.es
Web
Descrición xeral Iniciación a las técnicas de navegación y maniobras en Vela Ligera. Estudio específico de la metodología de la enseñanza de la Vela, los medios materiales utilizados y la legislación aplicable.
Fundamentos técnico-tácticos y didácticos de las habilidades específicas de la Vela.
Introducción al proceso de entrenamiento de las técnicas, estrategias y capacidades específicas que determinan el rendimiento en vela en la etapa de especialización.

Competencias do título
Código Competencias do título
A4 Coñecer e comprender as bases que aporta a educación física á formación das persoas.
A5 Fomentar a convivencia, estimulando e poñendo en valor a capacidade de constancia, esforzo e disciplina dos participantes nas actividades de educación física e deportiva.
A8 Deseñar, desenvolver, e avaliar os procesos de ensino – aprendizaxe, relativos á actividade física e o deporte, con atención e titorización segundo as características individuais e contextuais das persoas (xénero, idade, discapacidade, culturas, etc.).
A10 Coñecer os distintos niveis da lexislación educativa e aplicar os fundamentos básicos que promove en canto á Planificación e Programación Didáctica da Educación Física nas etapas educativas.
A11 Posuír o conxunto de habilidades ou competencias docentes que faciliten o proceso de ensino-aprendizaxe na aula de educación física.
A17 Programar e desenvolver actividades físico-deportivas no medio natural, no contexto educativo e recreativo, favorecendo a participación á que todos teñen dereito e evitando a invisibilidade por razóns de xénero ou discapacidade.
A19 Planificar, desenvolver, controlar e avaliar técnica e cientificamente o proceso de adestramento deportivo nos seus distintos niveis e nas diferentes etapas da vida deportiva, de equipos con miras á competición, tendo en conta as diferenzas biolóxicas entre homes e mulleres e a influencia da cultura de xénero na actuación do adestrador e nos deportistas.
A21 Deseñar, planificar e realizar actividades físicas e deportivas en lugares ou espazos que implican un risco intrínseco: no medio acuático, na neve ou outros do medio natural ou con animais.
A25 Identificar e comprender os requisitos psicomotores e sociomotores das habilidades deportivas, executando basicamente as habilidades motrices específicas dun conxunto de deportes, considerando as diferenzas por xénero.
A26 Identificar e aplicar as peculiaridades didácticas de cada especialidade deportiva na intención pedagóxica dos diferentes ámbitos de intervención.
A29 Identificar os riscos para a saúde que se derivan da práctica de actividade física insuficiente e inadecuada en calquera colectivo ou grupo social.
A30 Aplicar técnicas e protocolos que lle permitan asistir como primeiro interviniente en caso de accidente ou situación de emerxencia, aplicando, de ser necesario, os primeiros auxilios.
A33 Seleccionar e saber utilizar o material e equipamento deportivo adecuado para cada tipo de actividade físico-deportiva no contexto educativo, deportivo, recreativo e da actividade física e saúde.
B1 Coñecer e posuír a metodoloxía e estratexia necesaria para a aprendizaxe nas ciencias da actividade física e do deporte.
B2 Resolver problemas de forma eficaz e eficiente no ámbito das ciencias da actividade física e do deporte.
B5 Comportarse con ética e responsabilidade social como cidadán.
B8 Desenvolver hábitos de excelencia e calidade nos diferentes ámbitos do exercicio profesional.
B11 Desenvolver competencias para a adaptación a novas situacións e resolución de problemas, e para a aprendizaxe autónoma.
B12 Coñecer os principios éticos necesarios para o correcto exercicio profesional e actuar de acordo con eles.
B14 Comprender e aplicar a lexislación vixente relativa ao marco das actividades físicas e deportivas nos distintos ámbitos: educación, deporte, xestión, lecer e saúde.
C7 Asumir como profesional e cidadán a importancia da aprendizaxe ao longo da vida.

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
Conocer las características y nomenclatura básicas de una embarcación a vela y del medio en el que navega; asi como las reglas básicas para prevenir abordajes en la mar y los aspectos específicos preventivos en cuanto a la seguridad, la higiene y el medioambiente. A5
A25
A33
B1
C7
Dirigir y tripular una embarcación a vela a todos los rumbos maniobrando con seguridad, en condiciones de viento de hasta fuerza 4 de la escala Beaufort. A8
A11
A21
A25
A26
B2
C7
Aplicar los conocimientos adquiridos en favor de una práctica segura y efeciciente. A4
A5
A21
A26
A29
A30
A33
B1
B2
B5
B8
B11
B12
C7
Conocimiento de la metodología de enseñanza-aprendizaje y del entrenamiento específico en vela. A4
A5
A8
A11
A26
A33
B1
C7
Diseñar un programa didáctico de iniciación deportiva específico de vela A4
A5
A8
A11
A17
A19
A21
A26
A33
B1
C7
Conocer el marco legislativo específico del deporte de la vela en el Estado y las Comunidades Autónomas como principio del desarrollo profesional en esta modalidad deportiva. A10
B12
B14
C7

Contidos
Temas Subtemas
Materiais, construción e nomenclatura dunha embarcación a vela Evolución histórica da navegación a vela e os seus aparellos.
Materiais e construción de embarcacións deportivas.
Dimensións, nomenclatura e terminologia do casco e do aparello dun veleiro.
Tipoloxía dos cabos e nós fundamentais
La seguridade nas actividades náutico deportivas O proceso da seguridade nun centro náutico deportivo
Regulamento para previr abordaxes no mar
Dispositivos de seguridade e de salvamento
Meteorología y Oceanografía Variables metereológicas e vos seus instrumentos de medición
As correntes e a ondada
Fundamentos físicos da navegación Principios de teoría do buque: flotabilidad, evolución e estabilidade.
Aerodinámica e hidrodinámica aplicadas ao veleiro.
Técnicas de navegación e manobras Os rumbos e a navegación a vela.
As manobras básicas na navegación a vela.
Efectos do vento e a corrente na navegación e manobras.

Didáctica e metodoloxía do ensino-aprendizaxe do deporte da vela Principios metodolóxicos e didácticos aplicados ao ensino da vela.
A progamación do ensino da vela. A sesión e as tarefas.
O sistema de estándares na iniciación ao deporte da vela.
Areas, técnicas e instrumentos de avaliación.
O adestramento deportivo en vela Compoñentes do rendemento no deporte da vea
Cualidades físicas condicionais e perceptivo-motrices do regatista
A competición no deporte da vela Modalidades de competición no deporte da vela
A organización e condución dunha regata
Desenvolvemento profesional no deporte da vela Estrutura organizativa do deporte da vea
As titulacións e especialidades de técnicos deportivos de vela.
As titulacións para o manexo de embarcacións deportivas e profesionais

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Práctica de actividade física A4 A21 A25 A26 B8 B12 16 24 40
Sesión maxistral B1 B11 B14 10 20 30
Traballos tutelados A8 A10 A17 A29 2 12 14
Saídas de campo B5 B14 C7 6 9 15
Obradoiro A30 B2 4 4 8
Portafolios do alumno A8 A11 A19 1 6 7
Esquemas B11 2 6 8
Actividades iniciais A33 1 1 2
Proba obxectiva A5 A8 A26 B1 2 12 14
 
Atención personalizada 12 0 12
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Práctica de actividade física Sesións prácticas de navegación sobre embarcacións colectivas nas inmediacións do Dique de abrigo barrie da Maza da Coruña.
Imprescindible roupa e calzado adecuados.
Sesión maxistral Desenvolvemento do programa de contidos da materia.
Impartirase durante o primeiro cuadrimestre na aula da F.C.C.D.E.F.
Traballos tutelados Proposta de progresión didáctica para o ensino-aprendizaxe dunha tarefa específica implícita na navegación a vela
Saídas de campo Visita a astillero e velería
Obradoiro Traballos con cabos e reparacións básicas en cascos de fibra de vidro
Portafolios do alumno Confección do Diario de Prácticas da materia.
Esquemas Realización de esquemas-resumen de dous temas a proposta do profesor
Actividades iniciais Presentación da materia e organización do grupo.
Proba obxectiva Proba escrita consistente en 5 preguntas a desenvolver elixidas de entre os contidos da materia.

Atención personalizada
Metodoloxías
Práctica de actividade física
Traballos tutelados
Descrición
Prácticas de Navegación: O profesor atenderá en terra as cuestións que expoñan os alumnos previas á sesión práctica e igualmente durante a práctica, na medida en que as circunstancias o permitan. Ao finalizar a práctica levará a cabo unha reunión colectiva co fin de analizar as tarefas realizadas, os erros cometidos e propor solucións aos casos presentados polos alumnos.
Traballos Tutelados: É conveniente presentar un borrador da estrutura do traballo antes de emprender a súa realización.

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Práctica de actividade física A4 A21 A25 A26 B8 B12 Evaluación continua.
10
Traballos tutelados A8 A10 A17 A29 Planificación dunha progresión didáctica para o ensino-aprendizaxe dunha tarefa específica implícita na navegación a vela. (concretar co profesor).
10
Saídas de campo B5 B14 C7 Visita guiada a velera, estaleiro e Salvamento Marítimo. Asistencia e anotación en portafolio do alumno para obter a máxima puntuación. 5
Obradoiro A30 B2 Asistencia obrigatoria a un dos dous obradoiros programados:
1.- Traballos con cabos e nós.
2.- Traballos con fibra de vidro.
Asistencia e anotación en portafolio do alumno para obter a máxima puntuación.
5
Portafolios do alumno A8 A11 A19 Presentación e defensa do Diario de prácticas presentado polo alumno. 10
Esquemas B11 Realización de resumos esquematizados de dúas sesións prácticas desenvolvidas ao longo do curso a proposta do profesor. 10
Proba obxectiva A5 A8 A26 B1 Desenvolvemento de 2 preguntas de entre os contidos da materia. Valorarase especialmente o apoio do texto por medio de debuxos e esquemas. Valoración: 2 puntos.
Suposto práctico: Desenvolver sobre papel o percorrido correspondente a unha navegación entre balizas en diferentes rumbos explicando as manobras realizadas. Valoración: 2 puntos. Resposta tipo test a cuestións básicas de nomenclatura e seguridade. Valoración: 1 punto.
50
 
Observacións avaliación

Nas dúas convocatorias de avaliación é necesario obter 5 puntos para superar a materia. Ningunha das partes da avaliación é excluínte. A nota final será a media ponderado de cada unha das partes da avaliación. Na segunda oportunidade de avaliación, a proba obxectiva cualificarase con 10 puntos indicándose no encabezado da proba a porcentaxe de cada un  dos apartados (60% parte teórica e 40% suposto práctico).

Para alumnos con matrícula parcial, acordarase co profesor a forma de avaliación. A proba obxectiva constituirá o 60% da avaliación, adaptando a cada caso o 40% restante entre os traballos tuteados e a proba ou suposto práctico.

O idioma de impartición de clases e de realización da proba obxectiva é o castelán.


Fontes de información
Bibliografía básica FITERA GOMEZ J. (1992). DIDACTICA DEL DEPORTE DE LA VELA. MADRID: CAMPOMANES
VARIOS (1993). EL CURSO DE NAVEGACION DE GLENNANS. MADRID: TUTOR
RENOM PINSACH J. (2002). ENTRENAMIENTO PSICOLOGICO EN VELA.
FITERA GOMEZ J. (1987). INICIACION A LA VELA Y SUS FUNDAMENTOS FISICOS. MADRID: ALHAMBRA
GLENNANS (1996). LA PRACTICA DE LA VELA LIGERA. MADRID: TUTOR
RENOM PINSACH J. (2004). METODOLOGIA DE LA ENSEÑANZA DE LA VELA.
ALTAMIRAS A. (1987). NUDOS. BARCELONA: JUVENTUD
VARIOS (). PATRON DE EMBARCACIONES DE RECREO.

Bibliografía complementaria SANCHEZ-CUECA ALOMAR M. (2005). ENTRENAMIENTO Y REGATA. PALMA: RAMON LLULL
BENAVIDES ALCIBAR J.M. (1995). METODOLOGIA DEL ENTRENAMIENTO DE VELA. GOBIERNO VASCO


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario

Observacións


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías