Identifying Data 2020/21
Subject (*) Iniciación en deportes II (Balonmán) (optativa) Code 620G01315
Study programme
Grao en Ciencias da Actividade Física e do Deporte
Descriptors Cycle Period Year Type Credits
Graduate Yearly
 Third Optional 6
Language
Spanish
Galician
Teaching method Hybrid
Prerequisites
Department Educación Física e Deportiva
Coordinador
Fernandez Romero, Juan Jose
 E-mail
juan.jose.fernandez@udc.es
Lecturers
Fernandez Romero, Juan Jose
 E-mail
juan.jose.fernandez@udc.es
Web
General description O contexto dos contidos desta materia baséanse nas competencias establecidas para o módulo Fundamentos en Deportes, no que se integra esta materia; e que nos indica que ésta desenvólvese básicamente sobre o estudo das habilidades deportivas específicas, compostas e complexas, como conductas psico e sociomotoras, e os seus contidos como recursos didácticos en Educación Física e na Iniciación Específica Deportiva. Promovendo o coñecemento dos fundamentos técnico-tácticos.

Como iniciación específica deportiva enténdese o momento e período no que unha persoa comenza a aprender unha habilidade específica ou un deporte en concreto.

A ensinanza do balonmán fundaméntase pola riqueza sociomotriz desta modalidade deportiva, a promover na etapa de iniciación deportiva dos xóvenes; tal como habilidades e comportamentos de xogo, cheos de elementos de gran riqueza coordinativa, e tamén de socialización motriz; ademáis do arraigo histórico vixente permanentemente nos planos de estudos de Educación Física e Deportes, xa desde a creación dos primeiros centros de formación de profesores de Educaciónn Física.

O Balonmán está arraigado na sociedade actual como un deporte que promove os valores socio-deportivos en todas as súas facetas, e que, surdiendo do xogo, evoluciona e institucionalizase en deporte (concepción actual), sin perder a finalidade de xogo en sí mismo, como elemento educativo e gratificante de por sí. Por tal motivo, é unha actividade necesaria nos principios e valores educativos e formativos da Educación Física e na práctica deportiva cotidiana.

Analizando as características do Balonmán tanto polo tipo de habilidades motrices que o definen (modelos técnicos de execución), fundamentadas en correr, lanzar, saltar, como pola riqueza dos factores perceptivos que se vivencian na comunicación motriz do xogo (táctica), e polas cualidades físicas que desenvolve; fan que este deporte colectivo sexa unha actividade a programar no ámbito educativo, recreativo e competitivo.

Actualmente, fálase dunha didáctica dos deportes colectivos en canto os elementos comúns que os definen e relacionan; pero ademáis, cada materia debido a singularidade dos seus contidos, ten necesidade de planteamentos de ensinanza propios e diferenciados. Por eso, falamos dunha Didáctica do Balonmán, que, acorde cos descriptores do plano de estudos, se desenvolve seguindo un programa axustado os seus contidos específicos; plantexados dunha forma teórico-práctica; con unha metodoloxía de ensinanza para a iniciación específica o Balonmán.
Contingency plan 1. Modificacións nos contidos
Non se realizaron cambios
2. Metodoloxías
*Metodoloxías docentes que se manteñen
Actividades iniciáis
- Sesión maxistral
- Análise de fontes documentáis (Traballo1: individual, computa na avaliación, 20%)
- Aprendizaxe colaborativa (Traballo 2: parellas-grupo a criterio do profesor, computa na avaliación, 20%)
- Resumo (computa na evaliación, 10%)

*Metodoloxías docentes que se modifican
Práctica de actividade física ( elimínase, e non se sustituye)
Proba mixta (modifícase no caso de suspensión da docencia presencial. Esta proba sería sustituida por 2 tarefas de avaliación continua. (Tarefa 1, individual, valor 20% / Tarefa 2, individual, valor 30% )
Saídas de campo (elimínase)

3. Mecanismos de atención personalizada ao alumnado
- Correo electrónico: Diariamente. De uso para fazer consultas, solicitar encontros virtuáis, para resolver dudas e fazer seguimento dos traballos tutelados.
- Moodle: A criterio de utilización dos profesores, e según as necesidades do alumnado.
- Teams: 2 sesións semanáis por grupo para avanzar nos contidos teóricos, e na franxa horaria asignada para a materia no calendario de aulas da facultade. Tamén, a proposta do profesor, faránse algunhas sesións (1 semanal) de tutorización grupal para orientar os trabajos e tarefas da materia. Esta dinámica permite fazer un seguimento normalizado e axustado as necesidades de aprendizaxe do alumnado para desarrollar o traballo da materia.


4. Modificacións na avaliación
• A proba mixta (preguntas e deseño de sesión) computará o 30% da nota final do estudante, e será lavada a cabo mediante Moodle, habilitándose un só intento por estudante a ser levado a cabo o día do exame, segundo o calendario aprobado en Xunta de Facultade.
• O traballo tutelado computará o 30% da nota final do estudante
• O portafolios computará o 40% da nota final do estudante.
Tanto no suposto de que un estudante acadase Apto na derradeira proba de dominio técnico-táctico do curso (de terse levado a cabo alo menos unha) ou no caso de non terse realizado ningunha, considerarase aprobada a materia con acadar 5 puntos sobre 10 na suma das actividades de avaliación de Traballo tutelado, exame, e portafolios.

*Observacións de avaliación:
Se un estudante non supera a materia por non ter acadado o aprobado (da primeira oportunidade), poderá na segunda oportunidade presentar cantas metodoloxías no tiveran acadado o 50% da súa puntuación máxima, da primeira oportunidade.
Se una estudante non acada o apto na proba de dominio técnico-táctico na primeira oportunidade, terá que facela na segunda oportunidade (as súas características adaptaranse á situacións de posible confinamento).
Se un estudante non supera a materia, nin na primeira nin na segunda oportunidade, ningunha das metodoloxías superadas serán gardadas para o vindeiro ano académico.

5. Modificacións da bibliografía ou webgrafía
Nin a bibliografía nin a webgrafía serán modificados.

Study programme competencies
Code Study programme competences
A3 Coñecer e analizar a cultura deportiva e propoñer os cambios necesarios, na propia e na das persoas coas que traballa, desde a ética e o xogo limpo, as diferenzas de xénero e a visibilidade dos discapacitados.
A4 Coñecer e comprender as bases que aporta a educación física á formación das persoas.
A5 Fomentar a convivencia, estimulando e poñendo en valor a capacidade de constancia, esforzo e disciplina dos participantes nas actividades de educación física e deportiva.
A6 Deseñar e ordenar estratexias e espazos de aprendizaxe que respondan á diversidade social (sexo, xénero, idade, discapacidade, culturas…) e ao respecto dos dereitos que conforman os valores que aporta a educación física e deportiva á formación integral dos cidadáns.
A8 Deseñar, desenvolver, e avaliar os procesos de ensino – aprendizaxe, relativos á actividade física e o deporte, con atención e titorización segundo as características individuais e contextuais das persoas (xénero, idade, discapacidade, culturas, etc.).
A9 Elaborar propostas curriculares para as distintas etapas no marco institucional dun centro educativo, desenvolvendo os elementos da programación didáctica da área de E. Física, con arranxo á lexislación vixente e ao proxecto educativo de centro.
A16 Deseñar, programar e desenvolver actividades esenciais da motricidade humana: o xogo, a danza e a expresión corporal, o exercicio e as actividades no medio natural, no ámbito educativo, recreativo e da actividade física e saúde, promovendo a igualdade de dereitos e oportunidades e evitando a exclusión en función do xénero e a discapacidade.
A17 Programar e desenvolver actividades físico-deportivas no medio natural, no contexto educativo e recreativo, favorecendo a participación á que todos teñen dereito e evitando a invisibilidade por razóns de xénero ou discapacidade.
A18 Deseñar e aplicar métodos adecuados para o desenvolvemento e a avaliación técnico-científica das habilidades motrices básicas nas diferentes etapas evolutivas do ser humano, considerando o xénero.
A23 Avaliar técnica e cientificamente a condición física e prescribir exercicios físicos nos ámbitos da saúde, o deporte escolar, a recreación e o rendemento deportivo, considerando as diferenzas biolóxicas por idade e xénero.
A25 Identificar e comprender os requisitos psicomotores e sociomotores das habilidades deportivas, executando basicamente as habilidades motrices específicas dun conxunto de deportes, considerando as diferenzas por xénero.
A26 Identificar e aplicar as peculiaridades didácticas de cada especialidade deportiva na intención pedagóxica dos diferentes ámbitos de intervención.
B1 Coñecer e posuír a metodoloxía e estratexia necesaria para a aprendizaxe nas ciencias da actividade física e do deporte.
B2 Resolver problemas de forma eficaz e eficiente no ámbito das ciencias da actividade física e do deporte.
B3 Traballar nos diferentes contextos da actividade física e o deporte, de forma autónoma e con iniciativa, aplicando o pensamento crítico, lóxico e creativo.
B11 Desenvolver competencias para a adaptación a novas situacións e resolución de problemas, e para a aprendizaxe autónoma.
B16 Dominar habilidades de comunicación verbal e non verbal necesarias no contexto da actividade física e o deporte.
B18 Comprometerse e involucrarse socialmente coa súa profesión e en concreto, coa situación actual da actividade física e o deporte na educación formal; coa xestión do centro educativo; cos seus compañeiros (traballo cooperativo) e con aqueles aos que educa.
B19 Exercer a profesión con responsabilidade, respecto e compromiso.
C1 Expresarse correctamente, tanto de forma oral coma escrita, nas linguas oficiais da comunidade autónoma.
C4 Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común.
C6 Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse.
C7 Asumir como profesional e cidadán a importancia da aprendizaxe ao longo da vida.

Learning aims
Learning outcomes Study programme competences
Deseñar, desenvolver e avaliar os procesos de ensino-aprendizaxe relativos ás habilidades específicas do Balonmán A3
A4
A5
A6
A8
A9
A16
A17
A18
A25
A26
 B1
B2
B3
B11
B16
B18
B19
 C1
C4
C6
C7
Identificar os factores e variables da selección de talentos en Balonmán A23
A25
 B1
Conocer los fundamentos específicos tácticos grupales prácticos de ataque y defensa, y de aplicación en la iniciación específica y en la competición. A25
A26
 B3
Conocer los fundamentos específicos de los sistemas de juego prácticos de ataque y defensa, y de aplicación en la iniciación específica y en la competición. A25
A26
 B3

Contents
Topic Sub-topic
BLOQUE TEMATICO I : IDENTIFICACION, EVOLUCION E CARACTERIZACION DO BALONMÁN TEMA 1. Principios e valores do balonmán como modalidade deportiva competitiva institucionalizada de aplicación na iniciación específica deportiva e na educación física.
TEMA 2. Estudo específico de Regulamento de xogo:
Regulamento oficial de Balonmán
Adaptacións regulamentarias ao deporte basee en idade escolar (cadete, infantil, alevín).
TEMA 3. Terminoloxía e simboloxía específica:
Do xogo de ataque
Do xogo de defensa
TEMA 4. Marco de contidos técnicos-tácticos para o desenvolvemento do xogo na iniciación específica.
BLOQUE TEMATICO II : FUNDAMENTOS DIDACTICOS DO BALONMÁN TEMA 5. O proceso de formación de xogadores na etapa de iniciación específica ao balonmán:
Características, fases, obxectivos e contidos da iniciación específica
Metodoloxía de programación de: Obxectivos, contidos, progresións metodolóxicas, ...
BLOQUE TEMATICO III: FUNDAMENTOS TECNICO-TACTICOS INDIVIDUAIS COMÚNS DE ATAQUE E DEFENSA TEMA 6. Iniciación específica ás posicións de base e aos desprazamentos sen balón
BLOQUE TEMATICO IV: FUNDAMENTOS TECNICO-TACTICOS INDIVIDUAIS DE ATAQUE TEMA 7. Iniciación específica ás habililades técnico-tácticas individuais no desenvolvemento do xogo, en situacións específicas e nos postos específicos do ataque:

Técnica-táctica individual da adaptación e manexo do balón do balón en situacións específicas e nos p.e. do ataque
Técnica-táctica individual do bote do balón en situacións específicas e nos p.e. do ataque
Técnica-táctica individual dos desprazamentos con balón (ciclo de pasos) en situacións específicas e nos p.e. do ataque
Técnica-táctica individual dos pases en situacións específicas e nos p.e. do ataque
Técnica-táctica individual da recepción do balón en situacións específicas e nos p.e. do ataque
Técnica-táctica individual dos lanzamentos a portaría en situacións específicas e nos p.e. do ataque
Técnica-táctica individual da finta en situacións específicas e nos p.e. do ataque
BLOQUE TEMATICO V: FUNDAMENTOS TÉCNICO-TACTICOS INDIVIDUAIS DE DEFENSA TEMA 8. Iniciación específica ás habililades técnico-tácticas individuais no desenvolvemento do xogo, en situacións epecíficas e nos postos específicos da defensa:
Técnica-táctica individual da marcaxe en situacións epecíficas e nos postos específicos da defensa
Técnica-táctica individual do blocaje do balón en situacións epecíficas e nos postos específicos da defensa
Técnica-táctica individual da interceptación do pase en situacións epecíficas e nos postos específicos da defensa
Técnica-táctica individual do acoso e desposesión do balón en situacións epecíficas e nos postos específicos da defensa
Técnica-táctica individual da disuasión do pase en situacións epecíficas e nos postos específicos da defensa
BLOQUE TEMATICO VI: FUNDAMENTOS TECNICO-TACTICOS DO PORTEIRO TEMA 9. Factores e variables didácticas de adestramento na iniciación específica.
BLOQUE TEMATICO VII: APROXIMACIÓN AO XOGO COLECTIVO DE ATAQUE TEMA 10. Fundamentos tácticos grupales ataque. Variables de iniciación á aprendizaxe específica.
TEMA 11. Fundamentos de iniciación aos sistemas de xogo de ataque. Variables de iniciación á aprendizaxe específica: Fase de iniciación específica aos sistemas de organización do grupo no espazo de xogo.
TEMA 12. Fundamentos de iniciación específica ao contraataque
BLOQUE TEMATICO VIII: FUNDAMENTOS TACTICOS COLETIVOS DA DEFENSA TEMA 13. Fundamentos tácticos grupales defensivos. Variables de iniciación á aprendizaxe específica.
TEMA 14. Fundamentos de iniciación aos sistemas de xogo defensivos. Variables de iniciación á aprendizaxe específica: Fase de iniciación específica aos sistemas de organización do grupo no espazo de xogo.
BLOQUE TEMATICO IX: A EVALUACION NA FORMACION DE XOGADORES DE BALONMÁN TEMA 15. Evaluación para él seguimiento de jugadores y lana selección de talentos, en lana formación de jugadores de BM:
Fundamentos de lana selección de talentos
Características y capacidades de los jugadores de balonmano en lanas diferentes etapas de competición
Pruebas y protocolos de evaluación
TEMA 16. Evaluación de lana Eficacia pedagógica de él Entrenamiento (EEE) en lanas progresiones metodologicas de él entrenamiento, durante lana formación de jugadores.
Definición
Metodología de aplicación
Modelos prácticos
BLOQUE TEMÁTICO X: BASES CONCEPTUAIS DO PROCESO DE ADESTRAMENTO EN DEPORTES DE EQUIPO. A PREPARACIÓN CONDICIONAL. TEMA 17: Diferentes concepcións do proceso de adestramento en deportes de equipo. Peculariedades do balonmán.
TEMA 18: A preparación condicional en balonmán. Adestramento da forza e a resistencia.

Planning
Methodologies / tests Competencies Ordinary class hours Student’s personal work hours Total hours
Introductory activities A5 A25 B1 1 0 1
Document analysis A4 A8 A9 1 8 9
Events academic / information B1 B19 C6 0 6 6
Guest lecture / keynote speech A6 A17 C7 4 12 16
Student portfolio A16 0 15 15
Mixed objective/subjective test A4 A5 A26 B2 B3 3 12 15
Supervised projects A18 A23 B11 B16 C1 2 16 18
Field trip A3 B18 0 12 12
ICT practicals C4 1 3 4
Physical exercise A5 A25 32 21 53
 
Personalized attention 1 0 1
 
(*)The information in the planning table is for guidance only and does not take into account the heterogeneity of the students.

Methodologies
Methodologies Description
Introductory activities Actividades que se levan a cabo antes de iniciar calquera proceso de ensino-aprendizaxe a fin de coñecer as competencias, intereses e/ou motivacións que posúe o alumnado para o logro dos obxectivos que se queren alcanzar, vinculados a un programa formativo. Con ela preténdese obter información relevante que permita articular a docencia para favorecer aprendizaxes eficaces e significativos, que partan dos saberes previos do alumnado
Document analysis Técnica metodolóxica que supón a utilización de documentos audiovisuais e/ou bibliográficos (fragmentos de reportaxes documentais ou películas, noticias de actualidade, paneis gráficos, fotografías, biografías, artigos, textos lexislativos, etc.) relevantes para a temática da materia con actividades especificamente deseñadas para a análise dos mesmos. Pódese empregar como introdución xeral a un tema, como instrumento de aplicación do estudo de casos, para a explicación de procesos que non se poden observar directamente, para a presentación de situacións complexas ou como síntese de contidos de carácter teórico ou práctico.
Events academic / information Actividades desenvolvidas nun contexto externo ao contorno académico universitario (empresas, institucións, organismos, monumentos, etc.) relacionadas co ámbito de estudo da materia. Estas actividades céntranse no desenvolvemento de capacidades relacionadas coa observación directa e sistemática, a recollida de información, o desenvolvemento de produtos (bosquexos, deseños, etc.), etc.
Guest lecture / keynote speech Ou lección maxistral: Exposición oral, habitualmente complementada co uso de medios audiovisuais e a introdución de algunhas preguntas dirixidas aos estudantes, coa finalidade de transmitir coñecementos e facilitar a aprendizaxe.
Student portfolio É unha carpeta ou arquivador ordenado por seccións, debidamente identificadas ou etiquetadas, que contén os rexistros ou materiais produto das actividades de aprendizaxe realizadas polo alumno nun período de tempo, cos comentarios e cualificacións asignadas polo profesor, o que lle permite visualizar o progreso do alumno. O portafolios ou carpeta inclúe todo o que fai o alumno, como: apuntes ou notas de clases, traballos de investigación, guías de traballo e o seu desenvolvemento, comentarios de notas, resumes, probas escritas, autoavaliacións, tarefas desenvolvidas, etc.
Mixed objective/subjective test Proba que integra preguntas tipo de probas de ensaio e preguntas tipo de probas obxectivas. En canto a preguntas de ensaio, recolle preguntas abertas de desenvolvemento. Ademais, en canto preguntas obxectivas, pode combinar preguntas de resposta múltiple, de ordenación, de resposta breve, de discriminación, de completar e/ou de asociación.
Supervised projects Metodoloxía deseñada para promover a aprendizaxe autónoma dos estudantes, baixo a tutela do profesor e en escenarios variados (académicos e profesionais). Está referida prioritariamente ao aprendizaxe do “cómo facer as cousas”. Constitúe unha opción baseada na asunción polos estudantes da responsabilidade pola súa propia aprendizaxe (aprendizaxe independente dos estudantes).
Field trip Actividades que se levan a cabo antes de iniciar calquera proceso de ensino-aprendizaxe a fin de coñecer as competencias, intereses e/ou motivacións que posúe o alumnado para o logro dos obxectivos que se queren alcanzar, vinculados a un programa formativo. Con ela preténdese obter información relevante que permita articular a docencia para favorecer aprendizaxes eficaces e significativos, que partan dos saberes previos do alumnado Actividades desenvolvidas nun contexto externo ao contorno académico universitario (empresas, institucións, organismos, monumentos, etc.) relacionadas co ámbito de estudo da materia. Estas actividades céntranse no desenvolvemento de capacidades relacionadas coa observación directa e sistemática, a recollida de información, o desenvolvemento de produtos (bosquexos, deseños, etc.), etc. Actividades desenvolvidas nun contexto externo ao contorno académico universitario (empresas, institucións, organismos, monumentos, etc.) relacionadas co ámbito de estudo da materia. Estas actividades céntranse no desenvolvemento de capacidades relacionadas coa observación directa e sistemática, a recollida de información, o desenvolvemento de produtos (bosquexos, deseños, etc.), etc.
ICT practicals Metodoloxía que permite ao alumnado aprender de forma efectiva, a través de actividades de carácter práctico (demostracións, simulacións, etc.) a teoría dun ámbito de coñecemento, mediante a utilización das tecnoloxías da información e as comunicacións. As TIC supoñen un excelente soporte e canal para o tratamento da información e aplicación práctica de coñecementos, facilitando a aprendizaxe e o desenvolvemento de habilidades por parte do alumnado.
Physical exercise Metodoloxía que permite ó alumnado aprender de forma efectiva, a través de actividades físicas e/ou deportivas de carácter práctico, tales como demostracións, exercicios, etc., a execución dos fundamentos psicomotores e/ou sociomotores das distintas habilidades deportivas.

Personalized attention
Methodologies
Document analysis
Guest lecture / keynote speech
Student portfolio
Supervised projects
ICT practicals
Physical exercise
Description
Organización de titorías colectivas, dirixidas a solucionar problemas relacionados coa práctica das tarefas motoras da materia, ou bem de traballos colectivos.

Non se contempla ningunha variación para aqueles que cursan con matrícula parcial.

Assessment
Methodologies Competencies Description Qualification
Mixed objective/subjective test A4 A5 A26 B2 B3 Proba escrita: O seu obxetivo e avaliar os coñecementos adquiridos polo alumnado. Esta proba poderá constar de preguntas tipo test ou cortas ou temas a desenvolver. 40
Supervised projects A18 A23 B11 B16 C1 O alumnado poderá sustituir na avaliación os traballos tutelados pola participación voluntaria en actividades complementarias da asignatura, tal como: Seminarios da materia, congresos, etc). O criterio de implicación voluntaria do alumnado, obedece o principio de fomentar a participación formativa en actividades organizadas pola asignatura, as cales xerán un ambiente de aprendizaxe muy positivo. 30
Physical exercise A5 A25 O alumnado poderá elixir entre avaliación continua ou final práctica: a) Avaliación continua: Valora, por unha banda, o grao de participación nas prácticas e por outra banda, demostre un nivel de xogo idóneo ou un alto grao de progresión persoal no xogo. b) O alumnado que non cumpra este criterio deberá presentarse o exame final. 30
 
Assessment comments

O profesorado poderá establecer a avaliación da materia, seleccionando entre as seguintes metodoloxías e probas, por avaliación continua e/ou final, de acordo cos seus criterios pedagóxicos e a evolución do curso. O profesor explicitará e explicará cada unha das probas que utilice para a avaliación ao comezo do curso.

Observacións: 

  • Para superar as probas obrigatorias, é imprescindible obter a cualificación mínima de aprobado (puntuación mínima de 5 puntos sobre 10) en todas e cada unha das probas de avaliación, para poder sumar a media ponderada de cada unha das probas á nota final, e aprobar a materia. Pola contra, quedaría pendente para outra convocatoria oficial. 
  • A cualificación final da materia valorarase entre 0 e 10 puntos.
  • A asistencia ás clases teóricas e prácticas é obrigatoria, considerando a modalidade presencial desta materia. As actividades académicas presenciais son imprescindibles na actividade física e o deporte; de aí o criterio presencial mínimo é do 80% de asistencia para aprobar a materia. Para o control de asistencia ás clases, o profesor porá a disposición do alumnado unha folla de rexistro para afinar.
  • En cada unha das probas superadas, o profesorado manterá a cualificación nas seguintes convocatorias (ata novo aviso na presentación do inicio de curso, ou que se produza un cambio no sistema de aviación).
  • O alumnado con discapacidade ou os incapacitados por lesión crónica ou temporal para a práctica motriz, poderán solicitar a adaptación das tarefas motrices nas sesións e probas de avaliación, a condición de que as competencias da materia permitan. 
  •  Si o estudiantado non supera a materia, nin na primeira oportunidade ni na segunda, as metodoloxías de avaliación aprobadas serán gardadas solamente para o seguiente curso académico.
  • O exame farase no idioma de impartición da materia (elixido por cada profesor), se se desexa noutro idioma solicitarase unha semana antes da data de realización.

Sources of information
Basic ANTON,J. (2004). Análisis evolutivo estructural y funcional del sistema defensivo 3:2:1. Granada.Grupo Editorial Universitario
ANTON,J. (2004). Análisis evolutivo estructural y funcional del sistema defensivo 6:0. Granada. Grupo Editorial Universitario
Fernández, J.J., Cancela, J.M., Vila, E. y Casáis, L (2000). Balonmán. Manual Básic. Santiago: Lea.
AA.VV (1992). Balonmano. Madrid, COE
Fernández, J.J., Vila, Mª.H. y Gambau, V. (1999). Balonmano playa. Evolución reglamentaria. Área de balonmano
AA.VV. (2009). Guía de trabajo para la formación en Balonmano. Madrid. RFEBM
ANTON, J. (2002). Táctica grupal defensiva. Granada. Grupo Editorial Universitario

-AA.VV., Balonmano, Madrid. COE, 1992, Libro,

-Antón, J., Balonmano: Fundamentos y etapas de aprendizaje, Madrid. Gymnos, 1990, Libro,

-Barcenas, D. y Román, J de D., Balonmano. Técnica y metodología, Madrid. Gymnos, 1991, Libro,

-Bayer, C., Técnica del Balonmano: La formación del jugador, Barcelona. Hispano Europea, 1986, Libro,

-Espar, F., Táctica Individual. Aplicación inteligente de la técnica, Coruña. INEF Galicia, 1993, Libro,

-Espar, F., El proceso de formación del jugador de Balonmano. Etapa de iniciación global, Coruña. INEF Galicia, 1992, Libro,

-Espar, F., El concepto de táctica individual en los deportes colectivos, Barcelona. Apunts de Educación Física y Deportes, 51, pp. 16-22, 1998, Revista,

-Fernández, J., et al., Enseñanza de los juegos deportivos colectivos a través del Balonmano, Madrid. Gymnos, 2000, Libro,

-LaSierra, G. et al., 1013 ejercicios y juegos aplicados al balonmano, Barcelona.Paidotribo, 1992, Libro,

-Martinez, I., Evolución de la organización defensiva: un modelo para la progresión del aprendizaje en la iniciación., Coruña. Seminario Balonmano Facultad del Deporte UDC, 2008, Material audiovisual,

-RFEBM, Reglas de juego, Madrid. RFEBM, 2008, Web,

-RFEBM, Reglas minibalonmano, Madrid. RFEBM, 2009, Web,

-RFEBM, Reglas de balonmano playa, Madrid. RFEBM, 2008, Web,

-Torres, G., La finta: factores y variables de la práctica, Madrid. Area Balonmano, 3, pp. 13-17, 1998, Revista,

-Torres, G., Metodología de aplicación del juego aplicado en el aprendizaje de los deportes de equipo: Balonmano, Madrid. INEF Madrid. Actas del Congreso Internacional de Balonmano, 1993, Revista,

-Torres, G., Pasar-recibir: Situaciones de aprendizaje en Balonmano, Madrid.RFEBM. Comunicación Técnica 131, 1992, Revista,

-Torres, G., Adaptación y manejo del balón: variables de la práctica, Madrid.RFEBM. Comunicación Técnica 193, 1999, Revista,

-Torres, G., Aproximación al análisis didáctico del contenido del portero de balonmano, Madrid. Area Balonmano, 28, pp. 1-16, 2004, Revista,

-Torres, G., Modelo pedagógico de entrenamiento individual del lanzamiento en los extremos, Málaga. UNISPORT, 1999, Capítulo de libro,

-Torres, G., Medienverbund in der Praxis: ht und handballworld-on line.de, Münster. Alemania. Handball Training, 23, 2001, Revista,

Complementary Federación Española de Balonmano (1989). Balonmano: velocidad y espectáculo. Madrid. Gymnos
Fernández, J. J., Viaño, J. J. y Cerdeira, C. (2000). Enseñanza juegos deportivos colectivos a través del balonmano. Madrid: Gymnos.
Federación Española de Balonmano (1996). Mini Balonmano. Madrid. Gymnos

-Torres, G., Handball Test (Software de evaluación y seguimiento de juagdores de Balonmano), Vigo. Sagois, 2009, Material audiovisual,

-Torres, G., Balonmano. Pruebas de evaluación para el seguimiento y selección de talentos en la formación de jugadores -HandballTest., Santiago de Compostela. Sadega, 2009, Libro,

-Torres, G., y Crespo, R., Balonmano. Contraataque: Guía práctica de ejercicios para el juego de transiciónTécnica y metodología, Santiago de Compostela. Sadega, 2009, Libro,


Recommendations
Subjects that it is recommended to have taken before
Teaching Handball/620G01017

Subjects that are recommended to be taken simultaneously

Subjects that continue the syllabus

Other comments

Coa finalidade de mellorar o sistema de garantía interna de calidade do noso centro, sería convinte que o alumnado atendese á solicitude realizada pola UDC, con periodicidade cuadrimestral, respecto a participar no proceso de avaliación das materias cursadas” e cuxa chamada realiza baixo o nome de “AVALÍA” consistindo en responder as enquisas que avalían a docencia do profesorado en cada materia


(*)The teaching guide is the document in which the URV publishes the information about all its courses. It is a public document and cannot be modified. Only in exceptional cases can it be revised by the competent agent or duly revised so that it is in line with current legislation.