| Competencias do título |
| Código | Competencias do título |
| A3 | Coñecer e analizar a cultura deportiva e propoñer os cambios necesarios, na propia e na das persoas coas que traballa, desde a ética e o xogo limpo, as diferenzas de xénero e a visibilidade dos discapacitados. |
| A4 | Coñecer e comprender as bases que aporta a educación física á formación das persoas. |
| A5 | Fomentar a convivencia, estimulando e poñendo en valor a capacidade de constancia, esforzo e disciplina dos participantes nas actividades de educación física e deportiva. |
| A6 | Deseñar e ordenar estratexias e espazos de aprendizaxe que respondan á diversidade social (sexo, xénero, idade, discapacidade, culturas…) e ao respecto dos dereitos que conforman os valores que aporta a educación física e deportiva á formación integral dos cidadáns. |
| A8 | Deseñar, desenvolver, e avaliar os procesos de ensino – aprendizaxe, relativos á actividade física e o deporte, con atención e titorización segundo as características individuais e contextuais das persoas (xénero, idade, discapacidade, culturas, etc.). |
| A9 | Elaborar propostas curriculares para as distintas etapas no marco institucional dun centro educativo, desenvolvendo os elementos da programación didáctica da área de E. Física, con arranxo á lexislación vixente e ao proxecto educativo de centro. |
| A16 | Deseñar, programar e desenvolver actividades esenciais da motricidade humana: o xogo, a danza e a expresión corporal, o exercicio e as actividades no medio natural, no ámbito educativo, recreativo e da actividade física e saúde, promovendo a igualdade de dereitos e oportunidades e evitando a exclusión en función do xénero e a discapacidade. |
| A17 | Programar e desenvolver actividades físico-deportivas no medio natural, no contexto educativo e recreativo, favorecendo a participación á que todos teñen dereito e evitando a invisibilidade por razóns de xénero ou discapacidade. |
| A18 | Deseñar e aplicar métodos adecuados para o desenvolvemento e a avaliación técnico-científica das habilidades motrices básicas nas diferentes etapas evolutivas do ser humano, considerando o xénero. |
| A23 | Avaliar técnica e cientificamente a condición física e prescribir exercicios físicos nos ámbitos da saúde, o deporte escolar, a recreación e o rendemento deportivo, considerando as diferenzas biolóxicas por idade e xénero. |
| A25 | Identificar e comprender os requisitos psicomotores e sociomotores das habilidades deportivas, executando basicamente as habilidades motrices específicas dun conxunto de deportes, considerando as diferenzas por xénero. |
| A26 | Identificar e aplicar as peculiaridades didácticas de cada especialidade deportiva na intención pedagóxica dos diferentes ámbitos de intervención. |
| B1 | Coñecer e posuír a metodoloxía e estratexia necesaria para a aprendizaxe nas ciencias da actividade física e do deporte. |
| B2 | Resolver problemas de forma eficaz e eficiente no ámbito das ciencias da actividade física e do deporte. |
| B3 | Traballar nos diferentes contextos da actividade física e o deporte, de forma autónoma e con iniciativa, aplicando o pensamento crítico, lóxico e creativo. |
| B11 | Desenvolver competencias para a adaptación a novas situacións e resolución de problemas, e para a aprendizaxe autónoma. |
| B16 | Dominar habilidades de comunicación verbal e non verbal necesarias no contexto da actividade física e o deporte. |
| B18 | Comprometerse e involucrarse socialmente coa súa profesión e en concreto, coa situación actual da actividade física e o deporte na educación formal; coa xestión do centro educativo; cos seus compañeiros (traballo cooperativo) e con aqueles aos que educa. |
| B19 | Exercer a profesión con responsabilidade, respecto e compromiso. |
| C1 | Expresarse correctamente, tanto de forma oral coma escrita, nas linguas oficiais da comunidade autónoma. |
| C4 | Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común. |
| C6 | Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse. |
| C7 | Asumir como profesional e cidadán a importancia da aprendizaxe ao longo da vida. |
| Resultados de aprendizaxe | |||
| Resultados de aprendizaxe | Competencias do título | ||
| Deseñar, desenvolver e avaliar os procesos de ensino-aprendizaxe relativos ás habilidades específicas do Balonmán | A3 A4 A5 A6 A8 A9 A16 A17 A18 A25 A26 |
B1 B2 B3 B11 B16 B18 B19 |
C1 C4 C6 C7 |
| Identificar os factores e variables da selección de talentos en Balonmán | A23 A25 |
B1 |
|
| Conocer los fundamentos específicos tácticos grupales prácticos de ataque y defensa, y de aplicación en la iniciación específica y en la competición. | A25 A26 |
B3 |
|
| Conocer los fundamentos específicos de los sistemas de juego prácticos de ataque y defensa, y de aplicación en la iniciación específica y en la competición. | A25 A26 |
B3 |
|
| Contidos |
| Temas | Subtemas |
| BLOQUE TEMATICO I : IDENTIFICACION, EVOLUCION E CARACTERIZACION DO BALONMÁN | TEMA 1. Principios e valores do balonmán como modalidade deportiva competitiva institucionalizada de aplicación na iniciación específica deportiva e na educación física. TEMA 2. Estudo específico de Regulamento de xogo: Regulamento oficial de Balonmán Adaptacións regulamentarias ao deporte basee en idade escolar (cadete, infantil, alevín). TEMA 3. Terminoloxía e simboloxía específica: Do xogo de ataque Do xogo de defensa TEMA 4. Marco de contidos técnicos-tácticos para o desenvolvemento do xogo na iniciación específica. |
| BLOQUE TEMATICO II : FUNDAMENTOS DIDACTICOS DO BALONMÁN | TEMA 5. O proceso de formación de xogadores na etapa de iniciación específica ao balonmán: Características, fases, obxectivos e contidos da iniciación específica Metodoloxía de programación de: Obxectivos, contidos, progresións metodolóxicas, ... |
| BLOQUE TEMATICO III: FUNDAMENTOS TECNICO-TACTICOS INDIVIDUAIS COMÚNS DE ATAQUE E DEFENSA | TEMA 6. Iniciación específica ás posicións de base e aos desprazamentos sen balón |
| BLOQUE TEMATICO IV: FUNDAMENTOS TECNICO-TACTICOS INDIVIDUAIS DE ATAQUE | TEMA 7. Iniciación específica ás habililades técnico-tácticas individuais no desenvolvemento do xogo, en situacións específicas e nos postos específicos do ataque: Técnica-táctica individual da adaptación e manexo do balón do balón en situacións específicas e nos p.e. do ataque Técnica-táctica individual do bote do balón en situacións específicas e nos p.e. do ataque Técnica-táctica individual dos desprazamentos con balón (ciclo de pasos) en situacións específicas e nos p.e. do ataque Técnica-táctica individual dos pases en situacións específicas e nos p.e. do ataque Técnica-táctica individual da recepción do balón en situacións específicas e nos p.e. do ataque Técnica-táctica individual dos lanzamentos a portaría en situacións específicas e nos p.e. do ataque Técnica-táctica individual da finta en situacións específicas e nos p.e. do ataque |
| BLOQUE TEMATICO V: FUNDAMENTOS TÉCNICO-TACTICOS INDIVIDUAIS DE DEFENSA | TEMA 8. Iniciación específica ás habililades técnico-tácticas individuais no desenvolvemento do xogo, en situacións epecíficas e nos postos específicos da defensa: Técnica-táctica individual da marcaxe en situacións epecíficas e nos postos específicos da defensa Técnica-táctica individual do blocaje do balón en situacións epecíficas e nos postos específicos da defensa Técnica-táctica individual da interceptación do pase en situacións epecíficas e nos postos específicos da defensa Técnica-táctica individual do acoso e desposesión do balón en situacións epecíficas e nos postos específicos da defensa Técnica-táctica individual da disuasión do pase en situacións epecíficas e nos postos específicos da defensa |
| BLOQUE TEMATICO VI: FUNDAMENTOS TECNICO-TACTICOS DO PORTEIRO | TEMA 9. Factores e variables didácticas de adestramento na iniciación específica. |
| BLOQUE TEMATICO VII: APROXIMACIÓN AO XOGO COLECTIVO DE ATAQUE | TEMA 10. Fundamentos tácticos grupales ataque. Variables de iniciación á aprendizaxe específica. TEMA 11. Fundamentos de iniciación aos sistemas de xogo de ataque. Variables de iniciación á aprendizaxe específica: Fase de iniciación específica aos sistemas de organización do grupo no espazo de xogo. TEMA 12. Fundamentos de iniciación específica ao contraataque |
| BLOQUE TEMATICO VIII: FUNDAMENTOS TACTICOS COLETIVOS DA DEFENSA | TEMA 13. Fundamentos tácticos grupales defensivos. Variables de iniciación á aprendizaxe específica. TEMA 14. Fundamentos de iniciación aos sistemas de xogo defensivos. Variables de iniciación á aprendizaxe específica: Fase de iniciación específica aos sistemas de organización do grupo no espazo de xogo. |
| BLOQUE TEMATICO IX: A EVALUACION NA FORMACION DE XOGADORES DE BALONMÁN | TEMA 15. Evaluación para él seguimiento de jugadores y lana selección de talentos, en lana formación de jugadores de BM: Fundamentos de lana selección de talentos Características y capacidades de los jugadores de balonmano en lanas diferentes etapas de competición Pruebas y protocolos de evaluación TEMA 16. Evaluación de lana Eficacia pedagógica de él Entrenamiento (EEE) en lanas progresiones metodologicas de él entrenamiento, durante lana formación de jugadores. Definición Metodología de aplicación Modelos prácticos |
| BLOQUE TEMÁTICO X: BASES CONCEPTUAIS DO PROCESO DE ADESTRAMENTO EN DEPORTES DE EQUIPO. A PREPARACIÓN CONDICIONAL. | TEMA 17: Diferentes concepcións do proceso de adestramento en deportes de equipo. Peculariedades do balonmán. TEMA 18: A preparación condicional en balonmán. Adestramento da forza e a resistencia. |
| Planificación | ||||
| Metodoloxías / probas | Competencias | Horas presenciais | Horas non presenciais / traballo autónomo | Horas totais |
| Actividades iniciais | A5 A25 B1 | 1 | 0 | 1 |
| Análise de fontes documentais | A4 A8 A9 | 1 | 8 | 9 |
| Eventos científicos e/ou divulgativos | B1 B19 C6 | 0 | 6 | 6 |
| Sesión maxistral | A6 A17 C7 | 4 | 12 | 16 |
| Portafolios do alumno | A16 | 0 | 15 | 15 |
| Proba mixta | A4 A5 A26 B2 B3 | 3 | 12 | 15 |
| Traballos tutelados | A18 A23 B11 B16 C1 | 2 | 16 | 18 |
| Saídas de campo | A3 A8 A18 B18 | 0 | 12 | 12 |
| Prácticas a través de TIC | C4 | 1 | 3 | 4 |
| Práctica de actividade física | A5 A25 | 32 | 21 | 53 |
| Atención personalizada | 1 | 0 | 1 | |
| *Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado | ||||
| Metodoloxías |
| Metodoloxías | Descrición |
| Actividades iniciais | Actividades que se levan a cabo antes de iniciar calquera proceso de ensino-aprendizaxe a fin de coñecer as competencias, intereses e/ou motivacións que posúe o alumnado para o logro dos obxectivos que se queren alcanzar, vinculados a un programa formativo. Con ela preténdese obter información relevante que permita articular a docencia para favorecer aprendizaxes eficaces e significativos, que partan dos saberes previos do alumnado |
| Análise de fontes documentais | Técnica metodolóxica que supón a utilización de documentos audiovisuais e/ou bibliográficos (fragmentos de reportaxes documentais ou películas, noticias de actualidade, paneis gráficos, fotografías, biografías, artigos, textos lexislativos, etc.) relevantes para a temática da materia con actividades especificamente deseñadas para a análise dos mesmos. Pódese empregar como introdución xeral a un tema, como instrumento de aplicación do estudo de casos, para a explicación de procesos que non se poden observar directamente, para a presentación de situacións complexas ou como síntese de contidos de carácter teórico ou práctico. |
| Eventos científicos e/ou divulgativos | Actividades desenvolvidas nun contexto externo ao contorno académico universitario (empresas, institucións, organismos, monumentos, etc.) relacionadas co ámbito de estudo da materia. Estas actividades céntranse no desenvolvemento de capacidades relacionadas coa observación directa e sistemática, a recollida de información, o desenvolvemento de produtos (bosquexos, deseños, etc.), etc. |
| Sesión maxistral | Ou lección maxistral: Exposición oral, habitualmente complementada co uso de medios audiovisuais e a introdución de algunhas preguntas dirixidas aos estudantes, coa finalidade de transmitir coñecementos e facilitar a aprendizaxe. |
| Portafolios do alumno | É unha carpeta ou arquivador ordenado por seccións, debidamente identificadas ou etiquetadas, que contén os rexistros ou materiais produto das actividades de aprendizaxe realizadas polo alumno nun período de tempo, cos comentarios e cualificacións asignadas polo profesor, o que lle permite visualizar o progreso do alumno. O portafolios ou carpeta inclúe todo o que fai o alumno, como: apuntes ou notas de clases, traballos de investigación, guías de traballo e o seu desenvolvemento, comentarios de notas, resumes, probas escritas, autoavaliacións, tarefas desenvolvidas, etc. |
| Proba mixta | Proba que integra preguntas tipo de probas de ensaio e preguntas tipo de probas obxectivas. En canto a preguntas de ensaio, recolle preguntas abertas de desenvolvemento. Ademais, en canto preguntas obxectivas, pode combinar preguntas de resposta múltiple, de ordenación, de resposta breve, de discriminación, de completar e/ou de asociación. |
| Traballos tutelados | Metodoloxía deseñada para promover a aprendizaxe autónoma dos estudantes, baixo a tutela do profesor e en escenarios variados (académicos e profesionais). Está referida prioritariamente ao aprendizaxe do “cómo facer as cousas”. Constitúe unha opción baseada na asunción polos estudantes da responsabilidade pola súa propia aprendizaxe (aprendizaxe independente dos estudantes). |
| Saídas de campo | Actividades que se levan a cabo antes de iniciar calquera proceso de ensino-aprendizaxe a fin de coñecer as competencias, intereses e/ou motivacións que posúe o alumnado para o logro dos obxectivos que se queren alcanzar, vinculados a un programa formativo. Con ela preténdese obter información relevante que permita articular a docencia para favorecer aprendizaxes eficaces e significativos, que partan dos saberes previos do alumnado Actividades desenvolvidas nun contexto externo ao contorno académico universitario (empresas, institucións, organismos, monumentos, etc.) relacionadas co ámbito de estudo da materia. Estas actividades céntranse no desenvolvemento de capacidades relacionadas coa observación directa e sistemática, a recollida de información, o desenvolvemento de produtos (bosquexos, deseños, etc.), etc. Actividades desenvolvidas nun contexto externo ao contorno académico universitario (empresas, institucións, organismos, monumentos, etc.) relacionadas co ámbito de estudo da materia. Estas actividades céntranse no desenvolvemento de capacidades relacionadas coa observación directa e sistemática, a recollida de información, o desenvolvemento de produtos (bosquexos, deseños, etc.), etc. |
| Prácticas a través de TIC | Metodoloxía que permite ao alumnado aprender de forma efectiva, a través de actividades de carácter práctico (demostracións, simulacións, etc.) a teoría dun ámbito de coñecemento, mediante a utilización das tecnoloxías da información e as comunicacións. As TIC supoñen un excelente soporte e canal para o tratamento da información e aplicación práctica de coñecementos, facilitando a aprendizaxe e o desenvolvemento de habilidades por parte do alumnado. |
| Práctica de actividade física | Metodoloxía que permite ó alumnado aprender de forma efectiva, a través de actividades físicas e/ou deportivas de carácter práctico, tales como demostracións, exercicios, etc., a execución dos fundamentos psicomotores e/ou sociomotores das distintas habilidades deportivas. |
| Atención personalizada |
|
|
| Avaliación | |||
| Metodoloxías | Competencias | Descrición | Cualificación |
| Proba mixta | A4 A5 A26 B2 B3 | Proba escrita: O seu obxetivo e avaliar os coñecementos adquiridos polo alumnado. Esta proba poderá constar de preguntas tipo test ou cortas ou temas a desenvolver. | 40 |
| Traballos tutelados | A18 A23 B11 B16 C1 | Consistirán en tarefas directamente relacionadas co temario. Dous traballos individuais: o primeiro será en vídeo sobre os medios tácticos colectivos e o segundo sobre un medio ou sistema de xogo presente no temario. Cada un dos traballos vale o 15% e será necesario ter un 5 para superalos. O alumnado poderá sustituir na avaliación os traballos tutelados pola participación voluntaria en actividades complementarias da asignatura, tal como: Seminarios da materia, congresos, etc). O criterio de implicación voluntaria do alumnado, obedece o principio de fomentar a participación formativa en actividades organizadas pola asignatura, as cales xerán un ambiente de aprendizaxe muy positivo. | 30 |
| Práctica de actividade física | A5 A25 | O alumnado poderá elixir entre avaliación continua ou final práctica: a) Avaliación continua: Valora a partir dunha asistencia mínima do 70%, por unha banda, o grao de participación nas prácticas e, por outra banda, demostre un nivel de xogo idóneo ou un alto grao de progresión persoal no xogo. b) O alumnado que non cumpra este criterio deberá presentarse o exame final. | 30 |
| Observacións avaliación | |||
|
O profesor pode establecer a avaliación da materia, seleccionando entre as seguintes metodoloxías e probas, mediante avaliación continua e / ou final, segundo os seus criterios pedagóxicos. O profesor, ao comezo do curso, explicará cada unha das probas que estableza para a avaliación e a súa avaliación. Os requisitos para aprobar a materia son os mesmos tanto na primeira oportunidade como na segunda ou nas convocatorias posteriores. Observacións sobre a avaliación: 1. Asistencia á avaliación: asistencia obrigatoria ás clases teóricas, prácticas e titorías grupais, considerando a modalidade presencial da materia. As actividades académicas presenciais son esenciais na actividade física e nos deportes. A asistencia obrigatoria ás clases non puntuará na nota final (ponderación 0%) Para superar as probas obrigatorias é imprescindible obter a nota mínima de aprobación (puntuación mínima de 5 puntos sobre 10) en todas e cada unha das metodoloxías-probas de avaliación establecidas, para sumar a media ponderada de cada unha das probas. á nota final e aproba a materia. En caso contrario, as probas non superadas estarían pendentes doutra convocatoria. Cuando alguien ten "non presentado" en todas as probas de aviación establecidas, y se presenta só a una proba, e esa proba e superada ou bem suspendida, entón a nota final aparecerá como "suspenso" e non aparecerá como "non presentado". Cando na mesma convocatoria hai unha cualificación de "non presentado" nunha oportunidade e suspenso en noutra, entoo a su nota será suspenso. 10. Implicaciones de plagio en la realización de las pruebas o actividades de evaluación:A realización fraudulenta de proba ou actividades de avaliación implicará a cualificación de suspenso na convocatoria en que se cometa a falta e respecto da materia en que se cometese: o/a estudante será cualificado con “suspenso” (nota numérica 0) na convocatoria correspondente do curso académico, tanto se a comisión da falta se produce na primeira oportunidade como na segunda. Para isto, procederase a modificar a súa cualificación na acta de primeira oportunidade, se fose necesario (Regulamento disciplinar do estudantado da UDC, art. 11, apdo 4 b). Entenderase por fraude académica calquera comportamento premeditado tendente a falsear os resultados dun exame ou traballo, propio ou alleo, realizado como requisito para superar unha materia ou acreditar o rendemento académico (Lei 3/2022, do 24 de febreiro, de convivencia universitaria; art. 11, apdo g). |
|||
| Fontes de información |
| Bibliografía básica |
Antón, J. (2004). Análisis evolutivo estructural y funcional del sistema defensivo 3:2:1. Granada.Grupo Editorial Universitario
Antón, J. (2004). Análisis evolutivo estructural y funcional del sistema defensivo 6:0. Granada. Grupo Editorial Universitario
Torres, G. (2004). Aproximación al análisis didáctico del contenido del portero de balonmano. Madrid. Área Balonmano
Fernández, J.J., Cancela, J.M., Vila, E. y Casáis, L (2000). Balonmán. Manual Básico. Santiago: Lea.
AA.VV (1992). Balonmano. Madrid, COE
Fernández, J.J., Vila, Mª.H. y Gambau, V. (1999). Balonmano playa. Evolución reglamentaria. Área de balonmano
Antón, J. (1990). Balonmano: Fundamentos y etapas de aprendizaje. Madrid. Gymnos
Seirul-lo, F. (2017). El entrenamiento en los deportes de equipo. Barcelona. Autor editor
Fernández, J.J., et al. (2000). Enseñanza de los juegos deportivos colectivos a través del Balonmano. Madrid. Gymnos
AA.VV. (2009). Guía de trabajo para la formación en Balonmano. Madrid. RFEBM
Seirul-lo, F. (1993). La preparación física en el balonmano. A Coruña. Cuaderno nº7
Greco, P. y Fernández, J.J. (2011). Manual de handebol: da iniciação ao alto nível. Sao Paulo. Phorte Editora
Pinaud, P. y Díez, E. (2009). Percepción y creatividad en el proceso de aprendizaje del balonmano. Barcelona, Stonberg editorial
RFEBM (2018). Reglas de balonmano playa. Madrid
RFEBM (2018). Reglas de juego. Madrid
Antón, J. (2002). Táctica grupal defensiva. Granada. Grupo Editorial Universitario
Antón, J. (1998). Táctica grupal ofensiva. Granada. Grupo Editorial Universitario |
|
|
|
| Bibliografía complementaria |
Torres, G. y Crespo, R. (2009). Balonmano Contraataque: Guía práctica de ejercicios para el juego de transición técnica y metodología. Santiago de Compostela. Sadega
Federación Española de Balonmano (1989). Balonmano: velocidad y espectáculo. Madrid. Gymnos
Fernández, J. J., Viaño, J. J. y Cerdeira, C. (2000). Enseñanza juegos deportivos colectivos a través del balonmano. Madrid: Gymnos.
Federación Española de Balonmano (1996). Mini Balonmano. Madrid. Gymnos |
|
|
| Recomendacións | |
| Materias que se recomenda ter cursado previamente | |
|
| Materias que se recomenda cursar simultaneamente |
| Materias que continúan o temario |
| Observacións | |
|
Coa finalidade de mellorar o sistema de garantía interna de calidade do noso centro, sería convinte que o alumnado atendese á solicitude realizada pola UDC, con periodicidade cuadrimestral, respecto a participar no proceso de avaliación das materias cursadas” e cuxa chamada realiza baixo o nome de “AVALÍA” consistindo en responder as enquisas que avalían a docencia do profesorado en cada materia |