Datos Identificativos 2020/21
Asignatura (*) Urbanística 1 Código 630G02018
Titulación
Grao en Estudos de Arquitectura
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Grao 2º cuadrimestre
 Segundo Obrigatoria 6
Idioma
Castelán
Galego
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Proxectos Arquitectónicos, Urbanismo e Composición
Coordinación
Lopez Gonzalez, Candido
 Correo electrónico
candido.lopez@udc.es
Profesorado
Diaz Revilla, Alfonso
García Fontán, Cristina
Lopez Gonzalez, Candido
Vazquez Mosquera, Jose Manuel
 Correo electrónico
a.diaz.revilla@udc.es
cristina.garcia.fontan@udc.es
candido.lopez@udc.es
jose.vmosquera@udc.es
Web
Descrición xeral A materia desenvolve un corpus tanto de coñecementos de teoría e historia dos trazados urbanos como de útiles metodolóxicos de analise. Este permitelle ao alumnado percibir o Proxecto Arquitectónico e o Proxecto Urbano como parte dun contexto mais amplo, e desenvolver un posicionamento critico ante a cidade contemporánea. Así mesmo enfróntase coa especificidade da cidade europea co obxetivo de comprender o porqué da súa existencia como un sistema de conceptos, signos,e formas.
Plan de continxencia 1. Modificacións nos contidos
_Non se realizarán cambios

2. Metodoloxías
*Metodoloxías docentes que se manteñen
_Sesión maxistral
_Portafolios do alumno
_Proba mixta
*Metodoloxías docentes que se modifican
_Obradoiro: Os exercicios a desnvolver nesta metodoloxía se incorporan na metodoloxía "Traballos tutelados"

3. Mecanismos de atención personalizada ao alumnado
_Correo electrónico: Diariamente. De uso para facer consultas, resolver dúbidas, solicitar encontros virtuais, e facer o seguimento dos traballos tutelados.
_Moodle: Semanalmente e segundo a necesidade do alumando. Dispoñen de “foros temáticos asociados aos módulos” da materia, a través dos que se pon en práctica o desenvolvemento de contidos teóricos impartidos.
_Teams: 1 sesión semanal en gran grupo para o avance dos contidos teóricos e dos traballos
tutelados na franxa horaria que ten asignada a materia no calendario de aulas da facultade.
De 1 a 2 sesións semanais (ou mais segundo o demande o alumnado) en pequeno grupo (ate
6 persoas), para o seguimento e apoio na realización dos “Traballos tutelados”. Esta dinámica
permite facer un seguimento normalizado e axustado as necesidades da aprendizaxe do
alumando para desenvolver o traballo da materia.

4. Modificacións na avaliación
Traballos tutelados (40%).
En relación cos traballos tutelados valorarase:
- A adecuación metodolóxica das propostas de traballo.
- A profundidade do contido.
- O dominio das aplicacións utilizadas na elaboración das propostas socioeducativas.
- O tratamento dunha linguaxe propia do contexto disciplinar.
- A utilización de fontes documentais complementarias e actuais.
- A presentación e a claridade da exposición.

*Observacións de avaliación:
Mantéñense as mesmas que figuran na guía docente, agás que as referencias ao cómputo da asistencia, que só se realizará respecto das sesión que houbo presencial ate o momento no que se suspendeu a actividade presencial.
Aaí mismo, a oportunidade de xullo estará sometida aos mesmos criterios que a de xuño.
E requisito para superar a materia tanto asistir e participar regularmente nas actividades da clase como entregar e expoñer os traballos tutelados na data e nos medios que se indiquen.

5. Modificacións da bibliografía ou webgrafía
_Non se modifican. A bibliografía básica atópase escaneada a disposición do alumnado no Moodle.

Competencias do título
Código Competencias do título
A34 Capacidade para a concepción, a práctica e desenvolvemento de proxectos básicos e de execución, esbozos e anteproxectos. (T)
A42 Aptitude para catalogar o patrimonio edificado e urbano e planificar a súa protección. (T)
A46 Capacidade para aplicar normas e ordenanzas urbanísticas.
A50 Coñecemento axeitado dos métodos de estudo dos procesos de simbolización, as funcións prácticas e a ergonomía.
A51 Coñecemento axeitado dos métodos de estudo das necesidades sociais, a calidade de vida, a habitabilidade e os programas básicos de vivenda.
A53 Coñecemento axeitado das tradicións arquitectónicas, urbanísticas e paisaxísticas da cultura occidental, así como dos seus fundamentos técnicos, climáticos, económicos, sociais e ideolóxicos.
A56 Coñecemento axeitado das bases da arquitectura vernácula.
A57 Coñecemento axeitado da socioloxía, teoría, economía e historia urbanas.
A63 Elaboración, presentación e defensa ante un Tribunal Universitario dun traballo académico orixinal realizado individualmente relacionado con calquera das disciplinas cursadas.
B1 Que os estudantes demostrasen posuír e comprender coñecementos nunha área de estudo que parte da base da educación secundaria xeral, e adoita atoparse a un nivel que, se ben se apoia en libros de texto avanzados, inclúe tamén algúns aspectos que implican coñecementos procedentes da vangarda do seu campo de estudo
B5 Que os estudantes desenvolvesen aquelas habilidades de aprendizaxe necesarias para emprender estudos posteriores cun alto grao de autonomía
B6 Coñecer a historia e as teorías da arquitectura, así coma as artes, tecnoloxías e ciencias humanas relacionadas con esta
B8 Coñecer o urbanismo e as técnicas aplicadas no proceso de planificación
B12 Comprender as relacións entre as persoas e os edificios e entre estes e o seu entorno, así como a necesidade de relacionar os edificios e os espazos situados entre eles en función das necesidades e da escala humana
C1 Expresarse correctamente, tanto de forma oral coma escrita, nas linguas oficiais da comunidade autónoma
C3 Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para o aprendizaxe ao longo da súa vida
C4 Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común
C5 Entender a importancia da cultura emprendedora e coñecer os medios ao alcance das persoas emprendedoras
C6 Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse
C7 Asumir como profesional e cidadán a importancia do aprendizaxe ao longo da vida
C8 Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade.

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
A34
A42
A46
A50
A51
A53
A56
A57
A63
 B1
B5
B6
B8
B12
 C1
C3
C4
C5
C6
C7
C8

Contidos
Temas Subtemas
TEORÍAS E HISTORIA DOS TRAZADOS URBANOS TEORÍA URBANISTICA MEDIEVAL
01._A CIDADE MEDIEVAL. A CIDADE PECHADA.

TEORIA RENACENTISTA DA CIDADE
02._A CIDADE COMO PROXECTO DE ARQUITECTURA
03._A CIDADE BARROCA. DO EMBELLISMENT PARCIAL AO EMBELLISMENT TOTAL

REVOLUCIÓN INDUSTRIAL E CIDADE
04._MODELOS DE ORGANIZACIÓN ESPACIAL ANTIURBANA
05._A DIALÉCTICA REFORMA URBANA / EXTENSION URBANA

TEORÍA URBANÍSTICA MODERNA
Análise Científica dos problemas urbanos
06._A URBANISTICA COMO CIENCIA: CERDÁ. TEORÍA GENERAL DE LA URBANIZACIÓN
07._O PLANO REGULADOR E ZONING
As grandes propostas para a cidade contemporánea
08._CIDADE XARDIN
09._CIDADE LINEAL
10._CIDADE INDUSTRIAL
As teorías sobre a gran cidade
11._GROSSTADT-METROPOLIS
12._LE CORBUSIER. HILBERSEIMER. WRIGHT
13._CIAM: A CIDADE FUNCIONAL
A construcción da cidade contemporánea. O Urbanismo coa cidade
14._A URBANÍSTICA CONTEMPORÁNEA
ELEMENTOS DE ANALISE URBANO A._O LUGAR

B._OS TRAZADOS

C._OS TECIDOS

D._OS COMPOÑENTES:
1.A PARCELA
2.A ILLA
3.AS RÚAS E A PLAZA
4.OS ESPACIOS LIBRES E ZONAS VERDES: PARQUES, XARDÍNS, ...
5.O TIPO EDIFICATORIO
6.OS EQUIPAMENTOS
PRÁCTICAS ANALISIS URBAN O TEMA CENTRAL DO CURSO É O ANÁLISIS E ESTUDO DOS TECIDOS URBÁNS PROTOTÍPICOS DA CIDADE EUROPEA

CONTEXTOS DOS TRABALLOS:
1. CIDADE HISTORICA:
- CIDADE DE ORIXE MEDIEVAL: CIDADE E ARRABÁIS.
- EXTENSIONS URBANAS: ENSANCHES
2. CIDADE CONTEMPORÁNEA:
- PLANS DE ALINEACIÓNS. PLANS XERÁIS
- POLÍGONOS
- PERIFERIA
- ESCALA TERRITORIAL DO URBANO

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Portafolios do alumno A51 A50 B5 B12 C1 C4 1 2.5 3.5
Obradoiro A34 A42 A46 A53 B1 B8 C3 C6 C7 30 48 78
Proba mixta A34 A42 A50 A51 A53 A63 4 0 4
Sesión maxistral A51 A53 A57 B6 C8 15 22.5 37.5
Obradoiro A34 A42 A50 A56 C5 10 15 25
 
Atención personalizada 2 0 2
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Portafolios do alumno O PORTFOLIO é un documento imprescindible de aproximacion, tanto a través das técnicas de representacion gráfica (dibuxo, fotografía, collage...) como da reflexion teórica, á lectura da cidade nos diferentes ámbitos espaciáis prototípicos estudiados.
Os dibuxos, fotografías, noticias de prensa, ou reflexions propias reproducirán a mirada do alumnado nas diferentes escalas de aproximación e identificación do específicamente urbanístico, e farán fincapé nas RELACIÓNS sobre as que opera consciente ou inconscientemente o PROXECTO URBANÍSTICO, ou o propio PROXECTO ARQUITECTÓNICO, enriquecendo ou empobrecendo o ámbito de actuación.
O alumnado durante todo o curso académico deberá elaborar o seu portafolio individualmente.
Obradoiro A ANALISE URBANA: TEORÍA E MÉTODOS

PRACTICA I
Análise Urban 1: A Cidade de Orixe Medieval
_As Extensiós Urbanas I
_Intensivas: Ensanches
_Extensivas: Barriadas xardin

PRACTICA II
Analise Urban 2:Extensión Urbanas II
_Planes Xerais como planes de Extension
_Planes Xerais como planes de Zonificación:Os Poligonos
_Desregulación do planeamento e a escala territorial do urbano

*PLANO DE SINTESE.
Proba mixta Exame final da materia
Sesión maxistral Sesións teóricas
Obradoiro As asignaturas P4, AA2 e U1 coordinarán os seus desenvolvementos no "espacial e temporal" durante o segundo cuatrimestre en torno da CUESTION da RESIDENCIA, en ámbitos susceptibles de ser incorporados aos temarios respectivos. Propónse como obxectivo que o ALUMNADO estableza unha REFLEXION INTEGRAL sobre a cuestion da vivenda de cara a redaccion do PROXECTO ARQUITECTONICO, incorporando desde o primeiro momento as variables (mais aló do DESENVOLVEMENTO DO PROGRAMA estricto) derivadas da ANALISE URBANA nas diferentes ESCALAS.

ANALISE URBANA - ANALISE ARQUITECTONICA - PROXECTO.

Plantexanse como unha UNIDADE DE DOCENCIA que teña NO TEMA VIVENDA, (que en términos urbanísticos identíficase como A RESIDENCIA ou USO RESIDENCIAL) O EIXO VERTEBRADOR. ASÍ MESMO, AS HORAS SEMANAIS DO OBRADOIRO-TALLER (4 horas) CONSIDERÁNSE UN TEMPO PARA A COMPLEMENTARIADE CRITICA DOS DIFERENTES PUNTOS DE VISTA QUE CONFLUEN NO PROXECTO, DESDE A ANALISE ESPECIFICAMENTE ARQUITECTONICA ATA A ANALISE URBANISTICA.

Atención personalizada
Metodoloxías
Obradoiro
Portafolios do alumno
Obradoiro
Descrición
Os profesores de prácticas realizarán un seguimento persoalizado dos traballos do alumnado. As prácticas dos Obradoiros realizaránse como máximo en grupos de TRES persoas.

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Obradoiro A34 A42 A50 A56 C5 Valoraráse a capacidade de análise, diagnose e proposta no tratamento do proxecto común dende un punto de vista urbanístico. 10
Portafolios do alumno A51 A50 B5 B12 C1 C4 Descrición gráfica e escrita con dibuxos de perspectiva, plantas e seccións dos tecidos prototípicos da cidade europea reflexo das percepcións do alumnado. Así como a incorporación de fotografías, noticias de prensa ou reflexions propias dos estudantes a luz do plantexado nas aulas tanto de teoría como de práctica. 15
Obradoiro A34 A42 A46 A53 B1 B8 C3 C6 C7 CRITERIOS DE AVALIACIÓN

A._TRATAMENTO XERAL DOS CONTIDOS DO TEMA.
Deberáse facer mención explicita ao:

1. ANALISE TERRITORIAL
1.1 A Relación da Cidade e o Territorio
-A Forma do Territorio
-As Infraestructuras
-Os Asentamentos de población

2.ANALISE URBAN. FORMAS DE CRECIMENTO URBAN
2.1 A Cidade de orixe Medieval
-A "Cidade"
-Os Arrabáis
2.2 Extensión Urbanas:Os Ensanches
-Ensanches Extensivos e Intensivos
-Os Plans de Ensanche:
a-Memoria
b-Planos(aliñacións e rasantes)
c-Ordenanza
d-Ordenanza de ensanche
2.3 Os Poligonos
-Tipos: residencial, industrial, comercial, etc.
-O Planeamento Parcial
-As Ordenanzas de Volumen
2.4 A escala territorial do urbano

B._ESTRUCTURA: ARTELLAMENTO, EXPRESIÓS E ORGANIZACIÓS DOS CONCEPTOS.
Deberáse explicitar a especificidade de cada unha das etapas ou cortes realizados a partir da descripción dos elementos e das relacións entre elementos en cada escala de traballo (territorial, urbana, de barrio, de rúa) mediante a utilización de técnicas propias de cada fase de analise.
30
Proba mixta A34 A42 A50 A51 A53 A63 Proba composta de contidos teóricos e contidos prácticos.
Os contidos teóricos da materia serán os impartidos nas sesións maxistrais e tamén na información que se atopa colgada na plataforma moodle.
SERÁ OBLIGATORIO PARA SUPERAR A MATERIA TER APROBADA ESTA PROBA MIXTA INDIVIDUAL
40
Sesión maxistral A51 A53 A57 B6 C8 Será necesaria a asistencia a un 80% das clases, nas que ademáis poderánse realizar exercicios de entrega rápida. 5
 
Observacións avaliación

*A entrega de todas-las prácticas dos Obradoiros será
obligatoria para presentarse tanto á primeira como á segunda oportunidade



*A asistencia as sesions dos Obradoiros
fixase no 80% como mínimo

Fontes de información
Bibliografía básica L. Benevolo (). Diseño de la Ciudad 1, 2, 3, 4 e 5. Gustavo Gili
G. Cullen (1974). El paisaje urbano. Barcelona: Blume
P. R. Panerai et al. (1986). Formas urbanas: de la manzana al bloque. Barcelona: Gustavo Gili
A. E. J. Morris (1994). Historia de la Forma Urbana. Barcelona: Gustavo Gili
B. Gravagnuolo (1998). Historia del urbanismo en Europa. 1750-1960. Madrid: Akal
G. Cannigia y G.L. Maffei (1995). Tipologia de la Edificación. Estructura del Espacio Antrópico. Madrid: Celeste

- LUB: Laboratorio de Urbanismo ETSA Barcelona. Formas de Crecimiento Urbano. Barcelona: UPC.
Bibliografía complementaria


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente

Materias que se recomenda cursar simultaneamente
Proxectos 3/630G02011
Análise Arquitectónico 2/630G02017

Materias que continúan o temario
Urbanística 2/630G02024

Observacións


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías