Datos Identificativos 2022/23
Asignatura (*) Arte e Paisaxe Código 630G03005
Titulación
Grao en Paisaxe
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Grao 1º cuadrimestre
Primeiro Obrigatoria 6
Idioma
Castelán
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Composición
Proxectos Arquitectónicos, Urbanismo e Composición
Coordinación
Pérez Sanchez, Yolanda
Correo electrónico
yolanda.perez@udc.es
Profesorado
Pérez Sanchez, Yolanda
Correo electrónico
yolanda.perez@udc.es
Web
Descrición xeral A materia Arte e Paisaxe divídese en dúas partes:
- A primeira expón o concepto de paisaxe dende unha perspectiva histórico-estética, que abrangue a orixe e natureza da relación entre paisaxe e arquitectura na Antigüidade e a Idade Media, así como unha introdución á historia do xardín occidental, insistindo na súa dimensión social, simbólica e artística.
- A segunda parte da materia céntrase na paisaxe como tema e obxecto da práctica artística, dende o comezo da súa representación na historia da arte occidental, ata a súa inclusión en diversos procesos creativos da arte contemporánea

Competencias do título
Código Competencias do título
A39 CE39 - Conocimiento adecuado de la historia general del paisaje.
A40 CE40 - Conocimiento adecuado de la estética y la teoría e historia de las bellas artes y las artes aplicadas.
B1 CB1 - Que los estudiantes hayan demostrado poseer y comprender conocimientos en un área de estudio que parte de la base de la educación secundaria general, y se suele encontrar a un nivel que, si bien se apoya en libros de texto avanzados, incluye también algunos aspectos que implican conocimientos procedentes de la vanguardia de su campo de estudio
B2 CB2 - Que los estudiantes sepan aplicar sus conocimientos a su trabajo o vocación de una forma profesional y posean las competencias que suelen demostrarse por medio de la elaboración y defensa de argumentos y la resolución de problemas dentro de su área de estudio
B3 CB3 - Que los estudiantes tengan la capacidad de reunir e interpretar datos relevantes (normalmente dentro de su área de estudio) para emitir juicios que incluyan una reflexión sobre temas relevantes de índole social, científica o ética
B4 CB4 - Que los estudiantes puedan transmitir información, ideas, problemas y soluciones a un público tanto especializado como no especializado
B5 CB5 - Que los estudiantes hayan desarrollado aquellas habilidades de aprendizaje necesarias para emprender estudios posteriores con un alto grado de autonomía
B6 CG1 - Conocer el papel de las bellas artes, la historia y las teorías del paisaje, así como las tecnologías y ciencias humanas relacionadas con este.
C1 CT1 - Expresarse correctamente, tanto de forma oral como escrita, en las lenguas oficiales de la comunidad autónoma. Capacidadde análisis y síntesis. Capacidad para el razonamiento y la argumentación. Capacidad para elaborar y presentar un texto organizadoy comprensible. Capacidad para realizar una exposición en público de forma clara, concisa y coherente.
C2 CT2 - Utilizar las herramientas básicas de las tecnologías de la información y las comunicaciones (TIC) necesarias para el ejerciciode su profesión y para el aprendizaje a lo largo de su vida. Habilidad en el manejo de tecnologías de la información y de la comunicación (TIC). Capacidad para obtener información adecuada, diversa y actualizada. Utilización de información bibliográficay de Internet.
C3 CT3 - Desenvolverse para el ejercicio de una ciudadanía respetuosa con la cultura democrática, los derechos humanos y laperspectiva de género. Capacidad para trabajar en grupo y abarcar situaciones problemáticas de forma colectiva.
C4 CT4 - Adquirir habilidades para la vida. y hábitos, rutinas y estilos de vida saludables.
C5 CT5 - Estimular la capacidad para trabajar en equipos interdisciplinares o transdisciplinares, para ofrecer propuestas quecontribuyan a un desarrollo sostenible ambiental, económico, político y social.
C6 CT6 - Capacidad de gestionar tiempos y recursos: desarrollar planes, priorizar, actividades. identificar las críticas, establecer plazosy cumplirlos. Capacidad de trabajo individual, con actitud autocrítica.
C7 CT7 - Valorar la importancia que tiene la investigación, la innovación y el desarrollo tecnológico en el avance socioeconómico ycultura de la sociedad.
C8 CT8 - Entender la importancia de la cultura emprendedora y conocer los medios al alcance de las personas emprendedoras.

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
CE39 - Coñecemento axeitado da historia xeral da paisaxe. A39
CE40 - Coñecemento axeitado da estética e da teoría e da historia das artes plásticas e das artes aplicadas. A40
CB1 - Que os estudantes demostraron posuír e comprender o coñecemento nunha área de estudo que parte da base do ensino secundario xeral e normalmente atópanse nun nivel que, aínda que está soportado por libros de texto avanzados, tamén inclúe algúns aspectos. o que implica coñecementos procedentes da vangarda do seu campo de estudo B1
CB2 - Que os alumnos saiban aplicar os seus coñecementos ao seu traballo ou vocación de xeito profesional e teñen as habilidades que se adoitan demostrar coa elaboración e defensa dos argumentos ea resolución de problemas dentro da súa área de estudo. B2
CB3 - Que os alumnos teñan a capacidade de reunir e interpretar datos relevantes (xeralmente dentro da súa área de estudo) para facer xuízos que inclúan unha reflexión sobre cuestións relevantes de índole social, científica ou ética. B3
B4 - Que os alumnos poidan transmitir información, ideas, problemas e solucións a un público especializado e non especializado B4
CB5 - Que os estudantes desenvolvan as destrezas de aprendizaxe necesarias para emprender estudos con alto nivel de autonomía B5
CG1 - Comprender o papel das belas artes, a historia e as teorías da paisaxe, así como as tecnoloxías e as ciencias humanas relacionadas con el. B6
CT1 - Expresarse correctamente, tanto oralmente como por escrito, nos idiomas oficiais da comunidade autónoma. Capacidade de análise e síntese. Capacidade de razoamento e argumentación. Capacidade de desenvolver e presentar un texto organizado e comprensible. Capacidade de facer unha exposición en público de forma clara, concisa e coherente. C1
CT2 - Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e comunicación (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo das súas vidas. Habilidade na xestión das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC). Capacidade de obter información adecuada, diversa e actualizada. Uso de información bibliográfica e de Internet. C2
CT3 - Desenvolver o exercicio da cidadanía respectuosa coa cultura democrática, os dereitos humanos ea perspectiva de xénero. Capacidade para traballar nun grupo e cubrir situacións problemáticas colectivamente. C3
CT4 - Adquirir habilidades para a vida. e hábitos, rutinas e estilos de vida saudábeis C4
CT5 - Estimular a capacidade de traballar en equipos interdisciplinarios ou transdisciplinares, para ofrecer propostas que contribúan a un desenvolvemento ambiental, económico, político e social sostible. C5
CT6 - Capacidade para xestionar o tempo e os recursos: desenvolver plans, priorizar actividades. identificar críticas, establecer prazos e cumprir con eles. Capacidade para traballar individualmente, cunha actitude autocrítica. C6
CT7 - Valorar a importancia da investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e na cultura da sociedade. C7
CT8 - Comprender a importancia da cultura emprendedora e coñecer os medios ao alcance das persoas emprendedoras. C8

Contidos
Temas Subtemas
BLOQUE TEMÁTICO 1: Paisaxe, arquitectura e xardín TEMA 1: Introducción. A paisaxe como construción cultural
TEMA 2: Arquitectura, representación e mito na Antigüidade.
TEMA 3: Natureza, xardín e símbolo na Europa medieval
TEMA 4: A Idade Moderna: contemplación e espectáculo
TEMA 5: Contemporaneidade e novos paradigmas
BLOQUE TEMÁTICO 2: A paisaxe na práctica artística TEMA 6: A representación da paisaxe na historia da arte occidental ata o século XVII.
TEMA 7: A pintura de paisaxe
TEMA 8: A paisaxe na arte contemporánea
TEMA 9: Outras aproximacións artísticas á paisaxe: cinema, fotografía e arte sonora

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Sesión maxistral A39 A40 B3 B6 C3 C4 C7 45 0 45
Estudo de casos A39 A40 B1 B2 B3 B4 B5 B6 C1 C2 C3 C4 C5 C6 C7 C8 15 15 30
Análise de fontes documentais A39 A40 B1 B2 B3 B4 B5 B6 C1 C2 C3 C4 C5 C6 C7 C8 15 20 35
Proba obxectiva A39 A40 B1 B2 B3 B4 B5 B6 C1 2 0 2
Traballos tutelados A39 A40 B1 B2 B3 B4 B5 B6 C1 C2 C3 C4 C5 C6 C7 15 20 35
 
Atención personalizada 3 0 3
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Sesión maxistral Clases teóricas de presentación oral complementadas con medios audiovisuais que facilitan a transmisión do coñecemento e facilitan a súa aprendizaxe
Estudo de casos
Análise de fontes documentais
Proba obxectiva
Traballos tutelados Para promover a aprendizaxe autónoma, a clase organizarase en grupos de tres. Estes grupos deben traballar nun ou dous textos seleccionados polo profesor, en relación cos bloques temáticos da materia. O proceso e resultado deste traballo en grupo serán expostos na clase.

Atención personalizada
Metodoloxías
Estudo de casos
Descrición
Titorización dos traballos de investigación que o alumnado debe expor na clase

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Traballos tutelados A39 A40 B1 B2 B3 B4 B5 B6 C1 C2 C3 C4 C5 C6 C7 Para promover a aprendizaxe autónoma, a clase organizarase en grupos de tres. Estes grupos deben traballar nun ou dous textos seleccionados pola profesora, en relación cos bloques temáticos da materia. O proceso e resultado deste traballo en grupo serán expostos na clase. 40
Proba obxectiva A39 A40 B1 B2 B3 B4 B5 B6 C1 60
 
Observacións avaliación

IMPORTANTE

O alumnado debe realizar todas as actividades de avaliación continua para superar o curso.

segunda oportunidade constará dunha proba obxectiva (exame) e as calificacións obtidas nas probas de avaliación continua realizadas en periodo lectivo e que no poderán volver a repetirse.

Avaliación en convocatoria adiantada: Para poder optar á avaliación en convocatoria adiantada débense cumprir as condicións de avaliación xeral nun curso anterior.
Alumnado con recoñecemento de dedicación a tempo parcial e dispensa académica de exención de asistencia: Para estes casos, sempre que conten con recoñecemento oficial por parte da dirección do centro, non se terá en conta o requisito de asistencia mínima, mantendo os demais requisitos xerais establecidos. 

Plaxio. Con respecto ao plaxio, atenderase ao disposto no art. 14º das Normas de avaliación, revisión e reclamación das cualificacións dos estudos de grao e máster da UDC.


Fontes de información
Bibliografía básica STEENBERGEN, Clemens & REH, Wouter (2001). Arquitectura y paisaje. Barcelona: Gustavo Gili
ROGER, Alain (2007). Breve tratado del paisaje. Madrid: Biblioteca Nueva
MILANI, Raffaele (2015). El arte del paisaje. Madrid: Biblioteca Nueva
JAKOB, Michael (2018). El jardín y las artes. Madrid: Siruela
MADERUELO, Javier (2005). El paisaje. Génesis de un concepto. Madrid: Abada
BERQUE, Agustin (2009). El pensamiento paisajero. Madrid: Biblioteca Nueva
NOGUÉ, Joan (2007). La construcción social del paisaje. Madrid: Biblioteca Nueva
BARIDON, Michel (2008). Los jardines: paisajistas, jardineros, poetas. 3 volúmenes. (1: Antigüedad Extremo Oriente; 2: Islam, Edad Media, Renacimiento, Barroco; 3: s. XVIII- XX). Madrid: Abada
MADERUELO, Javier (2007). Paisaje y Arte. Madrid: Abada
MADERUELO, Javier (2006). Paisaje y pensamiento. Madrid: Abada, Fundación Beulas

Bibliografía complementaria


Bloque 1:

BERUETE, Santiago. Jardinosofía: una historia filosófica de los jardines. Turner, Madrid, 2016

BATLLE, Enric. El jardín de la metrópoli: del paisaje romántico al espacio libre para una ciudad sostenible. Gustavo Gili, Barcelona, 2011

CLÉMENT, Gilles. Manifiesto del Tercer paisaje, Gustavo Gili, Barcelona, 2007

FARIELLO, Francesco. La arquitectura de los jardines. De la Antigüedad al siglo XX. Reverte, Madrid, 2004

HANSMANN, Wilfried. Jardines del Renacimiento y del Barroco. Nerea, Madrid, 1989

IMPELLUSO, Lucia. Gardens in Art. Getty Publications, 2007

JELLICOE, Geoffrey & Susan. El paisaje del hombre. Gustavo Gili, Barcelona, 1995

Bloque 2:

BEARDSLEY, John. Earthworks and Beyond: Contemporary Art in the Landscape. Abbeville, N. York,1984

GALOFARO, Luca. Artscapes. El arte como aproximación al paisaje contemporáneo. Gustavo Gili, Barcelona, 2007

GUASCH, Anna Mª. El arte último del siglo XX. Del posminimalismo a lo multicultural. Alianza, Madrid, 2000

KASTNER, Jeffrey (ed.). Land art y arte medioambiental. Phaidon Press, 2005

KRAUSS, Rosalind. “La escultura en el campo expandido” en VVAA. La Postmodernidad. Kairós. Barcelona, 2006

MADERUELO, Javier (ed.). Arte público: naturaleza y ciudad. Fundación César Manrique, Lanzarote, 2001

El espacio raptado. Biblioteca Mondadori, Madrid, 1990

La pérdida del pedestal. Círculo de Bellas Artes, Madrid, 1994

MARCHÁN FIZ, Simón. Del arte objetual al arte de concepto. Epílogo sobre la sensibilidad «postmoderna». Akal, Madrid, 1986

NOGUÉ, Joan. El Paisaje en la cultura contemporánea. Biblioteca Nueva, Madrid, 2008

PÉREZ LÓPEZ, Héctor J. La naturaleza en el arte posmoderno. Akal, Madrid, 2004

RAQUEJO, Tonia. Land Art. Nerea, Madrid, 1998

SMITHSON, Robet. Selección de escritos. Ediciones Alias, Méjico, 2009

WOLF, Norbert. Pintura Paisajista. Taschen, Colonia, 2008

Bibliografía complementaria


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario

Observacións


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías