Datos Identificativos 2022/23
Asignatura (*) Expresión Gráfica Código 631G01102
Titulación
Grao en Náutica e Transporte Marítimo
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Grao 1º cuadrimestre
Primeiro Formación básica 6
Idioma
Castelán
Galego
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Enxeñaría Industrial
Coordinación
Santos Couceiro, Rafael
Correo electrónico
rafael.santos.couceiro@udc.es
Profesorado
Santos Couceiro, Rafael
Correo electrónico
rafael.santos.couceiro@udc.es
Web http://www.nauticaymaquinas.es
Descrición xeral Asignatura de Dibujo Técnico Orientada al conocimiento de los Sistemas de Representación y su aplicación a la Descripción Gráfica y Numérica del Casco del Buque, al Desarrollo y Uso de las Proyecciones Cartográficas Perspectivas Utiles a la Navegación, y al Manejo de un Sistema de Dibujo Asistido por Ordenador.

Competencias do título
Código Competencias do título
A2 Interpretar e representar correctamente o espazo tridimensional, coñecendo os obxectivos e o emprego de representación gráfica.
A3 Interpretar e representar as formas do buque e das súas instalacións.
A4 Coñecer e construír as Proxeccións Cartográficas Perspectivas empregadas en Navegación, os seus antecedentes e uso.
A10 Redactar e interpretar documentación técnica e publicacións náuticas.
B1 Aprender a aprender.
B2 Resolver problemas de xeito efectivo.
B4 Comunicarse de xeito efectivo nun ámbito de traballo.
B5 Traballar de forma autónoma con iniciativa.
B6 Traballar de forma colaboradora.
B9 Capacidade para interpretar, seleccionar e valorar conceptos adquiridos noutras disciplinas do ámbito marítimo, mediante fundamentos físico-matemáticos.
B12 Uso das novas tecnoloxías TIC, e de Internet como medio de comunicación e como fonte de información.
B13 Comunicar por escrito e oralmente os coñecementos procedentes da linguaxe científica.
B14 Capacidade de análise e síntese.
B15 Capacidade para adquirir e aplicar coñecementos.
B16 Organizar, planificar e resolver problemas.
C10 Que os estudantes saiban aplicar os coñecementos adquiridos e a súa capacidade de resolución de problemas en contornas novas ou pouco coñecidas dentro de contextos máis amplas (ou multidisciplinares) relacionados coa súa área de estudo

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
Interpretar e representar correctamente o espazo tridimensional, coñecendo os obxectivos e o emprego de representación gráfica. A2
Interpretar e representar as formas do buque e das súas instalacións A3
Coñecer e construír as Proxeccións Cartográficas Perspectivas empregadas en Navegación, os seus antecedentes e uso A4
Redactar e interpretar documentación técnica e publicacións náuticas A10
Aprender a aprender B1
Resolver problemas de xeito efectivo B2
Comunicarse de xeito efectivo nun ámbito de traballo. B4
Traballar de forma autónoma con iniciativa B5
Traballar de forma colaboradora B6
Capacidade para interpretar, seleccionar e valorar conceptos adquiridos noutras disciplinas do ámbito marítimo, mediante fundamentos físico-matemáticos. B9
Uso das novas tecnoloxías TIC, e de Internet como medio de comunicación e como fonte de información B12
Comunicar por escrito e oralmente os coñecementos procedentes da linguaxe científica B13
Capacidade de análise e síntese. B14
Capacidade para adquirir e aplicar coñecementos B15
Organizar, planificar e resolver problemas. B16
Que os estudantes saiban aplicar os coñecementos adquiridos e a súa capacidade de resolución de problemas en contornas novas ou pouco coñecidas dentro de contextos máis amplas (ou multidisciplinares) relacionados coa súa área de estudo C10

Contidos
Temas Subtemas
PRIMERA PARTE: DIBUJO TECNICO.

1: INTRODUCCION.
1.1 Necesidad y objetivos de la Geometría Descriptiva.
1.2 Clase de Dibujos.
1.3 Sistemas de Representación. Generalidades.
2: NOCIONES DIBUJO INDUSTRIAL. 2.1 Introducción.
2.2 Normas.
2.3 Sistema de Vistas. Sistema Europeo y Sistema Americano.
2.4 Secciones Cortes y Roturas.
2.5 Acotación.
2.6 Representación de Roscas y Hélices. La Hélice del buque, palas.
3: INTRODUCCION AL DIBUJO AXONOMETRICO. 3.1 Introducción.
3.2 Sistema de Ejes. Coeficientes de Reducción.
3.3 Representación de Punto Recta y Plano.
3.4 Representación de curvas y circunferencias.
3.5 Ejercicios de traslado desde el sistema de Vistas al Axonométrico.
SEGUNDA PARTE: SISTEMA DIEDRICO.

4: ABATIMIENTOS.
Conocimientos Previos: Hasta abatimiento de planos.

4.1 Abatimientos: Generalidades.
4.2 Abatimiento de un punto contenido en un plano cualquiera.
4.3 Abatimiento de una recta contenida en un plano.
4.4 Abatimiento de un plano.
4.5 Aplicaciones de la homología afín a la resolución de problemas de abatimiento.
4.6 Situación de una figura plana sobre un plano, procedimiento inverso al de abatimiento.
Ejercicios de abatimientos y desabatimientos.
5: CAMBIOS DE PLANO DE PROYECCION. 5.1 Introducción.
5.2 Proyecciones de un punto al cambiar un plano de proyección.
5.3 Proyecciones de una recta al cambiar un plano de proyección, cambios sucesivos.
5.4 Representación del plano al cambiar un plano de proyección.
5.5 Aplicaciones de los cambios de plano, intersección de recta y plano.
6: GIROS. 6.1 Introducción: Giro e inclinación.
6.2 Giro de un punto alrededor de un eje.
6.3 Giro de una recta si el eje la corta.
6.4 Giro de una recta cuando el eje y la recta se cruzan.
6.5 Giro de un plano.
6.6 Aplicaciones de los giros.
7: ANGULOS. 7.1 Angulo de dos rectas y bisectriz de las mismas.
7.2 Angulo de recta y plano.
7.3 Angulos que forma una recta con los planos de proyección.
7.4 Angulo de dos planos y bisector de los mismos.
7.5 Angulos que forma un plano con los de proyección.
Generalidades sobre las Superficies. Definiciones.

8: POLIEDROS.
8.1 Introducción.
8.2 Tetraedro: Definición y representación, estructura fundamental.
8.3 Hexaedro o cubo: Definición y representación, estructura fundamental.
8.4 Octaedro: Definición y representación, estructura fundamental.
8.5 Dodecaedro: Definición y representación, estructura fundamental.
8.6 Icosaedro: Definición y representación, estructura fundamental.
8.7 Intersección de una recta con un poliedro.
8.8 Secciones planas de los poliedros.
8.9 Desarrollo de los poliedros.
9: PRISMA y PlRAMIDE. 9.1 Generación y representación de las superficies prismática y piramidal.
9.2 Representación de un prisma recto.
9.3 Prisma oblícuo con sus aristas laterales paralelas al P.V.
9.4 Sección plana del prisma (definición y uso de la sección recta) y de pirámide.
9.5 Intersección con una recta, puntos de entrada y salida.
9.6 Desarrollo de las superficies prismática y piramidal, transformada de una sección plana, línea geodésica.
10: CONO y CILINDRO. 10.1 Generación y representación de las superficies cónica y cilíndrica.
10.2 Proyecciones de cono y cilindros apoyados en un plano cualquiera.
10.3 Secciones planas de las superficies cónica y cilíndrica.
10.4 Intersección con una recta, puntos de entrada y salida.
10.5 Desarrollo de las superficie cónica y cilíndrica (uso de la sección recta), transformada de una sección plana, línea geodésica.
11: LA ESFERA. 11.1 Generación y representación. Situación de un punto sobre la superficie.
11.2 Secciones planas de la superficie esférica.
11.3 Intersección de recta y esfera.
11.4 Plano tangente a la esfera en un punto.
TERCERA PARTE: PLANOS DEL BUQUE.

12: PLANO DE FORMAS.
12.1 Introducción al Sistema Acotado
12.2 Definiciones previas
12.3 Geometria y elementos fundamenteles de la estructura del buque.
12.4 Disposición de un plano de formas.
12.5 Trazado de las líneas que representan la carena
12.6 Vagras planas y vagras de doble curvatura
12.7 Cartilla de trazado.
12.7 Procedimientos de trazado: a partir de modelo; Sistema de tres puntos; Trazado informatizado.
13: METODOS DE ALISADO. 13.1 Métodos de alisado o corrección de la forma: Método de realzado, secciones oblicuas, de cono o cilindro tangente.
13.2 Interpolación de secciones (métodos).
14: SECCIONES VERTICALES LONGITUDINALES. 14.1 Secciones verticales longitudinales de diferentes tipos de buque
14.2 Elementos estructurales: Sistema longitudinal, Transversal y Mixto
14.3 Línea de cubierta: Convenio Internacional de 1966.
15: SECCIONES MAESTRAS DE BUQUES. 15.1 Geometria y elementos estructurales del buque.
15.2 Sistema transversal: Esquema general; Quillas de barra, de láminas, vertical y doble.
15.3 Trazado de baos : Circular (brusca y radio); Parabólico; Sistema americano.
15.4 Dobles fondos; Pantoques
CUARTA PARTE: PROYECCIONES CARTOGRAFICAS.

16: CARTOGRAFIA.
16.1 Generalidades.
16.2 Historia de los Mapas.
17: PROYECCIONES. 17.1 Clasificación de las Proyecciones.
17.2 Por la Figura Geométrica.
17.3 Por el Centrado del Plano.
17.4 Por el Origen de las Visuales.
17.5 Propiedades Particulares de la Carta.
18: CONTRUCCION DE LAS PROYECCIONES. 18.1 Proyecciones con Paralelos Horizontales
18.2 P. Cónicas
18.3 P. Azimutales: Gnomónicas, Estereográfica y Ortográfica
18.3.1 Propiedades Comunes.
20.3.2 Gnomónica Polar.
18.3.3 Gnomónica Ecuatorial.
18.3.4 Gnomónica Oblicua.
18.3.5 Medida de Distancias en las Cartas Gnomónicas.
18.4 Proyecciones convencionales.
19: CARTA DE MERCATOR. 19.1 Introducción
19.2 Latitud Aumentada
19.3 Construcción de la Carta de Mercator
19.4 Medida de Distancias en la Carta de Mercator.
19.5.Conocimiento cabal de cartas y publicaciones náuticas
QUINTA PARTE: INTRODUCCION AL DIBUJO ASISTIDO CON ORDENADOR.

20: INTRODUCCION AL DIBUJO ASISTIDO CON ORDENADOR.
20.1 Conceptos básicos. Generalidades.
20.1 Componentes de un sistema CAD.
20.2 Pantallas gráficas, Periféricos de entrada y salida.
20.5 Elementos de almacenamiento de datos.
21: MODELADO GEOMÉTRICO 21.1 Introducción.
21.2 Características de los esquemas de representación de sólidos.
21.3 Sistemas ambiguos de representación.
21.4 Modelado de superficies y Modelado de sólidos.
22: INTRODUCCION A UN PROGRAMA DE DIBUJO. 22.1 Conceptos básicos y terminología.
22.2 El menú principal. El editor de dibujo: Areas de gestión y de trazado.
22.3 Teclado y teclas especiales. lntroducción de órdenes.. Introducción de datos: Tipos de dato.
22.4 Ayudas.
22.5 Formato de presentación de órdenes.
23: DIBUJO DE ENTIDADES. 23.1 Puntos, líneas, trazos y sólidos.
23.2 Circunferencias y arcos.
23.3 Polilíneas y polígonos.
23.4 Arandelas y elipses.
23.5 Manejo de textos.
24: CONTROL DE LA PRESENTACION y ORDENES DE EDICION. 24.1 Ampliación de la visualización y encuadre.
24.2 Ventanas gráficas. Regeneración y redibujado.
24.3 Otras órdenes de control de la presentación.
24.4 Borrado y recuperación.
24.5 Desplazamiento, copia, giro, simetría y paralelismo.
24.6 Cambio de escala, estirado y alargado.
24.7 Borrado parcial y recorte.
24.8 Empalmes y chaflanes.
24.9 Matrices.
24.10 Cambio de propiedades.
24.11 Edición de polilíneas.
24.12 Descomposición de entidades.
25: AYUDAS AL DIBUJO, ORDENES DE CONSULTA Y DE GESTION. 25.1 Retículas, forzado de coordenadas y referencias a otras entidades.
25.2 Ayudas al dibujo isométrico.
25.3 Capas o Niveles: Concepto, su uso y gestión.
25.4 Color.
25.5 Biblioteca de Símbolos: Bloques, su creación y uso.
25.6 Informes sobre entidades, posición, vértices, propiedades. ..
26: CARACTERISTICAS ESPECIALES. 26.1 Rayados y sombreados.
26.2 Acotación: Características.
26.3 Salida con trazador e impresora.
26.4 Traslación de ficheros gráficos entre distintos editores gráficos.
26.5 Otras características: Referencias externas, bibliotecas de símbolos, "Fototecas".

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Sesión maxistral A2 A4 B2 B6 21 21 42
Prácticas de laboratorio A3 A10 B1 B9 26 52 78
Proba obxectiva B4 B5 B12 B14 6 0 6
Prácticas a través de TIC B12 B13 B15 B16 C10 7 7 14
 
Atención personalizada 5 0 5
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Sesión maxistral Exposición en Aula de la Teoría y Conceptos Fundamentales.
Prácticas de laboratorio Proposición de ejercicios a resolver adecuados a cada tema.
Proba obxectiva Prueba de Conocimientos.
Prácticas a través de TIC Prácticas de Dibujo Asistido por Ordenador.

Atención personalizada
Metodoloxías
Prácticas a través de TIC
Prácticas de laboratorio
Descrición
Resolución de dudas, de forma personal o en grupo muy reducido.

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Prácticas a través de TIC B12 B13 B15 B16 C10 Prácticas sobre un sistema de Dibujo Asistido por Ordenador. 5
Prácticas de laboratorio A3 A10 B1 B9 Resolucion de problemas (Prácticas) sobre la materia impartida. 25
Proba obxectiva B4 B5 B12 B14 Prueba de conocimientos. 35
Sesión maxistral A2 A4 B2 B6 Registro de asistencias. 25
 
Observacións avaliación

Los criterios de evaluación contemplados en los cuadros A-II/1, A-II/2, A-III/1 y A-III/2    del Código STCW y sus enmiendas relacionados con esta materia se tendrán en cuenta a la hora de diseñar y realizar su evaluación. En los seminarios, los alumnos habrán adquirido las competencias: B1, B2, B3, B4, B5, B6, B7, B8, B9, B10, B11, C1, C2 (no que se refire á bibliografía), C6, C7 e C8. Considérase que as competencias C, de xeito xenérico, teñen aquí o lugar idóneo para su adquisición Prácticas: competencias adquiridas, fundamentalmente as técnicas, tic e traballo en grupo: A1, A12, A18, C3 Traballos tutelasdos: competencias adquiridas fundamentalmente as técnicas e a capacidade de expresión, expresión e elaboración de documentación técnica: A1, A12, A18, C3, e en menor medida, o conxunto das B. Proba obxectiva: competencias adquiridas as propias da materia, A1, A12, A18, e todo o resto para os alumnos que non teñan tido estado suxeitos a avaliación continua, que deberán entregar/realizar proba práctica dos traballos realizados ao longo do curso. Sesión maxistral: únicamente se computará a asistencia a crase para os alumnos que opten pola avaliación contínua.

O alumnado con recoñecemento de dedicación a tempo parcial e dispensa académica de exención de asistencia, segundo establece a "NORMA QUE REGULA O RÉXIME DE DEDICACIÓN AO ESTUDO DOS ESTUDANTES DE GRAO NA UDC (Arts. 2.3; 3.b; 4.3 e 7.5) (04/05/2017):

- Asistencia/participación nas actividades de clase mínima: 20 % 

Cualificación: a) Prácticas de laboratorio (traballo individual ou en grupo de boletíns): 55%

b) Exame escrito sobre os contidos da materia:35 % c) Asistencia a crase: 10%. Estas porcentaxes son de aplicación para o alumnado en avaliación contínua.

Para superar a materia hase de entender que haberán de superar cada unha das tres partes de xeito individual (descriptiva, planos do buque e cartografía), non podendo ser compensada. 

Alumnado con recoñecemento de dedicación a tempoparcial e dispensa académica de exención de asistencia, segundo establece a"NORMA QUE REGULA O RÉXIME DE DEDICACIÓN AO ESTUDO DOS ESTUDANTES DE GRAONA UDC (Arts. 2.3; 3.b e 4.5) (29/5/2012):

Asistencia/participación nas actividades de clase mínima do 60%:

a) Elaboración e presentación dos traballos de pequeno grupo(70%).

b) Un exame escrito sobre os contidos da materia (30%).

"A realización fraudulenta das probas ou actividades de avaliación, unha vez comprobada, implicará directamente a cualificación de suspenso "0" na materia na convocatoria correspondente, invalidando así calquera cualificación obtida en todas as actividades de avaliación de cara a convocatoria extraordinaria".


Fontes de información
Bibliografía básica ERWIN RAISZ (). CARTOGRAFIA GENERAL. ED. OMEGA
voces: "FORMA", "GALIBO" "NAVIO" y "M (). ENCICLOPEDIA UNIVERSAL ILUSTRADA . ESPASA
IZQUIERDO ASENSI, F. (). GEOMETRIA DESCRIPTIVA. ED. DOSSAT
TAIBO FERNANDEZ, A. (). GEOMETRIA DESCRIPTIVA y SUS APLICACIONES. ED. TEBAR FLORES.
(). MANUAL DE AUTOCAD (el correspondiente a la versión utilizada).
(). MANUAL DE NORMAS U.N.E. SOBRE DIBUJO TECNICO. ED. AENOR
GODINO GIL, CARLOS (). TEORIA DEL BUQUE y SUS APLICACIONES. ED. GUSTAVO GILI
PARDO, ENRIQUE (). TRAZADO DE LINEAS y DESARROLLOS DEL BUQUE. ED. GUSTAVO GILI

Bibliografía complementaria CHORRO ENCINA, R. (). COSTRUCCION NAVAL III vol. I. MADRID E.T.S.I. NAVALES
PALENCIA, J. (). DIBUJO TECNICO, INTRODUCCION A LOS SISTEMAS DE REPRESENTACION. MADRID E.U.A.T.
IZQUIERDO ASENSI, F. (). EJERCICIOS DE GEOMETRIA DESCRIPTIVA. ED. DOSSAT
RODRIGUEZ DE ABAJO, F.J. (). GEOMETRIA DESCRIPTIVA TOMOS II y III. ED. MARFIL
MARTIN DE MOREJON, L. (). GEOMETRIA DESCRIPTIVA, SISTEMA ACOTADO. MADRID E.U.A.T.
RENDON GOMEZ, ALVARO (). GEOMETRIA PASO A PASO. ED.TEBAR
PALANCAR PENELLA, M. (). GEOMETRIA SUPERIOR.
DIAZ GONZALEZ, CESAREO. (). TEORIA DEL BUQUE.


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario

Observacións

Para la Evaluación Continuada se aceptará una abstención máxima del 20% al conjunto de Sesiones Magistrales y Prácticas de Laboratorio. Las Prácticas y Proyecto se entregarán en su totalidad. Los alumnos que No participen en todas o alguna de las actividades programadas serán evaluados en una Unica Prueba Objetiva que constituirá el 100% de la Evaluación sobre Toda la Materia.

"A realización fraudulenta das probas ou actividades de avaliación, unha vez comprobada, implicará directamente a cualificación de suspenso "0" na materia na convocatoria correspondente, invalidando así calquera cualificación obtida en todas as actividades de avaliación de cara a convocatoria extraordinaria".


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías