Datos Identificativos 2020/21
Asignatura (*) Transportes Especiais Código 631G01401
Titulación
Grao en Náutica e Transporte Marítimo
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Grao 1º cuadrimestre
Cuarto Optativa 6
Idioma
Castelán
Galego
Modalidade docente Híbrida
Prerrequisitos
Departamento Ciencias da Navegación e Enxeñaría Mariña
Coordinación
Louzan Lago, Felipe
Correo electrónico
felipe.louzan@udc.es
Profesorado
Louzan Lago, Felipe
Pérez Canosa, José Manuel
Correo electrónico
felipe.louzan@udc.es
jose.pcanosa@udc.es
Web
Descrición xeral Materia complementaria de Estiba (3º de Grao) coa finalidade de capacitar aos alumnos en todos os aspectos relacionados coas operacións de carga, descarga, estiba, trincaxe da carga e o transporte seguro das mercadorías nos buques.
Plan de continxencia 1. Modificacións nos contidos
Non se realizarán cambios.
2. Metodoloxías
*Metodoloxías docentes que se manteñen
- Sesión maxistral
- Estudo de casos en grupos medianos e reducidos (problemas, exercicios e/ou traballos tutelados)
- Atención personalizada

*Metodoloxías docentes que se modifican
-Todas as metodoloxías citadas previamente serán levadas a cabo de forma telemática (Teams) co apoio de Moodle para a entrega dos problemas, exercicios e traballos tutelados.
3. Mecanismos de atención personalizada ao alumnado
-Correo electrónico: Diariamente. De uso para facer consultas, solicitar encontros virtuais, para resolver dubidas e facer o seguimento dos exercicios tutelados.
- Moodle: A través de foros.
- Teams: Sesións en gran grupo e grupos medianos e reducidos para o avance dos contidos teóricos-prácticos na franxa horaria que ten asignada a materia no calendario oficial da Escola.

4. Modificacións na avaliación
A avaliación continua (pre-final) faráse de forma telemática.

Nas sesións presenciais alternaranse as leccións maxistrais con sesións máis interactivas, nas que a participación activa do estudantado será valorada positivamente na avaliación continua (ata un 20%), especialmente nas sesións onde se desenrolen e resolvan os problemas.

Ante a previsible desigual participación do alumnado no seguimento da materia, faise necesario establecer os exames oficiais da 1ª e 2ª convocatoria de xeito que permita a todos os estudantes ser avaliados en igualdade de condicións para superar a materia. Por iso, a avaliación da 1ª e 2ª oportunidade faranse de forma telemática, con dúas partes claramente diferenciadas, teoría e problemas, e cunha valoración que irá de 0-100%.
A parte teórica avaliaráse mediante un exame tipo test por Moodle.

*Observacións de avaliación:
Modifícase a nota mínima imprescindible para facer media aritmética entre as dúas partes (teoría e problemas), que pasa de 5.0 puntos a 4.0 puntos nalguna das partes. En calquer caso, a nota media debe ser, como mínimo, 5.0 puntos.
O alumnado debe gardar e custodiar os exames manuscritos no seu poder.
O profesorado manterá conexión co alumnado vía Teams durante o exame para aclarar calquer dúbida, e ten a posibilidade tamén de preguntar ou solicitar a conexión da cámara do alumno en calquer momento.

5. Modificacións da bibliografía ou webgrafía
Non se realizarán cambios.

Competencias do título
Código Competencias do título
A22 Cargar, manipular e estibar do xeito axeitado as diferentes mercadorías transportables nun buque.
A23 Asegurar o cumprimento das prescricións sobre prevención da contaminación.
A27 Controlar o cumprimento das prescricións lexislativas.
A29 Responder correctamente ás diferentes situacións de emerxencia.
A31 Transporte de cargas perigosas.
A32 Controlar o asento, a estabilidade e os esforzos.
A33 Protexer o medio mariño e aplicar criterios de sostibilidade ambiental ao transporte marítimo.
A39 Ser capaz de inspeccionar y elaborar informes sobre defectos y daños a los espacios de carga, escotillas y tanques de lastre.
B1 Aprender a aprender.
B2 Resolver problemas de xeito efectivo.
B3 Aplicar un pensamento crítico, lóxico e creativo.
B4 Comunicarse de xeito efectivo nun ámbito de traballo.
B5 Traballar de forma autónoma con iniciativa.
B6 Traballar de forma colaboradora.
B9 Capacidade para interpretar, seleccionar e valorar conceptos adquiridos noutras disciplinas do ámbito marítimo, mediante fundamentos físico-matemáticos.
B10 Versatilidade.
B11 Capacidade de adaptación a novas situacións.
B12 Uso das novas tecnoloxías TIC, e de Internet como medio de comunicación e como fonte de información.
B13 Comunicar por escrito e oralmente os coñecementos procedentes da linguaxe científica.
B15 Capacidade para adquirir e aplicar coñecementos.
B16 Organizar, planificar e resolver problemas.
C3 Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo da súa vida.
C7 Asumir como profesional e cidadán a importancia da aprendizaxe ao longo da vida.
C8 Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade.
C13 Que os estudantes posúan as habilidades de aprendizaxe que lles permitan continuar estudando dun modo que haberá de ser en grande medida autodirixido ou autónomo.

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
Coñecemento dos buques de transportes especiais: Buques frigoríficos, buques portacolectores, buques de carga rodada, buques madederos e graneleiros. A22
A23
A27
A29
A31
A32
A33
A39
B1
B2
B3
B4
B6
B10
B15
B16
C3
C7
C8
C13
Coñecemento dos regulamentos, códigos e outras normas internacionais sobre o manexo, estiba e transporte seguro das mercadorias A22
A23
A31
A33
B2
B15
B16
Planificación e criterios de estiba: Confección de planos de estiba. A22
A32
A33
B2
B9
B16
C3
C7
C8
Estiba e trincaxe de cargas pesadas A22
A27
A32
B2
B3
B4
B6
B9
B11
B16
C3
Determinación da carga a embarcar e poñer o buque en calados A22
A31
A32
B2
B5
B6
B12
B16
C3
Capacidade para realizar inspeccións dos espazos e a estrutura do buque, detectar danos e realizar os correspondentes informes do estado do revestimento protector e de danos estruturais A27
A39
B2
B13
B15
B16
C3

Contidos
Temas Subtemas
Cap. 1. ESTIBA E SUXECIÓN DA CARGA Forzas que se orixinan no transporte de mercadorías por mar
Compoñentes dunha trinca
Forza de fricción ou rozamento
Métodos de trincaxe
Determinación da resistencia dos dispositivos de suxeción
Camas de estiba
Convenios da OMI relativos a seguridade da vida humana no mar e a protección do medio mariño.
O Código CSS
Suxeción de cargas non normalizadas
Método empírico de trincaxe
Método de cálculo avanzado
Método alternativo: equilibrio de forzas
Manual de suxeción da carga
Estiba y suxeción de tubarías de gran diámetro na cuberta
Outros métodos de trincaxe
Coñecemento dos efectos da carga, incluidas as cargas pesadas, na navegabilidade e estabilidade do buque.
Procededementos seguros de manipulación, estiba e suxeción da carga e a sua influencia na seguridade da vida humana e do buque
Cap. 2. CARGAMENTOS DE MADEIRA E PRODUCTOS FORESTAIS Cargamentos de madeira
Propiedades da carga
Principios de estiba e suxeción
Medios de suxeción
Estiba de troncos, postes e trozas
Estiba de madeira aserrada solta ou en fardos
Métodos alternativos de suxeción da cubertada
Precaucións durante o viaxe
Estabilidade
Estiba de rollos de papel
Carga de balas
Líñas de carga para o transporte de madeira na cubierta
Cálculo da carga máxima a embarcar na cuberta
Cap. 3. BUQUES FRIGORÍFICOS E MERCADORÍAS PERECEDEIRAS Buques frigoríficos
Sistemas de refrixeración
Transporte de mercadorias perecedeiras
Control de atmósferas
Transporte de cargas refrixeradas en contenedores
Preparación das adegas dun buque reefer
Estiba de cargas refrixeradas
Cuidados da carga
Temperaturas recomendadas de transporte
Cap. 4. BUQUES PORTACONTENEDORES O contenedor: introducción
Dimensións e características dos contenedores
Tipos de contenedores
Buqes portacontenedores
Tipos de buques portacontenedores
Planos de estiba
Elementos de trincaxe dos contenedores
Trincaxe de contenedores
Forzas e tipos de fallos no trincaxe
Principios de estiba
Navegación con mal tempo nun buque portacontenedores
Cap. 5. BUQUES RO-RO E CARGAS RODADAS Desenvolvemento do buque ro-ro
O buque ro-ro
Tipos de buques ro-ro
O buque car carrier
Rampas de acceso
Utillaxe ro-ro
Equipos para o manexo e a estiba da carga
O AGV IPSI
Normas xerais para o transporte de vehículos
Estiba e trincaxe de automóviles
Estiba e trincaxe de vehículos pesados
Diagramas de trincaxe para buques que realicen viaxes cortas
Precaucións para a protección e seguridade dos pasaxeiros en situacións de emerxencia
Cap. 6, INSPECCIÓNS DE DANOS ESTRUCTURAIS A corrosión: Tipos de corrosión
Fallos doss revestimientos protectores
Estados do revestimiento
Inspeccións
Danos e defectos máis comuns. Causas da corrosión en espacios de carga e nos tanques de lastre.
Danos causados durante as operacións de carga e descarga e durante o transporte (mal tempo)
Prevención de sinistros e da corrosión
Programa mellorado de inspeccións
Informes de danos estructurais
Informe de danos á carga o ao buque
Determinación de elementos da estructura do buque esenciais para a seguridade
Precaucións que deben tomarse para evitar a contaminación do medio mariño
Primeiras medidas que son necesarias adoptar despois dunha abordaxe ou varada; evaluación inicial e control de averías
Cap. 7. CARGAMENTOS DE GRAOS Introducción
Código internacional para o transporte de grao
Ángulo de reposo
Buques para o transporte de grao
Documento de autorización
Cálculo doss momentos escorantes supostos
Exemplo de determinación do momento volumétrico escorante suposto nunha adega chea
Prescripcións sobre estabilidade
Estiba de grao a granel
Métodos para reducir o momento escorante
Planificación e control das operacións de carga e descarga
Obtención dos momentos escorantes supostos para diferentes estibas
Cálculo de estabilidade para os buques que transporten graos a granel
Procededementos seguros de manipulación, estiba e suxeción da carga, incluidas as cargas sólidas a granel, e a sua influencia na seguridade da vida humana e do buque.
Precaucións que deben tomarse para evitar a contaminación do medio mariño
Cap. 8. PRÁCTICAS Resolución de problemas de carga relacionados co programa:
Determinación da carga a embarcar e o reparto da carga para deixar o buque en calados.
Cálculos de trincaxe da carga nas adegas e na cuberta polo método avanzado e o alternativo.
Cálculos de trincaxe de tubarías de gran tamaño na cubierta.
Cálculos da máxima carga de madeira a embarcar na cubierta.
Cálculos de graos
O desenvolvemento e superación destes contidos, xunto cos correspondentes a outras materias que inclúan a adquisición de competencias específicas da titulación, garanten o coñecemento, comprensión e suficiencia das competencias recollidas no cadro AII/2, do Convenio STCW, relacionadas co nivel de xestión de Primeiro Oficial de Ponte da Mariña Mercante, sen limitación de arqueo bruto e Capitán da Mariña Mercante ata o máximo de 3000 GT. Cadro A-II/2 del Convenio STCW.
Especificación de las normas mínimas de competencia aplicables a Capitáns y primeiros oficiais de ponte de buques de arqueo bruto igual ou superior a 500 GT.

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Sesión maxistral A22 A23 A27 A29 A31 A32 A33 A39 B1 B2 B3 B4 B5 B6 B9 B10 B11 B12 B13 B15 B16 C3 C7 C8 C13 22 33 55
Proba obxectiva A22 A23 A27 A29 A31 A32 A33 A39 B2 B5 4 4 8
Estudo de casos A22 A32 B2 B3 B4 B5 B6 B9 B12 B16 C3 22 44 66
Actividades iniciais B2 B3 B5 1 0 1
Resumo A22 B2 7 0 7
 
Atención personalizada 13 0 13
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Sesión maxistral Realizarase unha explicación detallada dos contidos da materia. O alumno contará en todo momento con material bibliográfico e apuntes elaborados polo profesor do tema a tratar en cada sesión maxistral. Fomentarase a participación en clase a través de comentarios que relacionan os contidos teóricos con experiencias da vida real.
Proba obxectiva A proba obxectiva consistirá nunha serie de preguntas de desenvolvemento conceptual, cuxo número variará entre 10 e 20 e a resolución de dous exercicios prácticos. O contido das preguntas versará sobre as materias impartidas en clase e os exercicios prácticos serán tamén similares aos resoltos en clase. Achegarase ao alumno suficiente material para o estudo da teoría e para os exercicios prácticos. Realizaranse probas parciais, tanto da parte teórica como da resolución de problemas, e unha proba final conxunta de toda a materia. Tanto os exames ordinarios como os extraordinarios rexeranse polo mesmo formato.extraordinarios se regirán por el mismo formato.
Estudo de casos Procederase á aplicación da teoría aprendida (nas sesións maxistrais) e a resolución dos casos prácticos.
Actividades iniciais A primera clase del curso dedicarase á presentación da materia aos alumnos.
Resumo Antes de cada exame parcial e do final dedicarase unha clase (en total 3) presencial de síntese de principais contidos expostos. Preténdese axudar ao alumno a comprender a materia de forma global e a resolver aqueles aspectos que puidesen dar lugar a confusión ou que non fosen asimilados adecuadamente.

Atención personalizada
Metodoloxías
Resumo
Estudo de casos
Descrición
Ademais das horas de titorías establecidas para todo o alumnado, tamén se establecen 6 horas adicionais de titorías personalizadas para os alumnos con necesidades.

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Sesión maxistral A22 A23 A27 A29 A31 A32 A33 A39 B1 B2 B3 B4 B5 B6 B9 B10 B11 B12 B13 B15 B16 C3 C7 C8 C13 O alumno terá a opción de aprobar a materia por curso sempre que asistise a un 80% das clases presenciais e aprobe as probas parciais. Valorarase con ata un 10% a asistencia ás clases tendo en conta a participación do alumno, a resolución dos exercicios expostos e a avaliación continua feita polo Profesor. Competencias: A22, A23, A27, A31, A32, A33, A39 e A40. 5
Proba obxectiva A22 A23 A27 A29 A31 A32 A33 A39 B2 B5 Será o resultado das medias conseguidas nas probas parciais e/ou a proba final. Proba escrita obxectiva para avaliar os coñecementos e comprensión dos contidos básicos da materia, considerando as habilidades e destrezas do alumno, as súas estratexias e formulacións na resolución de problemas. Pode combinar diferentes tipos de preguntas e problemas.
Cada proba parcial (P1 e P2) achegará un 45% e a proba obxectiva global (nota media de ambas as dúas) reportará un 90% do total da avaliación da materia.

Proba escrita obxectiva. Terá carácter obrigatorio para aqueles alumnos que non participen ou superen a avaliación durante o curso.
Permite avaliar e comprobar os resultados esperados en canto ao contido global da materia e verificar o grao de alcance dos obxectivos propostos.
O exame final global, como avaliación única, consistirá nunha proba composta dunha parte teórica e outra de resolución de problemas con valoración independente, sendo necesario obter un mínimo de 5 puntos en cada unha: a) teórica (50%); b) práctica (50%).
Competencias: A22, A23, A27, A31, A32, A33, A39 e A40..
90
Estudo de casos A22 A32 B2 B3 B4 B5 B6 B9 B12 B16 C3 Valorarase ate un 5% a resolución e participación dos exercicios práctico na clase. Competencias: A22 e A32. 5
 
Observacións avaliación

Os criterios de avaliación contemplados no cadro A-II/1 del Código STCW, e recollido no Sistema de
Garantía de Calidad, teranse en conta á hora de diseñar e realizarlaavaliación.

O alumnado con recoñecemento de dedicación a tempo parcial e dispensa académica de exención de asistencia, segundo establece a "NORMA QUE REGULA O RÉXIME DE DEDICACIÓN AO ESTUDO DOS ESTUDANTES DE GRAO NA UDC (Arts. 2.3; 3.b; 4.3 e 7.5) (04/05/2017) poderá realizar as probas parciais, se as houbere, sen necesidade de asistir o 80% das clases presenciais, sempre e cando os profesores sexan debidamente informados ao principio do curso. Sen menoscabo do anterior, os profesores poderán encargarlle a este alumnado diferentes traballos/problemas ó longo do curso para ser expostos en horario de titorias. 


Fontes de información
Bibliografía básica
  1. Estiba de Cargas Sólidas, Felipe Louzán, Cartamar, A Coruña, 2016.
  2. Código internacional para la construcción y el equipo de buques que transportes gases licuados a granel. OMI.
  3. Código IMDG, IMO 2018.
  4. Código IMSBC, IMO 2018.
  5. Código de prácticas de seguridad para la estiba y sujeción de la carga. IMO 2011.
  6. Código BLU: Código de prácticas de seguridad de las operaciones de carga y descarga de graneleros. IMO 2011.
  7. Manual de estiba de mercancías sólidas. Ricardo González Blanco, Ediciones UPC 2006
  8. Tratado de estiba. Capt. J.B.Costa, Tercera edición, 2008.
  9. Cargo work. David J. House, Seventh edition, 2007.
  10. Thomas Stowage: The properties and stowage of cargoes, 5th edition. Brown, Son & Ferguson, Ltd. 2008.
  11. Hatch Cover Inspections: A Practical Guide. Walter Vervloesem AMNI. The Nautical Institute, 2003.
  12. Hatch Covers: Operation, Testing and Maintenance. Mike Wall. Witherby Seamanship International, 2008.
  13. Steel: Carriage by Sea, fifth edition. Arthur Sparks & Frans Coppers. Lloyd’s Practical Shipping Guides, London 2009.
  14. Manejo de cargas: Riesgos y medidas preventivas, 2ª edición. Luis Mª Azcuénaga Linaza. FC Editorial, Madrid 2010.
  15. Bulk Carrier Practice, 2nd edition. Captain Jack Isbester. The Nautical Institute, London 2010.
  16. Bulk Carrier Notes. Abdul Khalique. Witherby Seamanship International, 2010.
  17. Cargo Notes. Dhananjay Swadi. Witherby Seamanship International, 2005.
  18. Cargo Ventilation: A Guide to Good Practice. David Anderson and Daniel Sheard. North of England P&I Association. Newcastle upon Tyne, 2006.
  19. Hatch Cover Maintenance and Operation: A Guide to Good Practice, Second Edition. David Byrne. . North of England P&I Association. Newcastle upon Tyne, 2005.
  20. Draught Surveys: A Guide to Good Práctice. Jim Dibble and Peter Mitchell.. North of England P&I Association 1998.
  21. Código de prácticas de seguridad para buques que transporten cubertadas de madera, IMO 1992.
  22. Código de prácticas de seguridad para buques que transporten cubertadas de madera, IMO 2011.
  23. Cargo Stowage and Securing: A Guide to Good Practice, Second edition. Charles Bliault. North of England P&I Association. Newcastle upon Tyne, 2007.
  24. Deck Stowage and Securing of Pipes. Charles Bliault. North of England P&I Association. Newcastle upon Tyne, 2008.
  25. Reefer Transport & Technology. Capt. A.W.C. Alders. Rotterdam Marine Chartering Agents B.V., The Neetherlands, 1995.
  26. Lashing and Securing of Deck Cargoes, second edition. The Nautical Institute, London 1994.
  27. Stability, Trim and Strength for Merchant Ships and Fishing Vessels, second edition. Ian Clark. The Nautical Institute, 2006.
  28. El transporte en contenedor. Ricard Mari y Jaime Rodrigo de Larrucea, Marge Books, 2012.
Bibliografía complementaria


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente
Teoría do Buque I/631G01208
Estiba/631G01301

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario

Observacións


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías