Datos Identificativos 2020/21
Asignatura (*) Obras hidráulicas e hidroloxía Código 632514005
Titulación
Mestrado Universitario en Enxeñería de Camiños, Canais e Portos
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Mestrado Oficial 1º cuadrimestre
Primeiro Obrigatoria 6
Idioma
Castelán
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Enxeñaría Civil
Coordinación
Anta Álvarez, José
Correo electrónico
jose.anta@udc.es
Profesorado
Anta Álvarez, José
Cea Gomez, Luis
Correo electrónico
jose.anta@udc.es
luis.cea@udc.es
Web
Descrición xeral O obxectivo xeral da materia Obras Hidráulicas e Hidroloxía é o de proporcionar aos alumnos unha visión xeral da normativa sectorial e das principais obras e actuacións do ámbito da hidráulica e hidroloxía. As sesións teóricas complementaranse con seminarios prácticos, prácticas con software de modelización hidráulica e estudo de casos. Na avaliación da materia contabilizaranse estes aspectos, así como a nota dun exame final e varios test de seguimento.
Plan de continxencia 1. Modificacións nos contidos
- No se realizarán cambios

2. Metodoloxías
*Metodoloxías docentes que se manteñen
- Solución de problemas y prácticas a través de TICs
- Examen teórico-práctico
*Metodoloxías docentes que se modifican
- Práctica de laboratorio, se elimina

3. Mecanismos de atención personalizada ao alumnado
- Correo electrónico: Diariamente. Para hacer consultas, solicitar encuentros virtuales para resolver dudas y hacer el seguimiento de los trabajos
- Moodle: Diariamente. Según las necesidades del alumnado. Se habilitarán foros para cada tema para formular consultas, y para el desarrollo de los trabajos de la materia.
- Teams: 1/2 sesiones semanales en gran grupo para el avance de los contenidos teóricos y de los trabajos en la franja horaria de la asignatura establecido en el calandario docente. Sesiones especiales fuera de horario en grupos pequeños para el seguimiento de los trabajos (bajo demanda). Esta dinámica permite hacer un seguimiento normalizado y ajustado a las necesidades de aprendizaje del alumnado para desarrollar el trabajo de la materia.

4. Modificacións na avaliación
La práctica de laboratorio se sustituirá por un trabajo práctico
*Observacións de avaliación:
- El examen escrito se desarollará a través de moodle.
- Las entregas de ejercicios se realizarán a través de moodle.

5. Modificacións da bibliografía ou webgrafía
No se realizarán cambios. El material de apoyo necesario se encuentra digitalizado en la plataforma moodle.

Competencias do título
Código Competencias do título
A1 Capacitación científico-técnica e metodolóxica para a asesoría, a análise, o deseño, o cálculo, o proxecto, a planificación, a dirección, a xestión, a construción, o mantemento, a conservación e a explotación nos campos relacionados coa Enxeñería Civil: edificación, enerxía, estruturas, xeotecnia, hidráulica, hidroloxía, enxeñería cartográfica, enxeñería marítima e costeira, enxeñería sanitaria, materiais de construción, medio ambiente, ordenación do territorio, transportes e urbanismo, entre outros
A2 Capacidade para comprender os múltiples condicionamentos de carácter técnico, legal e da propiedade que se suscitan no proxecto dunha obra pública, e capacidade para establecer diferentes alternativas válidas, elixir a óptima e plasmala adecuadamente, prevendo os problemas da súa construción, e empregando os métodos e tecnoloxías máis adecuadas, tanto tradicionais como innovadoras, coa finalidade de conseguir a maior eficacia dentro do respecto polo medio ambiente e a protección da seguridade e saúde dos traballadores e usuarios da obra pública
A3 Coñecemento, comprensión e capacidade para aplicar a lexislación necesaria durante o desenvolvemento da profesión de Enxeñeiro de Camiños, Canais e Portos
A6 Aplicación das capacidades técnicas e xestoras en actividades de I+D+i dentro do eido da Enxeñaría Civil
A8 Utilización dos ordenadores para a resolución de problemas complexos de enxeñería. Utilización de métodos e modelos sofisticados de cálculo por ordenador así como utilización de técnicas de sistemas expertos e de intelixencia artificial no contexto das súas aplicacións na resolución de problemas do ámbito estrito da Enxeñería Civil
A10 Aplicación das características da aleatoriedade da maioría dos fenómenos físicos, sociais e económicos, para actuar da forma correcta na toma de decisións ante a presenza de incerteza en problemas complexos, e para efectuar análises e crítica racional de actuacións
A25 Capacidade para aplicar a mecánica dos fluídos e as ecuacións fundamentais do fluxo en cálculo de conducións a presión e en lámina libre.
A26 Capacidade para aplicar os coñecementos hidrolóxicos e os fundamentos de Mecánica de Fluídos nos métodos de cálculo sobre Hidroloxía, tanto de superficie como subterránea. Capacidade para realizar a avaliación dos recursos hidráulicos e aplicar as principais ferramentas para a planificación hidrolóxica e para a regulación e laminación das achegas hídricas. Capacidade para analizar a hidráulica fluvial e aplicar os coñecementos adquiridos na restauración de canais e demais actuacións sobre ríos e as súas contornas.
A27 Capacidade para planificar, proxectar, dimensionar, dirixir a construción e explotación de conducións hidráulicas, presas, aproveitamentos hidroeléctricos, sistemas de regulación de ríos, regadíos, obras fluviais e outras obras hidráulicas e hidrolóxicas.
A29 Coñecementos fundamentais sobre o sistema eléctrico de potencia: xeración de enerxía, rede de transporte, reparto e distribución, así como sobre tipos de liñas e condutores. Coñecemento da normativa sobre baixa e alta tensión. Coñecemento fundamental da xeración de enerxía eléctrica en España e do mercado eléctrico español.
A32 Capacidade para proxectar e dirixir a construción e explotación de centrais de produción de enerxía eléctrica eólicas, mareomotrices (tanto de mareas como de ondas), xeotérmicas, etc.
A36 Coñecementos e capacidades que permiten comprender os fenómenos dinámicos do medio océano-atmosfera-costa e ser capaz de dar respostas aos problemas que suscitan o litoral, os portos e as costas, incluíndo o impacto das actuacións sobre o litoral, así como o seu impacto no medio, especialmente na ribeira do mar
A37 Coñecemento especializado nas áreas de planificación, estudo, proxecto, construción, explotación e dirección de portos e obras marítimas. Capacidade para analizar o porto e relacionalo coa súa contorna, as cidades e as vías de comunicación.
B1 Que os estudantes posúan as habilidades de aprendizaxe que lles permitan continuar estudando dun xeito que terá que ser en gran medida autodirixido ou autónomo.
B2 Posuír e comprender coñecementos que aporten unha base ou oportunidade de ser orixinais no desenvolvemento e/ou aplicación de ideas, a miúdo nun contexto de investigación
B3 Que os estudantes saiban aplicar os coñecementos adquiridos e a súa capacidade de resolución de problemas en contornas novas ou pouco coñecidas dentro de contextos máis amplos (ou multidisciplinares) relacionados coa súa área de estudo.
B4 Que os estudantes sexan capaces de integrar coñecementos e enfrontarse á complexidade de formular xuízos a partir dunha información que, sendo incompleta ou limitada, inclúa reflexións sobre as responsabilidades sociais e éticas vinculadas á aplicación dos seus coñecementos e xuízos
B5 Que os estudantes saiban comunicar as súas conclusións e os coñecementos e razóns últimas que as sustentan a públicos especializados e non especializados dun xeito claro e sen ambigüidades.
B6 Resolver problemas de forma efectiva
B7 Aplicar un pensamento crítico, lóxico e creativo
B8 Traballar de xeito autónomo con iniciativa
B9 Traballar de forma colaborativa
B16 Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse
B17 Asumir como profesional e cidadán a importancia da aprendizaxe ao longo da vida
B18 Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade
B19
C1 Reciclaxe continua de coñecementos nunha perspectiva xeral no eido global de actuación da Enxeñería Civil
C2 Comprender a importancia da innovación na profesión
C3 Aproveitamento e incorporación das novas tecnoloxías
C4 Entender e aplicar o marco legal da disciplina
C5 Comprensión da necesidade de actuar de forma enriquecedora sobre o medio ambiente contribuíndo ao desenvolvemento sostible
C8 Facilidade para a integración en equipos multidisciplinares
C9 Capacidade para organizar e planificar
C12 Capacidade de análise, síntese e estruturación da información e das ideas
C13 Claridade na formulación de hipóteses
C15 Capacidade de traballo persoal, organizado e planificado
C21 Capacidade de realizar probas, ensaios e experimentos, analizando, sintetizando e interpretando os resultados

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
Coñecer e saber deseñar os organos de desagüe de presas e embalses. Coñecer os principios planificación hidrolóxica e a regulación con embalses. Coñecer os principios de funcionamiento dos modelos numéricos de fluxo en lámina libre. Coñecer as bases da xestión e as obras para a protección frente as inundaciones. Coñecer a filosofía e as bases de deseño dos sistemas de saneaemento en tempo de choiva. AM1
AM2
AM3
AM6
AM8
AM10
AM25
AM26
AM27
AM29
AM32
AM36
AM37
BM1
BM2
BM3
BM4
BM5
BM6
BM7
BM8
BM9
BM16
BM17
BM18
BM19
CM1
CM2
CM3
CM4
CM5
CM8
CM9
CM12
CM13
CM15
CM21

Contidos
Temas Subtemas
1. Legislación 1.1. Introducción
1.2. Marco legislativo - DPH, inundaciones
1.3. Marco legislativo - sistemas urbanos de saneamiento y drenaje
2. Cálculo de caudales extremos 2.1. Introducción. Método hidrometeorológico
2.2. Cálculo de precipitaciones
2.3. Cálculo de caudales extremos
3. Modelos numéricos de flujo en lámina libre 3.1. Ecuaciones del flujo no permanente en 1D y 2D
3.2. Introducción a los métodos de resolución
3.3. Modelo Hec-RAS
3.4. Modelo Iber.
4. Zonas Inundables y DPH 4.1. Definiciones y textos legales aplicables.
4.2. Análisis de los avances en las cuencas de Galicia Costa y Miño Sil.
4.3. Metodologías para la determinación del DPH.
4.4. Metodologías para la evaluación de zonas inundables. Aplicación con Iber.
5. Sistemas de Saneamiento en tiempo de lluvia 5.1. Introducción
5.2. Conceptos generales de los sistemas de saneamiento en tiempo de lluvia
5.3. Sistemas Urbanos de Drenaje Sostenible
5.4. Diseño de tanques de tormenta

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Sesión maxistral A37 A36 A32 A29 A27 A26 A25 A10 A6 A3 A2 A1 B1 B2 B5 B7 B8 B19 B17 B18 C1 C2 C3 C4 C5 C12 C15 30 30 60
Prácticas a través de TIC A1 A2 A3 A6 A8 A10 A25 A26 B1 B2 B3 B4 B5 B6 B7 B8 B9 B19 B16 B17 B18 C3 C4 C8 C9 C12 C13 C15 C21 20 50 70
Prácticas de laboratorio A25 A1 C21 C13 2 1 3
Proba de resposta breve C21 4 8 12
 
Atención personalizada 5 0 5
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Sesión maxistral Os contidos teóricos da materia desenvolveranse en sesións presenciais en clases
Prácticas a través de TIC Proporanse varias prácticas a realizar polos alumnos de forma indivual cos modelos numéricos HEC-RAS, HEC-HMS, IBER e SWMM
Prácticas de laboratorio Realizarase unha práctica de laboratorio no modelo físico do CITEEC do mini-barrio
Proba de resposta breve Realizaranse varios tests de seguimento durante o curso

Atención personalizada
Metodoloxías
Prácticas a través de TIC
Descrición
Para o desenvolvemento dos traballos fixaranse unhas horas de tutoría individuais / por grupo para resolver dúbidas

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Prácticas de laboratorio A25 A1 C21 C13 Os alumnos realizarán unha práctica de laboratorio de medida de caudais no modelo físico do mini-barrio do CITEEC 10
Prácticas a través de TIC A1 A2 A3 A6 A8 A10 A25 A26 B1 B2 B3 B4 B5 B6 B7 B8 B9 B19 B16 B17 B18 C3 C4 C8 C9 C12 C13 C15 C21 Os alumnos realizarán varios traballos cos modelos numéricos presentados na materia e deberán entregar un informes dos mesmos. 50
Proba de resposta breve C21 Ao finalizar cada bloque da materia realizarase un exame teórico de seguimiento (test e de preguntas curtas). Será necesario sacar un mínimo de 10 puntos sobre 30. 40
 
Observacións avaliación

1. OPCIONES DE EVALUACIÓN

Alumnado con dedicación a tiempo completo (evaluación continua)

- Trabajos y solución de problemas (50%)

- Prácticas de laboratorio (10%)

- Examen con contenidos teórico-práctico (40%)

Alumnado con reconocimiento de dedicación a tiempo parcial y dispensa académica de exención de asistencia, según estable la "Norma que regula el régimen de dedicación al estudio de los estudiantes de Grado de la UDC (art 2.3; 3.b y 4.5) (29/5/212):

- Trabajos y solución de problemas (60%)

- Examen escrito con contenidos teórico-prácticos (40%)

2. OBSERVACIONES ADICIONALES

Convocatoria de primera oportunidad

- Para aprobar la asignatura por el sistema de evaluación continua es necesario alcanzar un total de 50 puntos y un mínimo de 15 puntos sobre 40 el los exámenes de seguimiento

- Para el alumnado con dispensa de asistencia para aprobar la asignatura es necesario alcanzar 20 puntos en el examen teórico-práctico final (sobre 40) y alcanzar una nota mínima total de 50 puntos.

Convocatoria de segunda oportunidad

- Los alumnos que no aprueben la asignatura en la convocatoria de primera oportunidad tendrán que realizar un examen final, cuya nota reemplazará a la de los exámenes de seguimiento realizados a lo largo del curso y cuyo peso en la nota final será de 40 puntos. Asimismo tendrán que entregar todos los trabajos y prácticas (60 puntos) propuestos en clase, en caso de no haberlo hecho a lo largo del curso o cuando su nota no haya alcanzado un 5 sobre 10. Para aprobar la asignatura es necesario alcanzar un total de 50 puntos.


Fontes de información
Bibliografía básica

Legislación

Página web de Augas de Galicia: http://augasdegalicia.xunta.es/gl/2.0.htm

Página web del MAGRAMA. Agua: http://www.magrama.gob.es/es/agua/legislacion/

 

Presas y Regulación de embalses

CEDEX 1993. Recomendaciones para el cálculo hidrometereológico de avenidas. 082 FER
CNEGP 1997. Guias Técnicas de seguridad de presas 4. Avenida de Proyecto. 087 AVE
CNEGP 1997. Guias Técnicas de seguridad de presas 5. Aliviaderos y desagües. 087 ALI
Vallarino 2006. Tratado básico de presas. 087 VAL
Cuesta 2000. Aprovechamientos hidroeléctricos. 084 CUE

Valairon. 2000. Gestión de recursos hídricos. UPC

 

Sistemas de saneamiento en tiempo de lluvia

CEDEX 2008. Gestión de las aguas pluviales. Implicaciones en el diseño de los sistems de saneaemiento y drenaje urbano. 102 PUE
CEDEX 2007. Guía técnica sobre redes de saneamiento y drenaje urbano. 102 GUI 1

Página web de las ITOHG: http://augasdegalicia.xunta.es/es/ITOHG.htm
Página web del SWMM: http://www.epa.gov/nrmrl/wswrd/wq/models/swmm/


Modelización numérica en regimen no permente

Página web del HEC-RAS: http://www.hec.usace.army.mil/software/hec-ras/

Página web de IBER: http://www.iberaula.es

Bladé, Sanchez-Juny, Sánchez, Niñerola y Gómez. 2009. Modelización numérica en ríos en regimen permanente y variable. UPC


Bibliografía complementaria


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente

Materias que se recomenda cursar simultaneamente
Enxeñería sanitaria/632514009

Materias que continúan o temario
Proxecto de actuacións fluviais/632514037
Xestión avanzada do saneamento/632514038
Proxecto de obras hidráulicas/632514036

Observacións


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías