Datos Identificativos 2019/20
Asignatura (*) Ordenación do territorio e urbanismo Código 632514011
Titulación
Mestrado Universitario en Enxeñería de Camiños, Canais e Portos
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Mestrado Oficial 1º cuadrimestre
Segundo Obrigatoria 6
Idioma
Castelán
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Proxectos Arquitectónicos, Urbanismo e Composición
Coordinación
Nardiz Ortiz, Carlos
Correo electrónico
carlos.nardiz@udc.es
Profesorado
Nardiz Ortiz, Carlos
Suarez Doval, Jose Luis
Correo electrónico
carlos.nardiz@udc.es
l.suarez@udc.es
Web
Descrición xeral

Competencias do título
Código Competencias do título
A1 Capacitación científico-técnica e metodolóxica para a asesoría, a análise, o deseño, o cálculo, o proxecto, a planificación, a dirección, a xestión, a construción, o mantemento, a conservación e a explotación nos campos relacionados coa Enxeñería Civil: edificación, enerxía, estruturas, xeotecnia, hidráulica, hidroloxía, enxeñería cartográfica, enxeñería marítima e costeira, enxeñería sanitaria, materiais de construción, medio ambiente, ordenación do territorio, transportes e urbanismo, entre outros
A45 Capacidade para entender e analizar a influencia das infraestruturas de transporte nos procesos territoriais. Capacidade para elaborar, dirixir e participar na redacción dos instrumentos de ordenación territorial, de planificación urbanística e de planificación estratéxica territorial.
A46 Capacidade para analizar e diagnosticar os condicionantes sociais, culturais, ambientais e económicos dun territorio, así como para realizar proxectos de ordenación territorial desde a perspectiva dun desenvolvemento sostible.
A47 Capacidade para o deseño e urbanización do espazo público urbano, tanto na elección e proposta das dimensións e os elementos do mesmo, como no proxecto dos servizos urbanos relacionados co proceso urbanizador, tales como distribución de auga, saneamento, enerxía, iluminación, comunicacións, xestión de residuos, etc.
A48 Capacidade para deseñar e proxectar unha obra de enxeñería desde a comprensión do lugar e a análise da paisaxe que a caracteriza.
A52 Coñecemento e comprensión dos diferentes estilos artísticos, en relación co contexto histórico, económico e social da súa época desenvolvendo a capacidade para apreciar e incluír condicionantes estéticos na obra civil.
B1 Que os estudantes posúan as habilidades de aprendizaxe que lles permitan continuar estudando dun xeito que terá que ser en gran medida autodirixido ou autónomo.
B2 Posuír e comprender coñecementos que aporten unha base ou oportunidade de ser orixinais no desenvolvemento e/ou aplicación de ideas, a miúdo nun contexto de investigación
B3 Que os estudantes saiban aplicar os coñecementos adquiridos e a súa capacidade de resolución de problemas en contornas novas ou pouco coñecidas dentro de contextos máis amplos (ou multidisciplinares) relacionados coa súa área de estudo.
B4 Que os estudantes sexan capaces de integrar coñecementos e enfrontarse á complexidade de formular xuízos a partir dunha información que, sendo incompleta ou limitada, inclúa reflexións sobre as responsabilidades sociais e éticas vinculadas á aplicación dos seus coñecementos e xuízos
B5 Que os estudantes saiban comunicar as súas conclusións e os coñecementos e razóns últimas que as sustentan a públicos especializados e non especializados dun xeito claro e sen ambigüidades.
B6 Resolver problemas de forma efectiva
B7 Aplicar un pensamento crítico, lóxico e creativo
B8 Traballar de xeito autónomo con iniciativa
B9 Traballar de forma colaborativa
B10 Comportarse con ética e responsabilidade social como cidadán e como profesional
B11 Comunicarse de xeito efectivo nun ambiente de traballo
B16 Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse
B17 Asumir como profesional e cidadán a importancia da aprendizaxe ao longo da vida
B18 Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade
C1 Reciclaxe continua de coñecementos nunha perspectiva xeral no eido global de actuación da Enxeñería Civil
C2 Comprender a importancia da innovación na profesión
C3 Aproveitamento e incorporación das novas tecnoloxías
C4 Entender e aplicar o marco legal da disciplina
C5 Comprensión da necesidade de actuar de forma enriquecedora sobre o medio ambiente contribuíndo ao desenvolvemento sostible
C6 Comprensión da necesidade de analizar a historia para entender o presente
C7 Apreciación da diversidade
C8 Facilidade para a integración en equipos multidisciplinares
C9 Capacidade para organizar e planificar
C10 Capacidade para dirixir e xestionar equipos de persoas e grupos de empresas
C11 Habilidade para a xestión de información
C12 Capacidade de análise, síntese e estruturación da información e das ideas
C14 Capacidade de abstracción
C16 Capacidade de autoaprendizaxe mediante a inquietude por buscar e adquirir novos coñecementos, potenciando o uso das novas tecnoloxías da información
C20 Capacidade para aplicar coñecementos básicos na aprendizaxe de coñecementos tecnolóxicos e na súa posta en práctica

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
Conocer y aplicar la legislación urbanística vigente AM1
AM45
AM46
AM47
BM1
BM5
CM4
CM7
CM9
Conocer las teorías, las técnicas y los objetivos del Planeamiento urbano y la Ordenación del territorio AM1
AM47
AM48
AM52
BM2
BM3
BM4
BM6
BM7
BM8
BM9
BM10
BM11
BM16
BM17
BM18
CM1
CM2
CM3
CM4
CM5
CM6
CM8
CM10
CM11
CM12
CM14
CM16
CM20

Contidos
Temas Subtemas
1. ORDENACIÓN DEL TERRITORIO Y URBANISMO. CONCEPTO.
2. EL PROCESO DE URBANIZACIÓN DEL TERRITORIO
3. LOS ASENTAMIENTOS RURALES Y LAS VILLAS
4. LOS CENTROS HISTÓRICOS
5. LAS FORMAS DE INTERVENCIÓN EN LA CIUDAD DEL XIX
6. LOS ORÍGENES DEL PENSAMIENTO URBANÍSTICO MODERNO
7. LAS FORMAS DE CRECIMIENTO URBANO EN LA CIUDAD ACTUAL
8. EL VIARIO URBANO Y EL ESPACIO PÚBLICO DE LA CIUDAD
9. LAS REDES DE INFRAESTRUCTURAS Y LA CIUDAD
10. LA LEGISLACIÓN URBANÍSTICA
11. EL PLANEAMIENTO MUNICIPAL. OBJETIVOS Y CONTENIDO .
12. LA ELABORACIÓN DEL PLANEAMIENTO MUNICIPAL
13. EL PLANEAMIENTO DE DESARROLLO Y LA GESTIÓN URBANÍSTICA
14. EL PLANEAMIENTO METROPOLITANO
15. EL SISTEMA URBANO Y LA ORDENACIÓN DEL TERRITORIO
16. LA PLANIFICACIÓN TERRITORIAL
17. LA ORDENACIÓN DEL MEDIO FÍSICO
18. LAS POLÍTICAS AMBIENTALES Y LA ORDENACIÓN DEL TERRITORIO
19. LOS PLANES DE INFRAESTRUCTURAS Y LA ORDENACIÓN DEL TERRITORIO

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Sesión maxistral A45 A46 A48 A52 B1 B2 B3 B4 B5 B6 B7 B8 B9 B10 B11 B16 B17 B18 C1 C2 C3 C4 C5 C6 C7 C8 C9 C10 C11 C12 C14 C16 C20 50 50 100
Traballos tutelados A45 A46 B1 B5 B7 B16 C1 C4 C6 C7 C9 C11 C12 C20 10 35 45
Proba obxectiva A45 A46 B1 B5 B7 B16 C1 C4 C6 C7 C9 C11 C12 C20 1 0 1
Portafolios do alumno A1 A46 A47 B1 B3 B5 B10 1 0 1
Aprendizaxe colaborativa A45 A46 B1 B2 B3 1 1 2
 
Atención personalizada 1 0 1
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Sesión maxistral DOCENCIA PRESENCIAL IMPARTIDA POR EL PROFESOR, DURANTE CLASES DE 50 MINUTOS, EXPLICANDO LOS CONTENIDOS TEÓRICOS FUNDAMENTALES DE LA ASIGNATURA QUE SE DESARROLLAN DE MANERA PRÁCTICA EN EL TALLER. LAS CLASES SE REALIZAN MEDIANTE LA UTILIZACIÓN DE PRESENTACIONES TEMÁTICAS.
Traballos tutelados LOS ALUMNOS PARTICIPAN DE MODO ACTIVO EN EL PROCESO DE APRENDIZAJE, INCORPORANDO LOS MECANISMOS DE ANÁLISIS, DIAGNÓSTICO Y PROPUESTA, REFERIDOS TODOS ELLOS AL CAMPO DEL URBANISMO. LA PRÁCTICA SE PLANTEA COMO UN EJERCICIO ÚNICO DESARROLLADO A LO LARGO DEL CURSO
SE FOMENTA EL TRABAJO EN EQUIPO, CONSIDERANDO QUE EL EJERCICIO DIARIO EN LA PRÁCTICA PROFESIONAL ASÍ LO REQUIERE.
Proba obxectiva DETERMINA EL NIVEL DE CONOCIMIENTO ALCANZADO EN LA FORMACIÓN DE LOS ALUMNOS MEDIANTE UNA PRUEBA PUNTUABLE.
Portafolios do alumno LOS ALUMNOS APORTAN DOCUMENTACIÓN ELABORADA ORIGINAL SOBRE EL CONTENIDO DE LOS TEMAS EXPUESTOS EN LAS SESIONES MAGISTRALES
Aprendizaxe colaborativa CONJUNTO DE PROCEDIMIENTOS DE ENSEÑANZA-APRENDIZAJE GUIADOS EN PERSONA Y / O APOYADOS POR TECNOLOGÍAS DE INFORMACIÓN Y COMUNICACIÓN, QUE SE BASAN EN LA ORGANIZACIÓN DE LA CLASE EN PEQUEÑOS GRUPOS EN LOS QUE LOS ALUMNOS TRABAJAN JUNTOS EN LA RESOLUCIÓN DE TAREAS ASIGNADAS POR EL PROFESORADO PARA OPTIMIZAR SU APRENDIZAJE PROPIO Y EL DE LOS OTROS MIEMBROS DEL GRUPO.

Atención personalizada
Metodoloxías
Traballos tutelados
Descrición
EL PROFESOR RESOLVERÁ LAS DUDAS SURGIDAS, DURANTE EL DESARROLLO Y LA POSTERIOR REFLEXIÓN DE LOS TEMAS TEÓRICOS.

EN LA PARTE DE OBRADOIRO Y TRABAJOS TUTELADOS SE ESTABLECERÁ UNA INTERRELACIÓN Y EXPOSICIÓN DE LOS MISMOS, ASÍ COMO DE LAS DUDAS PLANTEADAS PARA, CON UNA ACTUACIÓN DIRIGIDA POR EL PROFESOR, ALCANZAR LOS OBJETIVOS PROPUESTOS.

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Proba obxectiva A45 A46 B1 B5 B7 B16 C1 C4 C6 C7 C9 C11 C12 C20 . 60
Traballos tutelados A45 A46 B1 B5 B7 B16 C1 C4 C6 C7 C9 C11 C12 C20 . 30
Portafolios do alumno A1 A46 A47 B1 B3 B5 B10 . 10
Aprendizaxe colaborativa A45 A46 B1 B2 B3 . 0
 
Observacións avaliación

El
trabajo tutelado deberá ser presentado en la fecha indicada y, en cualquier
caso, antes de la realización de la prueba objetiva. Su valoración, que será
única para todo el grupo de alumnos que lo hayan realizado, vendrá derivada de
la corrección alcanzada en los instrumentos de análisis realizados, de la
correcta exposición de la misma, de la adecuada diagnosis que se realice, y de
la adecuación, justificación y calidad técnica de la propuesta elaborada. Se
publicarán instrucciones específicas para el desarrollo del trabajo tutelado y
las fechas de entrega válidas para primera y segunda oportunidad (en este caso,
únicamente correcciones sobre lo entregado previamente).

La prueba objetiva se dividirá
en dos partes, una teórica con preguntas sobre los temas comprendidos en el
ámbito de la materia, y una práctica concerniente a un análisis y propuestas
similares a los planteados en el trabajo tutelado. 

Cada
una de las partes de la prueba objetiva, y el trabajo tutelado, se calificarán
en una escala M/R/B/MB, correspondiente a 0/1/2/3 puntos cada uno. Para poder
obtener la calificación de aprobado es imprescindible que cada una de estas 3
partes obtengan al menos una calificación de R (1 punto), además de sumar la
calificación mínima de 5 puntos. En caso de no alcanzar la calificación de R en
cada una de las 3 partes, la calificación máxima será de 4 puntos.

Para el portafolios del alumno,
los alumnos elaborarán durante el curso, y aportarán al finalizar el mismo, un
dossier original que contenga y, en su caso complemente, los temas expuestos
durante las sesiones originales. Se tratará de un documento elaborado por el
alumno y con base en la información aportada en clase, pudiendo apoyarse en
fuentes bibliográficas. El portafolios obtendrá una calificación de 0 o 1
puntos, que se sumará a las calificaciones anteriormente citadas únicamente en
el caso de que el alumno haya obtenido la calificación mínima de aprobado. 


Fontes de información
Bibliografía básica Centro de Cultura Contemporánea de Barcelona (). Atlas Histórico de Ciudades Europeas. Península Ibérica.
Juli Esteban i Noguera (). Elementos de Ordenación Urbana.
Andrés Precedo Ledo (). Galicia: Estructura del Territorio y Organización Comarcal.
Manuel Solá Morales (). Las formas de crecimiento urbano.
Varios (). Legislación urbanística, de edificación y vivienda de Galicia.
Comunidad de Madrid (). Madrid. Región Metropolitana. Estrategia Territorial y Actuaciones.
MOPTMA (). Plan Director de Infraestructuras 1993-2007.
Fernando de Terán (). Planeamiento Urbano en la España Contemporánea (1900-1980).
Nárdiz Ortiz, Carlos (2015). Urbanismo y Ordenación del Territorio en la formación del Ingeniero de Caminos, Canales y Puertos. Fundación Ingeniería Civil

Bibliografía complementaria


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario

Observacións


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías