Datos Identificativos 2019/20
Asignatura (*) Túneles e obras subterráneas Código 632514030
Titulación
Mestrado Universitario en Enxeñería de Camiños, Canais e Portos
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Mestrado Oficial 2º cuadrimestre
Primeiro Optativa 4.5
Idioma
Galego
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Enxeñaría Civil
Coordinación
Alcón Vidal, Vicente Álvaro
Correo electrónico
vicente.alcon@udc.es
Profesorado
Alcón Vidal, Vicente Álvaro
Samper Calvete, Francisco Javier
Correo electrónico
vicente.alcon@udc.es
j.samper@udc.es
Web http://ftp://ceres.udc.es/Asignaturas
Descrición xeral

Competencias do título
Código Competencias do título
A1 Capacitación científico-técnica e metodolóxica para a asesoría, a análise, o deseño, o cálculo, o proxecto, a planificación, a dirección, a xestión, a construción, o mantemento, a conservación e a explotación nos campos relacionados coa Enxeñería Civil: edificación, enerxía, estruturas, xeotecnia, hidráulica, hidroloxía, enxeñería cartográfica, enxeñería marítima e costeira, enxeñería sanitaria, materiais de construción, medio ambiente, ordenación do territorio, transportes e urbanismo, entre outros
A5 Coñecemento da profesión de Enxeñeiro de Camiños, Canais e Portos e das actividades que se poden realizar no eido da Enxeñaría Civil
A16 Coñecementos de Xeoloxía e Xeotecnia e a súa aplicación na análise de problemas relacionados co proxecto, construción, mantemento e explotación de todo tipo de estruturas e obras relacionadas coa Enxeñería Civil. Aplicación dos coñecementos fundamentais da Mecánica de Solos e das Rochas para o desenvolvemento do estudo, proxecto, construción e explotación de cimentacións, desmontes, terrapléns, túneles e demais construcións realizadas sobre ou a través do terreo, calquera que sexa a natureza e o estado deste, e calquera que sexa a finalidade da obra de que se trate.
A26 Capacidade para aplicar os coñecementos hidrolóxicos e os fundamentos de Mecánica de Fluídos nos métodos de cálculo sobre Hidroloxía, tanto de superficie como subterránea. Capacidade para realizar a avaliación dos recursos hidráulicos e aplicar as principais ferramentas para a planificación hidrolóxica e para a regulación e laminación das achegas hídricas. Capacidade para analizar a hidráulica fluvial e aplicar os coñecementos adquiridos na restauración de canais e demais actuacións sobre ríos e as súas contornas.
A50 Capacidade para concretar ante un problema construtivo alternativas válidas e elixir a óptima, previndo os problemas da súa construción.
B1 Que os estudantes posúan as habilidades de aprendizaxe que lles permitan continuar estudando dun xeito que terá que ser en gran medida autodirixido ou autónomo.
B6 Resolver problemas de forma efectiva
B9 Traballar de forma colaborativa
B16 Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse
C1 Reciclaxe continua de coñecementos nunha perspectiva xeral no eido global de actuación da Enxeñería Civil
C2 Comprender a importancia da innovación na profesión
C12 Capacidade de análise, síntese e estruturación da información e das ideas
C20 Capacidade para aplicar coñecementos básicos na aprendizaxe de coñecementos tecnolóxicos e na súa posta en práctica

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
Seleccionar , dimensionar y diseñar los sistemas de ejecución de túneles y obras subterraneas AM1
AM5
AM16
AM50
BM1
BM6
BM9
BM16
CM1
CM2
CM12
CM20
Estudiar, reconocer y comprender el comportamiento del terreno frente a la excavación de un tunel AM1
AM5
AM16
AM50
BM1
BM6
BM9
BM16
CM12
CM20
Conocer, comprender y estimar la influencia de los túneles en la hidrología subterranea. AM1
AM16
AM26

Contidos
Temas Subtemas
Introducción y Generalidades Razón de las obras subterraneas
Historia de los túneles. Avances en el conocimiento del terreno/Mejora tecnológica
Conceptos funcionales del diseño
Geología de túnel y Reconocimiento geotécnico de túneles Descripción de los aspectos específicos del terreno en relación al diseño y ejecución de túneles
Plan de reconocimiento. Ensayos in situ. Ensayos de laboratorio.
Clasificaciones Geomecáncicas RMR, Q, GSI
Modelos de comportamiento mecánico de túneles Comportamiento elástico-elastoplástico. Método de las líneas características
Otros modelos contitutivos del terreno
Modelización con métodos núméricos.
Estudio de subsidencias.Auscultación en tuneles
Modelos de comportamiento hidrogeolégico de túneles 1
Metodos de ejecución de túneles Factores y criterios de selección
Metodos Convencionales.
Tuneladoras
Otros métodos
Otras obras subterraneas en ingeniería civil Microtuneles
Hinca de tuberias
Pozos
Grandes cavernas

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Sesión maxistral A1 A5 A16 A26 A50 C1 C2 19 9.5 28.5
Traballos tutelados A16 A26 A50 B1 B6 B9 C12 C20 10 20 30
Estudo de casos A16 A26 A50 B9 B16 C20 10 10 20
Saídas de campo A5 A16 A26 9 0 9
Solución de problemas B6 B16 C20 10 10 20
 
Atención personalizada 5 0 5
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Sesión maxistral Desarrollo del contenido teórico de la asignatura con el apoyo de presentación esquemática , de imagenes y videos.
Traballos tutelados obre un terreno y para una obra determinada proponer y desarrollar el proceso metodológico para diseñar el túnel
- Reconocimiento geotécnico
- Estudio de alternativas
- Diseño y cálculo alternativa elegida

TRABAJO DE GRUPO
Estudo de casos Análisis y discusión de las fases de diseño y los problemas en túneles de referencia
Saídas de campo Comprobación y visualización de métodos de ejecución.
Solución de problemas Resolución de problemas concretos en el diseño y dimensionamiento de túneles con los princuipales metodos y herramientas de diseño.

Atención personalizada
Metodoloxías
Solución de problemas
Traballos tutelados
Sesión maxistral
Descrición
Para el desarrollo de los trabajos y para la profundización en algunos de los aspectos a iniciativa del estudiante se prestara apoyo orientativo y formativo específico a esos objetivos

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Estudo de casos A16 A26 A50 B9 B16 C20 Análisis del caso
Estudio de alternativas
Otras hipotesis
15
Traballos tutelados A16 A26 A50 B1 B6 B9 C12 C20 Reconocimiento geotécnico
Estudio de frentes
Modelización geotécnica
Modelización hidrogeológica
Selección de método constructivo
50
Sesión maxistral A1 A5 A16 A26 A50 C1 C2 Asistencia y participación 35
 
Observacións avaliación

Fontes de información
Bibliografía básica E.Hoek, and E.T. Brown (). Excavations in Rock.
Jimenez Salas y otros (1980). Geotecnia y Cimientos III. Rueda
L I. González Vallejo ,.., Carlo Oteo, (). Ingeniería Geológica . Pearsón
C. López Jimeno y otro (). Ingeotúneles. Tomo I “y otros,. . Entorno Gráfico
(). www.aetos.es.
(). www.ita-aites.org.
C. López Jimeno. (). “Manual de túneles y obras subterráneas” tomos I y II . Entorno gráfico

Bibliografía complementaria

· “Geotecnia y Cimientos, III”, J.A. Jiménez Salas y otros, Editorial Rueda, Madrid, 1980

· ”Ingeniería Geológica ”, L I. González Vallejo ,.., Carlo Oteo, Editorial Pearsón, 2004

· “Manual de túneles y obras subterráneas” tomos I y II C. López Jimeno. Entorno gráfico

· “Apuntes de introducción al Proyecto y Construcción de Túneles y Metros en suelos y rocas blandas o muy rotas”

· “Ingeotúneles. Tomo I “y otros, C. López Jimeno y otro. Entorno Gráfico, 1998

· Eurocódigo 7: Proyecto geotécnico

UNE-EN 1997-1:2010 Parte 1: Reglas generales.

UNE-ENV 1997-2:2001 Parte 2: Proyecto asistido por ensayos de laboratorio.

UNE-ENV 1997-3:2002 Parte 3: Proyecto asistido por ensayos de campo.

Underground Excavations in Rock

E.Hoek, and E.T. Brown (ISBN 0-419-16030-2)

· www.ita-aites.org


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente
Xeoloxía/632G01004
Enxeñaría do Terro I/632G01020
Obras Xeotécnicas/632G01028
Enxeñaría do Terreo II/632G01043

Materias que se recomenda cursar simultaneamente
Mecánica de rochas/632514033
Cimentacións especiais/632514032

Materias que continúan o temario

Observacións


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías