Datos Identificativos 2017/18
Asignatura (*) Estatística Código 632G01017
Titulación
Grao en Enxeñaría de Obras Públicas
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Grao 2º cuadrimestre
Segundo Formación básica 6
Idioma
Castelán
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Matemáticas
Coordinación
Dominguez Perez, Xabier E.
Correo electrónico
xabier.dominguez@udc.es
Profesorado
Dominguez Perez, Xabier E.
Navarrina Martinez, Fermin Luis
Ramírez Palacios, Luis
Soage Quintáns, Manuel Andrés
Correo electrónico
xabier.dominguez@udc.es
fermin.navarrina@udc.es
luis.ramirez@udc.es
a.soage@udc.es
Web http://https://moodle.udc.es/course/view.php?id=45307
Descrición xeral A asignatura pretende dar unha formación básica en cálculo de probabilidades e inferencia estatística, con énfase nas técnicas e contidos máis frecuentemente usados na profesión de Enxeñeiro de Obras Públicas.

Competencias do título
Código Competencias do título
A1 Capacidad para la resolución de los problemas matemáticos que puedan plantearse en la ingeniería. Aptitud para aplicar los conocimientos sobre: álgebra lineal; geometría; geometría diferencial; cálculo diferencial e integral; ecuaciones diferenciales y en derivadas parciales; métodos numéricos; algorítmica numérica; estadística y optimización.
A2 Conocimientos básicos sobre el uso y programación de los ordenadores, sistemas operativos, bases de datos y programas informáticos con aplicación en ingeniería.
B1 Que los estudiantes hayan demostrado poseer y comprender conocimientos en un área de estudio que parte de la base de la educación secundaria general, y se suele encontrar a un nivel que, si bien se apoya en libros de texto avanzados, incluye también algunos aspectos que implican conocimientos procedentes de la vanguardia de su campo de estudio
B2 Que los estudiantes sepan aplicar sus conocimientos a su trabajo o vocación de una forma profesional y posean las competencias que suelen demostrarse por medio de la elaboración y defensa de argumentos y la resolución de problemas dentro de su área de estudio
B3 Que los estudiantes tengan la capacidad de reunir e interpretar datos relevantes (normalmente dentro de su área de estudio) para emitir juicios que incluyan una reflexión sobre temas relevantes de índole social, científica o ética
B4 Que los estudiantes puedan transmitir información, ideas, problemas y soluciones a un público tanto especializado como no especializado
B5 Que los estudiantes hayan desarrollado aquellas habilidades de aprendizaje necesarias para emprender estudios posteriores con un alto grado de autonomía
B6 Aprender a aprender.
B7 Resolver problemas de forma efectiva.
B8 Aplicar un pensamiento crítico, lógico y creativo.
B9 Trabajar de forma autónoma con iniciativa.
B12 Comunicarse de manera efectiva en un entorno de trabajo.
B15 Utilizar las herramientas básicas de las tecnologías de la información y las comunicaciones (TIC) necesarias para el ejercicio de su profesión y para el aprendizaje a lo largo de la vida.
B18 Valorar críticamente el conocimiento, la tecnología y la información disponible para resolver los problemas con que deben enfrentarse.
B20 Valorar la importancia que tiene la investigación, la innovación y el desarrollo tecnológico en el avance socioeconómico y cultural de la sociedad.
C3 Aprovechamiento e incorporación de las nuevas tecnologías
C7 Apreciación de la diversidad.
C8 Facilidad para la integración en equipos multidisciplinares.
C10 Capacidad de análisis, síntesis y estructuración de la información y las ideas.
C11 Claridad en la formulación de hipótesis.
C12 Capacidad de abstracción.
C13 Capacidad de trabajo personal, organizado y planificado.
C15 Capacidad de enfrentarse a situaciones nuevas.
C16 Habilidades comunicativas y claridad de exposición oral y escrita.
C18 Capacidad para aplicar conocimientos básicos en el aprendizaje de conocimientos tecnológicos y en su puesta en práctica

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
Desenvolver a capacidade de analizar criticamente datos numéricos e extraer información deles a través dunha análise puramente descritiva. B3
B4
B8
B15
B18
C8
C10
C15
Coñecer a definición formal de probabilidade e a súa aplicación a situacións reais, tanto en modelos discretos como continuos. A1
B3
B6
B7
C12
Coñecer os modelos aleatorios máis frecuentemente usados en enxeñaría. A1
B3
B6
B7
C10
C11
C12
Coñecer o contexto no que se plantexan os problemas de inferencia paramétrica e as hipóteses de partida que é necesario asumir en cada caso. Aplicar as técnicas elementais de inferencia en diferentes situacións. A1
B1
B3
B5
B7
B8
B20
Manexar o software R a un nivel elemental, especialmente no que se refire a consulta de cuantís e probabilidades das diferentes distribucións, produción de gráficos de estatística descritiva, e programación de scripts para a resolución de problemas sinxelos. A1
A2
B15
C3
Adquirir conciencia da importancia e a omnipresencia dos fenómenos aleatorios, tanto na titulación como para enfrentarse á toma de decisións en presenza de incertidume dentro do exercicio profesional. A1
B2
B3
B8
B9
B12
C7
C10
C13
C15
C16
C18

Contidos
Temas Subtemas
PRELIMINARES * Conceptos básicos de Combinatoria
* Introdución ao software R
ESTATÍSTICA DESCRITIVA * As variables estatísticas
* Datos univariantes: Distribución de frecuencias: representacións gráficas
* Medidas numéricas descritivas: Medidas de posición. Medidas de dispersión. Medidas de agrupamento. Diagramas de caixa.
* Datos bivariantes: Comparación de variables. Relación entre variables: a recta de regresión.
* Comandos relevantes de R
PROBABILIDADE * Experimento aleatorio. Espazo mostral. Sucesos. Probabilidade
* Propiedades da probabilidade
* Sucesos independentes. Probabilidade condicionada. Independencia de máis de dous sucesos
* Teorema da probabilidade total. Teorema de Bayes

VARIABLES ALEATORIAS * Definición de variable aleatoria. Exemplos. Rango dunha variable aleatoria. Función de distribución acumulada dunha variable aleatoria.
* Variables aleatorias discretas. Función de probabilidade
* Variables aleatorias continuas. Función de densidade
* Concepto de variables aleatorias conxuntas e de independencia de variables aleatorias.
MOMENTOS DUNHA DISTRIBUCIÓN * Esperanza matemática. Propiedades.
* Varianza. Desigualdade de Tchebychev.
* Outras características dunha variable aleatoria: coeficiente de variación, mediana, cuantís, moda.
DISTRIBUCIÓNS FUNDAMENTAIS * Principais distribucións discretas: Bernoulli, binomial, Poisson.
* Principais distribucións continuas: uniforme, exponencial, normal.
* Aproximacións pola distribución normal: Teorema do Límite Central.
* Comandos relevantes de R
INTRODUCIÓN Á INFERENCIA ESTATÍSTICA * Inferencia paramétrica. Mostraxe aleatoria simple.
* Estatísticos. Media e varianza mostrais. Distribución da media mostral.
* Estimación puntual. Método dos momentos. Estimadores insesgados. Varianza dun estimador insesgado.
* Concepto de intervalo de confianza. Estadísticos pivote.
* Concepto de contraste de hipóteses. Elementos dun contraste. Nivel p dunha mostra.
INFERENCIA SOBRE AS MEDIAS * Intervalos de confianza sobre a media. A distribución t de Student.
* Intervalos de confianza sobre a diferencia de medias. Datos emparellados.
* Contrastes de hipóteses sobre medias e diferencia de medias.
* Contrastes sobre proporcións e diferencia de proporcións.
* Normalidade dos datos: gráficas cuantil/cuantil.
* Comandos relevantes de R
INFERENCIA SOBRE AS VARIANZAS * Intervalos de confianza sobre a varianza. A distribución chi cadrado.
* Intervalos de confianza sobre o cociente de varianzas. A distribución F de Fisher.
* Contrastes de hipóteses sobre varianzas e cociente de varianzas.
* Comandos relevantes de R

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Sesión maxistral A1 B1 B2 B8 B18 B20 C7 C11 C12 C18 36 36 72
Solución de problemas A1 A2 B3 B4 B5 B9 B12 B15 B6 B8 B7 C3 C10 C11 C12 C13 C15 C16 C8 16 32 48
Proba de resposta múltiple A1 B8 C10 C12 3 6 9
Proba obxectiva A1 B3 B8 B7 C10 C11 C12 C15 3 15 18
 
Atención personalizada 3 0 3
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Sesión maxistral Desenvolvemento dos temas do programa (explicación dos conceptos teóricos, baseados en numerosos exemplos e problemas tipo). Os apuntes dos temas de teoría estarán a disposición dos alumnos antes da clase correspondente.
Solución de problemas Resolución das prácticas que se proporán ao longo do curso. Os enunciados das prácticas publicaranse na páxina web da asignatura ao rematar o tema correspondente e en todo caso, como mínimo dous días antes do designado para a resolución. Para a resolución das prácticas os alumnos formarán grupos de dous, distintos para cada práctica, ou de un alumno, e ao rematar a clase cada grupo entregará as súas solucións, incluída no seu caso a transcrición do código de R que se usara e as solucións numéricas obtidas. Con posterioridade á sesión práctica, publicaranse na páxina web da asignatura orientacións para a resolución dos problemas. A nota de prácticas de cada alumno obterase como o promedio da nota de todas as prácticas, excepto a de menor puntuación.
Proba de resposta múltiple Proba individual tipo test, que se entregará, sobre o contido de cada un dos temas do programa. A nota de tests de cada alumno obterase como o promedio das notas de todos os tests, excepto o de menor puntuación.
Proba obxectiva Os exames son de carácter práctico e cobren a totalidade da asignatura. Permítese o uso dun resume ou formulario, de cinco folios manuscritos como máximo, que inclúa os resultados teóricos que o alumno estime convenientes. Prohíbese levar ao exame outro tipo de apuntes, libros ou recopilacións de problemas resoltos. Para a realización do exame cada alumno disporá dun equipo informático co software R instalado. Alternativamente, permítese o uso dunha calculadora científica estándar, con modo estatístico, así como de táboas das diferentes distribucións (que se publicarán oportunamente na páxina web).

Atención personalizada
Metodoloxías
Solución de problemas
Descrición
A resolución das prácticas farase en grupos, normalmente co apoio do software estatístico R, para o que se aproveitarán os medios informáticos do centro. Os profesores estarán en todo momento dispoñibles para atender as dúbidas dos alumnos durante as sesións prácticas.

Horarios de titorías: Publicaranse oportunamente na páxina web.

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Solución de problemas A1 A2 B3 B4 B5 B9 B12 B15 B6 B8 B7 C3 C10 C11 C12 C13 C15 C16 C8 As prácticas entréganse. A cualificación de cada práctica é común aos dous membros do grupo correspondente.
20
Proba obxectiva A1 B3 B8 B7 C10 C11 C12 C15 Exame de carácter práctico. Plantéxanse unha serie de preguntas ou problemas. Salvo mención en contra todas teñen a mesma puntuación asignada. 60
Proba de resposta múltiple A1 B8 C10 C12 Nas catro cuestións de cada test, das catro respostas indicadas só unha é correcta. Pódese marcar calquera cantidade de respostas, pero cada resposta incorrecta marcada desconta a terceira parte do que conta marcar a resposta correcta. A nota total será a suma das notas das catro cuestións, excepto se esta suma é negativa; neste último caso o test puntuarase con 0. 20
 
Observacións avaliación

Se NPT é a nota promedio de prácticas e tests, nas dúas convocatorias a nota final calcularase como 0.6 x (nota do exame) + 0.4 x (NPT), nos casos nos que a nota do exame sexa maior ou igual a 4, e menor que NPT; noutro caso a nota final será a do exame.

É dicir, a nota (sempre conxunta) de prácticas e tests supón un 40% da nota final, pero só se ten en conta se sube a nota do exame e ademais esta non baixa dos 4 puntos.

De acordo con este sistema, o feito de non poder entregar as prácticas ou os tests (por exemplo por estar cursando a materia de forma non presencial) non supón ningunha penalización na cualificación final.


Fontes de información
Bibliografía básica (). A determinar. Web asignatura en Campus Virtual
(). http://tryr.codeschool.com/. Tutorial de R
(). http://www.burns-stat.com/documents/tutorials/impatient-r/. Tutorial de R
(). http://www.r-project.org/. Web de R
Cao, R. y otros (2001). Introducción a la Estadística y sus aplicaciones. Pirámide
Mendenhall, W.; Beaver, J.; Beaver, B. M. (2002). Introducción a la probabilidad y estadística . Thomson
Lipschutz, S.; Schiller, J. (1999). Introducción a la Probabilidad y la Estadística. McGraw-Hill
R Development Core Team (). Introducción a R. PDF disponible en la web de la asignatura
Uña, U.; Tomeo, V.; San Martín, J. (2003). Lecciones de Cálculo de Probabilidades. Thomson
Tomeo, V.; Uña, U. (2003). Lecciones de Estadística Descriptiva. Thomson
Meyer, P. L. (1998). Probabilidad y aplicaciones estadísticas. Addison-Wesley
Asín, J. y otros (2002). Probabilidad y estadística en ingeniería: ejercicios resueltos. Prensas Universit. Zaragoza
Delgado de la Torre, R. (2008). Probabilidad y Estadística para ciencias e ingeniería. Delta Publicaciones
Johnson, R. A. (2012). Probabilidad y Estadística para ingenieros. Pearson
Canavos, G. C. (1988). Probabilidad y Estadística. Aplicaciones y Métodos. McGraw-Hill
Enmanuel Paradis (). R para principiantes. PDF disponible en la web de la asignatura
John Verzani (). simpleR: Using R for Introductory Statistics. PDF disponible en la web de la asignatura
Olarrea Busto, J.; Cordero García, M. (2007). Varios títulos: Colección Problemas Útiles. García Maroto

Bibliografía complementaria


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente
Cálculo/632G01002
Ampliación de cálculo/632G01010

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario

Observacións

En la página web de la asignatura se dispone de diversos materiales de apoyo, incluyendo apuntes de los diversos temas, tablas, prácticas propuestas durante los cursos anteriores y exámenes de este curso y de los anteriores con sus soluciones. También se publica el calendario de clases teóricas y prácticas, las notificaciones de publicación de las sucesivas prácticas y cualquier otra información relevante sobre el desarrollo del curso.



(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías