Datos Identificativos 2021/22
Asignatura (*) Camiños e Ferrocarrís Código 632G01027
Titulación
Grao en Enxeñaría de Obras Públicas
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Grao 1º cuadrimestre
Cuarto Optativa 6
Idioma
Castelán
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Enxeñaría Civil
Coordinación
Rodríguez Pasandín, Ana María
Correo electrónico
ana.rodriguez.pasandin@udc.es
Profesorado
Orosa Iglesias, Pablo
Rodríguez Bugarín, Miguel Domingo
Rodríguez Pasandín, Ana María
Correo electrónico
p.orosa@udc.es
m.bugarin@udc.es
ana.rodriguez.pasandin@udc.es
Web
Descrición xeral A materia permite obter os coñecementos necesarios para deseñar, construír, explotar e conservar infraestruturas lineais de transporte. En particular os firmes das estradas e as vías de ferrocarrís.
A guía docente da materia está dispoñible en galego e castelán. En caso de discrepancia entre ambas as versións, prevalecerá a versión en castelán.
Plan de continxencia 1. Modificacións nos contidos
Non se realizan cambios.
2. Metodoloxías
Metodoloxías docentes que se manteñen
- Actividades iniciais
- Sesión maxistral
- Traballos tutelados
- Solución de problemas
- Probas obxectivas
Metodoloxías docentes que se modifican
Todas as metodoloxías mantéñense, pero as actividades iniciais, as sesións maxistrais, a solución de problemas, os traballos tutelados e as probas obxectivas pasan a realizarse de forma non presencial vía Teams e/ou Moodle.
3. Mecanismos de atención personalizada ao alumnado
O correo electrónico consultarase diariamente (de luns a venres) en horario laboral.
Os estudantes poderán solicitar (vía correo electrónico), reunións vía Teams, en horario laboral, de luns a venres, cando o precisen.
Enviaranse mensaxes vía Moodle cando se considere oportuno.
4. Modificacións na avaliación
Non se prevén cambios no sistema de avaliación, manteranse as actividades previstas cos seus pesos, pero realizaranse por medios non presenciais garantindo a posibilidade de participación de todos os estudantes e a realización en condicións equivalentes ás de actividades presenciais.
Observacións de avaliación:
Salvo que se diten por parte da UDC outras normas de obrigado cumprimento as condicións serán as indicadas na guía docente.
5. Modificacións da bibliografía ou webgrafía
Non hai modificacións. Pero só serán de aplicacións aquelas fontes ás cales se poida acceder vía Moodle.

Competencias do título
Código Competencias do título
A26 Capacidad para la construcción y conservación de carreteras, así como para el dimensionamiento, el proyecto y los elementos que componen las dotaciones viarias básicas.
A27 Capacidad para la construcción y conservación de las líneas de ferrocarriles con conocimiento para aplicar la normativa técnica específica y diferenciando las características del material móvil.
A36 Conocimiento del diseño y funcionamiento de las infraestructuras para el intercambio modal, tales como puertos, aeropuertos, estaciones ferroviarias y centros logísticos de transporte.
B1 Que los estudiantes hayan demostrado poseer y comprender conocimientos en un área de estudio que parte de la base de la educación secundaria general, y se suele encontrar a un nivel que, si bien se apoya en libros de texto avanzados, incluye también algunos aspectos que implican conocimientos procedentes de la vanguardia de su campo de estudio
B2 Que los estudiantes sepan aplicar sus conocimientos a su trabajo o vocación de una forma profesional y posean las competencias que suelen demostrarse por medio de la elaboración y defensa de argumentos y la resolución de problemas dentro de su área de estudio
B3 Que los estudiantes tengan la capacidad de reunir e interpretar datos relevantes (normalmente dentro de su área de estudio) para emitir juicios que incluyan una reflexión sobre temas relevantes de índole social, científica o ética
B4 Que los estudiantes puedan transmitir información, ideas, problemas y soluciones a un público tanto especializado como no especializado
B5 Que los estudiantes hayan desarrollado aquellas habilidades de aprendizaje necesarias para emprender estudios posteriores con un alto grado de autonomía
B6 Aprender a aprender.
B7 Resolver problemas de forma efectiva.
B8 Aplicar un pensamiento crítico, lógico y creativo.
B9 Trabajar de forma autónoma con iniciativa.
B10 Trabajar de forma colaborativa.
B11 Comportarse con ética y responsabilidad social como ciudadano y como profesional.
B14 Dominar la expresión y la comprensión de forma oral y escrita de un idioma extranjero.
B15 Utilizar las herramientas básicas de las tecnologías de la información y las comunicaciones (TIC) necesarias para el ejercicio de su profesión y para el aprendizaje a lo largo de la vida.
B16 Desarrollarse para el ejercicio de una ciudadanía abierta, culta, crítica, comprometida, democrática y solidaria, capaz de analizar la realidad, diagnosticar problemas, formular e implantar soluciones basadas en el conocimiento y orientadas al bien común.
B18 Valorar críticamente el conocimiento, la tecnología y la información disponible para resolver los problemas con que deben enfrentarse.
B19 Asumir como profesional y ciudadano la importancia del aprendizaje a lo largo de la vida.
B20 Valorar la importancia que tiene la investigación, la innovación y el desarrollo tecnológico en el avance socioeconómico y cultural de la sociedad.
C1 Reciclaje continuo de conocimientos en el ámbito global de actuación de la Ingeniería Civil.
C2 Comprender la importancia de la innovación en la profesión.
C3 Aprovechamiento e incorporación de las nuevas tecnologías
C4 Entender y aplicar el marco legal de la disciplina.
C5 Comprensión de la necesidad de actuar de forma enriquecedora sobre el medio ambiente contribuyendo al desarrollo sostenible.
C6 Compresión de la necesidad de analizar la historia para entender el presente
C10 Capacidad de análisis, síntesis y estructuración de la información y las ideas.
C13 Capacidad de trabajo personal, organizado y planificado.
C18 Capacidad para aplicar conocimientos básicos en el aprendizaje de conocimientos tecnológicos y en su puesta en práctica
C19 Capacidad de realizar pruebas, ensayos y experimentos, analizando, sintetizando e interpretando los resultados

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
Permite coñecer a problemática de deseño e construción dos distintos elementos dunha estrada e dunha liña ferroviaria. Permite o coñecemento de firmes de estradas, tanto desde o punto de vista do proxecto e construción como da conservación dos firmes. Permite coñecer os elementos da infraestrutura e superestructura da vía; calcular o seu trazado e comportamento mecánico; coñecer e identificar os métodos de construción, diagnóstico e mantemento da vía. A26
A27
A36
B1
B2
B3
B4
B5
B6
B7
B8
B9
B10
B11
B14
B15
B16
B18
B19
B20
C1
C2
C3
C4
C5
C6
C10
C13
C18
C19

Contidos
Temas Subtemas
1. Explanacións Introdución. Compactación. Capacidade de soporte. Formación de chairas. Estabilización.
2. Constitución dos firmes Definicións. Tipos de firmes. Constitución do firme flexible e funcións das súas capas. Factores de deseño dos firmes.
3. Ligantes e conglomerantes Introdución. Cales aéreos e conglomerantes hidráulicos e puzolánicos. Ligantes hidrocarbonados. Especificacións e ensaios.
4. Áridos Introdución. Propiedades dos áridos grosos. Propiedades dos áridos finos. Características do esqueleto mineral. Po mineral (filler).
5. Capas granulares Introdución. Definición e tipos. Características xerais. Materiais para zahorras. Proceso de preparación das zahorras artificiais. Posta en obra. Fallo das capas granulares.
6. Capas tratadas para bases e subbases Introdución. Tipos e características xerais. Capas tratadas con cemento. Gravaescoria. Gravaceniza. Gravaemulsión. Formigón magro.
7. Tratamentos superficiais Definición e tipos. Regas sen grava miúda. Regas con grava miúda. Microaglomerados en frío.
8. Mesturas bituminosas Definición e xeneralidades. Clasificación das mesturas bituminosas. Emprego das mesturas bituminosas en España. Reología. Propiedades xerais das mesturas bituminosas. Proxecto. Especificacións e dosificación. Fabricación das mesturas bituminosas. Posta en obra. Control de calidade.
9. Pavementos de formigón Características xerais. Tipos de pavimentos de formigón. Características dos materiais dos formigóns vibrados. Proxecto. Execución. Control de calidade.
10. Dimensionamento de firmes Introdución. Dimensionamiento e cálculo. Norma 6.1-IC «seccións de firme».
11. Caracterísitcas superficiais (introdución) Introdución. Medición e avaliación das principais características superficiais. Criterios de actuación.
12. Conservación (introdución) Introdución. Inspección dos elementos da estrada. Inspección visual dos pavimentos. Auscultación do firme.
13. Ampliación de estrutura da vía ferroviaria 13.1. Superestructura e infraestructura ferroviaria.
13.2. Estruturas de asento.
13.3. Xuntas e barra longa soldada.
13.4. Aparellos de vía.
13.5. Vía sen balasto.
14. Xeometría da vía 14.1. Xeometría da vía.
15. Operacións sobre a vía 15.1. Calidade xeométrica da vía. Auscultación.
15.2. Construción, conservación e renovación de vía.
16. Outros elementos das liñas de ferrocarril 16.1. Liña de contacto e circuíto de retorno.
16.2. Introdución á señalización e os enclavamientos.

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Actividades iniciais B1 B2 B10 B11 B6 B8 B19 C1 C4 C6 C13 C2 1 0 1
Sesión maxistral A26 A27 A36 B7 B6 B5 B4 B3 B2 B1 B20 B19 B18 B16 B15 B14 B11 B10 B9 B8 C1 C3 C4 C5 C6 C10 C13 C18 C2 C19 26 26 52
Solución de problemas B9 B8 B18 B20 B7 C4 C18 C19 16 24 40
Traballos tutelados B10 B11 B8 B7 C4 C10 C13 4 16 20
Proba obxectiva B1 B2 B3 B4 B5 B9 B6 C4 C13 C19 5 30 35
 
Atención personalizada 2 0 2
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Actividades iniciais Realízase unha sesión inicial para comentar o programa do curso e a organización do mesmo, presentando a bibliografía básica, a forma de avaliación e resolvendo as dúbidas que poidan ter os estudantes antes de enfrontarse á materia.
Sesión maxistral Sesións teóricas nas que se transmiten os contidos principais da materia. Durante estas sesións se fomenta a participación dos alumnos mediante a xeración de cuestións curtas así como a proposta de exemplos prácticos.
Solución de problemas Durante o curso realízanse periódicamente sesións durante as que se plantexan exercicios que permiten afianzar os coñecementos teóricos explicados nas sesións maxistrales. Nestas sesións soluciónanse os exercicios plantexados e resólvense as dúbidas xurdidas durante a súa realización. Estas sesións serven como base para o correcto desenvolvemento dos traballos tutelados que se realizan na asignatura.
Traballos tutelados Presentación de diferentes exercicios e traballos relacionados cos diferentes temas da materia, que se suscitarán en clase e deberanse entregar aos profesores nas datas indicadas.
Proba obxectiva Realízase unha proba obxectiva para comprobar os coñecementos adquiridos polos estudantes sobre a materia explicada nas sesións maxistrais e nas sesións de solución de problemas ao final do curso. Tamén se realizarán diversas probas obxectivas ao longo do curso.

Atención personalizada
Metodoloxías
Proba obxectiva
Solución de problemas
Actividades iniciais
Traballos tutelados
Sesión maxistral
Descrición
Exponse a atención personalizada para resolver as dúbidas individuais que calquera dos estudantes poida ter sobre os problemas resoltos ou calquera das cuestións teóricas expostas na materia. Por outra banda, a atención personalizada constitúe unha ferramenta para o apoio dos estudantes durante a realización dos traballos tutelados que se expoñan durante o curso.
Os estudantes poderán solicitar titorías vía mail en horario laboral, de luns a venres.

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Proba obxectiva B1 B2 B3 B4 B5 B9 B6 C4 C13 C19 Probas de avaliación de contidos teóricos e/ou prácticos realizadas tanto durante o curso como ao final da materia. 60
Traballos tutelados B10 B11 B8 B7 C4 C10 C13 Resolución de traballos de curso e/ou prácticas expostos ao estudantado ao longo do curso. 40
 
Observacións avaliación

A materia consta de dous bloques: Camiños
e Ferrocarrís.

Para aprobar a materia valorarase o
seguinte:

1.     Un traballo de curso, cun máximo da da cualificación
final. A cualificación obtida neste apartado é válida tanto na primeira como na
segunda oportunidade.

2.     Prácticas propostas para realizar fóra de clase ou en
clase. Constituirán ata un máximo de  B
da cualificación final. A cualificación obtida neste apartado é válida tanto na
primeira como na segunda oportunidade.

3.     Probas obxectivas de avaliación continua. Estarán
constituídas por varios exames de tipo teórico e/ou práctico, cun valor máximo
de  C na cualificación final. Iranse
expondo ao longo do curso.

4.     Proba obxectiva de avaliación final. Estará
constituída por un exame de tipo teórico (cun valor de ata D da cualificación
final) e un exame de problemas, cun valor máximo de E da cualificación final.
Para poder aprobar a materia, é imprescindible que a parte de teoría e a de
problemas de cada bloque teñan cada unha delas unha cualificación superior a 5
sobre 10. Na primeira oportunidade, o alumnado poderá presentarse só a un
bloque ou a ambos os bloques. Considérase que un/a alumno/a preséntase a un
bloque nunha determinada oportunidade se realiza na devandita oportunidade a
proba de avaliación final.

































Actividade



Bloque de Camiños



Bloque de
Ferrocarrís



Traballos
de curso (A)



20%



20%



Prácticas
propostas para realizar fora de clase ou en clase (B)



20%



20%



Probas obxectivas
de avaliación continua (C)



20%



20%



Proba
obxectiva final teórica (D)



32%



30%



Proba
obxectiva final práctica (E)



8%



10%


 

Para aprobar a Materia é preciso obter un
mínimo de 5 sobre 10 puntos en cada un dos bloques (Camiños e Ferrocarrís),
sumando as cualificacións obtidas en cada un dos catro apartados anteriormente
indicados.

Se un/a alumno/a preséntase na mesma
oportunidade aos dous bloques, podería aprobar a materia a condición de que
tivese unha nota superior ou igual a 4 sobre 10 puntos en cada bloque e a media
de ambos fose superior ou igual a 5 sobre 10 puntos. Do mesmo xeito que no caso
anterior, estas puntuacións refírense á suma das obtidas nos catro apartados
indicados anteriormente.

No caso de que un/a alumno/a obtivese na
primeira oportunidade unha cualificación superior ou igual a 5 sobre 10 puntos
en calquera dos bloques, a súa nota gardarase ata a segunda oportunidade.

No caso de que o profesorado a realización
dalgunha das actividades anteriores, se 
prorrateará o peso das demais.

Se un/a alumno/a preséntase na mesma
oportunidade aos dous bloques, podería aprobar a materia a condición de que
tivese unha nota superior ou igual a 4 sobre 10 puntos en cada bloque e a media
de ambos fose superior ou igual a 5 sobre 10 puntos.

No caso de que un/a alumno/a obtivese na
primeira oportunidade unha cualificación superior ou igual a 5 sobre 10 puntos
en calquera dos bloques, a súa nota gardarase ata a segunda oportunidade.

 


Fontes de información
Bibliografía básica López Pita, A (2008). Explotación de líneas de ferrocarril . Barcelona: Edicions UPC
García Díaz-de-Villegas (2002). Ferrocarriles. Publicaciones de la ETS de Ingenieros de Caminos de Santander
UIC (). Fichas UIC - Normativa ferroviaria.
Lichterberger, B. (2003). Handuch gleis Unterbau, Oberbau, Instandhaltung, Wirtschaftlichkeit. . Tetzlaff Verlag
López Pita, A. (2006). Infraestructuras ferroviarias. Barcelona: Edicions UPC
Kraemer et al. (2004). Ingeniería de Carreteras. Volumen II. McGraw Hill
Alias, J y Valdés, A. (1990). La vía del ferrocarril. Bellisco
Esveld, C. (2001). Modern Railway Track. MRT Productions
ADIF (). Normas ADIF Vía y Normas Renfe Vía. .
Ministerio de Fomento (2003). ORDEN FOM/3459/2003, de 28 de noviembre, por la que se aprueba la Norma 6.3-IC «REHABILITACIÓN DE FIRMES», de la Instrucción de Carreteras..
Ministerio de Fomento (2003). ORDEN FOM/3460/2003, DE 28 DE NOVIEMBRE, POR LA QUE SE APRUEBA LA NORMA 6.1-IC «SECCIONES DE FIRME», DE LA INSTRUCCIÓN DE CARRETERAS. PUBLICADA EN EL BOE Nº297 DEL 12 DE DICIEMBRE DE 2003..
Ministerio de Fomento (). PLIEGO DE PRESCRIPCIONES TÉCNICAS GENERALES PARA OBRAS DE CARRETERAS Y PUENTES, PG-3. PARTE 5ª: FIRMES..
Profillidis, V.A. (2006). Railway Management and Engineering. Ashgate
Profesores de la asignatura / profesores da materia (). Transparencias de la asignatura / Transparencias da materia.
Oliveros Rives, F.; Rodríguez Méndez, M.; Megia Puente, M (1980). Tratado de ferrocarriles II. Rueda

Bibliografía complementaria


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente
Infraestruturas do transporte/632G01018
Enxeñaría do Terro I/632G01020
Enxeñaría do Terreo II/632G01043

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario

Observacións


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías