Datos Identificativos 2021/22
Asignatura (*) Tratamento de Augas Código 632G01056
Titulación
Grao en Enxeñaría de Obras Públicas
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Grao 2º cuadrimestre
 Terceiro Optativa 4.5
Idioma
Castelán
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Enxeñaría Civil
Coordinación
Suarez Lopez, Joaquin
 Correo electrónico
joaquin.suarez@udc.es
Profesorado
Jacome Burgos, Alfredo
Suarez Lopez, Joaquin
 Correo electrónico
alfredo.jacome@udc.es
joaquin.suarez@udc.es
Web
Descrición xeral Esta materia trata de ampliar os coñecementos dos alumnos no campo do tratamieto das augas, sobre todo dos procesos de potabilización.
Deseñouse cun carácter eminentemente práctico e cunha carga experimental de ensaios de tratamento en laboratorio moi importante.
Plan de continxencia 1. Modificacións nos contidos Non se modifican. 2. Metodoloxías *Metodoloxías docentes que se manteñen Sesión maxistral. Traballos tutelado: Traballo 1. *Metodoloxías docentes que se modifican Saída a campo. Traballos tutelados: Traballo 2. Ensaios de laboratorio. 3. Mecanismos de atención personalizada ao alumnado. Mantéñense. 4. Modificacións na avaliación As porcentaxes de evaluacución de cada parte axustaranse en función do número de ensaios que finalmente se realicen. *Observacións de avaliación: As probas de asimilación de coñecementos e problemas realizaríanse de forma telemática. 5. Modificacións da bibliografía ou webgrafía Non se modifica.

Competencias do título
Código Competencias do título
A2 Conocimientos básicos sobre el uso y programación de los ordenadores, sistemas operativos, bases de datos y programas informáticos con aplicación en ingeniería.
A31 Conocimiento y comprensión del funcionamiento de los ecosistemas y los factores ambientales.
A33 Conocimiento y comprensión de los sistemas de abastecimiento y saneamiento, así como de su dimensionamiento, construcción y conservación.
B2 Que los estudiantes sepan aplicar sus conocimientos a su trabajo o vocación de una forma profesional y posean las competencias que suelen demostrarse por medio de la elaboración y defensa de argumentos y la resolución de problemas dentro de su área de estudio
B3 Que los estudiantes tengan la capacidad de reunir e interpretar datos relevantes (normalmente dentro de su área de estudio) para emitir juicios que incluyan una reflexión sobre temas relevantes de índole social, científica o ética
B4 Que los estudiantes puedan transmitir información, ideas, problemas y soluciones a un público tanto especializado como no especializado
B5 Que los estudiantes hayan desarrollado aquellas habilidades de aprendizaje necesarias para emprender estudios posteriores con un alto grado de autonomía
B7 Resolver problemas de forma efectiva.
B9 Trabajar de forma autónoma con iniciativa.
B10 Trabajar de forma colaborativa.
B18 Valorar críticamente el conocimiento, la tecnología y la información disponible para resolver los problemas con que deben enfrentarse.
C2 Comprender la importancia de la innovación en la profesión.
C3 Aprovechamiento e incorporación de las nuevas tecnologías
C4 Entender y aplicar el marco legal de la disciplina.
C8 Facilidad para la integración en equipos multidisciplinares.
C13 Capacidad de trabajo personal, organizado y planificado.
C18 Capacidad para aplicar conocimientos básicos en el aprendizaje de conocimientos tecnológicos y en su puesta en práctica

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
A33
 B2
B3
B4
B5
B7
B9
B10
B18
 C2
C3
C4
C8
C13
C18
A31
 B2
B3
B4
B5
B7
B9
B10
B18
 C2
C3
C4
C8
C13
C18
A2
A33
 B2
B3
B4
B5
B7
B9
B10
B18
 C2
C3
C4
C8
C13
C18
A2
A33
 B2
B3
B4
B5
B7
B9
B10
B18
 C2
C3
C4
C8
C13
C18
A2
A33
 B2
B3
B4
B5
B7
B9
B10
B18
 C2
C3
C4
C8
C13
C18
A33
 B2
B3
B4
B5
B7
B9
B10
B18
 C2
C3
C4
C8
C13
C18

Contidos
Temas Subtemas
1.- SISTEMAS DE ABASTECEMENTO Introdución. Elementos. Funcións e integración.
2.- DOTACIONS E CAUDALES O consumo urbano. Variación e evolución do consumo. Outros consumos. Cálculo de caudais.
3.- TRATAMENTO DE AUGAS DE ABASTECEMENTO. OBXECTIVOS E CONFIGURACIÓN DE LIÑAS DE TRATAMENTO Objetivos del tratamiento. Tipos de tratamiento.
4.- PROCESOS DE ELIMINACIÓN DE PARTÍCULAS: TEORÍA DA DECANTACIÓN LIBRE E FUNDAMENTOS DOS PROCESOS DE SEDIMENTACIÓN Decantación libre. Parámetros de dimensionamiento. Tipos de sedimentación. Sedimentación floculenta. Sedimentación de suspensións concentradas. Decantadores estáticos: criterios de deseño
5.- PRETRATAMENTOS Esquema xeral. Desbaste. Desarenado. Resumo de parámetros.
6.- PROCESO DE COAGULACIÓN – FLOCULACIÓN. Tipos de partículas sólidas na auga. Reactivos químicos. Instalacións: criterios de deseño. Manexo de reactivos.
PRÁCTICA: ENSAYO DE COAGULACIÓN-FLOCULACIÓN
7.- DECANTADORES ESTÁTICOS E DECANTADORES ESPECIAIS Deseño de decantadores estáticos. Melloras dos decantadores estáticos. Aumento da concentración de sólidos en suspensión. Aumento da superficie dos decantadores. Aumento do peso do flóculo. Resumo de parámetros de deseño.
PRÁCTICA: ENSAYO EN COLUMNA DE SEDIMENTACIÓN
8.- PROCESOS DE FLOTACIÓN Fundamentos. Configuración de proceso. Parámetros de dimensionamiento.
PRÁCTICA: ENSAIO DE FLOTACIÓN FAD.
9.- FUNDAMENTOS DOS PROCESOS DE FILTRACIÓN. FILTRACIÓN LLENTA. Obxectivos. Tipos. Mecanismos de separación. Variables xerais do proceso. Filtración lenta.
10.- FILTRACIÓN RÁPIDA Fundamentos. Funcionamento da filtración rápida. Estrutura e tipoloxía. Control do proceso. Parámetros de deseño. Aplicacións.
PRÁCTICA: ENSAYO DE FILTRACIÓN RÁPIDA
11.- DESINFECCIÓN Conceptos básicos. Métodos de desinfección. Cloración: teoría y práctica. Ozonización: teoría y práctica.
PRÁCTICA: ENSAIO DESINFECCIÓN
12.- TRATAMENTO E EVACUACIÓN DE LODOS Características dos lodos. Evacuación final de lodos. Liña de tratamento de lodo
13.- INTRODUCIÓN Á DEPURACIÓN DE AUGAS RESIDUAIS Obxectivos da depuración. Tipos de procesos. Configuración das liñas de auga e lodos dunha EDAR.

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Sesión maxistral A2 A31 A33 B2 B3 B4 B5 B9 B10 B18 B7 C3 C4 C13 C18 C2 C8 30 54 84
Saídas de campo A2 A31 A33 B2 B3 B4 B5 B9 B10 B18 B7 C3 C4 C13 C18 C2 C8 6 0 6
Traballos tutelados A2 A31 A33 B2 B3 B4 B5 B9 B10 B18 B7 C3 C4 C13 C18 C2 C8 1 14 15
Proba de resposta breve A2 A31 A33 B2 B3 B4 B5 B9 B10 B18 B7 C3 C4 C13 C18 C2 C8 1.5 0 1.5
 
Atención personalizada 6 0 6
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Sesión maxistral Os profesores exporán en clase os temas, apoiándose en presentacións gráficas.
Esta información, xunto con outra que se considere complementaria (documentos de apoio ás presentacións, textos legais, artigos, lecturas complementarias, etc.), será posta a disposición dos alumnos.
Esta teoría será a base para o desenvolvemento tanto das prácticas de laboratorio como do dimensionamiento dunha ETAP.
A asistencia e participación do alumno formará parte da avaliación.
Saídas de campo Os profesores concertarán polo menos 1 visita de carácter técnico a instalacións de abastecemento (ETAP, depósitos, bombeos, etc.)
Traballos tutelados Os traballos tutelados consisten en dúas modalidades:
TRABALLO 1.- PREDIMNEISONAMIENTO DE DIFERENTES ETAPAS DUNHA ETAP.
O dimensionamiento das liñas dunha ETAP realizarase en formato de folla de cálculo.
O alumno, de forma individual, realizará o dimensionamiento dunha estación de tratamento de auga potable (ETAP).
TRABALLO 2.- ENSAYOS DE LABORATORIO DE POTABILIZACIÓN DE AUGAS.
Realizaranse entre 4 e 6 ensaios de laboratorio: sedimentación floculante, sedimentación zonal, coagulación-floculación, flotación, filtración, desinfección, etc.

Os traballos e informes serán sometidos a revisiones periódicas, e estas formarán parte da avaliación.
Proba de resposta breve Os profesores prepararán e entregarán aos alumnos unha lista de cuestións analíticas e conceptuais. Estas cuestións deberán ser resoltas polos alumnos, e sobre esta base de cuestións realizarase polo menos unha proba de control de coñecementos que formará parte da avaliación global de cada alumno.

Atención personalizada
Metodoloxías
Traballos tutelados
Descrición
Para a súa realización é importante consultar co profesor os avances que se vaian realizando progresivamente para ofrecer as orientacións necesarias en cada caso para asegurar a calidade dos traballos de acordo aos criterios que se indicarán. O seguimento farase preferentemente de forma presencial por grupo. Tamén será posible a realización de tutorías presenciais, concentadas cos profesores, ou tutorías mediante Teams.


Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Proba de resposta breve A2 A31 A33 B2 B3 B4 B5 B9 B10 B18 B7 C3 C4 C13 C18 C2 C8 A proba de resposta breve comprenderá a "resolución de 10 cuestións". Oito (8) das cuestións a resolver sairán, por sorteo, dunha listaxe ampla de cuestións (banco de preguntas) que se porá a disposición dos alumnos no seu debido momento, e que, por tanto, o alumno coñecerá de antemán para o seu estudo e resolución. As outras 2 cuestións a resolver serán seleccionadas polo alumno dun conxunto de 4 cuestións que será entregado polos profesores aos alumnos o día e hora da convocatoria do exame. Cada unha das 10 cuestións que finalmente conformno exame terá o valor de 1 punto, e o alumno deberá obter un mínimo de 6 sobre 10 para superar a proba. 10
Sesión maxistral A2 A31 A33 B2 B3 B4 B5 B9 B10 B18 B7 C3 C4 C13 C18 C2 C8 A proba de resposta breve comprenderá a "resolución de 10 cuestións". Oito (8) das cuestións a resolver sairán, por sorteo, dunha listaxe ampla de cuestións (banco de preguntas) que se porá a disposición dos alumnos no seu debido momento, e que, por tanto, o alumno coñecerá de antemán para o seu estudo e resolución. As outras 2 cuestións a resolver serán seleccionadas polo alumno dun conxunto de 4 cuestións que será entregado polos profesores aos alumnos o día e hora da convocatoria do exame. Cada unha das 10 cuestións que finalmente conformno exame terá o valor de 1 punto, e o alumno deberá obter un mínimo de 6 sobre 10 para superar a proba. 15
Saídas de campo A2 A31 A33 B2 B3 B4 B5 B9 B10 B18 B7 C3 C4 C13 C18 C2 C8 Esixirase que o alumno cumpra cunha asistencia mínima do 80% das horas-clase efectivas para poder empezar a puntuar nesta metodoloxía.
A asistencia controlarase mediante a firma do alumno na folla de control. Entre o 80 e 100% de asistencia, a puntuación obtense mediante un axuste lineal entre os puntos de coordenadas (0; 80%) e (1.5; 100%).
 5
Traballos tutelados A2 A31 A33 B2 B3 B4 B5 B9 B10 B18 B7 C3 C4 C13 C18 C2 C8 TRABALLO 1 (35%)
O alumno, de forma individual, realizará o pre-dimensionamiento dunha estación de tratamento de auga potable (ETAP).

Traballarase en FOLLA DE CÁLCULO EXCEL (ou similar).
Valoraranse os seguintes aspectos:
a) Cumprimento dos obxectivos fixados para cada data de tutoría-control.
b) Comprensión dos criterios de dimensionamiento.
c) Claridade na secuencia de dimensionamiento das diferentes etapas.
d) Non existencia de erros.
e) Resolución de problemas ou erros detectados.
e) Elaboración de esbozo final de implantación de diversas solucións de ETAP.

É un requisito fundamental para aprobar a materia que o alumno obteña a metade da puntuación da valoración de este traballo.
As entregas, a priori, de folla Excel son:
• Dotacións e caudais.
• Reixas e desarenador.
• Coagulación-floculación.
• Decantadores.
• Filtro rápido.
• Flotador.
• Accelator.
• Desinfección.

TRABALLO 2 (35%)
ENSAIOS DE LABORATORIO DE POTABILIZACIÓN DE AUGAS
O alumno (ou alumnos) deberá/n elaborar un informe-memoria de cada unha das prácticas realizadas de ensaios de tratamento. Disporá dunha guía da práctica e do informe.
O alumno deberá entregar en prazo devanditos informes e deberá corregir mellorar aqueles aspectos que sexan sinalados polos profesores.
O alumno deberá obter polo menos a metade da valoración desta actividade para considerala aprobada.
 70
 
Observacións avaliación





CRITERIOS DE AVALIACIÓN


A.- Alumnos con matrícula a tempo completo


O peso das partes avaliables será o seguinte: asistencia ás
sesións maxistrais (15%); saída de campo (5%); traballo tutelado (70%) e
proba de resposta breve (10%).


Para superar a materia, nos traballos tutelados o alumno deberá
obter unha nota mínima do 50% da escala de avaliación.


B.- Para os alumnos con matrícula a tempoparcia l


No caso de alumnos con matrícula de dedicación parcial, a súa
avaliación consistirá en tres probas específicas de exame, realizadas durante
o período de desenvolvemento da materia no cuadrimestre e a posibilidade de
presentarse a unha avaliación final nas oportunidades oficiais.


O tres probas, que conterán unha parte teórica (test e preguntas
cortas, con cuestións que non necesariamente deberán coincidir coas
utilizadas na proba de resposta breve citada anteriormente) e unha parte
prácticas (problemas) axustaranse a diferentes tramos do temario impartido.
Terán diferente peso na evaluloro do estribo.


Cada parte (teórica e práctica) vale ou pesa o 50% á hora de
configurar a nota final. Debe aprobarse cada parte de forma independente; e
non se fai media entre a parte de teoría e a parte de problemas.


Se o alumno suspende algún das partes do tres exames no primeiro
intento, poderá presentarse coa parte suspensa nas oportunidades oficiais. No
caso no que xa sexa realizase a segunda oportunidade oficial e quede unha soa
parte suspensas poderase facer unha nota media se nela obtívose unha nota
mínima de 4 sobre 10.


O alumno que non siga a metodoloxía de tres probas poderá optar
tamén por realizar só un exame nas oportunidades oficiais. Devandito exame
comprenderá, polo menos, dous partes: 1ª) teórica, con test de respostas
múltiples máis cuestións de desenvolvemento curto e, 2ª) práctica, mediante
resolución de problemas.


Os alumnos a tempo parcial disporán do material docente
(apuntamentos, presentacións, etc.) da mesma forma que os alumnos con
dedicación a tempo completo, é dicir, a través da plataforma Moodle. Para
estes alumnos, déixase aberta a concertación de tutorías personalizadas nun
horario que se adapte ás súas necesidades específicas e que se poderá
concretar mediante correo electrónico.


 


 

Fontes de información
Bibliografía básica STEEL, E.W.; McGHEE, T (1981). Abastecimiento de agua y alcantarillado. Barcelona: Gustavo Gili, S.A
H.J. Glynn, G.W. Heinke (2000). Ingeniería ambiental. NY: Prentice Hall
G. Kiely (1998). Ingeniería ambiental. Fundamentos. Entornos. Tecnologías y sistemas de gestión. New York: McGraw-Hill
Metcalf&Eddy (1995). Ingeniería de aguas residuales. Tratamiento, vertido y reutilización. Madrid: McGraw-Hill Interamericana
Tejero, J. Suárez, A. Jácome; J. Temprano (2004). Ingeniería sanitaria y ambiental. Santander: ETSI Caminos
Augas de Galicia (). Instrucciones Técnicas de Obras Hidráulicas. Santiago de Compostela
DEGREMONT (1979). Manual técnico del agua. Madrid: Degrémont
ROMERO, J. (1999). Potabilización del agua. Bogotá: Alfaomega y Escuela Colombiana de Ingeniería
Edzwald, J.K. (2011). WATER QUALITY & TREATMENT A Handbook on Drinking Water. American Water Works Association - McGraw Hill

En cada un dos temas presentados os profesores recomendarán unha bibliografía e unha webgrafía máis específica.
Bibliografía complementaria HERNÁNDEZ, A (1993). Abastecimiento y distribución de agua. Madrid: Colegio de ICCP
AWWA -ASCE (1998). Water Treatment Plant Design. NY: McGraw-Hill


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente
Enxeñaría ambiental/632G01012
Calidade de Augas/632G01046

Materias que se recomenda cursar simultaneamente
Calidade de Augas/632G01046

Materias que continúan o temario
Calidade de Augas/632G01046

Observacións


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías