Datos Identificativos 2022/23
Asignatura (*) Rehabilitación Cardiorrespiratoria Avanzada Código 651516007
Titulación
Mestrado Universitario en Discapacidade e Dependencia (plan 2015)
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Mestrado Oficial 2º cuadrimestre
Primeiro Optativa 6
Idioma
Castelán
Galego
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Fisioterapia, Medicina e Ciencias Biomédicas
Coordinación
Gonzalez Doniz, Maria Luz
Correo electrónico
luz.doniz@udc.es
Profesorado
Crespo Leiro, María Generosa
Gonzalez Doniz, Maria Luz
Sanesteban Hermida, Yolanda
Souto Camba, Sonia
Vilanova Pereira, María
Correo electrónico
maria.generosa.crespo.leiro@udc.es
luz.doniz@udc.es
y.sanesteban@udc.es
sonia.souto@udc.es
maria.vpereira@udc.es
Web
Descrición xeral Co estudo desta materia preténdese que o alumno adquira coñecementos avanzados e demostre unha comprensión dos aspectos teóricos e prácticos e da metodoloxía de traballo nas disfuncións do sistema cardiopulmonar, das principais causas de discapacidade asociadas a estos procesos, da súa abordaxe e da súa repercusión sobre a calidade de vida das persoas que os padecen.

Competencias do título
Código Competencias do título
A10 CERF5. Ser capaz de integrar coñecementos avanzados no ámbito da disfunción cardiorrespiratoria
A11 CERF6. Capacidade para deseñar e executar proxectos de investigación nas disfuncións cardiorrespiratorias.
B2 CB7. Que os estudantes saiban aplicar os coñecementos adquiridos e a súa capacidade de resolución de problemas en ámbitos novos ou pouco coñecidos dentro de contextos máis amplos (ou multidisciplinares) relacionados coa súa área de estudo
B5 CB10. Que os estudantes posúan as habilidades de aprendizaxe que lles permitan continuar estudando dun modo que haberá de ser en boa medida autodirixido ou autónomo.
B7 CG2 Identificar, avaliar e resolver os problemas derivados da presenza de discapacidade e dependencia
B9 CG4 Ser capaz de intervir na problemática derivada da discapacidade e da dependencia
B10 CG5 Capacidade para integrar coñecementos científicos de carácter avanzado ligados ao ámbito da discapacidade e a dependencia
C6 CT6. Valorar críticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas aos que deben enfrontarse
C7 CT7. Ser capaz de valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade?

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
Alcanzar a adquisición de coñecementos avanzados e demostrar unha comprensión dos aspectos teóricos e prácticos e da metodoloxía de traballo nas disfuncións do sistema cardiopulmonar cunha profundidade que chegue ata a vangarda do coñecemento AI10
AI11
Ser capaces de predicir e controlar a evolución de situacións complexas, realizando unha aproximación sistemática á valoración e tratamento dos problemas do complexo cardiopulmonar mediante o desenvolvemento de metodoloxías de traballo adaptadas ao devandito ámbito de coñecemento, nas súas vertentes científica/investigadora e profesional. AI11
BI2
BI7
BI9
BI10
Capacidade de razoamento clínico aplicado á capacidade diagnóstica que garanta a toma de decisións clínicas seguras e baseadas na evidencia, así como a análise crítica dos procedementos terapéuticos existentes para o manexo do paciente con disfunción cardiorrespiratoria AI10
BI2
BI7
BI9
CI6
Ser capaz de avaliar e seleccionar a teoría científica adecuada e a metodoloxía precisa para desenvolver, implementar e avaliar os plans de atención e/ou as guías de práctica clínica en pacientes cardiorrespiratorios AI10
BI5
CI7
Desenvolver habilidades para o traballo multidisciplinar asistencial e/ou de investigación na disfunción cardiorrespiratoria AI11
BI2

Contidos
Temas Subtemas
Módulo 1: Manexo avanzado da disfunción respiratoria 1. Bases da fisiopatología respiratoria e da valoración do paciente respiratorio.
2. Atención integral e multidisciplinar do paciente respiratorio (control de factores de risco, soporte nutricional, farmacoloxía, fisioterapia, outras abordaxes terapéuticas).
3. Bases de tratamento do enfermo pulmonar crónico: programas de rehabilitación pulmonar, guías de práctica clínica e evidencia científica.
4. Bases de tratamento do enfermo neuromuscular: guías de práctica clínica e evidencia científica da intervención fisioterápica.
5. Bases de tratamento do enfermo crítico: guías de práctica clínica e evidencia científica da intervención fisioterápica.
6. A discapacidade no enfermo respiratorio. Avaliación da calidade de vida.
Módulo 2: Manexo avanzado da disfunción cardiovascular 1. Bases da fisiopatoloxía cardiovascualr e da valoración do paciente cardiovascular.
2. Atención integral e multidisciplinar do paciente cardiovascular: guías de práctica clínica e evidencia científica dispoñible.
3. Programas de rehabilitación cardiovascular: evidencia científica dispoñible.
4. A discapacidade no enfermo cardiovascular. Avaliación da calidade de vida.

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Recensión bilbiográfica B5 C6 0 30 30
Prácticas de laboratorio B7 B9 2 0 2
Traballos tutelados A10 A11 B5 B10 C6 6 60 66
Proba obxectiva A10 B2 B7 1 6 7
Estudo de casos A10 B2 0 2 2
Sesión maxistral A10 A11 B2 B7 B9 B10 C7 24 15 39
 
Atención personalizada 4 0 4
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Recensión bilbiográfica A recensión bibliográfica supón un proceso de lectura crítica dun libro, dun artigo, dunha tese ou dunha comunicación a un congreso. Como tal proceso comprende a lectura da obra, a análise do seu contido e unha crítica e valoración da mesma en relación á literatura existente sobre o tema. Unha recensión non supón un resumo da obra, nin unha mera análise do contido, pois o que lle outorga sentido e dimensión académica científica é a crítica que merece a xuízo do autor da recensión, en relación a outras obras coñecidas do mesmo ámbito ou en relación á súa propia experiencia.
Prácticas de laboratorio Metodoloxía que permite que os estudantes aprendan efectivamente a través da realización de actividades de carácter práctico, tales como demostracións, exercicios, experimentos e investigacións.
Traballos tutelados Metodoloxía deseñada para promover a aprendizaxe autónoma dos estudantes, baixo a tutela do profesor e en escenarios variados (académicos e profesionais). Está referida prioritariamente á aprendizaxe do "cómo facer as cousas". Constitúe unha opción baseada na asunción polos estudantes da responsabilidade pola súa propia aprendizaxe.
Este sistema de ensino baséase en dous elementos básicos: a aprendizaxe independente dos estudantes e o seguimento desa aprendizaxe polo profesor-titor.
Os alumnos en réxime de semipresencialidade, acudirán obligatoriamente a tres clases presenciais relacionadas co traballo tutelado:
A primeira, durante a presentación do curso, no cual se realizará o encuadre deste alumnado e se definirán e consituiran as temáticas e integrantes dos grupos de traballo tutelado.
A segunda, a mediados do cuatrimestre, para a presentación dos resultados da búsqueda bibliográfica e a presentación do borrador estructurado do seu traballo.
A terceira, a fináis do cuatrimestre, para a presentación e defensa do traballo grupal
Proba obxectiva Proba escrita utilizada para a avaliación da aprendizaxe, cuxo trazo distintivo é a posibilidade de determinar se as respostas dadas son ou non correctas. Constitúe un instrumento de medida, elaborado rigorosamente, que permite avaliar coñecementos, capacidades, destrezas, rendemento, aptitudes, actitudes, intelixencia, etc. É de aplicación tanto para a avaliación diagnóstica, formativa como sumativa. Empregaranse preguntas de resposta múltiple.
Estudo de casos Metodoloxía onde o suxeito se enfronta ante a descrición dunha situación específica que suscita un problema que ten que ser comprendido, valorado e resolto por un grupo de persoas, a través dun proceso de discusión. O alumno sitúase ante un problema concreto (caso), que lle describe unha situación real da vida profesional, e debe ser capaz de analizar unha serie de feitos, referentes a un campo particular do coñecemento ou da acción, para chegar a unha decisión razoada a través dun proceso de discusión en pequenos grupos de traballo.
Sesión maxistral Exposición oral complementada co uso de medios audiovisuais e a introdución dalgunhas preguntas dirixidas aos estudantes, coa finalidade de transmitir coñecementos e facilitar a aprendizaxe.
A clase maxistral é tamén coñecida como conferencia, método expositivo ou lección maxistral. Esta última modalidade adóitase reservar a un tipo especial de lección impartida por un profesor en ocasións especiais, cun contido que supón unha elaboración orixinal e baseada no uso case exclusivo da palabra como vía de transmisión da información á audiencia.
Durante a sesión maxistral integraranse de maneira puntual as metodoloxías de discusión dirixida e aprendizaxe baseado en problemas.
No caso dos alumnos en réxime de semipresencialidad, semanalmente facilitaranse a través de plataforma institucional Moodel as axudas empregadas na aula, así como os recursos necesarios para o desenvolvemento dos contidos aboradados presencialmente na aula.

Atención personalizada
Metodoloxías
Proba obxectiva
Traballos tutelados
Descrición
A atención personalizada desenvolverase a través das ferramentas institucionais: teams, correo electrónico e Moodle.

No caso do alumno en réxime de presencialidade:
Traballo tutelado: recoméndase a atención personalizada para axudar ao estudante a elaborar o seu traballo, desde a seleccion das fontes bibliográficas, ata a súa estructuración e desenvolvemento.
Proba obxetiva: recoméndase a atención personalizada para axudar ao alumno a resolver as dúbidas xurdidas da preparación da materia no seu conxunto.
No caso do alumno de dedicación a tempo parcial e dispensa académica de exención de asistencia, se realizará unha tutorización cada quince días, en base á lectura de textos recomendados e a elaboración de infomres por parte do alumno que garanticen o seguimiento adecuado do programa.

No caso dos alumnos en réxime de semipresencialidade, as accións de atención personalizada intensificaranse, de xeito que se farán semanalmente por teams e Moodle e a demanda do estudantado por correo electrónico.

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Proba obxectiva A10 B2 B7 Proba tipo test con preguntas de resposta con opción múltiple. 40
Recensión bilbiográfica B5 C6 Valoración das recensións achegadas polo estudante ao longo do cuadrimestre. 20
Traballos tutelados A10 A11 B5 B10 C6 Valoración do traballo tutelado presentado polo alumno. 30
Estudo de casos A10 B2 Presentaranse e avaliarán as actividades derivadas do estudo de casos, no que o alumno demostrará a súa capacidade de integración dos coñecementos teóricos no contexto clínico. Porase especial atención, entre outros, a:
1. A descripcion das metodoloxías de avaliación, intervención empregadas no contexto clínico real.
2. O establecemento dos diagnósticos e a tipificación da disfunción de orixe cardiorrespiratorio.
3. A conexión dos conceptos abordados na aula e os aspectos observados na contorna real.
10
 
Observacións avaliación

As porcentaxes asinadas a cada proba poden sufrir pequenas modificacións de un curso a outro en función das necesidades da materia. Nembargantes, o valor da proba obxetiva situarase sempre entre o 30 e o 40%, as recensións entre un 20 e un 30%, o traballo tutelado entre un 20 e un 30% e a saída de campo entre un 10 e un 20%.

Os criterios de avaliación de primeira e segunda oportunidade serán os mesmos.

Os alumnos matriculados a tempo parcial disporán de atención personalizada ao longo do curso, cunha tutoría quincenal de libre disposición.Deberán xustificar asistencia a un 50% das actividades presenciais.

Os alumnos en réxime de semipresencialidade efectuarán a proba obxetiva presencialmente, ademáis de acudir en tres ocasión as aulas en relación as actividades presenciais relacionadas co traballo tutelado.

A realización fraudulenta das probas ou actividades de avaliación implicará directamente a cualificación de suspenso "0" na materia na convocatoria correspondente, invalidando así calquera cualificación obtida en todas as actividades de avaliación para a convocatoria extraordinaria.


Fontes de información
Bibliografía básica Pryor J, Prasad AS (2016). Physiotherapy for respiratory and cardiac problems : adults and paediatrics . Edinburgh : Elsevier
Harden B (2009). Respiratory physiotherapy : an on-call survival guide. Edinburgh : Churchill Livingstone/Elsevier
Frownfelter, D (2012). Cardivascular and pulmonary physical Therapy. St. Louis : Elsevier
OMS (2001). Clasificación internacional del funcionamiento, de la discapacidad y la salud. Versión abreviada. Inserso
Reid, W D (2004). Clinical Management notes and case histories in cardiopulmonary physical therapy. Thorofare, NJ : Slack
Zuercher P, Moret CS, Dziewas R, Schefold J. (2019). Dysphagia in the intensive care unit: epidemiology, mechanism, and clinical management. Critical Care. 2019;23: 103
Booth S, Dudgeon D (2006 ). Dyspnoea in advanced disease. Oxfort
Giraldo Estrada, Horacio (2008). EPOC : Diagnóstico y tratamiento integral con énfasis en la rehabilitación pulmonar. Buenos Aires: Médica Panamericana
López Chicharro, J (2013). Fisiología del entrenamiento aeróbico : una visión integrada . Madrid: Panamericana
West JB. & LuksAM. (2016). Fisiología Respiratoria. Fundamentos. Barcelona: WoltersKluwer.
West J (2008). Fisiología y fisiopatología pulmonar. Estudio de casos. Philadelphia: Lippincott Williams and Wilkins
Patiño, JF (2015). Gases sanguíneos, fisiología de la respiración e insuficiencia respiratoria aguda . Bogotá: Panamericana
Hyatt, Robert E. (2014). Interpretation of pulmonary function test. Philadelphia: Lippincott Williams and Wilkins
Badia X, Alonso J (2007). La medida de la salud: gúia de escalas de medida en español. Barcelona : Edittec
Esteban A, Anzueto DJ (2006). Manejo de pacientes con falla respiratoria basada en la evidencia. Bogotá: Editorial tribuna
Houg, A (2014). Physiotherapy in respiratory and cardiac care : an evidence-based approach. Stanford : Cengage Learning
Alonso AT. (2016). Prueba broncodilatadora. Revista de Asma 2016; 1 (2): 60-67
Seco J (2018). Sistema Respiratorio: Afecciones Médico-Quirúrgicas. Métodos de intervención. Fisioterapia Clínica. Madrid: Editorial Médica Panamericana
Ghannouchi I, Speyer R., Doma K, Codier R, Verin E. (2016). Swallowing function and chronic respiratory disease: Systematic review. Respiratory Medicine 2016; 117: 54-64
Chiappero G, Villarejo F (2010). Ventilación mecánica : libro del Comité de Neumonología Crítica de la SATI. Buenos Aires: Panamericana
Bibliografía complementaria


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente
Metodoloxía da Investigación/651516001
Ferramentas Multimedia para a Investigación/651516002

Materias que se recomenda cursar simultaneamente
Xestión de Recursos Sociosanitarios en Discapacidade e na Dependencia/651516009

Materias que continúan o temario

Observacións

Para axudar a conseguir unha contorna inmediata sustentable e cumprir cos obxectivos estratéxicos do Plan Green Campus da Facultade de Fisioterapia, os traballos documentais que se realicen nesta materia poderanse solicitar tanto en formato papel como virtual ou soporte informático. De realizarse en papel, seguiranse na medida do posible as seguintes recomendacións xerais:

- Non se utilizarán plásticos.

- Realizaranse impresións a dobre cara.

- Empregarase papel reciclado.

- Evitarase a realización de borradores



(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías