Datos Identificativos 2019/20
Asignatura (*) Intervención na Demencia Código 651516012
Titulación
Mestrado Universitario en Discapacidade e Dependencia (plan 2015)
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Mestrado Oficial 2º cuadrimestre
Primeiro Optativa 6
Idioma
Castelán
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Psicoloxía
Coordinación
Gonzalez Cabanach, Ramon
Correo electrónico
r.cabanach@udc.es
Profesorado
Gonzalez Cabanach, Ramon
Correo electrónico
r.cabanach@udc.es
Web
Descrición xeral Esta materia busca formar ao estudante no manexo actual do diferentes tipo de demencia desde unha perspectiva de intervención psicosocial. Abórdanse os diferentes instrumentos de avaliación así como os programas de intervención, de face a que sexa capaz de deseñar e executar proxectos de investigación que valoren a eficacia dos mesmos.

Competencias do título
Código Competencias do título
A18 CEIP3. Ser capaz de integrar coñecementos avanzados acerca da identificación e intervención psicolóxica da deterioración cognitiva.
A19 CEIP4. Capacidade para deseñar e executar proxectos de investigación no campo da intervención psicolóxica na deterioración cognitiva.
A24 CEIP9. Ser capaz de integrar coñecementos avanzados no campo da problemática derivada do coidado a persoas dependentes.
A25 CEIP10. Capacidade para deseñar e executar proxectos de investigación no ámbito da problemática derivada do coidado a persoas dependentes.
B2 CB7. Que os estudantes saiban aplicar os coñecementos adquiridos e a súa capacidade de resolución de problemas en ámbitos novos ou pouco coñecidos dentro de contextos máis amplos (ou multidisciplinares) relacionados coa súa área de estudo
B7 CG2 Identificar, avaliar e resolver os problemas derivados da presenza de discapacidade e dependencia
B9 CG4 Ser capaz de intervir na problemática derivada da discapacidade e da dependencia
B10 CG5 Capacidade para integrar coñecementos científicos de carácter avanzado ligados ao ámbito da discapacidade e a dependencia
C6 CT6. Valorar críticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas aos que deben enfrontarse
C7 CT7. Ser capaz de valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade?

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
Coñecer as características e problemática das demencias AI18
AI24
BI10
CI6
CI7
Manexo dos instrumentos de valoración e estratexias de intervención nas persoas con demencia. AI18
AI24
BI2
BI7
BI9
BI10
Ser capaz de deseñar proxectos de investigación relacionados coa valoración e intervención de persoas con demencia AI19
AI25
BI10
CI7

Contidos
Temas Subtemas
TEMA1.- Reserva cognitiva e deterioro cognitivo lixeiro 1. Reserva Cerebral
2. Reserva Cognitiva
2.1. Variables que interveñen na reserva cognitiva. A educación
2.2. As actividades cotiás
2.3. A actividade física
2.4. A actividade mental
2.5. Actividade social e lecer
2.6. O estilo de vida
2.7. A dimensión afectivo-emocional
2.8. Outros factores
3. A Medición da Reserva Cognitiva
4. Reserva Cognitiva e DCL
4.1. Deterioro Cognitivo Lixeiro
TEMA 2.- Dependencia e demencia. Caracterización da demencia 1. Caracterización da dependencia
2. Condicionantes sociodemográficos da dependencia. Protección social
3. Dependencia e demencia
4. Caracterización da demencia
4.1. Déficits cognitivos
4.2. Déficits sociais
4.3 Déficits afectivo-motivacionales
4.4. Trastornos de conduta
5. Tipos principales de demencias
6. A demencia de Alzheimer
TEMA 3.-A evaliación da demencia 1. Características fundamentais da avaliación xerontolóxica
2. Características específicas da avaliación psicolóxica das persoas maiores
3. A avaliación da demencia
3.1. A avaliación do funcionamento cognitivo.
3.1.1. A Avaliación da memoria
4. Avaliación das capacidades funcionais
5. Avaliación dos trastornos de conduta
TEMA 4.- A estimulación cognitiva 1. Plasticidad cognitiva. Estimulación e funcionamento cognitivo
2. A estimulación cognitiva
2.1. Concepto de estimulación cognitiva
2.2. Antecedentes da estimulación cognitiva
2.3. Efectos da estimulación cognitiva
3. Os programas de estimulación cognitiva
4. Características dos programas de E.C.: obxectivos, estrutura e secuencia de aplicación
5. Estratexias e técnicas psicolóxicas utilizadas na estimulación cognitiva
5.1. Técnicas para xestionar a motivación e as emocións
5.2. Técnicas de xestión da comunicación
TEMA 5.- Os trastornos de conduta nos maiores con demencia. 1. A intervención nos trastornos de conduta do maior con demencia
2. Técnicas para xestionar a conduta
3. Orientacións para a intervención no comportamento agresivo
4. Orientacións para a intervención na deambulación.
5. Orientación para a intervención nas alucinacións
6. Orientacións para a intervención na axitación.
TEMA 6.- A atención psicolóxica ao coidador de maiores con demencia. 1. Problemática do coidado de maiores con demencia.
2. Factores explicativos da tensión e da depresión no coidador.
3. Coidando ao coidador: Pautas de intervención.

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Seminario A18 A19 A24 A25 B2 B7 B9 B10 C6 25 0 25
Recensión bilbiográfica A18 B10 C6 C7 0 25 25
Estudo de casos A25 B2 B7 B9 7 16 23
Traballos tutelados A18 A19 A24 A25 B2 B7 B9 B10 C6 45 5 50
Proba mixta A19 A25 B2 B7 B9 2 0 2
Sesión maxistral A18 A24 B10 C6 C7 25 0 25
 
Atención personalizada 0 0 0
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Seminario Técnica de traballo en grupo que ten como finalidade o estudo intensivo dun tema. Caracterízase pola discusión, a participación, a elaboración de documentos e as conclusións ás que teñen que chegar todos os compoñentes do seminario.
Recensión bilbiográfica Proceso de lectura crítica dun libro, dun artigo, dunha tese ou dunha comunicación a un congreso. Como tal proceso comprende a lectura da obra, a análise do seu contido e unha crítica e valoración súa en relación coa literatura existente sobre o tema.
Estudo de casos Metodoloxía onde o suxeito se enfronta ante a descrición dunha situación específica que suscita un problema que ten que ser comprendido, valorado e resolto por un grupo de persoas, a través dun proceso de discusión. O alumno sitúase ante un problema concreto (caso), que lle describe unha situación real da vida profesional, e debe ser capaz de analizar unha serie de feitos, referentes a un campo particular do coñecemento ou da acción, para chegar a unha decisión razoada a través dun proceso de discusión en pequenos grupos de traballo.
Traballos tutelados Metodoloxía deseñada para promover a aprendizaxe autónoma dos estudantes, baixo a tutela do profesor e en escenarios variados (académicos e profesionais).
Proba mixta Proba que integra preguntas tipo de probas de ensaio e preguntas tipo de probas obxectivas. En canto ás primeiras, recolle preguntas abertas de desenvolvemento; as segundas, poden combinar preguntas de resposta múltiple, de ordenación, de resposta breve, de discriminación, de completar e/ou de asociación.
Sesión maxistral Exposición oral complementada co uso de medios audiovisuais e a introdución de algunhas preguntas dirixidas aos estudantes, coa finalidade de transmitir coñecementos e facilitar a aprendizaxe.

Atención personalizada
Metodoloxías
Seminario
Estudo de casos
Traballos tutelados
Descrición
A través dos seminarios, estudo de casos e realización de traballos tutelados o profesor proporcionará atención personalizada ao estudante.

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Sesión maxistral A18 A24 B10 C6 C7 Exposición oral complementada co uso de medios audiovisuais e a introdución de algunhas preguntas dirixidas aos estudantes, coa finalidade de transmitir coñecementos e facilitar a aprendizaxe. 5
Seminario A18 A19 A24 A25 B2 B7 B9 B10 C6 Técnica de traballo en grupo que ten como finalidade o estudo intensivo dun tema. Caracterízase pola discusión, a participación, a elaboración de documentos e as conclusións ás que teñen que chegar todos os compoñentes do seminario. 10
Recensión bilbiográfica A18 B10 C6 C7 Proceso de lectura crítica dun libro, dun artigo, dunha tese ou dunha comunicación a un congreso. Como tal proceso comprende a lectura da obra, a análise do seu contido e unha crítica e valoración súa en relación coa literatura existente sobre o tema 5
Estudo de casos A25 B2 B7 B9 Metodoloxía onde o suxeito se enfronta ante a descrición dunha situación específica que suscita un problema que ten que ser comprendido, valorado e resolto por un grupo de persoas, a través dun proceso de discusión. O alumno sitúase ante un problema concreto (caso), que lle describe unha situación real da vida profesional, e debe ser capaz de analizar unha serie de feitos, referentes a un campo particular do coñecemento ou da acción, para chegar a unha decisión razoada a través dun proceso de discusión en pequenos grupos de traballo. 10
Traballos tutelados A18 A19 A24 A25 B2 B7 B9 B10 C6 Metodoloxía deseñada para promover a aprendizaxe autónoma dos estudantes, baixo a tutela do profesor e en escenarios variados (académicos e profesionais). 20
Proba mixta A19 A25 B2 B7 B9 Proba que integra preguntas tipo de probas de ensaio e preguntas tipo de probas obxetivas. 50
 
Observacións avaliación

Fontes de información
Bibliografía básica F Bermejo (2004). Aspectos familiares y sociales del paciente con demencia. Madrid : Díaz de Santos
V Fernández-Merino (2013). El alzheimer : día a día : qué es y cómo se presenta, qué decisiones tomar, cómo cuidar al enfermo, cuidados para el cuidador, guía práctica de actuaciones. Madrid : Jardín Verde
RG Cabanach (2007). La atención psicológica al cuidador. : El estrés del cuidador. A Coruña: PSICOEDUCA
Deví, J., Deus, J. (2004). Las demencias y la enfermedad de Alzheimer una aproximación práctica e interdisciplinar. Barcelona: ISEP
Myron F. Weiner, Anne M. Lipton (2010). Manual de enfermedad de Alzheimer y otras demencias. Madrid : Editorial Médica Panamericana

Bibliografía complementaria


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario

Observacións

Non se precisan requisitos previos para cursar a materia



(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías