Datos Identificativos 2023/24
Asignatura (*) ANATOMÍA II Código 651G01002
Titulación
Grao en Fisioterapia
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Grao 2º cuadrimestre
 Primeiro Formación básica 6
Idioma
Castelán
Galego
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Fisioterapia, Medicina e Ciencias Biomédicas
Coordinación
Fuentes Boquete, Isaac Manuel
 Correo electrónico
i.fuentes@udc.es
Profesorado
Díaz Prado, Silvia María
Fernandez Fernandez, Esther Del Carmen
Fuentes Boquete, Isaac Manuel
Toro Santos, Francisco Javier de
 Correo electrónico
s.diaz1@udc.es
esther.fernandez1@udc.es
i.fuentes@udc.es
javier.toro@udc.es
Web
Descrición xeral Estudo da anatomía dos membros superiores e inferiores, do sistema cardiorespiratorio e da esplacnoloxía.

Competencias do título
Código Competencias do título
A1 Coñecer e comprender a morfoloxía, a fisioloxía, a patoloxía e a conduta das persoas, tanto sas como enfermas, no medio natural e social.
A17 Comprender a importancia de actualizar os coñecementos, habilidades, destrezas e actitudes que integran as competencias profesionais do fisioterapeuta.
A19 Comunicarse de modo efectivo e claro, tanto de forma oral como escrita, cos usuarios do sistema sanitario así como con outros profesionais.
B1 CB1 - Que os estudantes demostrasen posuír e comprender coñecementos nunha área de estudo que parte da base da educación secundaria xeral, e adóitase atopar a un nivel que, aínda que se apoia en libros de texto avanzados, inclúe tamén algúns aspectos que implican coñecementos procedentes da vangarda do seu campo de estudo
B2 CB2 - Que os estudantes saiban aplicar os seus coñecementos ao seu traballo ou vocación dunha forma profesional e posúan as competencias que adoitan demostrarse por medio da elaboración e defensa de argumentos e a resolución de problemas dentro da súa área de estudo
B3 CB3 - Que os estudantes teñan a capacidade de reunir e interpretar datos relevantes (normalmente dentro da súa área de estudo) para emitir xuízos que inclúan unha reflexión sobre temas relevantes de índole social, científica ou ética
B4 CB4 - Que os estudantes poidan transmitir información, ideas, problemas e solucións a un público tanto especializado como non especializado
B5 CB5 - Que os estudantes desenvolvesen aquelas habilidades de aprendizaxe necesarias para emprender estudos posteriores cun alto grao de autonomía
C1 Expresarse correctamente, tanto de forma oral coma escrita, nas linguas oficiais da comunidade autónoma.
C8 Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade.
C9 Ter a capacidade de xestionar tempos e recursos: desenvolver plans, priorizar actividades, identificar as críticas, establecer prazos e cumprilos.

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
Dominar a terminoloxía anatómica, de modo que o alumnado coñeza a nomenclatura actualizada das estruturas anatómicas e adquira a capacidade de descricición destas estruturas empregando términos de orientación espacial. A1
A17
A19
 B1
B2
B3
B4
B5
 C1
C8
C9
Desenvolver a capacidade de observación. A1
A17
A19
 B1
B2
B3
B4
B5
 C1
C8
C9
Coñecer a morfoloxía xeral do corpo humano, a localización, a forma e a estructura dos seus órganos, sistemas e aparatos, así como as suas interrelacions. A1
A17
A19
 B1
B2
B3
B4
B5
 C1
C8
C9
Coñecer a morfoloxía, a localización e as interrelaciones das estruturas anatómicas que constitúen, en particular, o aparato locomotor de membro superior e membro inferior, o sistema cardiocirculatorio e o aparato respiratorio. A1
A17
A19
 B1
B2
B3
B4
B5
 C1
C8
C9
Identificar a forma e as relacións das diferentes estruturas anatómicas mediante o uso de esquemas, debuxos, fotografias, e modelos tridimensionais (maquetas). A1
A17
A19
 B1
B2
B3
B4
B5
 C1
C8
C9
Comprender a función dos órganos e sistemas a través da posición, forma e estructura básica. A1
A17
A19
 B1
B2
B3
B4
B5
 C1
C8
C9
Utilizar os coñecementos anatómicos no plantexamento e análise de problemas clínicos pertinentes. A1
A17
A19
 B1
B2
B3
B4
B5
 C1
C8
C9
Alcanzar o nivel suficiente de coñecementos anatómicos para comprender outras áreas da titulación relacionadas e realizar cursos de especialización en diversos campos da Fisioterapia. A1
A17
A19
 B1
B2
B3
B4
B5
 C1
C8
C9

Contidos
Temas Subtemas
IV. Membro superior. CONTIDOS:
1. Ósos do membro superior. Cintura escapular, úmero, radio e cúbito, ósos do carpo, ósos do metacarpo e dos dedos.
2. Articulacións do membro superior. Complexo articular do ombro. Articulacións do cóbado e radiocubital distal. Complexo articular do pulso. Articulacións da man.
3. Musculatura do membro superior. Musculatura do ombro. Musculatura do brazo. Musculatura do antebrazo. Musculatura da man.
4. Vascularización do membro superior.
5. Inervación do membro superior.

ACTIVIDADES PRÁCTICAS:
1. Estudar o esqueleto do membro superior nos ósos e nas maquetas do laboratorio de Anatomía Humana.
2. Estudar as articulacións do membro superior nas maquetas do laboratorio de Anatomía Humana.
3. Identificar músculos do membro superior nas maquetas do laboratorio de Anatomía Humana.
4. Identificar mediante palpación estruturas anatómicas do membro superior.
5. Valorar a acción de músculos do membro superior.
V. Membro inferior. CONTIDOS:
1. Ósos do membro inferior. Cintura pelviana, fémur, tibia e peroné, ósos do tarso, ósos do metatarso e dos dedos.
2. Articulacións do membro inferior. Articulación sacroilíaca. Sínfise púbica. Articulación coxofemoral. Articulación do xeonllo. Articulación do nocello e articulacións tibioperoneas proximal e distal. Articulacións do pé.
3. Musculatura do membro inferior. Musculatura da rexión glútea. Musculatura do muslo. Musculatura da perna. Musculatura do pé.
4. Vascularización do membro inferior.
5. Inervación do membro inferior.

ACTIVIDADES PRÁCTICAS:
1. Estudar o esqueleto do membro inferior nos ósos e nas maquetas do laboratorio de Anatomía Humana.
2. Estudar as articulacións do membro inferior nas maquetas do laboratorio de Anatomía Humana.
3. Identificar músculos do membro inferior nas maquetas do laboratorio de Anatomía Humana.
4. Identificar mediante palpación estruturas anatómicas do membro inferior.
5. Valorar a acción de músculos do membro inferior.
VI. Sistema cardiocirculatorio. CONTIDOS:
1. Corazón. Morfoloxía externa. Relacions. Vasos e nervios do corazón.
2. Corazón. Morfoloxía interna. Cavidades cardíacas.
3. Circulacion maior ou sistemica e circulacion menor ou pulmonar
4. Sistema linfático.

ACTIVIDADES PRÁCTICAS:
1. Estudar nas maquetas a morfoloxía do corazón.
2. Estudar nas maquetas os principais vasos sanguíneos.
VII. Estesioloxía. CONTIDOS:
1. Sentido da visión. Anatomía do globo ocular e os seus anexos.
2. Sentido da audición. Anatomía do oído externo, oído medio e oído interno.
3. Sentidos do olfato, gusto y tacto.

ACTIVIDADES PRÁCTICAS:
1. Identificar nas maquetas as estructuras anatómicas do globo ocular.
2. Identificar nas maquetas os elementos anatómicos do oído externo, medio e interno.
VIII. Esplacnoloxía. CONTIDOS:
1. Sistema Dixestivo. Cavidade oral e glándulas salivales. Farinxe e esófago. Estómago. Páncreas. Bazo. Fígado y vías biliares. Intestino delgado, intestino grueso, sigma, recto e ano. Peritoneo.
2.- Aparato Respiratorio. Cavidade nasal. Larinxe, tráquea e árbol bronquial. Pulmons, pleura e mediastino. Mecánica respiratoria.
3. Aparato Xénito-Urinario. Aparato urinario: ril, uréter, vexiga urinaria. Uretra. Glándula suprarrenal. Aparato xenital masculino e femenino: órganos xenitales internos y externos.

ACTIVIDADES PRÁCTICAS:
1. Identificar nas maquetas os componentes do aparato dixestivo.
2. Identificar nas maquetas os componentes do aparato respiratorio.


Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Sesión maxistral A1 A17 A19 B1 B2 B3 B4 B5 C1 C8 C9 26 39 65
Prácticas de laboratorio A1 A17 A19 B1 B4 B5 C1 C8 C9 20 30 50
Proba de resposta múltiple A1 0 2 2
Proba obxectiva A1 2 30 32
 
Atención personalizada 1 0 1
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Sesión maxistral Clase que desenvolve os contidos teóricos dunha unidade temática. É unha clase participativa, favorecendo o intercambio de opinións e o debate.
Prácticas de laboratorio Clases que desenvolven a un tempo contidos teóricos e prácticos dunha unidade temática. Ademais dos recursos da sesión maxistral (encerado, vídeo-proxección, etc.), empréganse como apoio á docenca as maquetas e os ósos da osteoteca do laboratorio de Anatomía Humana.

A docencia impártese a grupos reducidos, de modo que favorece a participación do alumnado mediante o intercambio de opinións, o debate e a resolución de problemas, permitindo así a atención personalizada.

Avaliación continua: valorarase a actitude, o interese pola aprendizaxe e a capacidade para solucionar problemas formulados polo profesorado.
Proba de resposta múltiple Exame tipo test sobre unha unidade temática. O alumnado pode/debe realizalo para comprobar o nivel de comprensión e coñecemento da parte da materia examinada.
Proba obxectiva Consiste nunha PROBA ESCRITA, constituída por dúas partes:
- Preguntas curtas, que requiren unha resposta breve, en xeral dunha extensión máxima de media páxina.
- Exame tipo test, no que cada pregunta conta con catro opcións da que só una é verdadeira. Non se puntúa negativo por resposta incorrecta, mais descártase para o aprobado o 25% das repostas correctas.

No caso do alumnado que conte cunha adaptación curricular concedida pola Unidade de Atención á Diversidade (ADI) da UDC na que se recolla a dificultade para a realización de exames escritos, realizarase no seu lugar unha PROBA ORAL, que consistirá en preguntas de resposta breve.

Atención personalizada
Metodoloxías
Prácticas de laboratorio
Descrición
ATENCIÓN PERSONALIZADA PARA O CONXUNTO DO ALUMNADO

A atención personalizada sirve para o seguimento da aprendizaxe de cada estudante por parte do profesorado.

A través da titoría (presencial ou a distancia), o profesorado aborda a resolución de dúbidas e orienta ao estudo.

A tal fin, o alumnado dispón dun horario oficial de titorías, que poderán realizarse de modo presencial ou a través dos medios institucionais da UDC de atención a distancia.

ATENCIÓN PERSONALIZADA PARA O ALUMNADO CON DEDICACIÓN PARCIAL OU DIFICULTADES PARA CONCILIAR O ESTUDO COA VIDA FAMILIAR E/OU LABORAL

A atención personalizada para o alumnado que, de modo xustificado, ten dificultades para conciliar o estudo coa vida familiar e/ou laboral, poderá realizarse:

· Nas condicións establecidas para o conxunto do alumnado.

· A demanda, previa solicitude por correo electrónico.

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Prácticas de laboratorio A1 A17 A19 B1 B4 B5 C1 C8 C9 Avaliación continua. Valorarase a actitude, a participación, o interese pola aprendizaxe e a capacidade para solucionar problemas plantexados polo profesorado. 10
Proba obxectiva A1 Proba escrita (ou proba oral, no caso de que o/a estudante conte cunha adaptación curricular concedida pola Unidade de Atención á Diversidade da UDC na que se recolla a dificultade para a realización de exames escritos).




 80
Proba de resposta múltiple A1 Avaliación continua. Exames tipo test ou de preguntas curtas sobre unha unidade temática para determinar o nivel de comprensión e coñecemento da parte da materia examinada. 10
 
Observacións avaliación

Os créditos da materia Anatomía II, de 6 ECTS, distribúense en tres partes:

  • Sistema cardiocirculatorio, estesioloxía e esplacnoloxía: 2 ECTS.
  • Membro superior: 2 ECTS.
  • Membro inferior: 2 ECTS.

Cada
unha destas tres partes contribuirá de forma equitativa na nota final
da materia (é dicir, cada parte representa 1/3 da nota final da
materia).

Avaliación continua. Supón 2 puntos sobre 10. Realizarase mediante as seguintes accións:

  • Valoración da participación do alumnado na clase.
  • Exames controis en datas programadas.
  • Probas obxectivas con plataforma de formación.

Proba obxectiva. Representa 8 puntos sobre 10. Proba escrita, constituída por preguntas curtas e tipo test.

O alumnado terá a materia aprobada cando a suma da avaliación continua e da proba obxectiva sexa igual ou superior a 5,0 sobre 10 puntos.

Con carácter xeral, deberase obter na proba obxectiva de cada unha das tres partes da materia cando menos o 35% da nota (3,5 sobre 10 puntos).

ALUMNADO CON DEDICACIÓN PARCIAL OU DIFICULTADES PARA CONCILIAR O ESTUDO COA VIDA FAMILIAR E/OU LABORAL

Nas accións de avaliación continua deste alumnado terase en conta:

  • Valoración da participación do alumnado na clase: Poderase substituír
    pola realización dun traballo sobre un aspecto do temario da materia.
  • Exames controis en datas programadas e probas obxectivas con plataforma
    de formación: procuraranse de común acordo datas alternativas para
    realizar estas probas.


ALUMNADO QUE CONTE CUNHA ADAPTACIÓN CURRICULAR CONCEDIDA POLA UNIDADE DE ATENCIÓN Á DIVERSIDADE DA UDC

Cando
esta adaptación recolla a dificultade para a realización de probas
escritas, estas serán substituídas por probas orais.

Así mesmo,
seguirase cada unha da recomendacións da citada unidade para a
avaliación deste alumnado.

PLAXIO

En caso de plaxio, aplicarase o seguinte:

  • Cualificación de suspenso na convocatoria en que se cometa a falta e respecto da materia en que se cometese: o/a estudante será cualificado/a con “suspenso” (nota numérica 0) na convocatoria correspondente do curso académico, tanto se a comisión da falta se produce na primeira oportunidade como na segunda. Para isto, procederase a modificar a súa cualificación na acta de primeira oportunidade, se fose necesario.

Fontes de información
Bibliografía básica THIBODEAU-PATTON. (2008). "Estructura y Funcion del Cuerpo Humano". Barcelona. Ed. Elsevier
GRAY. (2015). Anatomia para Estudiantes. Barcelona Ed. Elsevier.
SOBOTTA. (2012). Atlas de Anatomía Humana. Barcelona. Ed. Elsevier.
F. NETTER. (2015). Atlas de Anatomía Humana. Barcelona. Ed. Elsevier
SOBOTTA. (2018). Texto de Anatomia. Barcelona Ed. Elsevier.
PROMETHEUS (2014). Texto y Atlas de Anatomia. Anatomia General y Aparato Locomotor" Vol.1.. Ed. Panamericana
PROMETHEUS (2014). Texto y Atlas de Anatomia. Cabeza, Cuello y Neuroanatomía". Vol 3. Ed. Panamericana
PROMETHEUS (2014). Texto y Atlas de Anatomia. Organos Internos". Ed. Panamericana

Bibliografía complementaria


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario

Observacións

Para axudar a conseguir unha contorna inmediata sustentable e cumprir cos obxectivos estratéxicos do Plan Green Campus da Facultade de Fisioterapia, os traballos documentais que se realicen nesta materia poderanse solicitar tanto en formato papel como virtual ou soporte informático. De realizarse en papel, seguiranse na medida do posible as seguintes recomendacións xerais:

- Non se utilizarán plásticos.

- Realizaranse impresións a dobre cara.

- Empregarase papel reciclado.

- Evitarase a realización de borradores.


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías