Datos Identificativos 2016/17
Asignatura (*) CINESITERAPIA XERAL Código 651G01005
Titulación
Grao en Fisioterapia
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Grao 2º cuadrimestre
 Primeiro Obrigatoria 6
Idioma
Castelán
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Fisioterapia
Coordinación
Pardo Carballido, Carmen
 Correo electrónico
carmen.pardo@udc.es
Profesorado
Meilán Devesa, José Ramón
Pardo Carballido, Carmen
 Correo electrónico
jose.meilan@udc.es
carmen.pardo@udc.es
Web
Descrición xeral Ao finalizar o estudo da materia de Cinesiterapia Xeral o estudante deberá acadar a competencia nos fundamentos científicos, o deseño de programas preventivos e terapéuticos, e a aplicación práctica dos procedementos básicos da Fisioterapia que se basean na utilización do movemento como axente físico, particularmente o movemento voluntario en todas as súas expresións. Enténdese por procedementos básicos aqueles en os que se fundamenta a Fisioterapia e que constitúen a base ou o apoio principal dos métodos específicos que se estudan en cursos máis avanzados.



Competencias do título
Código Competencias do título
A2 Conocer y comprender las ciencias, los modelos, las técnicas y los instrumentos sobre los que se fundamenta, articula y desarrolla la fisioterapia.
A3 Conocer y comprender los métodos, procedimientos y actuaciones fisioterapéuticas, encaminados tanto a la terapéutica propiamente dicha a aplicar en la clínica para la reeducación o recuperación funcional, como a la realización de actividades dirigidas a la promoción y mantenimiento de la salud.
C1 Expresarse correctamente, tanto de forma oral coma escrita, nas linguas oficiais da comunidade autónoma.

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
Coñecer e comprender as bases científicas, os modelos, as técnicas e os instrumentos sobre os que se fundamenta, articula e desenvolve a Cinesiterapia. A2
 C1
Coñecer as bases biomecánicas do movemento e os efectos da ausencia das demandas mecánicas sobre o corpo humano A2
 C1
Coñecer o concepto de Cinesiterapia e a súa clasificación en función do tipo de movemento, obxectivos e modalidades de aplicación. A2
A3
 C1
Definir as modalidades de Cinesiterapia e identificar as bases anatómicas, biomecánicas e fisiolóxicas da cinesiterapia A2
A3
 C1
Coñecer e relacionar os efectos fisiolóxicos e os efectos terapéuticos da Cinesiterapia Pasiva e as súas modalidades sobre os diferentes tecidos orgánicos. A2
A3
 C1
Coñecer as indicacións e contraindicacións da Cinesiterapia Pasiva e as súas modalidades. A3
 C1
Coñecer e relacionar os efectos fisiológicos e os efectos terapéuticos da Cinesiterapia Activa e as súas modalidades sobre os diferentes tecidos orgánicos. A2
A3
 C1
Coñecer as indicacións e contraindicacións da Cinesiterapia Activa e as súas modalidades. A2
 C1
Coñecer, describir e aplicar os dispositivos de Cinesiterapia Instrumental ou Mecanoterapia: as súas características e aplicacións máis relevantes.. A2
A3
 C1
Comprender os efectos que provocan as forzas externas e internas sobre as diferentes estruturas do corpo humano A2
 C1

Contidos
Temas Subtemas
PROGRAMA TEÓRICO

TEMA 1: FUNDAMENTOS DA BIOMECANICA
1.1. Introducción a biomecánica
1.2. Fundamentos da dinámica
1.3. Fundamentos da estática
1.4. Palancas no corpo humano
1.5. Fundamento da mecánica de sólidos e fluidos
1.6. Centro de gravedad
1.7. Equilibrio

TEMA 2: BIOMECANICA ESTRUTURAL 2.1 Consideracións mecánicas xerais das estructuras óseas
2.2 Biomecánica e estrutura articular
2.3 Biomecánica e estrutura do músculo
TEMA 3.- ASPECTOS XERAIS DA CINESITERAPIA
 3.1-Desenvolvemento histórico. Concepto e bases xerais.
3.2-Principios xerais da Cinesiterapia
3.3-Clasificación da Cinesiterapia
3.4 Bases biomecánicas da cinesiterapia
3.5 Bases biomecánicas dos diferentes tecidos biolóxicos
TEMA 4.- CINESITERAPIA PASIVA 4.1- Concepto, obxectivos e clasificación da cinesiterapia pasiva
4.2- Bases fundamentais da cinesiterapia pasiva
4.3- Efectos fisiolóxicos. Efectos terapéuticos. Indicacións e contraindicacións.
4.4 Principios xerais da aplicación da Cinesiterapia Pasiva
TEMA 5.- TÉCNICAS ESPECÍFICAS DA CINESITERAPIA PASIVA: TRACCIÓN ARTICULAR 5.1- Concepto e tipos de tracción articular
5.2- Efectos fisiolóxicos. Efectos terapéuticos
5.3- Dosificación das traccións articulares
5.4- Indicacións e contraindicacións.
TEMA 6.- TÉCNICAS ESPECÍFICAS DA CINESITERAPIA PASIVA: ESTIRAMIENTO MÚSCULOTENDINOSO 6.1- Concepto e tipos dos estiramentos
6.2- Efectos fisiolóxicos. Efectos terapéuticos
6.3- Dosificación do estiramento
6.4- Indicacións e contraindicacións.
TEMA 7.- TÉCNICAS ESPECÍFICAS DA CINESITERAPIA PASIVA: POSTURA OSTEOARTICULAR 7.1- Concepto e tipos das posturas osteoarticulares
7.2- Efectos fisiolóxicos. Efectos terapéuticos
7.3- Dosificación da postura osteoarticular
7.4- Indicacións e contraindicacións
TEMA 8.- CINESITERAPIA ACTIVA 8.1- Concepto, obxectivos e clasificación da cinesiterapia activa
8.2- Bases fundamentais da cinesiterapia activa
8.3- Efectos fisiolóxicos. Efectos terapéuticos.
8.4- Indicacións e contraindicacións
TEMA 9.- CINESITERAPIA ACTIVA ASISTIDA 9.1- Concepto e principios xerais.
9.2- Clasificación da cinesiterapia activa asistida
9.3- Efectos fisiolóxicos. Efectos terapéuticos.
9.4- Indicacións e contraindicacións.
TEMA 10.- CINESITERAPIA ACTIVA LIBRE 10.1-Clasificación da cinesiterapia activa libre
10.2- Efectos fisiológicos. Efectos terapéuticos.
10.3- Indicacións e contraindicacións.
TEMA 11.- CINESITERAPIA ACTIVA RESISTIDA 11.1- Concepto e principios xerais. Factores do desenvolvemento muscular.
11.2- Clasificación da kinesiterapia activa resistida
11.3- Efectos fisiolóxicos. Efectos terapéuticos.
11.4- Indicacións e contraindicacións.
TEMA 12.- ISOCINÉTICOS 12.1- Concepto e principios xerais.
12.2- Protocolos de tratamento
12.3- Indicacións e contraindicacións.
TEMA 13.- CINESITERAPIA INSTRUMENTAL: MECANOTERAPIA 13.1- Dispositivos instrumentais para a aplicación de Cinesiterapia Pasiva e Activa.
13.2 Descrición dos equipos: características, dosificación, indicacións e contraindicacións.
10.3- Dotación dunha sala de Cinesiterapia.

PROGRAMA PRÁCTICO


PRÁCTICA 1: CINESITERAPIA PASIVA MANUAL RELAJADA Y FORZADA
 1.1 Técnica Xeral:

1.1.1 Posición
1.1.2 Vía de abordaxe
1.1.3 Situación da toma
1.1.4 Situación da contratoma
1.1.5 Execución do movemento

1.2 Exemplos prácticos de aplicación por zonas topográficas:
1.2.1 Cinesiterapia pasiva manual nas articulacións da cintura escapular e do Membro Superior
1.2.2 Cinesiterapia pasiva manual nas articulacións da cintura pélvica e do Membro Inferior
1.2.3 Cinesiterapia pasiva manual nas articulacións da Columna Vertebral
PRÁCTICA 2: CINESITERAPIA PASIVA: ESTIRAMENTOS MIOTENDINOSOS 2.1 Exemplos prácticos de aplicación por zonas topográficas:
2.1.1 Estiramento dos músculos do pescozo, cintura escapular e tronco.
2.1.2 Estiramento dos músculos do Membro Superior
2.1.3 Estiramento dos músculos do Membro Inferior e Pelvis
2.1.4 Estiramento dos músculos da Columna Vertebral

PRÁCTICA 3: CINESITERAPIA PASIVA: TRACCIÓNS VERTEBRALES INSTRUMENTALES 3.1 Descrición do equipo
3.2 Tracción cervical
- Posición xeral
- Posición do segmento
- Aplicación do dispositivo
- Dosificación dos parámetros

3.3 Tracción Lumbar
- Posición xeral
- Posición do segmento
- Aplicación do dispositivo
- Dosificación dos parámetros
PRÁCTICA 4: CINESITERAPIA ACTIVA ASISTIDA 4.1Técnica Xeral:

4.1.1 Posición
4.1.2 Vía de abordaxe
4.1.3 Situación da toma
4.1.4 Situación da contratoma
4.1.5 Execución do movemento

4.2 Exemplos prácticos de aplicación por zonas topográficas:

4.2.1 Cinesiterapia activa asistida manual e instrumental nas articulacións da cintura escapular e MMSS.
4.2.2 Cinesiterapia activa asistida manual e instrumental nas articulacións da cintura pélvica e o MMII.
4.2.3 Cinesiterapia activa asistida manual e instrumental nas articulacións da Columna Vertebral
PRÁCTICA 5: CINESITERAPIA ACTIVA LIBRE 5.1 Deseño dun programa de Cinesiterapia Activa Libre por zonas topográficas
PRACTICA 6: CINESITERAPIA ACTIVA RESISTIDA 6.1 Exemplos prácticos da aplicación por zonas topográficas:
6.1.1 Cinesiterapia activa resistida manual e instrumental nas articulacións da cintura escapular e MMSS:
6.1.2 Cinesiterapia activa resistida manual e instrumental nas articulacións da cintura pélvica e o MMII
6.1.3 Cinesiterapia activa asistida manual e instrumental nas articulacións da Columna Vertebral
PRÁCTICA 7: ISOCINÉTICOS 7.1 Protocolos de Cinesiterapia Isocinética por zonas topográficas.

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Sesión maxistral A2 A3 15 15 30
Prácticas de laboratorio A2 A3 24 12 36
Proba mixta A2 A3 1 16 17
Presentación oral C1 1 25 26
Proba práctica A2 A3 C1 0 12 12
Traballos tutelados A2 A3 C1 0 27 27
 
Atención personalizada 2 0 2
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Sesión maxistral Efectuarase a exposición oral do temario da materia de forma ordenada, complementándose a mesma co uso de medios audiovisuais e coa introdución dalgunhas preguntas dirixidas aos estudantes.
Prácticas de laboratorio Asistencia, execución e análise das prácticas programadas. Estas actividades mostrarán ao alumno as distintas modalidades e métodos de cinesiterapia, levándose a cabo a posta en práctica de distintas técnicas manuais e instrumentais, que posteriormente empregará como ferramentas terapéuticas no ámbito clínico
Proba mixta Proba escrita utilizada para a avaliación da aprendizaxe que pode conter distintos tipos de preguntas: preguntas test, de resposta breve e de desenvolvemento.
Presentación oral Presentación na aula dos temas desenvolvidos como traballos tutelados
Proba práctica Proba na que se busca que o alumno desenvolva total ou parcialmente algunha práctica que previamente tivese feito durante as clases prácticas. A proba práctica pode incluír previamente a resolución dunha pregunta/problema que teña como resultado a aplicación práctica dunha determinada técnica ou práctica aprendida.
Traballos tutelados Realizarase un traballo individual ao longo do cuadrimestre cuxa data de entrega será fixada o día da presentación da materia. Os temas concretos sobre os que versarán os traballos así como as súas características trataranse despois da constitución dos grupos ao comezo da materia.

Atención personalizada
Metodoloxías
Prácticas de laboratorio
Proba mixta
Traballos tutelados
Descrición
A atención personalizada abordarase durante o desenvolvemento das clases maxistrais, prácticas e actividades de aprendizaxe colaborativa, fomentando a formulación de preguntas por parte do alumnado. Así mesmo, reforzarase esta actividade mediante as titorías presenciais e/ou virtuais (a través da plataforma moodle e/ou do correo electrónico)

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Proba mixta A2 A3 Exame final teórico de todos os contidos da materia, que inclúen os tratados nas sesións maxistrais, prácticas, seminarios e lecturas recomendadas. O tipo de exame será de exposición escrita podendo incluír preguntas tipo test e/ou preguntas de de resposta breve e/ou para desenvolver. O valor total desta proba é do 55% da nota final. 55
Traballos tutelados A2 A3 C1 Realizarase un traballo individual ao longo do cuadrimestre cuxa data de entrega será fixada o día da presentación da materia. Os temas concretos sobre os que versarán os traballos así como as súas características trataranse despois da constitución dos grupos ao comezo da materia.
 15
Proba práctica A2 A3 C1 Proba na que se busca que o alumno desenvolva total ou parcialmente algunha práctica que previamente tivese feito durante as clases prácticas. A proba práctica pode incluír previamente a resolución dunha pregunta/problema que teña como resultado a aplicación práctica dunha determinada técnica ou práctica aprendida. 30
 
Observacións avaliación

Valorarase tamén a asistencia, puntualidade, actitude, participación e o razoamento durante as sesións maxistrais, así como nas prácticas de laboratorio e as actividades de aprendizaxe colaborativa.  Segundo o exposto, a nota final obterase como resultado da media ponderado dos distintos apartados da avaliación (45% proba mixta, 30% proba oral, 15% do traballo tutelado e da avaliación continua da sesión maxistrais, prácticas e outras actividades de aprendizaxe programadas) Observacións: Para o cálculo da media e por tanto da NOTA FINAL, o alumno/para deberá obter como mínimo un valor de 1.5 na proba oral e de 2.75 na mixta.


Fontes de información
Bibliografía básica

Basmajian JV. Terapéutica por el ejercicio. 3ª edidicón. Buenos Aires: Panamericana; 1989

Génot C et al. Kinesioterapia : I. Principios, II. Miembros inferiores : evaluaciones. Técnicas pasivas y activas del aparato locomotor. Buenos Aires: Editorial Médica Panamericana; 2005.

Leroy A et al.Kinesioterapia : III Miembros superiores. IV Cabeza y tronco : evaluaciones, técnicas pasivas y activa. Madrid: Editorial Médica Panamericana; 2000.

Viel E, Esnault M. Lombalgies et cervicalgies de la position assise conseils et exercises.Paris:Masson;1999.

Lapierre A. La reeducación física. 6ª edición.Madrid: Cie-Dossat 2000; [1996]

Roche Reeducación psicomotriz por la poleoterapia ejercicios en suspensión y con resortes.Buenos Aires: Panamericana; cop.1978.

Spring H et al. Teoría y práctica del ejercicio terapéutico movilidad, fuerza, resistencia, coordinación. Barcelona: Paidotribo, 2000.

Xhardez I. Vademecum de kinesioterapia y de reeducación funcional técnicas, patología e indicaciones de tratamiento. 4ª edición.Buenos Aires: El Ateneo; 2000.

Simonnet J dir. Kinésithérapie, rééducation fonctionnelle. En: Encyclopédie Médico-Chirurgicale. Paris : Editions Techniques; 1995.

Walter B. Anatomía & estiramientos : guía de estiramientos, descripción anatómica. Badalona : Paidotribo; 2009.

Ylinen J. Estiramientos terapeúticos en el deporte y en las terapias manuales. Barcelona : Elsevier Masson; 2009.

McAtee R. Estiramientos facilitados: estiramientos y fortalecimiento con facilitación neuromuscular propioceptiva. 3ª edición. Madrid: Médica Panamerica; 2009.

Nelson H, Jouko, K. Anatomía de los estiramientos. Madrid: Tutor; 2007.

Mark A. Entrenamiento muscular excéntrico en deportes y ortopedia. Barcelona: Paidotribo; 1999.

Contreras JA. Estiramientos miotendinosos en fisioterapia. Sevilla: Colegio Profesional de Fisioterapeutas de Andalucía; 2004.

Esnault M. Stretching estiramientos de las cadenas musculares. 2ª edición. Barcelona: Masson; 2003.

Grieve G. Movilización de la columna vertebral : manual básico de método clínico. 2ª edición. Barcelona: Paidotribo; 2001.

Heimann D. Compendio de terapia manual. Madrid: Paidotribo; 2006.

Eisingbach T. La recuperación muscular en la fisioterapia y en la rehabilitación. Barcelona: Paidotribo; 1994.

Huesa Jiménez F. Isocinéticos metodología y utilización. Madrid: MAPFRE; 2000.

Mark A. Entrenamiento muscular excéntrico en deportes y ortopedia. Barcelona: Paidotribo; 1999.

Buchbauer J, Steininger K. Rehabilitación de las lesiones entrenamiento funcional de estructuración de la fuerza en la rehabilitación. Barcelona: Paidotribo; 2005.

Jiménez Gutiérrez A(coordinador). Nuevas dimensiones en el entrenamiento de la fuerza : aplicación de nuevos métodos, recursos y tecnologías. Barcelona: INDE; 2008.

Brown L[editor].Entrenamiento de la fuerza. Madrid: Médica Panamericana; 2008.
Bibliografía complementaria


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente

Materias que se recomenda cursar simultaneamente
ANATOMÍA I E HISTOLOXÍA/651G01001
FISIOLOXÍA/651G01003
BIOFÍSICA E BIOQUÍMICA/651G01004
MARCO TEÓRICO DA FISIOTERAPIA E A REHABILITACIÓN FÍSICA/651G01006
VALORACIÓN FUNCIONAL E PSICOSOCIAL/651G01007

Materias que continúan o temario
CINESITERAPIA: BASES DO EXERCICIO TERAPÉUTICO/651G01013
FISIOTERAPIA MANUAL E OSTEOPÁTICA I/651G01014
FISIOTERAPIA NAS ALTERACIÓNS ESTÁTICAS E DINÁMICAS DO RAQUIS/651G01015
FISIOTERAPIA ABDOMINO-PELVI-PERINEAL/651G01022
FISIOTERAPIA NAS DISFUNCIÓNS DO APARELLO LOCOMOTOR/651G01024
FISIOTERAPIA DA ACTIVIDADE FÍSICA E DEPORTIVA/651G01025
FISIOTERAPIA ESTÉTICA, PLÁSTICA E REPARADORA/651G01033
ESTANCIAS CLÍNICAS I/651G01035
ESTANCIAS CLÍNICAS II/651G01036

Observacións


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías