Datos Identificativos 2016/17
Asignatura (*) BIOMECÁNICA Código 651G01009
Titulación
Grao en Fisioterapia
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Grao 1º cuadrimestre
Segundo Formación básica 6
Idioma
Castelán
Galego
Inglés
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Fisioterapia
Coordinación
Pardo Carballido, Carmen
Correo electrónico
carmen.pardo@udc.es
Profesorado
Meilán Devesa, José Ramón
Pardo Carballido, Carmen
Correo electrónico
jose.meilan@udc.es
carmen.pardo@udc.es
Web
Descrición xeral Nesta materia, ao alumno capacítaselle coñecer os movementos do corpo humano e os seus principios fundamentais, que lle capacitará para realizar análises kinesiológicos básicos, avaliar os movementos con exactitude e en concordancia cos principios anatómicos, fisiológicos, e mecánicos, asi como a identificación dos efectos do movemento sobre a estrutura humana, o cal lle permitirá efectuar a selección de exercicios e actividades adecuadas para a prevención, terapia e mantemento do corpo humano.

Competencias do título
Código Competencias do título
A1 Conocer y comprender la morfología, la fisiología, la patología y la conducta de las personas, tanto sanas como enfermas, en el medio natural y social.
A2 Conocer y comprender las ciencias, los modelos, las técnicas y los instrumentos sobre los que se fundamenta, articula y desarrolla la fisioterapia.
A3 Conocer y comprender los métodos, procedimientos y actuaciones fisioterapéuticas, encaminados tanto a la terapéutica propiamente dicha a aplicar en la clínica para la reeducación o recuperación funcional, como a la realización de actividades dirigidas a la promoción y mantenimiento de la salud.
A5 Valorar el estado funcional del paciente, considerando los aspectos físicos, psicológicos y sociales.
A12 Intervenir en los ámbitos de promoción, prevención, protección y recuperación de la salud.
C1 Expresarse correctamente, tanto de forma oral coma escrita, nas linguas oficiais da comunidade autónoma.

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
Coñecer os fundamentos mecánicos e a súa aplicación á análise do movemento humano A1
A2
A3
A5
A12
C1
Comprender a relación que existe entre as estruturas anatómicas e a súa función, así como os efectos que provocan as forzas externas e internas sobre as estruturas do corpo humano A1
A2
A3
A5
A12
C1
Coñecer os movementos que se producen globalmente e nos distintos segmentos vertebrais, os factores que inflúen nos mesmos e a repercusión de cada segmento no funcionamento global do raquis, así mesmo deberá comprender a influencia das articulacións costais nos movementos respiratorios A1
A2
A3
A5
A12
C1
Coñecer os movementos que se producen nas articulacións do cinto pélvico, así como a relación que existe entre o posicionamento do sacro e a estática e a dinámica da charnela lumbosacra. Así mesmo debe coñecer o comportamento do cinto pélvico durante o parto. Tambien deberá coñecer os movementos que teñen lugar no membro inferior, así como os factores que colaboran na súa estabilidade, e o funcionalismo do aparello motor. A1
A2
A3
A5
A12
C1
Coñecer a estrutura de cada unha das articulacións que conforman o cinto escapular e o membro superior, os factores que contribúen á súa estabilidade, e a amplitude de cada unha delas, así como os elementos musculares que interveñen nos devanditos movementos A1
A2
A3
A5
A12
C1
Comprender os sistemas de control para o mantemento da postura erecta, e en especial da boa postura; así mesmo deberá integrar e relacionar a conexión que existe entre a postura e as cadeas cinéticas A1
A2
A3
A5
A12
C1
Coñecer as características do patrón normal do adulto, así como as accións musculares que teñen lugar durante o desenvolvemento da mesma a nivel dos distintos segmentos do aparello locomotor, ademais das alteracións mecánicas que pode sufrir a marcha. A1
A2
A3
A5
A12
C1

Contidos
Temas Subtemas
UNIDAD TEMÁTICA I: BIOMECANICA FUNCIONAL DO TRONCO Tema 1.1. Biomecánica da columna vertebral. (I)
Tema 1.2. Biomecánica da columna vertebral. (II)
Tema 1.3. Biomecánica do segmento lumbar da columna vertebral
Tema 1.4. Biomecánica do segmento dorsal da columna vertebral
Tema 1.5. Biomecánica da respiración
Tema 1.6. Biomecánica do segmento cervical da columna vertebral. (I)
Tema 1.7. Biomecánica do segmento cervical da columna vertebral. (II)
UNIDAD TEMÁTICA II: BIOMECANICA DO CINTURÓN PELVICO E DO MEMBRO INFERIOR Tema 2.1. Biomecánica do cinturón pélvico.
Tema 2.2.Biomecánica da cadera
Tema 2.3. Biomecánica do xeonllo
Tema 2.4. Biomecánica do tornecelo
Tema 2.5. Biomecánica do pé. ( I )
Tema 2.6. Biomecánica do pé. ( II )
UNIDAD TEMÁTICA III: BIOMECANICA DO CINTURON ESCAPULAR E DO MEMBRO SUPERIOR Tema 3.1. Biomecánica do cinturón escapular
Tema 3.2: Biomecánica da articulación glenohumeral
Tema 3.3. Biomecánica do cóbado
Tema 3.4. Biomecánica da boneca
Tema 3.5. Biomecánica da man
UNIDAD TEMÁTICA IV: BIOMECANICA DA POSTURA Tema 4.1. Cadeas cinéticas
Tema 4.2. Biomecánica da postura
UNIDAD TEMÁTICA V: BIOMECANICA DA MARCHA Tema 5.1. Biomecánica da marcha ( I )
Tema 5.2. Biomecánica da marcha ( II )
Tema 5.3. Biomecánica da marcha patolóxica
PRACTICAS DE LABORATORIO Práctica 1. Análise biomecánico da columna cervical.
Práctica 2. Análise biomecánico da columna dorsal e das articulacións costais.
Práctica 3. Análise biomecánico da columna lumbar.
Práctica 4. Análise biomecánico da columna vertebral en conxunto
Práctica 5. Análise biomecánico do cinturón pélvico.
Práctica 6. Análise biomecánico da articulación da cadeira.
Práctica 7. Análise biomecánico da articulación do xeonllo.
Práctica 8. Análise biomecánico de la articulación do tornecelo e do pé.
Práctica 9. Análise biomecánico do cinturón escapular.
Práctica 10. Análise biomecánico da articulación glenohumeral.
Práctica 11. Análise biomecánico da articulación do cóbado.
Práctica 12. Análise biomecánico da articulación da boneca.
Práctica 13. Análise biomecánico da man.
Práctica 14. Análise biomecánico da marcha



Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Prácticas de laboratorio A1 A2 A3 A5 A12 C1 20 20 40
Proba obxectiva A1 A2 A3 A5 A12 C1 2 20 22
Sesión maxistral A1 A2 A3 A5 A12 C1 26 26 52
Presentación oral A1 A2 A3 A5 A12 C1 1 3 4
Proba práctica A1 A2 A3 A5 A12 C1 0 20 20
Portafolios do alumno A1 A2 A3 A5 A12 C1 0 10 10
 
Atención personalizada 2 0 2
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Prácticas de laboratorio Metodoloxía que permite que os estudantes aprendan efectivamente a través da realización de actividades de carácter práctico, tales como demostracións, exercicios, experimentos e investigacións
Proba obxectiva Pode combinar distintos tipos de preguntas: preguntas de resposta múltiple, de ordenación, de resposta breve, de discriminación, de completar e/ou de asociación. Tamén se pode construír con un só tipo dalgunha destas preguntas
Sesión maxistral Tamén coñecida como “conferencia”, “método expositivo” ou “lección maxistral”. Esta última modalidade sóese reservar a un tipo especial de lección impartida por un profesor en ocasións especiais, cun contido que supón unha elaboración orixinal e baseada no uso case exclusivo da palabra como vía de transmisión da información á audiencia.
Presentación oral Consiste na presentación oral con apoio de power point dalgún tema desenrrolado na actividade no presencial
Proba práctica Proba na que se busca que o alumno desenvolva total ou parcialmente algunha práctica que previamente tivese feito durante as clases prácticas. A proba práctica pode incluír previamente a resolución dunha pregunta/problema que teña como resultado a aplicación práctica dunha determinada técnica ou práctica aprendida.
Portafolios do alumno É unha carpeta ou arquivador ordenado por seccións, debidamente identificadas ou etiquetadas, que contén os rexistros ou materiais produto das actividades de aprendizaxe realizadas polo alumno nun período de tempo, cos comentarios e cualificacións asignadas polo profesor, o que lle permite visualizar o progreso do alumno. O portafolios ou carpeta inclúe todo o que fai o alumno, como: apuntes ou notas de clases, traballos de investigación, guías de traballo e o seu desenvolvemento, comentarios de notas, resumes, probas escritas, autoavaliacións, tarefas desenvolvidas, comentarios de progreso do alumno realizado polo profesor, etc.

Atención personalizada
Metodoloxías
Portafolios do alumno
Descrición
Actividade académica desenvolvida polo profesorado, individual ou en pequeno grupo, que ten como finalidade atender as necesidades e consultas do alumnado relacionadas co estudo e/ou temas vinculados coa materia, proporcionándolle orientación, apoio e motivación no proceso de aprendizaxe. Esta actividade pode desenvolverse de forma presencial (directamente na aula e nos momentos que o profesor ten asignados a titorías de despacho) ou de forma non presencial (a través do correo electrónico ou do campus virtual).

Enténdese por atención personalizada o tempo que cada profesor reserva para atender e resolver dúbidas ao alumnado en relación a unha materia concreta.

Non se debe confundir atención personalizada con titoría académica, xa que esta fai referencia á necesidade de asignar a cada alumno un titor desde primeiro curso da carreira ata que finaliza os estudos universitarios, co obxectivo de ofrecer un soporte permanente e formal en aqueles momentos nos que debe tomar decisións.

Para a súa realización é importante consultar co profesor os avances que se vaian realizando progresivamente para ofrecer as orientacións necesarias en cada caso para asegurar a calidade dos traballos de acordo aos criterios que se indicarán. O seguimento farase preferentemente de forma individualizada a través dos espazos de comunicación da ferramenta Moodle.

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Proba obxectiva A1 A2 A3 A5 A12 C1 Permite comprobar a coherencia e o sentido do proceso de ensino-aprendizaxe, en canto que constitúe un referente que guía a toma de decisións que van dende a conexión dos obxectivos cos resultados de aprendizaxe, pasando pola metodoloxía utilizada, os instrumentos para a certificación dos niveis de coñecementos, etc. 60
Portafolios do alumno A1 A2 A3 A5 A12 C1 Permite comprobar a coherencia e o sentido do proceso de ensino-aprendizaxe, en canto que constitúe un referente que guía a toma de decisións que van dende a conexión dos obxectivos cos resultados de aprendizaxe, pasando pola metodoloxía utilizada, os instrumentos para a certificación dos niveis de coñecementos, etc. 15
Proba práctica A1 A2 A3 A5 A12 C1 Proba na que se busca que o alumno desenvolva total ou parcialmente algunha práctica que previamente tivese feito durante as clases prácticas. A proba práctica pode incluír previamente a resolución dunha pregunta/problema que teña como resultado a aplicación práctica dunha determinada técnica ou práctica aprendida. 25
 
Observacións avaliación

Para superar a matería é imprescindible acadar un 5 na proba obxectiva  e un 2,5 na proba oral para proceder a suma das diferentes probas para acadar a nota final da avaliación. Ademaís será obrigatorio realizar cada un dos portafolios.

Asimesmo terase en conta para a avaliación continuada a asistencia as clases, así como a actitude, a participación e o comportamento do alumno durante as mesmas.


Fontes de información
Bibliografía básica

- Luttgens & Wells. Kinesiología: Bases científicas del movimiento humano. Septima edición. Madrid: Ed. C.B.S. College Publishing. (1985)

Miralles M. y Miralles R. Biomecánica clínica de los tejidos y las articulaciones del aparato locomotor. 2ª edición, 20005. Ed. Masson

- Dufour M., Pillu M. Biomecánica Funcional: Bases anatómicas, Estabilidad, Movilidad, Tensiones. Barcelona: Masson; 2006

- Kapandji. A. Fisiologia Articular. Tomos 1, 2 y 3.Madrid: Maloine; 2006

- Nordin & Frankel. Biomecánica básica de sistema músculoesquelético. 3ª ed. Madrid: McGraw – Hill – Interamericana; 2001

- Piéra J. B. y Grossiord A. La marche. Encycl. Méd. Chir. Paris. Kinésithérapie, 4.4.02, 26013 A10 y A15.

- Oatis C.A. Kinseiology; The mechanics and Pathomechanics of Human Movement. 2ª Edición , Lippincott Williams & Wilkins, a Wolters Kluwer business. 2009

- Levangie P. K. & Norking C.C. Joint Structure and Function; A Comprehensive Analysis. 4ª Edición. F.A. Davis Company 2005.

- Neuwmann D.A. Kinesiology of the Musculoskeletal System; Foundations for Physical Rehabilitation. Mosby 2002

Bibliografía complementaria


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente
ANATOMÍA I E HISTOLOXÍA/651G01001
ANATOMÍA II/651G01002
FISIOLOXÍA/651G01003

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario

Observacións


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías