Datos Identificativos 2019/20
Asignatura (*) SEMIOLOXÍA CLÍNICA Código 651G01010
Titulación
Grao en Fisioterapia
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Grao 1º cuadrimestre
Segundo Formación básica 6
Idioma
Castelán
Galego
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Ciencias Biomédicas, Medicina e Fisioterapia
Fisioterapia, Medicina e Ciencias Biomédicas
Coordinación
Pérez Fontán, Miguel
Correo electrónico
miguel.perez.fontan@udc.es
Profesorado
Amado Vazquez, Maria Eugenia
Maseda Rodríguez, Ana Belén
Pérez Fontán, Miguel
Correo electrónico
maria.eugenia.amado@udc.es
ana.maseda@udc.es
miguel.perez.fontan@udc.es
Web
Descrición xeral A materia pertence ao Bloque de Formación Básica, orientada a coñecer a Fisiopatoloxía das enfermidades, identificando e definindo as manifestacións que aparecen ao longo do proceso, as estratexias diagnósticas a partiren dos síntomas e signos cardinais e os tratamentos médico-cirúrxicos, fundamentalmente nos seus aspectos fisioterapéuticos e ortopédicos.

Competencias do título
Código Competencias do título
A1 Coñecer e comprender a morfoloxía, a fisioloxía, a patoloxía e a conduta das persoas, tanto sas como enfermas, no medio natural e social.
A2 Coñecer e comprender as ciencias, os modelos, as técnicas e os instrumentos sobre os que se fundamenta, articula e desenvolve a fisioterapia.
A3 Coñecer e comprender os métodos, procedementos e actuacións fisioterapéuticas, encamiñados tanto á terapéutica propiamente dita a aplicar na clínica para a reeducación ou recuperación funcional, como á realización de actividades dirixidas á promoción e mantemento da saúde.
A4 Adquirir a experiencia clínica adecuada que proporcione habilidades intelectuais e destrezas técnicas e manuais; que facilite a incorporación de valores éticos e profesionais; e que desenvolva a capacidade de integración dos coñecementos adquiridos; de forma que, ao termo dos estudos, os estudantes saiban aplicalos tanto a casos clínicos concretos no medio hospitalario e extrahospitalario, como a actuacións na atención primaria e comunitaria.
A5 Valorar o estado funcional do paciente, considerando os aspectos físicos, psicolóxicos e sociais.
A12 Intervir nos ámbitos de promoción, prevención, protección e recuperación da saúde.
A17 Comprender a importancia de actualizar os coñecementos, habilidades, destrezas e actitudes que integran as competencias profesionais do fisioterapeuta.
B1 CB1 - Que os estudantes demostrasen posuír e comprender coñecementos nunha área de estudo que parte da base da educación secundaria xeral, e adóitase atopar a un nivel que, aínda que se apoia en libros de texto avanzados, inclúe tamén algúns aspectos que implican coñecementos procedentes da vangarda do seu campo de estudo
B2 CB2 - Que os estudantes saiban aplicar os seus coñecementos ao seu traballo ou vocación dunha forma profesional e posúan as competencias que adoitan demostrarse por medio da elaboración e defensa de argumentos e a resolución de problemas dentro da súa área de estudo
B3 CB3 - Que os estudantes teñan a capacidade de reunir e interpretar datos relevantes (normalmente dentro da súa área de estudo) para emitir xuízos que inclúan unha reflexión sobre temas relevantes de índole social, científica ou ética
B4 CB4 - Que os estudantes poidan transmitir información, ideas, problemas e solucións a un público tanto especializado como non especializado
B5 CB5 - Que os estudantes desenvolvesen aquelas habilidades de aprendizaxe necesarias para emprender estudos posteriores cun alto grao de autonomía
C1 Expresarse correctamente, tanto de forma oral coma escrita, nas linguas oficiais da comunidade autónoma.
C3 Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo da súa vida.
C8 Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade.
C9 Ter a capacidade de xestionar tempos e recursos: desenvolver plans, priorizar actividades, identificar as críticas, establecer prazos e cumprilos.

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
1) Conocer y comprender los elementos esenciales del método clínico, de manera que el alumno sea capaz de reconocer, enfocar y valorar un problema de salud, de acuerdo a los principios y métodos científicos aceptados A1
B1
B2
B3
B4
B5
C1
C3
C9
2) Adquirir las habilidades intelectuales e profesionales que permitan la correcta valoración de un problema clínico, partiendo de sus síntomas y signos principales, integrando el conocimiento de los síndromes clínicos esenciales con una correcta aplicación de los principios éticos y profesionales propios de las profesiones sanitarias A4
C1
C3
C8
3) Valorar el estado funcional del paciente, en general y en cuanto a la repercusión de los problemas concretos de salud que pueda presentar, considerando los aspectos físicos, psicológicos y sociales A1
A2
A3
A4
A5
A12
A17
C1
C3
4) Interpretar correctamente los signos y síntomas que expresan las disfunciones de los distintos órganos y sistemas, aplicando los conocimientos científicos disponibles a las situaciones clínicas prácticas. C1
C3
5) Saber definir un problema clínico en términos científicos correctos, así como establecer las bases para un análisis inicial del problema, en base a los principios genelaes del método clínico A1
A2
A3
A4
A5
A12
A17
C1
C3

Contidos
Temas Subtemas
Tema 1. Principios de Semiología Xeneral - Fundamentos da práctica clínica
- Sistemática e toma de decisions na detección da enfermidade
- O método clínico
- A observación xeneral
- Identificación do problema principal
- Anamnese
- Exploración física
- Interpretación da analítica rutinaria
- Interpretación básica dunha radiografía de tórax e abdomen
- Outras probas diagnósticas complementarias
- Remisión do paciente
Tema 2. Manifestacions cardinais de enfermidade - Significado dos síntomas xenerais
- Dor
- Febre
- O síndrome xeneral
- Manifestacións cardinais de enfermidades básicas
- Diabetes
- Hipertensión arterial
- Insuficiencia cardíaca
- Demencia
Tema 3. Semioloxía Cardiocirculatoria - Semioloxía básica
- Anamnese
- Exploración física
- Métodos complementarios
- Disnea
- Dor torácica
- Síncope
- Edemas
- Palpitacións
- Claudicación
- Ulceras y dilatacións venosas
- Clasificación xeneral das enfermidades cardiocirculatorias
Tema 4. Semioloxía do Aparello Respiratorio - Semioloxía básica
- Anamnese
- Exploración física
- Métodos complementarios
- Disnea
- Tos
- Hemoptise
- Cianosis
- Outras manifestacións de enfermidade respiratoria
- Clasificación xeneral das enfermidades respiratorias
Tema 5. Semioloxía do Aparello Locomotor. Semioloxía articular - Dor articular
- Tumefacción
- Derrame articular
- Rubor ou eritema articular
- Aumento de calor local
- Edema periarticular
- Deformidade articular
- Alteracións da movilidad
- Ruidos intra e extraarticulares
Tema 6. Semioloxía do Aparello Locomotor. Semioloxía ósea - Dor ósea
- Fracturas
- Deformidades
Tema 7. Semioloxía do Aparello Locomotor. Semioloxía tendinosa e de bolsas óseas - Semioloxía dos tendóns e das vainas tendinosas
- Semioloxia das bolsas serosas, membro superior e inferior
Tema 8. Semioloxía do Aparello Locomotor. Semioloxía muscular - Debilidade
- Fatigabilidade ou intolerancia ao exercicio
- Dor muscular
- Calambres
- Contracturas
- Alteracións da marcha
Tema 9. Semioloxía do Sistema Nervioso - Bases xenerais da exploración neurolóxica
- Métodos complementarios en Neuroloxía
- Mareo e vértigo
- Trastornos da marcha e o equilibrio
- Temblor e movementos involuntarios
- Convulsións
- Debilidade e parálise
- Déficits e alteracións sensoriais
- Alteracións da consciencia. Delirio
- Perda de memoria
- Deterioro cognitivo
- Trastornos do sono
- Trastornos da linguaxe
- Cefalea y dor neuróxena
- Manifestacións cardinais dos trastornos do Sistema Nervioso Autónomo
- Manifestacións cardinais das enfermidades psiquiátricas
- Clasificación xeneral das enfermidades do Sistema Nervioso
Tema 10. Semioloxía das enfermidades do Aparello Dixestivo - Semioloxía básica das enfermidades dixestivas
- Anamnese e exploración física
- Probas de laboratorio
- Endoscopia dixestiva e outras exploracións complementarias
- Intolerancia dixestiva. Náuseas e vómitos
- Disfaxia
- Dor abdominal
- Hemorraxia dixestiva
- Malabsorción
- Estreñimento
- Diarrea
- Incontinencia fecal
- Interpretación das alteracións hepáticas de laboratorio
- Ictericia
- Ascite
- Cólico biliar e colecistitis
- Semioloxía dos trastornos pancreáticos. Pancreatite
Tema 11. Semioloxía das enfermidades renais - Semioloxía básica das enfermidades renais
- Anamnese e exploración física
- Probas de laboratorio. Estimación do filtrado glomerular
- Probas complementarias
- Significado da proteinuria
- Significado das alteracións no sedimento urinario
- Semioloxía do fracaso renal agudo
- Semioloxía da insuficiencia renal crónica
Tema 12. Semioloxía do Aparello Urinario - Semioloxía básica
- Anamnese e exploración física
- Exploracións complementarias
- Hematuria
- Interpretación do urocultivo. Infección urinaria
- Bacteriuria asintomática
- Cólico nefrítico
- Semioloxía dos trastornos prostáticos
- Retención de ouriños
- Incontinencia urinaria
- Disfunción eréctil
Tema 13. Semioloxía das enfermidades sanguíneas - Semioloxía básica
- Anamnese e exploración física
- Estudos de laboratorio
- Exploracións complementarias
- Anemia
- Leucocitosis e leucopenia
- Diátese hemorráxica
- Adenopatías
Tema 14. Outras manifestacions de enfermidade - Clasificación dos trastornos endocrino-metabólicos
- Manifestacións de disfunción de hipófise
- Manifestacións de disfunción do tiroides
- Significado dos trastornos cutáneos

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Sesión maxistral A1 A4 A5 A17 B1 B2 B3 B4 B5 C1 C3 C8 C9 30 30 60
Estudo de casos A1 A4 A12 C1 C3 C6 10 20 30
Traballos tutelados A1 A17 C1 C3 C6 3 11 14
Prácticas de laboratorio A1 A2 A3 A4 C1 C6 C7 14 26 40
Proba práctica A1 A17 C1 C6 C7 C8 1 0 1
Proba obxectiva A1 A17 C1 C6 C7 2 0 2
 
Atención personalizada 3 0 3
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Sesión maxistral Exposición oral por parte do profesor de aqueles temas da materia que se consideren fundamentalis para a mellor formación dos alumnos na descripción e coñecemento dos síntomas y signos mais frecuentemente relacionados coas afeccións dos distintos órganos e sistemas.
Estudo de casos Estudo por parte do alumno de aqueles temas que, previamente seleccionados polo profesor e debidamente tutorizados por este, expondrá o alumno ao resto dos seus compañeiros, donde demostrará a súa capacidade de comprensión, síntese e capacidade expositiva.
Traballos tutelados Consistirán no estudo e profundización de aspectos específicos de temas contidos no programa, relacionados coa formación dun alumno de Fisioterapia
Prácticas de laboratorio Sesións prácticas donde se discutirán por grupos diferentes situacións clínicas para a súa avaliación polos alumnos. Presentación práctica de procedementos e técnicas de interese para a formación do alumnado en relación á interpretación das manifestacións de enfermidade.
Proba práctica Discusión por parte do alumno dun suposto clínico, en relación a definición do problema, exposición ordenada do método clínico, hipótesis diagnósticas, plan diagnóstico e avaliación da conveniencia e urxencia da remisión do paciente.
Proba obxectiva Consistirá na avaliación do coñecemento adquirido polo alumno, da parte teórica explicada en forma de lección maxistral ao longo do curso. Según especificacións que figuran no apartado correspondente.

Atención personalizada
Metodoloxías
Prácticas de laboratorio
Estudo de casos
Traballos tutelados
Descrición
Actividade que o profesor de forma individual ou en pequeno grupo, desenrolará para atender as necesidades e consultas do alumno no estudo de casos, durante a realización dos Seminarios e a hora de elaborar os Traballos Tutelados, en grupo ou individual.
O obxectivo primordial será a orientación, apoio e motivación para facilitar o proceso de aprendizaxe.
Farase de forma presencial (directamente na aula e nos momentos que o profesor ten asignados a tutorías de despacho) ou de xeito non presencial (a través de correo electrónico ou do campus virtual).

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Prácticas de laboratorio A1 A2 A3 A4 C1 C6 C7 Evaluación continuada. O valor de este apartado computará conxuntamente có estudo de casos, trasladándose a un total de 1 punto (máximo) na calificación final. 5
Proba obxectiva A1 A17 C1 C6 C7 Exame principal, de tipo test multirresposta, que constará dun mínimo de 45 preguntas. Cada pregunta presentará cinco respostas posibles, das que sólo unha será correcta. A porcentaxe mínima requerida para aprobar o test será do 60%. As respostas incorrectas non computarán en negativo. O valor de esta nota trasladarase a un máximo de 7 puntos (sobre 10) para a calificación final 70
Sesión maxistral A1 A4 A5 A17 B1 B2 B3 B4 B5 C1 C3 C8 C9 Exposición oral por parte do profesor de aqueles temas da materia que se consideren fundamentalis para a mellor formación dos alumnos na descripción e coñecemento dos síntomas y signos mais frecuentemente relacionados coas afeccións dos distintos órganos e sistemas. 1
Estudo de casos A1 A4 A12 C1 C3 C6 Evaluación continuada. O valor de este apartado computará conxuntamente coas prácticas clínicas , trasladándose a un total de 1 punto (máximo) na calificación final 4
Traballos tutelados A1 A17 C1 C3 C6 Evaluación continuada mediante traballo(s) tutelado(s) (mínimo 1, máximo 2). O valor de este apartado trasladaráse a un máximo de 1 punto (sobre 10) na calificación final. 10
Proba práctica A1 A17 C1 C6 C7 C8 Discusión de un suposto clínico durante a proba final. Valor máximo de 1 punto na calificación final. 10
 
Observacións avaliación

CRITERIOS DE CALIFICACION
GLOBAL: - Para obter o aprobado na asignatura é necesario cumprir as dúas
seguintes condicións: 1) Aprobar a proba obxectiva (exame tipo test)(mínimo de
60% de respostas correctas). 2) Obter un mínimo de 5 puntos na suma de todolos
apartados de calificación. - As porcentaxes asignadas a cada proba poden sufrir
pequeñas modificacións dun curso a outro, en función das necesidades da
materia; no entanto o valor do exame (proba obxectiva e proba práctica) nunca
será inferior ao 70% da nota final, e o valor da avaliación continuada
(traballos tutelados e lecturas) nunca será superior ao 30%.


Fontes de información
Bibliografía básica (). .

Fauci A (2009). Medicina Interna. mcGraw Hill, Madrid
Siegenthaler W (2007). Diagnóstido Diferencial en Medicina Interna. Manual Moderno, México
Garcia Conde J (2010). Patologia General. Semioogia Clínica y Fisiopatoogía. McGraw Hill, Madrid
Laso Guzman FJ (2010). Introducción a la Medicina Clínica. Fisiopatologia y Semiologia. Elsevier, Barcelona
Surós Batlló J (2001). Semiología Médica y técnica Exploratoria. Masson Barcelona
Argente HA (2005). Semiologia Médica. Fisiopatología, Semiotecnia y Propedéutica. Panamericana, Madrid
Swartz MH (2010). Tratado de Semiología. Anamnesis y Exploración. Elsevier, Barcelona
Duró Pujol JC (2010). Tratado de Semiología. Anamanesis y Exploración. Elsevier, Barcelona
Goic A (2010). Semiología Médica. Mediterráneo, Santiago de Chile
Montero Homs J (2005). Esquemas en dolor neuropático. Ars Médica, Barcelona
Porter RS (2010). Manual de signos y síntomas del paciente. Diagnóstico y tratamiento. Panamericana, México
Buckup K (2014). Pruebas clínicas para patología ósea, articular y muscular. Elsevier, Barcelona
Fernandez Rosa L (2016). Patología Médico-Quirúrgica para fisioterapeutas. Elsevier, Barcelona

Bibliografía complementaria


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente
FISIOLOXÍA/651G01003

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario
PATOLOXÍA MÉDICO-CIRÚRXICA I/651G01011
PATOLOXÍA MÉDICO-CIRÚRXICA II/651G01018

Observacións

A asignatura poderase impartir e avaliar indistintamente en galego ou en castelán. Para axudar a conseguir unha contorna inmediata sustentable e cumprir o obxectivo estratéxico 9 do Plan Green Campus FCS, os traballos documentais que se realicen nesta materia: a.- Poderanse solicitar tanto en formato papel como virtual ou soporte informático. b.- De realizarse en papel, seguiranse as seguintes recomendacións xerais: - Non se utilizarán plásticos. - Realizaranse impresións a dobre cara. - Empregarase papel reciclado. - Evitarase a realización de borradores



(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías