Identifying Data

2017/18

Subject (*)

PSYCHOLOGY

Code

651G01012

Study programme

Grao en Fisioterapia

Descriptors

Cycle

Period

Year

Type

Credits

Graduate

Yearly

Second

Language

Spanish

Teaching method

Face-to-face

Prerequisites

Department

Psicoloxía

Coordinador

Franco Taboada, Victoria

E-mail

v.franco@udc.es

Lecturers

Franco Taboada, Victoria

Gonzalez Cabanach, Ramon

E-mail

v.franco@udc.es

r.cabanach@udc.es

Web

General description

Os contidos da materia contemplan entre as súas actividades formativas o coñecemento psicosocial do paciente e da actividade profesional, así como o coñecemento e manexo da relación profesional da saúde-paciente.
Entre os obxectivos fundamentais desta materia atópanse que os alumnos adquiran os coñecementos necesarios para identificar os factores psicolóxicos e sociais que inflúen no estado de saúde ou enfermidade das persoas, familias e comunidade; que comprendan os aspectos psicolóxicos na relación fisioterapeuta-paciente; que interioricen conceptos como saúde, calidade de vida e benestar e interrelaciónelas entre os mesmos; que coñezan e desenvolvan as bases da comunicación humana como base das relacións interpersoais; que adquiran coñecementos sobre as interaccións entre as emocións, a saúde e a tensión, desenvolvendo estratexias de traballo e afrontamiento adecuadas para mellorar as súas habilidades como futuros profesionais do campo da saúde; que adquiran coñecementos sobre os problemas de deterioración cognitiva, de procesos dexenerativos asociados ás demencias e os problemas derivados da diversidade funcional mental psíquica e física, desenvolvendo recursos e tecnicas de estimulación cognitiva e fisioterapéutica para unha intervención adaptada ás características particulares do paciente; que comprendan a importancia do propio proceso de aprendizaxe ao longo de toda a vida e que desenvolvan a capacidade de identificar os factores que interveñen no traballo en equipos multidisciplinares no ámbito da saúde.
Desde unha perspectiva psicopedagóxica, a docencia dunha materia destas características para futuros fisioterapeutas debe fornecerlles non só os coñecementos e a metodoloxía necesaria para facer fronte ás situacións particulares coas que se poden atopar na súa vida profesional, senón tamén axudarlles a desenvolver unhas actitudes de reflexión, de crítica e de compromiso para facer fronte ás mesmas.

Study programme competencies

Code	Study programme competences
A1	Conocer y comprender la morfología, la fisiología, la patología y la conducta de las personas, tanto sanas como enfermas, en el medio natural y social.
A4	Adquirir la experiencia clínica adecuada que proporcione habilidades intelectuales y destrezas técnicas y manuales; que facilite la incorporación de valores éticos y profesionales; y que desarrolle la capacidad de integración de los conocimientos adquiridos; de forma que, al término de los estudios, los estudiantes sepan aplicarlos tanto a casos clínicos concretos en el medio hospitalario y extrahospitalario, como a actuaciones en la atención primaria y comunitaria.
A6	Valoración diagnóstica de cuidados de fisioterapia según las normas y con los instrumentos de validación reconocidos internacionalmente.
A13	Saber trabajar en equipos profesionales como unidad básica en la que se estructuran de forma uni o multidisciplinar e interdisciplinar los profesionales y demás personal de las organizaciones asistenciales.
A17	Comprender la importancia de actualizar los conocimientos, habilidades, destrezas y actitudes que integran las competencias profesionales del fisioterapeuta.
C1	Expresarse correctamente, tanto de forma oral coma escrita, nas linguas oficiais da comunidade autónoma.
C2	Dominar a expresión e a comprensión de forma oral e escrita dun idioma estranxeiro.
C3	Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo da súa vida.
C4	Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común.
C5	Entender a importancia da cultura emprendedora e coñecer os medios ao alcance das persoas emprendedoras.
C6	Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse.
C7	Asumir como profesional e cidadán a importancia da aprendizaxe ao longo da vida.
C8	Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade.

Learning aims

Learning outcomes	Study programme competences
Ter a capacidade de identificar os factores psicolóxicos e sociais que inflúen no estado de saúde ou enfermidade das persoas, familias e comunidade.	A1 A4 A6
Comprender e desenvolver a teoría da comunicación e habilidades interpersoais.	A4 A13	C1 C2 C4
Comprender teorías de aprendizaxe aplicados na educación en saúde eo proceso de aprendizaxe ao longo da vida.	A4 A17	C3 C7
Comprender os aspectos psicolóxicos na relación fisioterapeuta-paciente.	A1 A4 A17	C4 C6
Identificar os factores implicados en situacións de traballo en equipo e en situacións de liderado.	A4 A13 A17	C3 C5 C8
Coñecer e identificar os problemas psicolóxicos e físicos derivados da violencia doméstica para adestrar os alumnos na prevención, detección precoz, tratamento e rehabilitación das vítimas de tal violencia.	A4 A17	C4 C6

Contents

Topic	Sub-topic
1. Introdución. Saúde, calidade de vida e benestar	Concepto de saúde e o CIF. Concepto de calidade de vida e os distintos modelos conceptuais do mesmo. Benestar: Benestar subxectivo e Benestar psicolóxico Modelo multidimensional do benestar
2. Emocións e saúde	O concepto de emoción e outros conceptos relacionados Expresión facial e emoción Teorías da emoción Clasificación de emociónelas Utilidade das emocións Emociones e saúde
3. Saúde e enfermidade	O proceso da Saúde e a Enfermidade Concepcións médicas da saúde Concepcións sociais da saúde O estado de saúde ideal Saúde e prácticas culturais Concepcións e vivencias da enfermidade A percepción da enfermidade O coidado da saúde
4. A adherencia ó tratamiento	1. Cumprimento ou adherencia 2. Criterios de estimación da falta de adherencia 3. Tipos de non adherencia 4. Métodos de detección da non adherencia 4.1. A medida de actividades fose do contexto clínico 4.2. O coidador e a adherencia 5. Consecuencias da falta de adherencia 6. Factores asociados á adherencia 7. Mejora de la adherencia
5. A reserva cognitiva e o deterioro cognitivo.	Reserva Cerebral Reserva Cognitiva Variables que interveñen na reserva cognitiva: A educación As actividades cotiás A actividade física A actividade mental Actividade social e lecer El estilo de vida La dimensión afectivo-emocional Otros factores La Medición de la Reserva Cognitiva Reserva Cognitiva y DCL Deterioro Cognitivo Ligero
6. As demencias.	Caracterización da Dependencia. Dependencia e Demencia. Caracterización da Demencia. Déficits Cognitivos Déficits Sociais Déficits Afectivos-Motivacionales Trastornos de Conduta Tipos principais de Demencias A Demencia de Alzheimer
7. As discapacidades	A DISCAPACIDADE PSÍQUICA: DISCAPACIDADE INTELECTUAL E Os TRASTORNOS XENERALIZADOS DO DESENVOLVEMENTO 1.1. Conceptualización do Atraso Mental. 1.2. Factores Etiológicos. 1.3. Os Indicadores de Problemas de Atraso Mental. 2.1. Conceptualización dos TGD. 2.2. Tipos de trastornos. 2.3. O TRASTORNO AUTISTA: descrición, etiología, prevalencia e concepto de espectro autista. 2.4. Os OUTROS TGD: síndrome de rett, síndrome desintegrativo infantil, síndrome de asperger. 2.5. Recomendacións para a intervención. As DISCAPACIDADES FÍSICAS 3.1.- Acerca da enfermidade e as súas secuelas. 3.2.- As discapacidades físicas: Descrición e tipos. 3.2.1.- As discapacidades por enfermidade en curso. 3.2.2.- As discapacidades por secuelas e limitacións motrices. 3.3.- Algunhas recomendacións de intervención.
8. Estrés e burnout	1. Conceptualización da Tensión 2. Os Modelos Explicativos da Tensión 3. O bournout 4. O Control da Tensión e a Mente. 4.1. Tensión e Autoaxuda. 4.2. Algunhas Cuestións Básicas para afrontar a Tensión. 4.3. Métodos Prácticos para controlar a Tensión

Planning

Methodologies / tests	Competencies	Ordinary class hours	Student’s personal work hours	Total hours
Case study	A1 A4 A6 A17 C4 C6 C7 C8	10	30	40
Guest lecture / keynote speech	A1 A4 A6 C1 C5 C7	40	0	40
Directed discussion	A4 A13 C1 C4 C6	10	0	10
Workbook	A4 A6 A17 C2 C6 C8	0	25	25
Supervised projects	A17 C1 C3 C6 C8	2	27	29
Laboratory practice	A4 A13 A17	26	30	56
Objective test	A1 A4 A6 C1	2	20	22

Personalized attention		3	0	3

(*)The information in the planning table is for guidance only and does not take into account the heterogeneity of the students.

Methodologies

Methodologies	Description
Case study	O alumno enfróntase á resolución dun caso, real ou suposto, ante o que ten que realizar unha avaliación, elaborar unhas conclusións e expor un proceso de intervención
Guest lecture / keynote speech	Exposición por parte do profesor dos contidos máis relevantes dunha determinada temática de especial interese e incidencia formativa. Vai acompañada de orientacións sobre a maneira máis adecuada de aprender os devanditos contidos
Directed discussion	Discusión en grupo sobre algúns dos contidos do programa. Esta discusión ha de ir apoiada en coñecementos sobre o tema e argumentos. Moderada polo profesor da materia
Workbook	O alumno deberá realizar a lectura de textos, capítulos de libros ou artigos de relevancia científica, seleccionados polo profesor. Recibirá unha atención personalizada nesta tarefa
Supervised projects	Ao comezo do curso fixaranse unha serie de actividades, individuais e colectivas, sobre os contidos máis relevantes do programa. O alumno deberá elaboralas e entregalas para a súa avaliación
Laboratory practice	Nas sesións prácticas da materia exporanse unha serie de casos, supostos, situacións reais, instrumentos de avaliación ou programas de intervención. O alumno ha de analizar, avaliar e expor unha solución razoada e válida terapéuticamente.
Objective test	As probas obxectivas da materia (2 probas coincidindo co final de cada cuadrimestre) consistirán nunha serie de actividades, de carácter fundamentalmente aplicado, nas que o alumno deberá utlizar os coñecementos adquiridos na materia ao longo do curso

Personalized attention

Methodologies

Laboratory practice

Case study

Supervised projects

Description

Durante a realización dos casos expostos, das prácticas clínicas e dos traballos tutelados o alumno disporá de sesións de orientación, tanto individuais como grupales, nos que se lle asesorará sobre as técnicas e estratexias de estudo que lle permitan a aprendizaxe e o traballo autónomos. Este asesoramento estará fixado desde o comezo do curso e terá un carácter periódico.

Assessment

Methodologies	Competencies	Description	Qualification
Laboratory practice	A4 A13 A17	Levarase un caderno de prácticas ao longo do curso, que serán avaliadas polo profesor en función da súa validez para resolver os problemas expostos	10
Case study	A1 A4 A6 A17 C4 C6 C7 C8	Valorarase a capacidade de análise do caso, de avaliación das dimensións explicativas fundamentais e de elaboración de propostas de intervención	5
Guest lecture / keynote speech	A1 A4 A6 C1 C5 C7	Valorarase a asistencia e a participación do alumnado nas sesións maxistrais	5
Directed discussion	A4 A13 C1 C4 C6	Valorarase a participación do alumno baseada en argumentos contrastados	5
Workbook	A4 A6 A17 C2 C6 C8	Computarán as lecturas realizadas polo alumnado a instancias do profesorado, os resumos presentados das mesmas e o debate posterior na aula	5
Supervised projects	A17 C1 C3 C6 C8	Valorarase a realización puntual das actividades fixadas no programa do curso, a capacidade de crítica e innovación do alumno, a documentación utilizada e a validez das achegas realizadas	30
Objective test	A1 A4 A6 C1	Valorarase a realización puntual das actividades fixadas no programa do curso, a capacidade de crítica e innovación do alumno, a documentación utilizada e a validez das achegas realizadas	40

Assessment comments
As porcentaxes asignadas a cada proba pode sufrir pequenas modificacións dun curso a outro con respecto á memoria verificada en función das necesidades da materia; con todo a proba obxectiva-prácticas de laboratorio e traballos tutelados a súa suma non terá un valor menor a 80% e a avaliación continuada non superará o 20%

Sources of information

Basic	IMSERSO (2008). La participación social de las personas mayores. Madrid: IMSERSO Cabanach, R.G.; Valle, A.; Fariña, F., y Arce, R. (Eds.) (2010). Calidad de vida, bienestar y salud. A Coruña: Psicoeduca Álvarez, J. y Sicilia, M. (2007). Deterioro cognitivo y autonomía personal básica en personas mayores. Anales de Psicología, 23(2), 272-281 Blanco, A. y Díaz, D. (2005). El bienestar social: su concepto y medición. Psicothema, 17(4), 582-589 Crespo, M. y López Martínez, J. (2007). El estrés en cuidadores de mayores dependientes. Cuidarse para cuidar. Madrid: Pirámide Artaso, B., Goñi, A. y Biurrun, A. (2002). Estrategias de afrontamiento de las cuidadoras informales del paciente con demencia. Cuadernos de Medicina Psicosomática y Psiquiatría de Enlace, 60/61, 38-45. Lazarus, R. S. y Folkman, S. (1986). Estrés y procesos cognitivos. Barcelona: Martínez Roca Gollwitzer, P. M. y Brandstätter, V. (1997). Implementation intentions and effective goal pursuit. Journal of Personality and Social Psychology, 73(1), 186-199 Montorio,I. y Izal, M. (Eds.) (1999). Intervención psicológica en la vejez. Aplicaciones en el ámbito clínico y de la salud . Madrid: Síntesis Cabanach, R., Cervantes, R., Doniz, L. y Millán, P. (2007). La atención psicológica al cuidador. El estrés del cuidador. A Coruña: Psicoeduca Pardo, A. (2005). La cultura de la sobreprotección. Revista Multidisciplinar de Gerontología, 15(3), 166-170 Riediger, M. (2008). Motivational systems and the pursuit of goals: lessons learned from older adults. The European Health Psychologist, 10, 37-40 Chico, E. (2002). Optimismo disposicional como predictor de estrategias de afrontamiento. Psicothema, 14(3), 544-550 Martínez-Correa, A., Reyes, G.A., García-León, A. y González-Jareño, M. I. (2006). Optimismo/pesimismo disposicional y estrategias de afrontamiento del estrés. Psicothema, 18(1), 66-72 Abellán, A. (2003). Percepción del estado de salud. Revista Multidisciplinar de Gerontología, 13 (5), 340-342 Verdugo, M.A (Ed.) (1995). Personas con discapacidad. Perspectivas psicopedagógicas y rehabilitadoras. Madrid: Síglo XXI. Gaugler, J.E., Kane, R.L. y Newcomer, R. (2007). Resilience and transition from dementia caregiving. Journal of Gerontology: Psychological Sciences, 62B(1), 38-44 Menezes de Lucena, V.A., Fernández Calvo, B., Hernández, L., Ramos, F. y Contador, I. (2006). Resiliencia y el modelo Burnout-Engagement en cuidadores formales de ancianos. Psicothema, 18(4), 791-796

Complementary

Recommendations

Subjects that it is recommended to have taken before

FUNCTIONAL AND PSYCHOSOCIAL ASSESSMENT/651G01007

Subjects that are recommended to be taken simultaneously

Subjects that continue the syllabus

CLINICAL TRAINING I/651G01035

Other comments
Non se precisan requisitos previos para cursar a materia

(*)The teaching guide is the document in which the URV publishes the information about all its courses. It is a public document and cannot be modified. Only in exceptional cases can it be revised by the competent agent or duly revised so that it is in line with current legislation.