Identifying Data 2018/19
Subject (*) NEUROLOGICAL AND PSYCHOMOTOR PHYSIOTHERAPY Code 651G01016
Study programme
Grao en Fisioterapia
Descriptors Cycle Period Year Type Credits
Graduate Yearly
Second Obligatory 9
Language
Spanish
Galician
Teaching method Face-to-face
Prerequisites
Department Ciencias Biomédicas, Medicina e Fisioterapia
Coordinador
Viñas Diz, Susana
E-mail
susana.vinas.diz@udc.es
Lecturers
Robles García, Verónica
Viñas Diz, Susana
E-mail
veronica.robles@udc.es
susana.vinas.diz@udc.es
Web
General description Con el estudio de la asignatura FISIOTERAPIA NEUROLOGICA Y PSICOMOTRIZ se pretende que el alumno conozca el fundamento de los métodos y técnicas de tratamiento, así como su ejecución práctica, que le permitan adquirir un arsenal de medios terapéuticos que le posibiliten abordar todas aquellas patologías médicas y quirúrgicas que puedan beneficiarse de la Fisioterapia Neurológica y Psicomotriz.

Study programme competencies
Code Study programme competences
A1 Coñecer e comprender a morfoloxía, a fisioloxía, a patoloxía e a conduta das persoas, tanto sas como enfermas, no medio natural e social.
A2 Coñecer e comprender as ciencias, os modelos, as técnicas e os instrumentos sobre os que se fundamenta, articula e desenvolve a fisioterapia.
A3 Coñecer e comprender os métodos, procedementos e actuacións fisioterapéuticas, encamiñados tanto á terapéutica propiamente dita a aplicar na clínica para a reeducación ou recuperación funcional, como á realización de actividades dirixidas á promoción e mantemento da saúde.
A5 Valorar o estado funcional do paciente, considerando os aspectos físicos, psicolóxicos e sociais.
A6 Valoración diagnóstica de coidados de fisioterapia segundo as normas e cos instrumentos de validación recoñecidos internacionalmente.
A7 Deseñar o plan de intervención de fisioterapia atendendo a criterios de adecuación, validez e eficiencia.
A8 Executar, dirixir e coordinar o plan de intervención de fisioterapia, utilizando as ferramentas terapéuticas propias e atendendo á individualidade do usuario.
A11 Proporcionar unha atención de fisioterapia eficaz, outorgando unha asistencia integral aos pacientes.
A12 Intervir nos ámbitos de promoción, prevención, protección e recuperación da saúde.
A14 Incorporar os principios éticos e legais da profesión á práctica profesional así como integrar os aspectos sociais e comunitarios na toma de decisións.
A16 Levar a cabo as intervencións fisioterapéuticas baseándose na atención integral da saúde que supón a cooperación multiprofesional, a integración dos procesos e a continuidade asistencial.
A17 Comprender a importancia de actualizar os coñecementos, habilidades, destrezas e actitudes que integran as competencias profesionais do fisioterapeuta.
A19 Comunicarse de modo efectivo e claro, tanto de forma oral como escrita, cos usuarios do sistema sanitario así como con outros profesionais.
C1 Expresarse correctamente, tanto de forma oral coma escrita, nas linguas oficiais da comunidade autónoma.
C2 Dominar a expresión e a comprensión de forma oral e escrita dun idioma estranxeiro.
C3 Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo da súa vida.
C4 Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común.
C5 Entender a importancia da cultura emprendedora e coñecer os medios ao alcance das persoas emprendedoras.
C6 Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse.
C7 Asumir como profesional e cidadán a importancia da aprendizaxe ao longo da vida.
C8 Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade.

Learning aims
Learning outcomes Study programme competences
Coñecer e comprender a morfoloxía, a fisioloxía, a patoloxía e a conducta das persoas con discapacidade neurolóxica e psicomotriz. A1
C8
Coñecer e comprender os métodos, procedementos e actuacións fisioterapéuticas, encamiñadas tanto á terapéutica propiamente dita para aplicar na clínica para a reeducación e recuperación funcional, como á realización de actividades dirixidas á promoción e mantemento da saúde en persoas con discapacidade neurolóxica e psicomotriz. A2
C8
Coñecer e comprender as ciencias, os modelos, as técnicas e os instrumentos sobre os que se fundamenta, articula e desarrolla a fisioterapia nos campos da neuroloxía e a psicomotricidade. A3
C3
Diseñar o plan de intervención de fisioterapia atendendo a criterios de adecuación, validez e eficiencia. A5
A6
A7
A8
A11
A12
A14
Comprender a importancia de actualizar os coñecementos, habilidades, destrezas e actitudes que integran as competencias profesionais do fisioterapeuta. A16
A17
A19
C1
C2
C4
C5
C6
C7
C8

Contents
Topic Sub-topic
UNIDAD I: Neuroanatomía e neurofisioloxía do sistema nervioso. -Organización do sistema nervioso.
-Organización interna do SNC para a transmisión de información motora e sensitiva.
-Vascularización do SNC.
-Sistema sensorial: Sistema somatosensorial (Vía columna dorsal/lemnisco medial; Vía anterolateral).
-Sistema motor: Vías descendentes laterales e mediales.
-Anatomía do SNP.
UNIDAD 2: Patoloxía mais frecuente do SNC e do SNP. -Patoloxía do SNC: ACV, TCE, PC, EM, Parkinson, Lesión Medular...
-Patoloxía do SNP: compresións, e traumatismos...
UNIDAD 3: Movilizacións do SNP/movilización neuromenínxea. -Bases fisiolóxicas da movilización neuromenínxea.
-Técnicas básicas de provocación/posta en tensión dos principais nervios periféricos.
-Maniobras de movilización.
UNIDAD 4: Método Castillo Morales. -Bases do Método.
-Terapia de regulación corporal-postural.
-Terapia de regulación orofacial.
UNIDAD 5: Facilitación Neuromuscular Propioceptiva: Método Kabat -Bases e principios do Método Kabat.
-Patróns globais de activación según o Método.
-Técnicas específicas.
UNIDAD 6: Concepto Bobath -Principios e técnicas de tratamento según o Concepto Bobath: en nenos e adultos.
-Tratamento funcional do pacente hemipléxico.Cambios posturais e transferencias.
-Tratamento funcional do neno con parálisis cerebral.Cambios posturais e transferencias.
UNIDAD 7: Método Brunnstrom -Bases neurofisiolóxicas do Método Brunnstrom.
-Recuperación funcional do paciente hemipléxico según o método.
UNIDAD 8: Método Vojta. -Bases do Método Vojta: locomoción reflexa.
-Modelo de diagnóstico diferencial según Vojta (ontogénese postural, reflexos primitivos, reaccións posturais).
-Reptación reflexa.
-Volteo reflexo.
UNIDAD 9: Exercicio Terapéutico Cognoscitivo - Introducción ó Método Perfetti.
- Principios do Exercicio Terapéutico Cognoscitivo.
- Planificación do tratamiento.
- Exercicios.
PRÁCTICA: MOVILIZACIÓN DO SNP -Execución das técnicas de posta en tensión dos principais nervios do SNP.
-Execución de técnicas de deslizamento de algún nervios do SNP.
-Abordaxe de lesións do nervio periférico, a través de técnicas neuromenínxeas.
PRÁCTICA: MÉTODO CASTILLO MORALES - Ficha de valoración do Método Castillo Morales: en nenos, e en adultos con afección do S.N.C.
- Práctica da terapia orofacial (zonas motoras orofaciales).
- Práctica da terapia corporal/regilación postural (zonas motoras corporais).
PRÁCTICA: F.N.P: MÉTODO KABAT - Execución práctica da facilitación dos patróns globais de escápula e pelvis.
- Execución práctica da facilitación dos patróns globais de cabeza-cuello, tronco superior e tronco inferior.
- Execución práctica da facilitación dos patróns globais de membros superiores.
- Execución práctica da facilitación dos patróns globais de membros inferiores.
PRÁCTICA: CONCEPTO BOBATH - Valoración segón o Concepto Bobath.
- Tratamento en fase aguda do doente hemipléxico.
- Tratamento en fase subaguda do doente hemipléxico.
- Tratamento en fase crónica do doente hemipléxico.
PRÁCTICA: MÉTODO BRUNNSTROM - Valoración do paciente hemipléxico según Brunnstrom.
- Execución práctica das técnicas utilizadas no tratamento de tronco, en fase subaguda nun doente hemipléxico.
- Execución práctica das técnicas de recuperación do membro superior, en fase subaguda nun doente hemipléxico.
- Execución práctica das técnicas de recuperación da man, en fase subaguda nun doente hemipléxico.
- Execución práctica das técnicas de recuperación do membro inferior, en fase subaguda nun paciente hemipléxico.
PRÁCTICA: PRINCIPIO VOJTA - Execución práctica da valoración dun neno con afectación neurolóxica.
- Execución práctica da facilitación da reptación reflexa (posición de partida, lugar de estimulación, dirección dos estímulos).
- Execución práctica da facilitación do volteo reflexo (posición de partida, lugar de estimulación, dirección dos estímulos).
PRACTICA: MÉTODO PERFETTI - Execución dos exercicios de primer grao según Perfetti.
- Execución dos exercicios de segundo grao según Perfetti.
- Execución dos exercicios de tercer grao según Perfetti.

Planning
Methodologies / tests Competencies Ordinary class hours Student’s personal work hours Total hours
Laboratory practice A3 A5 A7 A8 A11 C3 36 25 61
Guest lecture / keynote speech A1 A2 A12 A14 A16 C8 47.5 25 72.5
Long answer / essay questions A1 2 31 33
Supervised projects A6 A17 C3 C7 C8 3 10 13
Oral presentation A7 A17 A19 C1 C2 C3 C8 0.5 5 5.5
Practical test: A1 A5 1 31 32
Workbook A17 C3 C4 C5 C6 C8 0 5 5
 
Personalized attention 3 0 3
 
(*)The information in the planning table is for guidance only and does not take into account the heterogeneity of the students.

Methodologies
Methodologies Description
Laboratory practice Metodoloxía que permite que os estudantes aprendan efectivamente a través da realización de actividades de carácter práctico, tales como demostracións, exercicios, experimentos e investigacións.
Guest lecture / keynote speech Exposición oral complementada co uso de medios audiovisuais e a introdución de algunhas preguntas dirixidas aos estudantes, coa finalidade de transmitir coñecementos e facilitar a aprendizaxe.
A clase maxistral é tamén coñecida como “conferencia”, “método expositivo” ou “lección maxistral”. Esta última modalidade sóese reservar a un tipo especial de lección impartida por un profesor en ocasións especiais, cun contido que supón unha elaboración orixinal e baseada no uso case exclusivo da palabra como vía de transmisión da información á audiencia.
Long answer / essay questions Proba na que se busca responder por escrito a preguntas de certa amplitude valorando que se proporcione a resposta esperada, combinada coa capacidade de razoamento (argumentar, relacionar, etc.), creatividade e espírito crítico. Utilízase para a avaliación diagnóstica, formativa e sumativa. Permite medir as habilidades que non poden avaliarse con probas obxectivas como a capacidade de crítica, de síntese, de comparación, de redacción e de orixinalidade do estudante; polo que implica un estudo amplo e profundo dos contidos, sen perder de vista o conxunto das ideas e as súas relacións.
Supervised projects Metodoloxía deseñada para promover a aprendizaxe autónoma dos estudantes, baixo a tutela do profesor e en escenarios variados (académicos e profesionais). Está referida prioritariamente ao aprendizaxe do “cómo facer as cousas”. Constitúe unha opción baseada na asunción polos estudantes da responsabilidade pola súa propia aprendizaxe.
Este sistema de ensino baséase en dous elementos básicos: a aprendizaxe independente dos estudantes e o seguimento desa aprendizaxe polo profesor-titor.
Oral presentation Intervención inherentes aos procesos de ensino-aprendizaxe baseada na exposición verbal a través da que o alumnado e profesorado interactúan dun modo ordenado, propoñendo cuestións, facendo aclaracións e expoñendo temas, conceptos, feitos ou principios de forma dinámica.
Practical test: Proba na que se busca que o alumno desenvolva total ou parcialmente algunha práctica que previamente tivese feito durante as clases prácticas. A proba práctica pode incluír previamente a resolución dunha pregunta/problema que teña como resultado a aplicación práctica dunha determinada técnica ou práctica aprendida.
Workbook Son un conxunto de textos e documentación escrita que se recolleron e editaron como fonte de profundización nos contidos traballados.

Personalized attention
Methodologies
Oral presentation
Laboratory practice
Guest lecture / keynote speech
Supervised projects
Description
-Tutorización individualizada ó longo do curso académico.
-Resolución de dubidas de maneira presencial e/ou vía e-mail.
-Tutorización/orientación na elaboración dun traballo específico, asignado de maneira grupal ós alumnos, ó longo da impartición da asignatura.

Assessment
Methodologies Competencies Description Qualification
Oral presentation A7 A17 A19 C1 C2 C3 C8 Intervención inherentes aos procesos de ensino-aprendizaxe baseada na exposición verbal a través da que o alumnado e profesorado interactúan dun modo ordenado, propoñendo cuestións, facendo aclaracións e expoñendo temas, conceptos, feitos ou principios de forma dinámica. 3
Workbook A17 C3 C4 C5 C6 C8 Conjunto de textos y documentación escrita que el alumno utiliza para la profundización de los contenidos de la asignatura. 1
Long answer / essay questions A1 Proba na que se busca responder por escrito a preguntas de certa amplitude valorando que se responda adecuadamente, combinándoo coa capacidade de razoamento (argumentar, relacionar, etc.), creatividade e espírito crítico. Utilízase para a avaliación diagnóstica, formativa e sumativa. Permite medir as habilidades que non poden avaliarse con probas obxectivas como a capacidade de crítica, de síntese, de comparación, de redacción e de orixinalidade do estudante; polo que implica un estudo amplo e profundo dos contidos, sen perder de vista o conxunto das ideas e as súas relacións. 45
Supervised projects A6 A17 C3 C7 C8 Metodoloxía deseñada para promover a aprendizaxe autónoma dos estudantes, baixo a tutela do profesor e en escenarios variados. Está referida prioritariamente ao aprendizaxe do “cómo facer as cousas”. Constitúe unha opción baseada na asunción polos estudantes da responsabilidade pola súa propia aprendizaxe.
Este sistema de ensino baséase en dous elementos básicos: a aprendizaxe independente dos estudantes e o seguimento desa aprendizaxe polo profesor-titor.
6
Practical test: A1 A5 Se valorará el posicionamiento del paciente y del fisioterapeuta, las ordenes del fisioterapeuta y la ejecución y destreza en la realización de la técnica solicitada. 45
 
Assessment comments

-Os exámes de xunio e xulio constarán dunha parte teórica e outra práctica. Si un alumno se presenta a unha das partes e non o fai na outra, a súa nota final será de suspenso.

-Para aprobar a asignatura requírese obter unha puntuación como mínimo
de 5 puntos no exame teórico,  e unha puntuación de 5 puntos no exame práctico.

-Calquer exáme teórico que se realice nesta asignatura, con 1/3 de preguntas en branco, e/ou preguntas cunha puntuación igual ou menor de 3 puntos estará suspenso. Para gardar "aprobada"  unha das partes da materia (teoría ou práctica) hai que presentarse a ámbalas  dúas, e obter unha nota como mínimo de 3 puntos na parte que está suspensa.

-Os traballos tutelados que se realicen ó longo da materia, son de obrigado cumprimento por parte dos alumnos.

 NOTA: Farase un seguimento da asistencia por parte dos alumnos ás prácticas de laboratorio.

"Os
porcentaxes asignados a cada proba poden sufrir pequenas
modificacións dun curso ó outro en función das necesidades da
materia; non obstante, o valor do exame (teórico e práctico) nunca
será inferior ó 70% da nota final e o valor da avaliación
continuada (asistencia, traballos tutelados, presentacións) nunca será
superior ó 30%."


Sources of information
Basic Bobath B. (1.992). Actividad postural refleja anormal causada por lesiones cerebrales. Buenos Aires. Panamericana
Vojta V. (2.005). Alteraciones motoras cerebrales infantiles. Madrid. Ediciones Morata
Bobath K. (1.993). Base neurofisiológica para el tratamiento de la parálisis cerebral infantil. Buenos Aires. Panamericana
Raine S., Meadows L., Lynch-Ellerington M. (2.009). Bobath Concept Theory and Clinical Practice in Neurological Rehabilitation. Sussex Blackwell Publishing
Bobath B, Bobath K. (1.987). Desarrollo motor en distintos tipos de parálisis cerebral. Buenos Aires. Panamericana
Vojta V., Schweizer E. (2.011). El descubrimiento de la motricidad ideal. Pozuelo de Alarcón. Morata
Perfetti, Carlo (1.998). El ejercicio terapéutico cognoscitivo para la reeducición motora del hemipléjico adulto. Barcelona. Edika-Med
Vojta V. (1.995). El principio Vojta. Juegos musculares en la locomoción refleja y en la ontogénesis motora. Barcelona. Springer-Verlag Ibérica
Paeth B (2.007). Experiencias con el Concepto Bobath. Madrid. Panamericana
Voss, D.E., Ionta M.K., Myers, B.J. (1.996). Facilitación Neuromuscular Propioceptiva. Madrid, Panamericana
Stokes M. (2.006). Fisioterapia en la rehabilitación neurológica. Madrid, Elsevier
Bobath B. (1.993). Hemiplejía del adulto, evaluación y tratamiento. Buenos Aires. Panamericana
Adler S.S., Beckers D., Buck M. (2002). La facilitación neuromuscular propioceptiva en la práctica. Madrid. Panamericana
Adler S.S., Beckers D., Buck M. (2002). La facilitación neuromuscular propioceptiva en la práctica guía ilustrada. Madrid. Panamericana
Zamorano E. (2.013). Movilización neuromeníngea. Tratamiento de los trastornos mecanosensitivos del sistema nervioso. Madrid. Panamericana
Shacklock M. (2.007). Neurodinámica Clínica. Madrid, Elsevier
Cano de la Cuerda R., Collado Vázquez S. (2.012). Neurorehabilitación: Métodos específicos de valoración y tratamiento. Madrid. Panamericana
Brunnstrom S (1.970). Reeducación motora en la hemiplejia. Barcelona. Jims
Gjelsvik, Bente E. Bassoe (2.008 ). The Bobath concept in adult neurology. Stuttgart. Thieme
Bobath K, Köng E. (1.997). Trastornos cerebromotores en el niño. Buenos Aires. Panamericana

Complementary


Recommendations
Subjects that it is recommended to have taken before
ANATOMY I AND HISTOLOGY/651G01001
ANATOMY II/651G01002
PHISIOLOGY/651G01003
GENERAL KINESIOTHERAPY/651G01005

Subjects that are recommended to be taken simultaneously
BIOMECHANICS/651G01009
PHYSIOTHERAPY FOR STATIC AND DYNAMIC CONDITIONS IN THE VERTEBRAL COLUMN/651G01015
RESPIRATORY PHYSIOTHERAPY PHISICAL THERAPY/651G01017
MANUAL AND OSTHEOPATHIC PHYSIOTHERAPY II/651G01019

Subjects that continue the syllabus
ANATOMY I AND HISTOLOGY/651G01001
ANATOMY II/651G01002
PHISIOLOGY/651G01003
GENERAL KINESIOTHERAPY/651G01005
BIOMECHANICS/651G01009

Other comments
Para axudar a conseguir unha contorna inmediata sustentable e cumprir cos obxectivos estratéxicos do Plan Green Campus da Facultade de Fisioterapia, os traballos documentais que se realicen nesta materia poderanse solicitar tanto en formato papel como virtual ou soporte informático. De realizarse en papel, seguiranse na medida do posible as seguintes recomendacións xerais:
- Non se utilizarán plásticos. 
- Realizaranse impresións a dobre cara.
- Empregarase papel reciclado.
- Evitarase a realización de borradores.


(*)The teaching guide is the document in which the URV publishes the information about all its courses. It is a public document and cannot be modified. Only in exceptional cases can it be revised by the competent agent or duly revised so that it is in line with current legislation.