| Competencias do título |
| Código | Competencias do título |
| A1 | Coñecer e comprender a morfoloxía, a fisioloxía, a patoloxía e a conduta das persoas, tanto sas como enfermas, no medio natural e social. |
| A3 | Coñecer e comprender os métodos, procedementos e actuacións fisioterapéuticas, encamiñados tanto á terapéutica propiamente dita a aplicar na clínica para a reeducación ou recuperación funcional, como á realización de actividades dirixidas á promoción e mantemento da saúde. |
| A5 | Valorar o estado funcional do paciente, considerando os aspectos físicos, psicolóxicos e sociais. |
| A6 | Valoración diagnóstica de coidados de fisioterapia segundo as normas e cos instrumentos de validación recoñecidos internacionalmente. |
| A7 | Deseñar o plan de intervención de fisioterapia atendendo a criterios de adecuación, validez e eficiencia. |
| B1 | CB1 - Que os estudantes demostrasen posuír e comprender coñecementos nunha área de estudo que parte da base da educación secundaria xeral, e adóitase atopar a un nivel que, aínda que se apoia en libros de texto avanzados, inclúe tamén algúns aspectos que implican coñecementos procedentes da vangarda do seu campo de estudo |
| B2 | CB2 - Que os estudantes saiban aplicar os seus coñecementos ao seu traballo ou vocación dunha forma profesional e posúan as competencias que adoitan demostrarse por medio da elaboración e defensa de argumentos e a resolución de problemas dentro da súa área de estudo |
| B3 | CB3 - Que os estudantes teñan a capacidade de reunir e interpretar datos relevantes (normalmente dentro da súa área de estudo) para emitir xuízos que inclúan unha reflexión sobre temas relevantes de índole social, científica ou ética |
| B4 | CB4 - Que os estudantes poidan transmitir información, ideas, problemas e solucións a un público tanto especializado como non especializado |
| B5 | CB5 - Que os estudantes desenvolvesen aquelas habilidades de aprendizaxe necesarias para emprender estudos posteriores cun alto grao de autonomía |
| C1 | Expresarse correctamente, tanto de forma oral coma escrita, nas linguas oficiais da comunidade autónoma. |
| C3 | Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo da súa vida. |
| C6 | Adquirir habilidades para a vida e hábitos, rutinas e estilos de vida saudables. |
| C9 | Ter a capacidade de xestionar tempos e recursos: desenvolver plans, priorizar actividades, identificar as críticas, establecer prazos e cumprilos. |
| Resultados de aprendizaxe | |||
| Resultados de aprendizaxe | Competencias do título | ||
| Adquirir un adecuado razoamento clínico, a partir dos coñecementos previos en anatomía, fisioloxía, semiología integrándoos na intervención fisioterapéutica na área de desempeño de cardiopulmonar e vascular | A1 A7 |
B1 B2 |
C1 C3 |
| Fundamentar e consolidar os coñecementos de entidades patolóxicas relacionadas co sistema cardio-pulmonar e vascular e integrar aspectos semiológicos e clínicos na intervención fisioterapéutica das principais deficiencias xeradas nos pacientes. | A1 A7 |
B2 |
C1 C9 |
| Recoñecer e fundamentar teoricamente as diversas técnicas de avaliación funcional do paciente con alteración cardio-pulmonar e vascular. | A3 A5 A6 |
B2 B3 |
C1 |
| Valorar e interpretar o estado funcional do paciente que presenta procesos cardio-respiratorios e vasculares considerando os aspectos físicos, psicolóxicos e sociais. | A5 |
B3 B4 |
C1 |
| Coñecer e comprender os métodos, procedementos e actuacións fisioterapéuticas no paciente que presenta procesos patolóxicos cardio-pulmonares e vasculares, dirixidos tanto á abordaxe fisioterapéutico na aplicación clínica para a reeducación ou recuperación funcional, como á realización de actividades dirixidas á promoción, prevención e mantemento da saúde. | A3 |
B2 B3 B4 |
C1 C3 C6 |
| Manexar con destreza algúns instrumentos e técnicas, útiles no momento da avaliación funcional do paciente con patoloxía cardio-pulmonar e vascular | A3 A6 |
B2 B5 |
|
| Realizar valoración diagnóstica de fisioterapia nos pacientes que presenten procesos patolóxicos cardio-respiratorios e vasculares segundo as normas e cos instrumentos de validación recoñecidos internacionalmente | A6 |
B2 B3 B5 |
C1 |
| Coñecer as bases conceptuais necesarias para estruturar programas de rehabilitación pulmonar e/ou cardíaca. | A1 A3 A5 A6 A7 |
B2 B3 B4 |
C1 C3 C6 |
| Deseñar o plan de intervención de Fisioterapia nos pacientes que presentan procesos cardio-respiratorios e vasculares segundo os criterios de adecuación, validez e eficacia. | A7 |
B2 B3 B5 |
C1 C3 |
| Contidos |
| Temas | Subtemas |
| UNIDADE I: INTRODUCIÓN Á REHABILITACIÓN CARDIO-PULMONAR E VASCULAR 1- Procedemento Diagnóstico de Fisioterapia na disfunción cardio-pulmonar e vascular |
1.1 Concepto de Rehabilitación cardio-pulmonar e vascular e procedemento diagnóstico. |
| 2- Fisiopatología do exercicio en enfermidade cardio-pulmonar e vascular. | 2.1 Principios da prescrición do exercicio na enfermidade cardio-pulmonar e vascular 2.2 Tolerancia ao esforzo na enfermidade cardio-pulmonar |
| 3. Probas complementarias de valoración en enfermidade cardio-pulmonar e vascular. | 3.1 Interpretación básica de Radiografía de tórax 3.2 Análise básica de gases arteriais 3.3 Probas de Esforzo 3.4 Interpretación do electrocardiograma 3.5 Valores de referencia en analítica de sangue |
| 4. Alternativas terapéuticas complementarias para a insuficiencia respiratoria aguda. | 4.1 Oxigenoterapia 4.2 Ventilación mecánica |
| UNIDADE II: REHABILITACIÓN NO PACIENTE CON DISFUNCIÓN PULMONAR 1. Intervención de fisioterapia en pacientes con disfunción pulmonar restrictiva |
1.1 Enfermidades do parénquima pulmonar 1.2 Enfermidades intrapleurales 1.3 Cirurxía toraco-abdominal 1.4 Enfermidade neuromuscular 1.5 Enfoque terapéutico no paciente con disfunción pulmonar restritiva |
| 2. Intervención de fisioterapia no paciente con disfunción pulmonar obstructiva |
2.1 Enfermidade pulmonar con limitación ao fluxo espiratorio 2.2 Programas de Rehabilitación pulmonar |
| 3. Intervención de fisioterapia no paciente pediátrico con disfunción pulmonar. | 3.1 Entidades patolóxicas pulmonares pediátricas 3.2 Diferenzas anatómicas e fisiolóxicas do neno en relación co adulto 3.3 Valoración específica en paciente pediátrico con enfermidade respiratoria 3.4 Abordaxe fisioterapéutico na disfunción pulmonar do neno |
| UNIDADE III. REHABILITACIÓN NO PACIENTE CON DISFUNCIÓN CARDIO-VASCULAR 1. Intervención de fisioterapia no paciente con disfunción cardíaca |
1.1 Enfermidade cardíaca isquémica 1.2 Insuficiencia cardíaca 1.3 Programas de Rehabilitación cardíaca |
| 2. Intervención de fisioterapia no paciente con disfunción vascular | 2.1 Arteriopatía periférica 2.2 Insuficiencia Venosa 2.3 Abordaxe terapéutica no paciente amputado |
| PRACTICA 1. Principios do razoamento clínico en situacións clínicas cardio-pulmonar |
Caso Clínico |
| PRACTICA 2 Interpretación de probas diagnósticas complementarias cardiopulmonares (3) |
2.1 Interpretación básica de Radiografía de tórax 2.2 Gases arteriais 2.3 Electrocardiograma |
| PRACTICA 3 Probas submáximas de tolerancia ao esforzo: (3) |
3.1 Proba de marcha de seis minutos 3.2 Proba de Lanzadeira ( Lanzadeira test) 3.3 Proba submáxima ergométrica |
| PRACTICA 4 Resolución de problemas en patoloxía pulmonar restritiva |
Caso clínico |
| PRACTICA 5 Alternativas terapéuticas na insuficiencia respiratoria aguda (IRA) (2) |
5.1 Oxigenoterapia 5.2 Ventilación mecánica |
| PRACTICA 6 Resolución de problemas en enfermidade pulmonar obstructiva |
Caso clínico |
| PRACTICA 7 Intervención de fisioterapia en paciente pediátrico con enfermidade respiratoria. |
Manobras terapéuticas en enfermidade respiratoria pediátrica |
| PRACTICA 8 Resolución de problemas en paciente con cardiopatías |
Posta en práctica dun programa de Rehabilitación cardíaca:Fase II |
| PRACTICA 9 Intervención de fisioterapia en paciente con enfermidade vascular |
Enfoque fisioterapéutico en paciente con arteriopatía periférica |
| PRACTICA 10 Resolución de problemas en enfermidade vascular |
Enfoque fisioterapéutico en paciente con insuficiencia venosa |
| Planificación | ||||
| Metodoloxías / probas | Competencias | Horas presenciais | Horas non presenciais / traballo autónomo | Horas totais |
| Sesión maxistral | A1 A3 A6 A7 B1 B3 | 27 | 54 | 81 |
| Prácticas de laboratorio | A1 A3 A5 A6 A7 B2 C6 C1 | 21 | 18 | 39 |
| Estudo de casos | A3 A5 A6 A7 B2 B3 B5 C1 | 6 | 6 | 12 |
| Proba mixta | A1 A3 A5 A6 A7 B1 B3 C1 | 2 | 0 | 2 |
| Proba práctica | A1 A5 A6 A7 B2 B3 B4 C1 | 1 | 0 | 1 |
| Traballos tutelados | A3 A6 A7 B3 B5 C1 C3 C9 | 2 | 7 | 9 |
| Actividades iniciais | A3 A1 B1 | 1 | 2 | 3 |
| Atención personalizada | 3 | 0 | 3 | |
| *Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado | ||||
| Metodoloxías |
| Metodoloxías | Descrición |
| Sesión maxistral | Realizarase exposición oral complementada co uso de medios audiovisuais, utilizaranse estratexias didácticas para favorecer a participación activa do estudante ademais de realizar algunhas preguntas dirixidas aos alumnos, coa finalidade de consolidar o coñecemento e facilitar a aprendizaxe. Ademais de estimular o razoamento e a integración de conceptos previos relacionados coa temática. Tamén o estudante asistirá a un seminario dun tema de interese, relacionado co contido da materia, ditado por outros profesionais expertos no tema elixido polo profesor responsable da materia. |
| Prácticas de laboratorio | - Realizaranse actividades prácticas en grupos reducidos relacionadas cos coñecementos que previamente se desenvolveron na sesión maxistral. - Tamén traballará con talleres teórico- prácticos de temas que requiren análises e interpretación de datos. - Ademais os estudantes realizasen prácticas con dispositivos e equipos utilizados no tratamento dos seus pacientes salientando no coñecemento do mecanismo de manexo dos devanditos dispositivos. |
| Estudo de casos | O estudante deseñará un plan de intervención dun caso clínico que previamente na sesión maxistral expúxose. Devandito plan de intervención debe estar xustificado cun adecuado razoamento clínico coa asesoría do docente, e posteriormente en grupos pequenos realizarase a práctica das alternativas terapéuticas expostas executadas de forma secuencial e ordenada. O alumno sitúase ante un problema concreto (caso), que describe unha situación real da vida profesional. |
| Proba mixta | Exame teórico que constará de preguntas tipo test e desenvolvemento. |
| Proba práctica | Proba na cal o estudante debe responder de forma oral e/ou práctica sobre un proceso terapéutico ante unha situación clínica exposta polo docente. A avaliación consistirá en preguntas curtas ou de certa amplitude valorando a capacidade de razoamento clínico (argumentar, relacionar, etc.), ademais das habilidades na abordaxe do paciente. Implica que o estudante realice un estudo amplo e profundo dos contidos sen perder o conxunto das ideas e as súas relacións. |
| Traballos tutelados | Realizásese un traballos en grupos, temas específico que os alumnos han de documentar utilizando varias fontes bibliográficas. Sera tutorizado polo profesor e a final de curso os diferentes grupos deberán presentar un documento escrito do esquema proposto polo profesorado |
| Actividades iniciais | Solicitarase aos alumnos que realicen unha revisión previa de conceptos que serán importantes para o desenvolvemento dos temarios ao longo da materia. Dita actividade será avaliada a través dun exame tipo test na clase teórica seguinte. |
| Atención personalizada |
|
|
| Avaliación | |||
| Metodoloxías | Competencias | Descrición | Cualificación |
| Prácticas de laboratorio | A1 A3 A5 A6 A7 B2 C6 C1 | Avaliarase a actitude, interese e participación nas prácticas de laboratorio e no desenvolvemento de actividades na sesión maxistral. | 5 |
| Proba mixta | A1 A3 A5 A6 A7 B1 B3 C1 | Exame teórico que constará de preguntas tipo test e desenvolvemento. O 50% da nota lle corrrespondería ao test e o outro 50% ás preguntas de desenvolvemento | 50 |
| Traballos tutelados | A3 A6 A7 B3 B5 C1 C3 C9 | Valórase a presentación, a produción propia, a coherencia do contido con respecto ás preguntas expostas e adecuadamente contextualizado. Terase en conta as referencias bibliográficas de caracter científico e utlizando sempre as normas de presentación habitualmente empregadas na literatura bio-médica (normas de Vancouver). | 10 |
| Actividades iniciais | A3 A1 B1 | Solicitarase aos alumnos que realicen unha revisión previa de conceptos que serán importantes para o desenvolvemento dos temarios ao longo da materia. Dita actividade será avaliada a través dun exame tipo test na clase teórica seguinte. | 5 |
| Proba práctica | A1 A5 A6 A7 B2 B3 B4 C1 | A avaliación consistirá en preguntas curtas ou de certa amplitude valorando a capacidade de razoamento clínico (argumentar, relacionar, etc.), ademais das habilidades na abordaxe do paciente. Implica que o estudante realice un estudo amplo e profundo dos contidos sen perder o conxunto das ideas e as súas relacións. | 30 |
| Observacións avaliación | |||
|
- Exame teórico: será a suma da proba mixta final (50%) e a nota do exame de coñecementos previos (5%) realizado ao comezo da materia. - O estudante debe obter unha nota mínimo de 5.0 en cada unha das probas de valoración (exame teórico e exame práctico) para superar a materia - Só gardarase a nota aprobada de cada unha das partes da valoración á seguinte convocatoria, se o estudante preséntase ás dúas partes do exame final. - As notas dos traballos tutelados e a avaliación continuada só sumarán cando superasen o exame teórico-práctico - As porcentaxes asignadas a cada proba poden sufrir pequenas modificacións dun curso a outro con respecto á memoria verificada, en función das necesidades da materia; con todo o exame teórico-práctico non terá un valor menor ao 80% e a avaliación continuada e traballos tutelados non superará o 20%. |
|||
| Fontes de información |
| Bibliografía básica |
Medina Porqueres I (2003). Rol del fisioterapeuta en el marco de la rehabilitación cardíaca. Fisioterapia
M Balach I Bernat et al (2011). Efectos de un programa de rehabilitación cardíaca fase III sobre los factores de riesgo hipertensión arterial y obesidad en personas mayores de 60 años con enfermedad cardiovascular. Fisioterapia
J. López Chicharro (2006). Fisiología del ejercicio Clínica. Medica Panamericana
W. Cristancho Gomez (2004). Fisiología respiratoria. Manual Moderno
Gómez, William Cristancho (2012). Fisioterapia en la UCI: Teoría, experiencia y evidencia. Editorial El Manual Moderno Colombia
Rosas Estrada, Giovana Marcella, and Consuelo Vélez Álvarez (2013.). Fisioterapia y rehabilitación cardíaca. Universidad Autónoma de Manizales
Cobo, Eulogio Pleguezuelos (2007). Rehabilitación integral en el paciente con enfermedad pulmonar obstructiva crónica. Ed. Médica Panamericana |
|
|
| Bibliografía complementaria | |
|
26-560-A-05.PABLO RAMA-MACEIRAS. Atelectasias perioperatorias y maniobras de reclutamiento alveolar. Arch Bronconeumol.2010;46(6):317–324. PAULA AGOSTINI, RACHEL CALVERT, HARIHARAN SUBRAMANIAN AND BABU NAIDU. Is incentive spirometry effective following thoracic surgery?Interact CardioVasc Thorac Surg 2008;7:297-300. DIEGO AMOR CASARIEGO, MARÍA JESÚS PARDO GAREA, URSICINO MARTÍNEZ GONZÁLEZ. Rehabilitación en el trasplante cardíaco. Guía para el paciente. Unidad de insuficiencia Cardíaca y trasplante cardíaco. Área del corazón. Hospital Universitario de A Coruña. Servicio Galego de Saúde; 2008. YAÑEZ- BRAGE I, PITA-FERNÁNDEZ S, JUFFÉ-STEIN A, MARTÍNEZ GONZÁLEZ U, PÉRTEGA-DÍAZ S, MAULEÓN-GARCÍA A. Respiratory physiotherapy and incidence of atelectasis in off-pump coronary artery bypass graft surgery: an obsevational folow –up study.BMC Pulmonary Medicine. 2009;9:36 WESTERDAHL E, LINDMARCK B, ALMGREN SO, TENLING A. Chest physiotherapy after coronary artery bypass graft surgery comparison of three differeent deep breathing techniques. J Rehabil Med. 2001;33(2):79-84. WESTERDAHL E, LINDMARCK B, ERIKSSON T, HENDENSTIRNA G, TENLING A. The inmediate effects of deep breathing exercises on atelectasis and oxigenation after cardiac surgery. Scand Cardiovasc J. 2003;37(6): 363-7.
HULCEBOS EHJ, HELDERS PJM, FAVIÉ NJ, DE BIE RA, VAN MEETEREN NLU. Preopeative intensive inspiratory muscle trainig to prevent postoperative pulmonnary complications in haig-risk patients undergoing CABG surgery. Jama. 2006;296(15):1851-57. |
| Recomendacións | ||||
| Materias que se recomenda ter cursado previamente | |||
|
| Materias que se recomenda cursar simultaneamente | ||||
|
| Materias que continúan o temario | ||
|
| Observacións | |
|
Para axudar a conseguir unha contorna inmediata sustentable e cumprir cos obxectivos estratéxicos do Plan Green Campus da Facultade de Fisioterapia, os traballos documentais que se realicen nesta materia poderanse solicitar tanto en formato papel como virtual ou soporte informático. De realizarse en papel, seguiranse na medida do posible as seguintes recomendacións xerais: - Non se utilizarán plásticos. - Realizaranse impresións a dobre cara. - Empregarase papel reciclado. - Evitarase a realización de borradores. |