Identifying Data 2023/24
Subject (*) ABDOMINAL-PELVIC-PERINEAL PHYSIOTHERAPY Code 651G01022
Study programme
Grao en Fisioterapia
Descriptors Cycle Period Year Type Credits
Graduate 2nd four-month period
Third Obligatory 6
Language
Spanish
Teaching method Face-to-face
Prerequisites
Department Fisioterapia, Medicina e Ciencias Biomédicas
Coordinador
Martinez Bustelo, Sandra
E-mail
s.martinez1@udc.es
Lecturers
Martinez Bustelo, Sandra
E-mail
s.martinez1@udc.es
Web
General description Adquirir os coñecementos teórico-prácticos para abordar á muller desde o punto de vista fisioterápico durante o período preparto, parto e posparto.

Study programme competencies
Code Study programme competences
A1 Coñecer e comprender a morfoloxía, a fisioloxía, a patoloxía e a conduta das persoas, tanto sas como enfermas, no medio natural e social.
A2 Coñecer e comprender as ciencias, os modelos, as técnicas e os instrumentos sobre os que se fundamenta, articula e desenvolve a fisioterapia.
A3 Coñecer e comprender os métodos, procedementos e actuacións fisioterapéuticas, encamiñados tanto á terapéutica propiamente dita a aplicar na clínica para a reeducación ou recuperación funcional, como á realización de actividades dirixidas á promoción e mantemento da saúde.
A5 Valorar o estado funcional do paciente, considerando os aspectos físicos, psicolóxicos e sociais.
A7 Deseñar o plan de intervención de fisioterapia atendendo a criterios de adecuación, validez e eficiencia.
A8 Executar, dirixir e coordinar o plan de intervención de fisioterapia, utilizando as ferramentas terapéuticas propias e atendendo á individualidade do usuario.
A9 Avaliar a evolución dos resultados obtidos co tratamento en relación cos obxectivos marcados.
A12 Intervir nos ámbitos de promoción, prevención, protección e recuperación da saúde.
A13 Saber traballar en equipos profesionais como unidade básica na que se estruturan de forma uni ou multidisciplinar e interdisciplinar os profesionais e demais persoal das organizacións asistenciais.
B1 CB1 - Que los estudiantes hayan demostrado poseer y comprender conocimientos en un área de estudio que parte de la base de la educación secundaria general, y se suele encontrar a un nivel que, si bien se apoya en libros de texto avanzados, incluye también algunos aspectos que implican conocimientos procedentes de la vanguardia de su campo de estudio
B2 CB2 - Que los estudiantes sepan aplicar sus conocimientos a su trabajo o vocación de una forma profesional y posean las competencias que suelen demostrarse por medio de la elaboración y defensa de argumentos y la resolución de problemas dentro de su área de estudio
B3 CB3 - Que los estudiantes tengan la capacidad de reunir e interpretar datos relevantes (normalmente dentro de su área de estudio) para emitir juicios que incluyan una reflexión sobre temas relevantes de índole social, científica o ética
B4 CB4 - Que los estudiantes puedan transmitir información, ideas, problemas y soluciones a un público tanto especializado como no especializado
B5 CB5 - Que los estudiantes hayan desarrollado aquellas habilidades de aprendizaje necesarias para emprender estudios posteriores con un alto grado de autonomía
C1 Adequate oral and written expression in the official languages.
C3 Using ICT in working contexts and lifelong learning.
C6 Acquiring skills for healthy lifestyles, and healthy habits and routines.
C9 Ability to manage times and resources: developing plans, prioritizing activities, identifying critical points, establishing goals and accomplishing them.

Learning aims
Learning outcomes Study programme competences
-Coñecer e comprender as fases dos procesos da xestación, parto, e puerperio. A1
A3
-Comprender e realizar os diferentes métodos e técnicas de Fisioterapia Obstétrica dende o período preparto, hasta a fase do puerperio inmediato e tardío A2
A3
A8
A9
A12
-Ter a capacidade de aplicar os coñecementos de Fisioterapia obstétrica e uroxinecológica na prevención da disfunción e promoción da salud na muller xestante. A3
A12
A13
C3
-Diseñar e aplicar un programa de preparación ó parto, recuperación posparto desde o punto de vista musculoesquelético, da respiración e da relaxación. A3
A7
A8
A9
B4
B5
C1
C3
C6
-Ter a capacidade de valorar o estado funcional da rexión abdomino-pelvi-perineal da paciente/usuaria aplicando os métodos e procedementos manuais e instrumentais de valoración específicos desta rexión anatomofuncional. A5
A7
A8
A9
B1
B2
B3
C9

Contents
Topic Sub-topic
UNIDAD TEMÁTICA 1: FUNDAMENTACIÓN DISCIPLINAR DA FISIOTERAPIA OBSTÉTRICA
TEMA 1. Marco Conceptual de la Fisioterapia Obstétrica
TEMA 2. Evolución Histórica de Fisioterapia Obstétrica
TEMA 3. Contextualización de la Fisioterapia Obstétrica
UNIDAD TEMÁTICA 2: INTRODUCCIÓN Á FISIOTERAPIA OBSTÉTRICA TEMA 1: Recuerdo anatómico da pelvis femenina
TEMA 2: O proceso da gestación e o desarrollo embrionario
TEMA 3: O proceso do parto e o puerperio
UNIDAD TEMÁTICA 3:
FISIOTERAPIA OBSTÉTRICA NO PERÍODO PRENATAL
TEMA 1: Introducción ao Programa de Fisioterapia Prenatal
TEMA 2. Reeducación lumbopélvica na xestante
TEMA 3: A reeducación abdominal na xestante
TEMA 4: A reeducación perineal na xestante
TEMA 5: Métodos de Fisioterapia Obstétrica no Período Prenatal
TEMA 6: Técnicas fisioterápicas no traballo de Parto
UNIDAD TEMÁTICA 4: FISIOTERAPIA OBSTÉTRICA EN EL PERIODO POSTNATAL
TEMA 1: Introducción ao programa de Fisioterapia Obstétrica Postnatal
TEMA 2: Reeducación do Solo Pélvico postnatal
TEMA 3: Reeducación abdominal postnatal
TEMA 4: Prevención e reeducación das alxias vertebrais e da pelvis postnatal
TEMA 5: Métodos de Fisioterapia Obstétrica no Período Postnatal
UNIDAD TEMÁTICA 5: COMPLICACIÓNS POSTPARTO TEMA 1: A Incontinencia Urinaria
TEMA 2: Prolapsos dos órganos pélvicos
TEMA 3: A diástasis abdominal
TEMA 4: Técnicas de Reeducación abdomino-perineal

Planning
Methodologies / tests Competencies Ordinary class hours Student’s personal work hours Total hours
Laboratory practice A5 A7 C6 C9 24 32 56
Practical test: A8 A9 3 3 6
Document analysis A2 9.5 9.5 19
Guest lecture / keynote speech A1 A3 A8 A9 A12 A13 B1 B2 B3 B4 B5 C1 C3 26 39 65
 
Personalized attention 4 0 4
 
(*)The information in the planning table is for guidance only and does not take into account the heterogeneity of the students.

Methodologies
Methodologies Description
Laboratory practice prácticas en grupo no laboratorio para adquirir as habilidades e actitudes nos exercicios de respiración e relaxación na muller xestante. Adquirir as habilidades dos métodos fisioterápicos para antes e despois do parto.
Practical test: Esta metodoloxía implica a planificación e presentación dun programa de fisioterapia obstétrica pre ou postnatal dun caso clínico plantexado ó alumno/a
Document analysis Esta metodoloxía consistirá na análise crítica por parte do alumno de distintos artigos cientificos, guías de practica clínica, documentos en formato video e determinadas páxinas web, a partir dos cales reflexionará acerca de aspectos relevantes da materia.
Guest lecture / keynote speech Esta metodoloxía inclúe a asistencia á clase teórica impartida polo profesor, así como a participación do alumno/a en distintas actividades presenciais de aprendizaxe colaborativo
-lectura e comentarios de textos, vídeos e imáxenes
-debates en grupo sobre un tema específico
-exposición de distintas temáticas por parte do alumno/a ós seuscompañeiros/as

Personalized attention
Methodologies
Laboratory practice
Guest lecture / keynote speech
Practical test:
Document analysis
Description
A atención personalizada inclúe realizar un seguemento de cada traballo do alumnado, coa fin de que alcance os obxetivos plantexados.
No caso de "Alumnado con matrícula parcial ou dispensa académica" relizarase un seguimento individualizado a través da plataforma moodle e da ferramenta TEAMS, facendo os diferente traballos tutelados de forma individual e cunha temporalización adaptada a cada caso concreto.

Assessment
Methodologies Competencies Description Qualification
Laboratory practice A5 A7 C6 C9 evaluación continua, valorando no só asistencia á práctica senon tamén a súa participación de forma activa 30
Guest lecture / keynote speech A1 A3 A8 A9 A12 A13 B1 B2 B3 B4 B5 C1 C3 Evaluación das distintas actividades do aprendizaxe colaborativo 20
Practical test: A8 A9 evaluación dos diferentes estudios de casos plantexados ó alumno 20
Document analysis A2 evaluación de las actividades de análisis critico y reflexivo 30
 
Assessment comments

A asistencia e participación nas clases prácticas e a entrega de casos clínicos son obrigatorias. Facilitarase a asistencia á aqueles alumnos/as con matrícula parcial ou deportistas profesionais permitíndolle asistir a aquel grupo práctico que máis se adapte ás súas necesidades.

Para obter a nota final da materia sumarase as porcentaxes dos traballos tutelados e casos clínicos (50%), da evaluación continua (20%) e da nota do exame tipo test (30%), sempre e cando a nota do exame tipo test sexa superior a 4 sobre 10.

 A nota de aprobado na materia será a partir de 5 nunha escala de 10 puntos.

Prestarase especial atención ao control do plaxio, tanto en traballos tutelados como nos casos clínicos e no examen. O profesorado pode empregar ferramentas informáticas como o programa "turnitin".  En caso de plaxio,  o/a estudante será cualificado con “suspenso” (nota numérica 0) na convocatoria correspondente do curso académico, tanto se a comisión da falta se produce na primeira oportunidade como na segunda. Para isto, procederase a modificar a súa cualificación na acta de primeira oportunidade, se fose necesario.

A aqueles alumnos/as que teñan as mellores notas da clase e superen os 8,5 puntos nunha escala de 10, se lles podrá otorgará a nota de sobresaínte segú  criterios del profesor.

Según criterios de excelencia, poderánse conceder 1 matrículas de honra por cada 20 alumnos ou fracción.


Sources of information
Basic

UNIDAD TEMÁTICA 1 :

Estatuto del personal sanitario no facultativo de la Seguridad Social , capítulo 8º, sección 5º, artículo 70. (Boletín Oficial del Estado, de 28-4-1973)

Estatutos Generales del Consejo General de Colegios de Fisioterapeutas Españoles . (Boletín Oficial del Estado, de 15-12-2001) 

Plan Integral de Atención a la mujer en Atención Primaria . Insalud 1998

Real Decreto200/93 (Diario Oficial de Galicia, 1993)

Martínez Rodríguez A, Martínez-Bustelo S. El programa de Educación maternal en el Sistema Público de Galicia. Rev Iber Fisioter Kinesiol. Volume 10, Issue 1, 1 January 2007, Pages 5-11 DOI: 10.1016/S1138-6045(07)73660-2

UNIDAD TEMÁTICA 2 :

Calais-Germain, B. El periné femenino y el parto. Barcelona: Los libros de la liebre de mayo, 2013

Meldaña A, Ferri A, Martinez-Bustelo S. Anatomía del Suelo Pélvico y del tracto urinario inferior del hombre. En: Torres, M. Fisioterapia del suelo Pélvico. Manual para la prevención y el tratamiento en la mujer en el hombre y en la infancia. 1º Edición, Madrid: Panamericana 2022

Walker, C. Fisioterapia en Obstetrícia y uroginecología. 2º edición. Barcelona: Elsevier Masson 2013

UNIDAD TEMÁTICA 3 :

Gasquet, B. Bien-être et maternité. Paris: Albin, 2012

Mantle J. Physiotherapy in obstetrics and gynaecology. 2º edición. London: Buttherworth Heinemann 2019

Torres, M. Fisioterapia del suelo Pélvico. Manual para la prevención y el tratamiento en la mujer en el hombre y en la infancia. 1º Edición, Madrid: Panamericana 2022

Walker, C. Fisioterapia en Obstetrícia y Uroginecología. 2º edición. Barcelona: Elsevier Masson 2013

UNIDAD TEMÁTICA 4:

Gasquet, B. Bien-être et maternité. Paris: Alvin, 2012

Mantle J. Physiotherapy in obstetrics and gynaecology. 2º edición. London: Buttherworth Heinemann 2019

Martínez-Bustelo, S., Ferri-Morales, A., Corral-Gómez, L. et al. Transabdominal ultrasound to assess the displacement of the bladder base during abdominal and pelvic floor contractions in continent parous versus nulliparous women. Int Urogynecol J (2021). https://doi.org/10.1007/s00192-021-04756-4

Martínez-Bustelo S. Postparto y Calidad de vida. En: Lópe-Villar C. Estudios multidisciplinares en la humanización del parto 2011 ISNB: 978-84-9749-471-7, 

págs 163-169

Stephenson, G. Obstetric and gynecologic care in physical theraphy. 2ª Edición. USA: SLACK incoroporated, 2000

Torres, M. Fisioterapia del suelo Pélvico. Manual para la prevención y el tratamiento en la mujer en el hombre y en la infancia. 1º Edición, Madrid: Panamericana 2022

Walker, C. Fisioterapia en Obstetrícia y uroginecología. 2º edición. Barcelona: Elsevier Masson 2013


UNIDAD TEMÁTICA 5

Bo K. Evidence-based physical therapy for the pelvic floor. Philadelphia: Churchill livingstone, 2014

Laycock, J. Therapeutic management of incontinente and pelvis pain. London: Springer, 2007

Martínez-Bustelo, S., Ferri-Morales, A., Corral-Gómez, L. et al. Transabdominal ultrasound to assess the displacement of the bladder base during abdominal and pelvic floor contractions in continent parous versus nulliparous women. Int Urogynecol J (2021). https://doi.org/10.1007/s00192-021-04756-4

Meldaña A, Martínez-Bustelo S. Ferri Morales S. Fundamentos de la Ecografía en las disfunciones abdominoperineales. En: Torres, M. Fisioterapia del suelo Pélvico. Manual para la prevención y el tratamiento en la mujer en el hombre y en la infancia. 1º Edición, Madrid: Panamericana 2022

Martínez-Bustelo S. Técnicas de tratamiento en las disfunciones del suelo pélvico. En: Walker, C. Fisioterapia en Obstetrícia y uroginecología. 2º edición. Barcelona: Elsevier Masson 2013

Complementary


Recommendations
Subjects that it is recommended to have taken before
BIOMECHANICS/651G01009
KINESIOTHERAPY: BASES OF THERAPEUTIC EXERCISE BASES/651G01013
PHYSIOTHERAPY FOR STATIC AND DYNAMIC CONDITIONS IN THE VERTEBRAL COLUMN/651G01015

Subjects that are recommended to be taken simultaneously
Fisioterapia en Especialidades Clínicas 3/651012304

Subjects that continue the syllabus
PHYSIOTHERAPY FOR MUSCULOSKELETAL DISORDERS/651G01024
ULTRASONOGRAPHY IN PHYSIOTHERAPY/651G01031
CLINICAL TRAINING II/651G01036

Other comments

Para axudar a conseguir unha contorna inmediata sustentable e cumprir cos obxectivos estratéxicos do Plan Green Campus da Facultade de Fisioterapia, os traballos documentais que se realicen nesta materia poderanse solicitar tanto en formato papel como virtual ou soporte informático. De realizarse en papel, seguiranse na medida do posible as seguintes recomendacións xerais:

- Non se utilizarán plásticos. 

- Realizaranse impresións a dobre cara.

- Empregarase papel reciclado.

- Evitarase a realización de borradores.



(*)The teaching guide is the document in which the URV publishes the information about all its courses. It is a public document and cannot be modified. Only in exceptional cases can it be revised by the competent agent or duly revised so that it is in line with current legislation.