Identifying Data 2021/22
Subject (*) PHYSIOTHERAPY FOR CANCER AND BIOCHEMICAL AND INTERGUMENTARY DISORDERS Code 651G01023
Study programme
Grao en Fisioterapia
Descriptors Cycle Period Year Type Credits
Graduate 2nd four-month period
Third Obligatory 6
Language
Spanish
Teaching method Face-to-face
Prerequisites
Department Fisioterapia, Medicina e Ciencias Biomédicas
Coordinador
Chouza Ínsua, Marcelo
E-mail
marcelo.chouza@udc.es
Lecturers
Chouza Ínsua, Marcelo
Paseiro Ares, Gustavo
Seijo Ares, Andrea
E-mail
marcelo.chouza@udc.es
gustavo.paseiro@udc.es
a.sares@udc.es
Web http://http://www.ffisacademica.udc.gal/p/grao.html
General description Con esta materia preténdese que o estudante de fisioterapia coñeza as bases da enfermidade oncolóxica e as súas características, así como as alteracións que provoca o seu tratamento susceptibles de ser abordadas desde a fisioterapia. Doutra banda preténdese que o estudante coñeza a abordaxe terapéutica das enfermidades bioquímicas e tegumentarias máis frecuentes.
Contingency plan 1. Modificacións nos contidos
NINGUNHA
2. Metodoloxías
Metodoloxías docentes que se manteñen
TODAS, EXCEPTO AS QUE SE MODIFICAN
Metodoloxías docentes que se modifican
A PROBA PRÁCTICA E AS PRÁCTICAS DE LABORATORIO SUPRIMIRANSE NO CASO DE QUE NON SEXA POSIBLE A PARTICIPACIÓN DOS ESTUDANTES DE FORMA PRESENCIAL.
3. Mecanismos de atención personalizada ao alumnado
REFORZARASE A través das PLATAFORMAS TELEMÁTICAS FACILITADAS POLA UDC.
4. Modificacions na avaliación
NO CASO DE QUE NON SEXA POSIBLE A REALIZACIÓN DA PROBA DE ENSAIO/DESENVOLVO DE FORMA PRESENCIAL, REALIZARASE A TRAVES DE APLICACIÓNS TELEMÁTICAS. NO CASO DE QUE NON SEXA POSIBLE REALIZAR A PROBA PRÁCTICA DE FORMA PRESENCIAL, A PORCENTAXE ASIGNADA A ESTA PROBA (35%) COMPUTARASE NO APARTADO DE AVALIACIÓN CONTINUADA (ESTUDO DE CASOS E ANÁLISES DE FUENTES DOCUMENTAIS), QUEDANDO POR TANTO UN 55% ASIGNADO Á AVALIACIÓN CONTINUADA E UN 45% Á PROBA DE ENSAIO/DESENVOLVO

Observacións de avaliación:
MANTÉÑENSE Os MESMOS REQUISITOS RECCOGIDOS NO APARTADO DE OBSERVACIÓNS DE AVALIACIÓN.
5. Modificacións da bibliografía ou webgrafía

Study programme competencies
Code Study programme competences
A1 Coñecer e comprender a morfoloxía, a fisioloxía, a patoloxía e a conduta das persoas, tanto sas como enfermas, no medio natural e social.
A2 Coñecer e comprender as ciencias, os modelos, as técnicas e os instrumentos sobre os que se fundamenta, articula e desenvolve a fisioterapia.
A3 Coñecer e comprender os métodos, procedementos e actuacións fisioterapéuticas, encamiñados tanto á terapéutica propiamente dita a aplicar na clínica para a reeducación ou recuperación funcional, como á realización de actividades dirixidas á promoción e mantemento da saúde.
A5 Valorar o estado funcional do paciente, considerando os aspectos físicos, psicolóxicos e sociais.
A7 Deseñar o plan de intervención de fisioterapia atendendo a criterios de adecuación, validez e eficiencia.
A8 Executar, dirixir e coordinar o plan de intervención de fisioterapia, utilizando as ferramentas terapéuticas propias e atendendo á individualidade do usuario.
A9 Avaliar a evolución dos resultados obtidos co tratamento en relación cos obxectivos marcados.
A19 Comunicarse de modo efectivo e claro, tanto de forma oral como escrita, cos usuarios do sistema sanitario así como con outros profesionais.
B1 CB1 - Que los estudiantes hayan demostrado poseer y comprender conocimientos en un área de estudio que parte de la base de la educación secundaria general, y se suele encontrar a un nivel que, si bien se apoya en libros de texto avanzados, incluye también algunos aspectos que implican conocimientos procedentes de la vanguardia de su campo de estudio
B2 CB2 - Que los estudiantes sepan aplicar sus conocimientos a su trabajo o vocación de una forma profesional y posean las competencias que suelen demostrarse por medio de la elaboración y defensa de argumentos y la resolución de problemas dentro de su área de estudio
B3 CB3 - Que los estudiantes tengan la capacidad de reunir e interpretar datos relevantes (normalmente dentro de su área de estudio) para emitir juicios que incluyan una reflexión sobre temas relevantes de índole social, científica o ética
B4 CB4 - Que los estudiantes puedan transmitir información, ideas, problemas y soluciones a un público tanto especializado como no especializado
B5 CB5 - Que los estudiantes hayan desarrollado aquellas habilidades de aprendizaje necesarias para emprender estudios posteriores con un alto grado de autonomía
C1 Adequate oral and written expression in the official languages.
C3 Using ICT in working contexts and lifelong learning.
C6 Acquiring skills for healthy lifestyles, and healthy habits and routines.
C9 Ability to manage times and resources: developing plans, prioritizing activities, identifying critical points, establishing goals and accomplishing them.

Learning aims
Learning outcomes Study programme competences
Coñecer as bases do crecemento e diferenciación celular A1
B1
Interpretar os conceptos de mutación e clonalidad A1
B1
Coñecer e interpretar os distintos axentes etiológicos causantes da enfermidade A1
Definir a carcinogénesis e as diferenzas entre tumor benigno e maligno A1
Definir os termos invasión e metástasis e comprender os seus mecanismos de actuación A1
A2
Identificar a presentación clínica das enfermidades oncolóxicas A1
A2
B2
B3
Realizar o diagnóstico diferencial dos procesos oncolóxicos en relación a patoloxías susceptibles de tratamento fisioterápico A3
B3
B5
Deseñar unha Historia Clínica de fisioterapia enfocada ao paciente con cancer A7
A8
A19
B3
B4
Analizar e adaptar a utilización dos diferentes axentes físicos en relación aos pacientes oncolóxicos A3
C6
Coñecer os diferentes métodos de estadificación da patoloxía oncolóxica, prestando especial atención ao TNM A2
Coñecer, interpretar e deseñar a pauta de tratamento das complicacións relacionadas co tratamento cirúrxico do proceso oncolóxico. A8
Coñecer, interpretar e deseñar a pauta de tratamento das complicacións relacionadas co tratamento radioterápico do proceso oncolóxico. A8
Coñecer, interpretar e deseñar a pauta de tratamento das complicacións relacionadas co tratamento quimioterápico do proceso oncolóxico. A8
Coñecer, interpretar e deseñar a pauta de tratamento de pacientes oncolóxicos paliativos ou terminais. A8
Elaborar a valoración, diagnóstico de fisioterapia, formulación terapéutica e historia clínica dos pacientes afectados de cancro de mama, pulmón, orofaríngeo, sistema cutáneo, sistema osteomuscular, sistema hemolinfático, sistema uroginecológico, e SNC A5
A9
C1
C3
C9
Coñecer as bases dos sistemas endocrino e tegumentario A1
Identificar a presentación clínica das alteracións bioquímicas e tegumentarias A1
A2
Realizar o diagnóstico diferencial das alteracións bioquímicas e tegumentarias en relación a patoloxías susceptibles de tratamento fisioterápico A1
A2
A3
Analizar e adaptar a utilización dos diferentes axentes físicos en relación aos pacientes que padecen alteracións bioquímicas e tegumentarias A3
Coñecer, interpretar e deseñar a pauta de tratamento de pacientes con alteracións bioquímicas ou tegumentarias A1
A2
Elaborar a valoración, diagnóstico de fisioterapia, formulación terapéutica e historia clínica dos pacientes con alteracións bioquímicas e tegumentarias A5
A7
A8
A9
C1
C3

Contents
Topic Sub-topic
UNIDADE I. BASES DA FISIOTERAPIA ONCOLÓXICA TEMA 1. Principios clínicos do cancro
TEMA 2. Etiología do cancro
TEMA 3. Carcinogénesis
TEMA 4. Invasión e Metástasis
UNIDADE II. FISIOTERAPIA E CANCRO TEMA 1. Exploración física
TEMA 2. As técnicas de fisioterapia no paciente oncolóxico
TEMA 3. Secuelas relacionadas co proceso
TEMA 4. Secuelas relacionadas coa cirurxía
TEMA 5. Secuelas relacionadas coa radioterapia
TEMA 6. Secuelas relacionadas coa quimioterapia
TEMA 7. Fisioterapia en pacientes encamados paliativos ou terminais
UNIDADE III. FISIOTERAPIA NOS PACIENTES CON CANCER.
TEMA 1. Fisioterapia no cancro de mama
TEMA 2. Fisioterapia no cancro de pulmón
TEMA 3. Fisioterapia no cancro cabeza e pescozo
TEMA 4. Fisioterapia no cancro cutáneo
TEMA 5. Fisioterapia nos sarcomas
TEMA 6. Fisioterapia nos cancros hemolinfáticos
TEMA 7. Fisioterapia no cancro de próstata
TEMA 8. Fisioterapia no tumor cerebral
TEMA 9. Fisioterapia no cancro uroginecológico
UNIDADE IV. FISIOTERAPIA EN DISFUNCIÓNS BIOQUÍMICAS
TEMA 1. Principios xerais de endocrinoloxía
TEMA 2. Fisioterapia nos trastornos do eixo hipotálamo-hipofisario
TEMA 3. Fisioterapia nos trastornos do eixo hipotalamo-hipofiso-tiroideo
TEMA 4. Fisioterapia nos trastornos do eixo hipotalamo-hipofiso-suprarrenal
TEMA 5. Fisioterapia nas alteracións de purinas e pirimidinas
TEMA 6. Fisioterapia nas alteracións do páncreas endocrino
TEMA 7. Fisioterapia nas alteracións nutricionais
TEMA 8. Fisioterapia nas alteracións da hemostasia e dos mecanismos da inmunidade
UNIDADE V. FISIOTERAPIA EN DISFUNCIÓNS TEGUMENTARIAS TEMA 1. Principios xerais do sistema tegumentario
TEMA 2. Fisioterapia nas patoloxías dermatológicas
TEMA 3. Fisioterapia en cirurxía plástica e reparadora
TEMA 4. Fisioterapia nos pacientes queimados

Planning
Methodologies / tests Competencies Ordinary class hours Student’s personal work hours Total hours
Long answer / essay questions A1 A2 A3 A7 A19 C1 2 0 2
Practical test: A5 A7 A8 A19 1 0 1
Laboratory practice A5 A7 A8 B2 B3 B4 B5 11.5 16 27.5
Case study A5 A7 A8 A9 A19 C6 C9 11.5 20 31.5
Document analysis A5 A7 A8 A9 C3 4 20 24
Guest lecture / keynote speech A1 A2 A3 A7 A9 B1 B2 B3 B4 B5 30 30 60
 
Personalized attention 4 0 4
 
(*)The information in the planning table is for guidance only and does not take into account the heterogeneity of the students.

Methodologies
Methodologies Description
Long answer / essay questions Proba na que se busca responder por escrito a preguntas de certa amplitude valorando que se proporcione a resposta esperada, combinada coa capacidade de razoamento (argumentar, relacionar, etc.), creatividade e espírito crítico. Utilízase para a avaliación diagnóstica, formativa e sumativa. Permite medir as habilidades que non poden avaliarse con probas obxectivas como a capacidade de crítica, de síntese, de comparación, de redacción e de orixinalidade do estudante; polo que implica un estudo amplo e profundo dos contidos, sen perder de vista o conxunto das ideas e as súas relacións.
Practical test: Proba na que o alumno desenrolará unha actividade clínica nun paciente simulado
Laboratory practice Metodoloxía que permite que os estudantes aprendan efectivamente a través da realización de actividades de carácter práctico, tales como demostracións, exercicios, experimentos e investigacións.
Case study Metodoloxía onde o suxeito se enfronta ante a descrición dunha situación específica que suscita un problema que ten que ser comprendido, valorado e resolto por un grupo de persoas, a través dun proceso de discusión. O alumno sitúase ante un problema concreto (caso), que lle describe unha situación real da vida profesional, e debe ser capaz de analizar unha serie de feitos, referentes a un campo particular do coñecemento ou da acción, para chegar a unha decisión razoada a través dun proceso de discusión en pequenos grupos de traballo.
Document analysis Técnica metodolóxica que supón a utilización de documentos audiovisuais e/ou bibliográficos (fragmentos de reportaxes documentais ou películas, noticias de actualidade, paneis gráficos, fotografías, biografías, artigos, textos lexislativos, etc.) relevantes para a temática da materia con actividades especificamente deseñadas para a análise dos mesmos. Pódese empregar como introdución xeral a un tema, como instrumento de aplicación do estudo de casos, para a explicación de procesos que non se poden observar directamente, para a presentación de situacións complexas ou como síntese de contidos de carácter teórico ou práctico.
Guest lecture / keynote speech Exposición oral complementada co uso de medios audiovisuais e a introdución de algunhas preguntas dirixidas aos estudantes, coa finalidade de transmitir coñecementos e facilitar a aprendizaxe.
A clase maxistral é tamén coñecida como “conferencia”, “método expositivo” ou “lección maxistral”. Esta última modalidade sóese reservar a un tipo especial de lección impartida por un profesor en ocasións especiais, cun contido que supón unha elaboración orixinal e baseada no uso case exclusivo da palabra como vía de transmisión da información á audiencia.

Personalized attention
Methodologies
Guest lecture / keynote speech
Laboratory practice
Case study
Description
O estudante reunirase co profesor para analizar as posibles dificultades surxidas o longo da docencia da asignatura


Os alumnos con reconocimiento de dedicación a tempo parcial, podrán solicitar atención personalizada a través de aplicacions telemáticas: Moodle, Teams.

Assessment
Methodologies Competencies Description Qualification
Long answer / essay questions A1 A2 A3 A7 A19 C1 Mediante esta proba mediranse os coñecementos adquiridos nas sesións maxistrais e a discusión dirixida 45
Practical test: A5 A7 A8 A19 Mediante esta proba analizaranse os coñecementos e habilidades adquiridos durante as prácticas de laboratorio 35
Case study A5 A7 A8 A9 A19 C6 C9 Metodoloxía donde o suxeto sitúase ante un problema concreto (caso), que describe unha situación real da vida profesional, e debe ser capaz de analizar unha serie de feios, referentes a un campo particular do coñecemento ou da acción, para chegar a unha decisión razonada a través dun proceso de discusión en pequenos grupos de traballo. Forma parte da evaluación continuada do estudiante. 10
Document analysis A5 A7 A8 A9 C3 Metodoloxía onde o alumno deberá traballar diversas fontes documentais o longo da asignatura, debatilas en clase e responder as preguntas formuladas polo profesor, corresponde a evaluación continuada do alumno 10
 
Assessment comments

Para superar a materia será necesario obter un aprobado na proba práctica e na proba de ensaio. Para realizar media, é necesario alcanzar un mínimo de 4,5 puntos en cada unha das partes da materia, é dicir, en cada unha das probas obxectivas realizadas é necesario alcanzar o 4,5 para poder facer media.

Para poder presentarse á proba práctica da materia, é necesario a asistencia do estudante á proba de ensaio.

Os alumnos que non superen na oportunidade de xuño una das dúas partes teóricas ou prácticas poderase presentar á oportunidade de xullo e defender exclusivamente a/s parte/s non superada/s.

A avaliación contínua (estudo de casos e análise de fontes documentais) desta materia non terá un valor maior que o 20% da nota, mentres que a relación entre teoría e práctica nunca terá unha diferenza maior do 20% entre elas.

Serán evaluados igualmente los estudiantes a tiempo completo y a tiempo parcial tanto en 1ª como en 2ª oportunidad.

La
realización fraudulenta de las pruebas o actividades de evaluación,
implicará directamente la calificación de suspenso en la materia de la
convocatoria correspondiente, invalidando así cualquier calificación
obtenida en todas las actividades de Evaluación de cara a la
convocatoria extraordinaria


Sources of information
Basic ACHAUER B (1988). Atención del paciente quemado. México D. F.: Manual Moderno
MURRAY RK; MAYES PA (2005). Bioquímica de Harper. México: Manual Moderno
FERRÁNDIZ C. (2009). Dermatología clínica. Barcelona: Elsevier
MULDER K (2006). Ejercicios para personas con hemofilia. Montreal: World Federation of Hemophilia
GONCALVES G.; PARIZOTTO N. A ( 1998). Fisiopatología da Reparacao Cutánea: Actuacao da Fisioterapia.. Revista Brasileira de Fisioterapia; 3 (1):
CHOUZA M et al (2004). Fisioterapia en lospacientes quemados. Quemaduras, tratamiento fisioteràpico y aspectos relacionados.. Rev Iberoam Fisioter Kinesiol. 2004;7:107-13. - vol.7 núm 2
BENYON S (1998). Lo esencial en metabolismo y nutrición. Madrid: Harcourt Brace
VERA M. N.; FERNÁNDEZ M. C (1989). Prevención y tratamiento de la obesidad. Barcelona: Ed. Martínez Roca

1. Abadía Cubillo K. Ejercicio físico como parte de la atención de los pacientes oncológicos paliativos. 2010.

2. Delbr¸ck H. Rehabilitation and palliation of cancer patients: patient care: Springer France Editions; 2007.

3. Lanza EG, Contijoch MG, Miranda JEB. Fisioterapia y manejo paliativo en la incontinencia urinaria en el cáncer de próstata: principio y fin de un camino. . Arch Esp Urol. 2009;62(10):889-95.

4. Leal NFBS, Carrara HHA, Vieira KF, Ferreira CHJ. Physiotherapy treatments for breast cancer-related lymphedema: a literature review. Revista Latino-Americana de Enfermagem. 2009;17(5):730-6.

5. Nieto M. Eficacia de la fisioterapia en la mejora de la capacidad funcional en pacientes terminales: ensayo clÌnico aleatorizado. REDUCA (EnfermerÌa, Fisioterapia y PodologÌa). 2008;2(1).

6. Ojeda JA, Penarrochab GAM, Lorenzoc CM, Labracad NS, Mart neze IM, Mart nezf AM. Fisioterapia en el linfedema tras cancer de mama y reconstrucción mamaria. Fisioterapia. 2009;31(2):65-71.

7. Stubblefield MD. Cancer rehabilitation principles and practice: Demos Medical Publishing; 2009.

8. Tome Boisán N, Diez Leal S, GarcÌa-López J. Influencia de la práctica de actividad fÌsica en la calidad de vida y la movilidad de hombro de mujeres operadas de cáncer de mama. Fisioterapia. 2009;32(5):200-7.

Complementary


Recommendations
Subjects that it is recommended to have taken before
ANATOMY I AND HISTOLOGY/651G01001
ANATOMY II/651G01002
PHISIOLOGY/651G01003
BIOPHYSICS AND BIOCHEMISTRY/651G01004
GENERAL KINESIOTHERAPY/651G01005
BIOMECHANICS/651G01009
KINESIOTHERAPY: BASES OF THERAPEUTIC EXERCISE BASES/651G01013

Subjects that are recommended to be taken simultaneously
CLINICAL TRAINING I/651G01035

Subjects that continue the syllabus
FINAL DISSERTATION/651G01034
CLINICAL TRAINING II/651G01036

Other comments
To help achieve an immediate sustainable environment and meet the strategic objectives of the Green Campus Plan of the Faculty of Physiotherapy, the documentary work carried out in this area may be requested in paper or virtual format or computer support. If done on paper, the following general recommendations will be followed as far as possible:

- Plastics will not be used.

- Double-sided prints will be made.

- Recycled paper will be used.

- Drafting will be avoided.


(*)The teaching guide is the document in which the URV publishes the information about all its courses. It is a public document and cannot be modified. Only in exceptional cases can it be revised by the competent agent or duly revised so that it is in line with current legislation.