Datos Identificativos 2016/17
Asignatura (*) FISIOTERAPIA COMUNITARIA E SAÚDE PÚBLICA Código 651G01030
Titulación
Grao en Fisioterapia
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Grao 1º cuadrimestre
Cuarto Obrigatoria 6
Idioma
Castelán
Galego
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Ciencias da Saúde
Fisioterapia
Coordinación
Correo electrónico
Profesorado
Martinez Rodriguez, Alicia
Saleta Canosa, Jesus Luis
Correo electrónico
alicia.martinez@udc.es
jesus.luis.saleta.canosa@udc.es
Web
Descrición xeral Con esta materia abórdanse contidos de saúde comuntaria e saúde pública,desde a perspectiva da Fisioterapia e do sistema sanitario español, a partir de ferramentas fundamentais como a promoción da saúde, prevención e educación da saúde, programación, traballo en equipo e epidemioloxía.

Competencias do título
Código Competencias do título
A12 Intervenir en los ámbitos de promoción, prevención, protección y recuperación de la salud.
A13 Saber trabajar en equipos profesionales como unidad básica en la que se estructuran de forma uni o multidisciplinar e interdisciplinar los profesionales y demás personal de las organizaciones asistenciales.
A14 Incorporar los principios éticos y legales de la profesión a la práctica profesional así como integrar los aspectos sociales y comunitarios en la toma de decisiones.
A17 Comprender la importancia de actualizar los conocimientos, habilidades, destrezas y actitudes que integran las competencias profesionales del fisioterapeuta.
A18 Adquirir habilidades de gestión clínica que incluyan el uso eficiente de los recursos sanitarios y desarrollar actividades de planificación, gestión y control en las unidades asistenciales donde se preste atención en fisioterapia y su relación con otros servicios sanitarios.
A19 Comunicarse de modo efectivo y claro, tanto de forma oral como escrita, con los usuarios del sistema sanitario así como con otros profesionales.
C1 Expresarse correctamente, tanto de forma oral coma escrita, nas linguas oficiais da comunidade autónoma.
C4 Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común.
C6 Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse.
C7 Asumir como profesional e cidadán a importancia da aprendizaxe ao longo da vida.

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
Comprender os conceptos fundamentais da saúde e a epidemiología da saúde para poder trasladar ao campo de acción da fisioterapia a perspectiva da Saúde Comunitaria e a Medicina Preventiva e Saúde Pública. A12
A14
A18
C4
C6
Coñecer os distintos tipos de demografía, as súas fontes de información e as principais aplicacións da demografía á Saúde Pública. A12
A14
Coñecer a cadea epidemiolóxica e as medidas preventivas das principais enfermidades transmisibles. A12
A14
Coñecer a situación epidemiolóxica, factores de risco e medidas preventivas principais a adoptar fronte a diversas patoloxías crónicas. A12
A14
Coñecer os distintos conceptos de saúde, organización e administración sanitaria, así como os diversos organismos de saúde tanto de ámbito nacional como internacional, especialmente o Sistema Nacional de Saúde e asumir a función que realiza o fisioterapeuta nos ámbitos da Atención Primaria, Especializada e da Saúde Laboral. A18
Mellorar a capacidade de traballo en equipo e as habilidades comunicacionais. A13
A19
- Aplicar o coñecemento epidemiolóxico para abordar calquera problemática e elaborar un deseño ou estudo epidemiolóxico na súa práctica diaria. A12
A17
C1
C4
C6
C7
Desenvolver un programa de prevención ou de promoción da saúde, así como identificar os distintos campos de acción da educación para a saúde. A12
A18
C1
C4
C6

Contidos
Temas Subtemas
UNIDADE 1. INTRODUCCIÓN; CONCEPTOS BÁSICOS EN SAÚDE COMUNITARIA E SAÚDE PÚBLICA DESDE A PERSPECTIVA DA FISIOTERAPIA. MARCO CONCEPTUAL E RELACIONAL.


Tema 1. Concepto de saúde.





A saúde e os seus determinantes
Tema 2. Fisioterapia comunitaria e Saúde pública Perspectiva biopsicosicial e as suas implicacións.
Concepto de saúde comunitaria e niveis de acción.
Concepto de Saúde pública e accións.
Niveis de prevención
Tema 3. Organización social da atención á saúde. Modelos de atención sanitaria.
Sistema Nacional de saúde.
Intervención en espacios comunitarios formais e informais. Atención primaria de saúde. Atención domiciliaria e en entornos comunitarios laborais e de ocio. Cooperación.
UNIDADE 2. EPIDEMIOLOXÍA E DEMOGRAFÍA SANITARIA.

Tema 4. Demografía
Concepto de demografía. Demografía estátita e dinámica. Axuste de tasas.
Tema 5. Tipos de estudios epidemiolóxicos Criterios para a clasificación
Tema 6. Medidas de frecuencia da enfermedade Incidencia e prevalencia
Tema 7. Estudos de cohortes Risco relativo. Vantaxes e limitacións
Tema 8. Estudos casos-control Odds ratio. Vantaxes e limitacións
Tema 9. Estudos para a avaliación de probas diagnósticas Sensibilidade, especificidade e valores predictivos
Tema 10. Epidemioloxía xeral das enfermedades transmisibles. Bases xenerais para a súa prevención.
Tema 11. Epidemioloxía xeral das enfermedades crónicas. Doble carga de enfermidade. Indicadores das enfermidades crónicas. Anos de vida axustados por discapacidade.
Tema 12. Vacunas Concepto. Clasificación. Composición.
UNIDADE 3. METODOLOXÍA DE TRABALLO E INTERVENCIÓN EN FISIOTERAPIA COMUNITARIA

Tema 13. Comunicación e traballo en equipo.
Concepto de traballo en equipo versus traballo en grupo. Funcionamento, organización e comunicación.
TEMA 14. Promoción da saúde. Educación para a saúde. Concepto e métodos
Tema 15. Planificación na saúde Planificación e programación na saúde
Tema 16. Investigación cualitativa Concepto e fases.
Técnicas de recollida de información individuais e grupais

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Sesión maxistral A12 A14 A18 16 4 20
Discusión dirixida A13 A14 A19 C1 C4 C6 16 32 48
Aprendizaxe colaborativa A12 A13 A14 A17 A18 A19 C1 C4 C6 C7 16 32 48
Proba mixta A12 A13 A14 A18 A19 C1 C4 C6 3 30 33
 
Atención personalizada 1 0 1
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Sesión maxistral Exposición oral complementada co uso de medios audiovisuales e aintroducción dalgunhas perguntas dirixidas aos estudiantes, coa finalidade de transmitir coñecementos e facilitar a aprendizaxe. A este efecto, poderá usarse parte da interactiva.
Discusión dirixida Presentación de diferentes estudios e casos para identificar o tipo de estudio epidemiolóxico e calcular a medida de risco oportuna na parte de saúde pública; e para avaliar os conceptos básicos relacionados coa saúde comunitaria, implicacións socio-políticas e organizativas (equidade, organización social, bioética...), metodoloxía e actividades na parte de fisioterapia comunitaria. Ademáis se realizarán actividades de comunicación e traballo en equipo.
Aprendizaxe colaborativa Desenvolvemento por equipos dun tipo de estudio epidemiolóxico cos seus obxetivos, metodóloxía e análise de datos na parte de saúde pública e desenvolvemento/análise e exposición dun programa de fisioterapia comunitaria, prevención ou promoción da saúde ou, no seu caso dalgunha actividade relacionada.
Proba mixta Exame dos contidos e competencias traballados tanto nas sesións maxistrais (clases expositivas) como nas discusiónd dirixidas (clases interactivas) como na aprendizaxe colaborativa (clases prácticas e traballo non presencial).

Atención personalizada
Metodoloxías
Aprendizaxe colaborativa
Descrición
Se realizará un seguimiento do traballo do alumnado por equipos.

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Proba mixta A12 A13 A14 A18 A19 C1 C4 C6 Módulo de fisioterapia comunitaria

Exame que poderá constar de preguntas tipo test, preguntas abertas e análise dun texto, co fin de avaliar as competencias deste módulo. Contabilizará ata o 30 % da nota final, sempre e cando se teña superado o módulo de saúde pública.

Módulo de saúde pública

Para avaliar os coñecementos adquiridos na parte da asignatura impartida polo profesor Saleta, os alumnos deberán superar un exame escrito que constará de preguntas tipo test, preguntas cortas e resolución de exercicios que precisarán cálculo. Esta proba equivalerá ata o 40% da nota final, sempre e cando se teña superado o módulo de fisioterapia comunitaria.

Será imprescindible superar cada un dos módulos da asignatura para poder aprobar facendo media co outro módulo.
70
Aprendizaxe colaborativa A12 A13 A14 A17 A18 A19 C1 C4 C6 C7 Módulo de fisioterapia comunitaria

Diseño/análise e exposición dun programa de fisioterapia comunitaria, promoción da saúde ou prevención (ou actividade relacionada), en equipos dunhas 5 persoas. Contabilizará ata un 20% de la nota final.

Módulo de saúde pública

Evaluación dun traballo de investigación que será realizado en grupos de aproximadamente 10 alumnos. Contabilizará ata un 10 % de la nota final.
30
 
Observacións avaliación

Sólo se fará a media si ambos módulos son superados. Para aprobar a
parte da asignatura impartida polo profesor Saleta é imprescindible acudir ás
clases prácticas e participar co resto dos compañeros do grupo na realización
dun traballo de investigación. Se poderá faltar como máximo unha vez ás clases
prácticas e  NON CUMPLIR ESTES REQUISITOS (participar no traballo de
investigación ou faltar máis dunhna vez ás clases prácticas)  SUPORÁ
NON PODER SUPERAR A PARTE  DA ASIGNATURA IMPARTIDA POR ESTE PROFESOR
. Para
as seguintes convocatorias será requisito indispensable presentar un traballo
de investigación realizado de maneira individual, se non ten participado no
traballo de grupo durante o curso. Non cumplir este requisito tambén suporá non
poder superar a parte impartida polo profesor Saleta  


Fontes de información
Bibliografía básica Argimón Pallás JM, Jiménez Villa J (1997). Diseño de investigaciones en ciencias de la salud. Barcelona: Signo
Sánchez Moreno A et al. (2000). Enfermería comunitaria 1. Concepto de salud y factores que la condicionan. Madrid: McGraw-Hill Interamericana
Sánchez Moreno A et al. (2000). Enfermería comunitaria 3. Actuación en enfermería comunitaria. Sistemas y programas de salud. . Madrid: McGraw-Hill Interamericana
Lemus JD, Aragües y Oroz V, Lucioni MC (2008). Epidemiología y salud comunitaria. Rosario: Corpus
Martínez Rodríguez, A. (2008). Fisioterapia en atención primaria . Madrid: Síntesis
Hernández-Aguado I et al. (2011). Manual de epidemiología y salud pública para grados en ciencias de la salud. Madrid: Editorial Médica Panamericana
Piédrola Gil (2008). Medicina Preventiva y salud pública. Barcelona: Elsevier Masson
Malagón-Londoño G, Moncayo Medina A (2011). Salud pública. Perspectivas. Bogotá:Editorial Médica Panamericana

Bibliografía complementaria


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente
MARCO TEÓRICO DA FISIOTERAPIA E A REHABILITACIÓN FÍSICA/651G01006
PSICOLOXÍA/651G01012
ESTANCIAS CLÍNICAS I/651G01035

Materias que se recomenda cursar simultaneamente
DOCUMENTACIÓN E ESTADÍSTICA SANITARIA/651G01028
LEXISLACIÓN E ADMINISTRACIÓN SANITARIA/651G01029

Materias que continúan o temario
TRABALLO FIN DE GRAO/651G01034

Observacións

Organizar o traballo para ir xestionar o estudo e posta en marcha de actividades non presenciais ao longo de todo o semestre, a fin de facilitar a aprendizaxe e éxito na avaliación.



(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías