Datos Identificativos 2016/17
Asignatura (*) ESTANCIAS CLÍNICAS I Código 651G01035
Titulación
Grao en Fisioterapia
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Grao Anual
Terceiro Obrigatoria 12
Idioma
Castelán
Galego
Inglés
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Fisioterapia
Coordinación
Riveiro Temprano, Socorro
Correo electrónico
socorro.riveiro.temprano@udc.es
Profesorado
Álvarez Madí, María Ángeles
Aristin Gonzalez, Jose Luis
Escribano Silva, Mercedes
Fernández Vago, Raquel
Giménez Moolhuyzen, Esther
Lista Paz, Ana
Paseiro Ares, Gustavo
Raposo Vidal, Isabel
Riveiro Temprano, Socorro
Robles García, Verónica
Rodriguez Romero, Beatriz
Sanesteban Hermida, Yolanda
Santos Romero, Cipriano Ramón
Seijo Ares, Andrea
Vivas Costa, Jamile
Correo electrónico
angeles.alvarez@udc.es
luis.aristin@udc.es
mercedes.escribano@udc.es
r.fvago@udc.es
e.moolhuyzen@udc.es
ana.lista@udc.es
gustavo.paseiro@udc.es
isabel.raposo.vidal@udc.es
socorro.riveiro.temprano@udc.es
veronica.robles@udc.es
beatriz.romero@udc.es
y.sanesteban@udc.es
ramon.santos@udc.es
a.sares@udc.es
j.vivas@udc.es
Web
Descrición xeral Coñecemento da función extra e intra hospitalaria e na atención primaria, realizando a integración do resto do currículo a casos clínicos con aplicación das actuacions e tratamentos fisioterápicos dentro do tratamento xeneral de cada doente. Actuaciones dentro da conservación da saude.

Competencias do título
Código Competencias do título
A3 Conocer y comprender los métodos, procedimientos y actuaciones fisioterapéuticas, encaminados tanto a la terapéutica propiamente dicha a aplicar en la clínica para la reeducación o recuperación funcional, como a la realización de actividades dirigidas a la promoción y mantenimiento de la salud.
A4 Adquirir la experiencia clínica adecuada que proporcione habilidades intelectuales y destrezas técnicas y manuales; que facilite la incorporación de valores éticos y profesionales; y que desarrolle la capacidad de integración de los conocimientos adquiridos; de forma que, al término de los estudios, los estudiantes sepan aplicarlos tanto a casos clínicos concretos en el medio hospitalario y extrahospitalario, como a actuaciones en la atención primaria y comunitaria.
A5 Valorar el estado funcional del paciente, considerando los aspectos físicos, psicológicos y sociales.
A6 Valoración diagnóstica de cuidados de fisioterapia según las normas y con los instrumentos de validación reconocidos internacionalmente.
A7 Diseñar el plan de intervención de fisioterapia atendiendo a criterios de adecuación, validez y eficiencia.
A8 Ejecutar, dirigir y coordinar el plan de intervención de fisioterapia, utilizando las herramientas terapéuticas propias y atendiendo a la individualidad del usuario.
A9 Evaluar la evolución de los resultados obtenidos con el tratamiento en relación con los objetivos marcados.
A10 Elaborar el informe de alta de los cuidados de fisioterapia una vez cubiertos los objetivos propuestos.
A11 Proporcionar una atención de fisioterapia eficaz, otorgando una asistencia integral a los pacientes.
A12 Intervenir en los ámbitos de promoción, prevención, protección y recuperación de la salud.
A13 Saber trabajar en equipos profesionales como unidad básica en la que se estructuran de forma uni o multidisciplinar e interdisciplinar los profesionales y demás personal de las organizaciones asistenciales.
A14 Incorporar los principios éticos y legales de la profesión a la práctica profesional así como integrar los aspectos sociales y comunitarios en la toma de decisiones.
A16 Llevar a cabo las intervenciones fisioterapéuticas basándose en la atención integral de la salud que supone la cooperación multiprofesional, la integración de los procesos y la continuidad asistencial.
A18 Adquirir habilidades de gestión clínica que incluyan el uso eficiente de los recursos sanitarios y desarrollar actividades de planificación, gestión y control en las unidades asistenciales donde se preste atención en fisioterapia y su relación con otros servicios sanitarios.
A19 Comunicarse de modo efectivo y claro, tanto de forma oral como escrita, con los usuarios del sistema sanitario así como con otros profesionales.
C1 Expresarse correctamente, tanto de forma oral coma escrita, nas linguas oficiais da comunidade autónoma.
C3 Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo da súa vida.
C6 Valorar criticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse.
C7 Asumir como profesional e cidadán a importancia da aprendizaxe ao longo da vida.
C8 Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade.

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
Adquirir a experiencia clínica adecuada que proporcione habilidades intelectuais e destrezas técnicas e manuais; que facilite a incorporación de valores éticos e profesionais; e que desenvolva a capacidade de integración dos coñecementos adquiridos; de forma que, ao termo dos estudos, os estudantes saiban aplicalos tanto a casos clínicos concretos no medio hospitalario e extrahospitalario, como a actuacións na atención primaria e comunitaria. A3
A5
A6
A8
A9
A11
A12
A13
A14
A16
A19
C1
Adquirir a experiencia clínica adecuada que proporcione habilidades intelectuais e destrezas técnicas e manuais; que facilite a incorporación de valores éticos e profesionais; e que desenvolva a capacidade de integración dos coñecementos adquiridos; de forma que, ao termo dos estudos, os estudantes saiban aplicalos tanto a casos clínicos concretos no medio hospitalario e extrahospitalario, como a actuacións na atención primaria e comunitaria. Valorar o estado funcional do paciente, considerando os aspectos físicos, psicolóxicos e sociais. Valoración diagnóstica de coidados de fisioterapia segundo as normas e cos instrumentos de validación recoñecidos internacionalmente. A4
A5
A6
Adquirir a experiencia clínica adecuada que proporcione habilidades intelectuais e destrezas técnicas e manuais; que facilite a incorporación de valores éticos e profesionais; e que desenvolva a capacidade de integración dos coñecementos adquiridos; de forma que, ao termo dos estudos, os estudantes saiban aplicalos tanto a casos clínicos concretos no medio hospitalario e extrahospitalario, como a actuacións na atención primaria e comunitaria. Valorar o estado funcional do paciente, considerando os aspectos físicos, psicolóxicos e sociais. Valoración diagnóstica de coidados de fisioterapia segundo as normas e cos instrumentos de validación recoñecidos internacionalmente. A4
A5
A6
Coñecer e comprender os métodos, procedementos e actuacións fisioterapéuticas, encamiñados tanto á terapéutica propiamente dita a aplicar na clínica para a reeducación ou recuperación funcional, como á realización de actividades dirixidas á promoción e mantemento da saúde. Deseñar o plan de intervención de fisioterapia atendendo a criterios de adecuación, validez e eficiencia. A3
A7
Deseñar o plan de intervención de fisioterapia atendendo a criterios de adecuación, validez e eficiencia. Executar, dirixir e coordinar o plan de intervención de fisioterapia, utilizando as ferramentas terapéuticas propias e atendendo á individualidade do usuario. A7
A8
Avaliar a evolución dos resultados obtidos co tratamento en relación cos obxectivos marcados e elaborar o informe de alta dos coidados de fisioterapia unha vez cubertos os obxectivos propostos. A9
Elaborar o informe de alta dos coidados de fisioterapia unha vez cubertos os obxectivos propostos. Levar a cabo as intervencións fisioterapéuticas baseándose na atención integral da saúde que supón a cooperación multiprofesional, a integración dos procesos e a continuidade asistencial. Adquirir habilidades de xestión clínica que inclúan o uso eficiente dos recursos sanitarios e desenvolver actividades de planificación, xestión e control nas unidades asistenciais onde se preste atención en fisioterapia e a súa relación con outros servizos sanitarios. A10
A16
A18
Proporcionar unha atención de fisioterapia eficaz, outorgando unha asistencia integral aos pacientes. Intervir nos ámbitos de promoción, prevención, protección e recuperación dLlevar a cabo as intervencións fisioterapéuticas baseándose na atención integral da saúde que supón a cooperación multiprofesional, a integración dos procesos e a continuidade asistencial. e a saúde. A11
A12
A16
C7
Proporcionar unha atención de fisioterapia eficaz, outorgando unha asistencia integral aos pacientes. Intervir nos ámbitos de promoción, prevención, protección e recuperación da saúde. Saber traballar en equipos profesionais como unidade básica na que se estruturan de forma uni ou multidisciplinar e interdisciplinar os profesionais e demais persoal das organizacións asistenciais. Adquirir habilidades de xestión clínica que inclúan o uso eficiente dos recursos sanitarios e desenvolver actividades de planificación, xestión e control nas unidades asistenciais onde se preste atención en fisioterapia e a súa relación con outros servizos sanitarios. Expresarse correctamente, tanto de forma oral coma escrita, nas linguas oficiais dá comunidade autónoma. Comunicarse de modo efectivo e claro, tanto de forma oral como escrita, cos usuarios do sistema sanitario así como con outros profesionais. Utilizar as ferramentas básicas dás tecnoloxías dá información e as comunicacións (TIC) necesarias para ou exercicio dá súa profesión e para a aprendizaxe ao longo dá súa vida. Valorar criticamente ou coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver vos problemas cos que deben enfrontarse. Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e ou desenvolvemento tecnolóxico non avance socioeconómico e cultural dá sociedade. A11
A12
A13
A18
A19
C1
C3
C6
C7
C8

Contidos
Temas Subtemas
MÓDULO I:
Unidad docente asistencial III, Fisioterapia Neuroloxíca, sistema nervioso central.
Unidad docente asistencial VIII, Fisioterapia Neuroloxíca del sistema nervioso periférico.
Unidad docente asistencial VI, Fisioterapia en os maiores
Fisioterapia Neuroloxíca:
Análisis do Movemento normal. Mecanismo de Control Postural.
Valoración en Fisioterapia Neurolóxica.
Historia da Fisioterapia de un doente con afectación del SNC.
Tratamento postural en un doente con afectación del SNC
Técnicas de fisioterapia basándose en el Concepto Bobath en doentes con afectación do SNC.
Método Brunnstrom.
Síndrome do hombro doloroso en doentes hemipléjicos.
Tipos de marcha
Reeducación da marcha
Recuerdo do sistema nervioso periférico: nervios espinales y craneales.
Lesiones do sistema nervioso periférico. Nervios raquídeos o espinales: patologías de mayor prevalencia
Síndromes radiculares compresivos
Cervicobraquialgias, dorsalgias y lumbociatalgias
Síndromes compartimentales do membro superior e inferior
Neuropatías periféricas.
Polineuritis desmielizante: Guillain-Barré.
Neuropatías axonales: metabólicas, carenciales, vasculares..
Enfermedades do nervio facial
Enfermedades do nervio trigémino
Síndromes de compresión de los pares craneales

Fisioterapia nos maiores
Valoración integral do adulto mayor e identificación dos problemas principales. Abordaje por sistemas. Pluripatología.
Definición de objetivos a corto plazo a nivel individual y grupal con fines preventivos y/o terapéuticos dirixidos a la población maior.
Elaboración e execución do plan de intervención preventivo/terapéutico individual o grupal (dentro y fuera del agua).
-Abordaxe do adulto maior con deterioro cognitivo, sindromes osteoarticulares, sindromes de inmovilidad y enfermedades neurológicas.
-Abordaje do adulto maior en un programa de revitalización en suelo y en piscina.
MÓDULO II:
Unidad docente asistencial II, Exercicio terapéutico para la prevención y el tratamiento do dolor de espalda.
Unidad docente asistencial VII, Fisioterapia en reumatolóxia.
Exercicio terapéutico:
- Identificación das principales probas da valoración do dolor, e da incapacidade funcional e da exploración física e aplicación a un caso clínico.
- Identificación dos principales obxetivos do exercicio terapéutico endoentes con dolor de espalda mecánico y/o con alteraciones da estática de la columna vertebra.
- Aplicación grupal das diferentes modalidades de exercicio terapéutico a doentes con dor de espalda mecánico y/o con alteraciones da estática da columna vertebral.
- Evidencia científica: recomendaciones sobre o enfoque activo na prevención e tratamento do dor de espalda

Fisioterapia en reumatológia:
- Enfermedades de mayor prevalencia
- Reumatismos metabólicos
- Reumatismos de partes blandas
- Tratamiento de fisioterapia secundario a las secuelas quirúrgicas de los pacientes intervenidos de patología reumática.

MÓDULO III:
Unidad docente asistencial I, Fisioterapia respiratoria.
Estudio da historia clínica do doente e posterior valoración fisioterápica do mesmo, manexando os recursos que le son propios: análisis do signos e síntomas, patrón ventilatorio, espirometría e outras probas funcionales (presiones musculares, ej)., test simples de tolerancia al esfuerzo, análisis gasométrico y/o pulsioximétrico, análisis dos ruidos pulmonares (auscultación, percusión).
Establecimiento do patrón ventilatorio dominante (obstructivo vs restrictivo).
Elaboración da historia de fisioterapia.
Aplicación de un protocolo de permeabilización bronquial basado no uso das ondas de choque, variaciones do xlujo aéreo e presión espiratoria positiva con integración da aerosolterapia dentro do tratamento de permeabilización. O protocolo se realizará da maneira adaptada a o doente prequirúrgico de riesgo, postquirúrgicos colonizados o que se infectan, no doente bronquiectásico y otras patologías hipersecretoras.
Aplicación dun protocolo de cinesiterapia respiratoria no doente quirúrxico restrictivo. Indicación dos diferentes sistemas de espirometría
MÓDULO VI:
Unidad docente asistencial V, Fisioterapia del deporte.
1.-Papel do fisioterapeuta no ámbito do deporte, adaptado a diferentes idades
2.-Intervención nas disfunciones do iembro inferior.
a) Fisioterapia nas lesions de rodilla
b) Tratamento fisioterápico nas lesiones de pié y tobillo
3.-Disfunciones del miembro superior, principalmente complejo articular del hombro
4.-Fisioterapia en patologia deportiva raquis y pelvis
Unidad docente asistencial IV, Fisioterapia en Atención primaria y Comunitaria. Papel do fisioterapeuta no ámbito da atención primaria e comunitaria.
Valoración funcional e psicosocial, considerando os aspectos ambientales, psicosociales e personales.
Definición dos obxetivos da salud a nivel individual, grupal e comunitario, tanto a corto plazo, como a medio y largo plazo de cara a la mejora da funcionalidade e da calidade.
Planificación e desarrollo actividades grupales e individuales de tipo ambulatorio e comunitario con fin preventivo y/o terapéutico así como de carácter comunitario, para as persoas con necesidades de salud prevalentes, como labor asistencial y comunitaria de la fisioterapia en atención primaria (AP).


Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Seminario A3 A4 A5 A6 A7 A8 A9 A10 A11 A12 A13 A14 A16 A18 A19 C1 C6 C7 C8 8 2 10
Prácticas clínicas A19 A18 A16 A14 A13 A12 A11 A10 A9 A8 A7 A6 A5 A4 A3 C1 C3 C6 C7 C8 232 0 232
Proba clínica A19 A18 A16 A14 A10 A9 A8 A7 A6 A5 A4 A3 C1 C3 3 22 25
Portafolios do alumno A5 A7 A9 A10 A12 A19 C1 C3 C6 0 30 30
 
Atención personalizada 3 0 3
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Seminario Técnica de traballo en grupo que ten como finalidade ou estudo dum tema. caracterizado pola discusión, a participación a elaboración de documentos
Prácticas clínicas Correspóndese co a clase clinica: ou profesor transmite ou seus coñecementos e as destrezas clínicas a ou estudante en experiencias reais con ou obxetivo de garantir que vos discentes adquiran a necesaria competencias clínica, que se inicia en terceiro curso e compleméntase no cuarto curso.
Proba clínica Proba que se realiza á cabeceira do doente, na que o alumno reproduce de forma práctica a actuación clínica necesaria para realizar un diagnóstico ou tratamento específico en relación ao proceso funcional que presente o doente
Portafolios do alumno Consiste na elaboración por parte do alumno dá cartafol de aprendizaxe clínico, como elemento integrador e eixo vertebrador do aprendizaxe que engloba o diverso material que ou alumno elaborou, froito dás tutorias, sesións clinicas, seminarios, lecturas, busquedas bibliograficas, historias clinicas.

Atención personalizada
Metodoloxías
Proba clínica
Portafolios do alumno
Prácticas clínicas
Descrición
Correspóndese coa clase clinica: o profesor transmite os seus coñecementos e destrezas clínicas ao estudante en experiencias reais co obxectivo de garantir que os discentes adquiran as necesaria competencias clínica, que se inicia en terceiro curso e compleméntase no cuarto curso.

Consiste na realización dunha proba clínica para valorar a competencia clínica adquirida. Esta avaliación realízase a pé de cama, polos profesores de cada unidade docente asistencial, avaliasen a integración de coñecemento teórico-práctico, solución de novos problemas, destrezas, habilidades, actitudes e a cualificación corresponde ao 40%da cualificación total.

Consiste na elaboración por parte do alumno do cartafol de aprendizaxe clínica, como elemento integrador e eixo vertebrador da aprendizaxe que engloba o diverso material que o alumno elaborou, froito das tutorias, sesións clinicas, seminarios, lecturas, busquedas bibliograficas, historias clinicas.

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Proba clínica A19 A18 A16 A14 A10 A9 A8 A7 A6 A5 A4 A3 C1 C3 La evaluación da proba clinica computa el 40% 40
Portafolios do alumno A5 A7 A9 A10 A12 A19 C1 C3 C6 La evaluación del portafolio computa en la evaluación continuada con un 20% 20
Seminario A3 A4 A5 A6 A7 A8 A9 A10 A11 A12 A13 A14 A16 A18 A19 C1 C6 C7 C8 La evaluación del seminario se contempla dentro de la evaluación continuada con un 5% 5
Prácticas clínicas A19 A18 A16 A14 A13 A12 A11 A10 A9 A8 A7 A6 A5 A4 A3 C1 C3 C6 C7 C8 La avaliación das practicas clinicas computa dentro da evaluación continuada con un 35% 35
 
Observacións avaliación

A asistencia a la clase práctico-clinica e moi recomendable e a no asistencia a  mesma, debe de estar moi xustificado e podra impedir a valoración continuada.


Fontes de información
Bibliografía básica (). .
Martín Zurro A, Cano Pérez JF. (). Atención Primaria. Conceptos, organización y práctica clínica.. Madrid: Ediciones Doyma
Costa M, López E. (1998). Educación para la Salud. Una estrategia para cambiar los estilos de vida.. Madrid: Pirámide
Paeth, B (2006). Experiencias con el concepto Bobath. Fundamentos, tratamientos y casos. . 2ª Ed Madrid: Panamericana
Kolt, Gregory S., Snyder-Mackler L (2004). Fisioterapia del deporte y ejercicio físico. . Madrid: Elsevier
Martínez A (coord.). (2008). Fisioterapia en atención primaria. Madrid: Síntesis
Stokes, M (2006). Fisioterapia en la rehabilitación neurológica. Madrid 2ª Ed Elsevier
Meliá Oliva, José Francisco y Valls Barberá, Manuel A. (1998). Fisioterapia en las lesiones del sistema nervioso periférico. . Ed Sintesis
Alegre Alonso C. (2001). Fisioterapia en Reumatología. Madrid: Ed. Asetip SL
Antonello M. (2002). Fisioterapia respiratoria. Del diagnostico al proyecto terapéutico. Madrid: ED Medica panamericana
Jull et al. (2009). Latigazo cervical, cefalea y dolor en el cuello. . Amsterdam:Ed. Elsevier
Stanitski, Carl. L. (2004). Lesiones deportivas en la edad escolar.. The orthopedic clinics of north América (Edicion española). Madrid: Panamericana
Bahr, R., Maehlum, S (2007). Lesiones deportivas.Diagnostico, tratamiento y rehabilitación.. Madrid: Panamerican
Güell R., Lucas P. (2001). Madrid: Medical & Marketing Communications. Madrid: Medical & Marketing Communications
Barral, Jean-Pierre (2009). Manipulaciones de los nervios periféricos. Elsevier: Masson
Snell (2006). Neuroanatomia clinica. 6aed, Madrid: Lippincott William & Wilkins-Panamerican S.A.
Giménez M.,Vergara P. (2001). Prevención y Rehabilitación en Patología Respiratoria Crónica. Fisioterapia , entrenamiento y cuidados respiratorios. . Madrid: Ed.Medica Panamericana
Greenman P. (2005). Principios y Práctica de la Medicina Manual. Buenos Aires: 3ª Ed Medica Panamericana
David, Carol. LLoyd BA, Jill. (2000). Rehabilitación Reumatológica. Madrid – España: Harcourt,. S.A
Juan Carlos Duró Pujol (2010). Reumatología clínica. Barcelona: Ed Elsevier
Harvey, (2010). Tratamiento de la lesión medular. Guía para fisioterapeutas. . Barcelona: Elsevier

Bibliografía complementaria


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente
ANATOMÍA I E HISTOLOXÍA/651G01001
ANATOMÍA II/651G01002
CINESITERAPIA XERAL/651G01005
VALORACIÓN FUNCIONAL E PSICOSOCIAL/651G01007
FISIOTERAPIA XERAL/651G01008
BIOMECÁNICA/651G01009
PATOLOXÍA MÉDICO-CIRÚRXICA I/651G01011
CINESITERAPIA: BASES DO EXERCICIO TERAPÉUTICO/651G01013
FISIOTERAPIA MANUAL E OSTEOPÁTICA I/651G01014
FISIOTERAPIA NAS ALTERACIÓNS ESTÁTICAS E DINÁMICAS DO RAQUIS/651G01015
FISIOTERAPIA NEUROLÓXICA E PSICOMOTRIZ/651G01016
FISIOTERAPIA RESPIRATORIA/651G01017

Materias que se recomenda cursar simultaneamente
PATOLOXÍA MÉDICO-CIRÚRXICA II/651G01018
FISIOTERAPIA MANUAL E OSTEOPÁTICA II/651G01019
REHABILITACIÓN CARDIO-RESPIRATORIA E VASCULAR/651G01020
FISIOTERAPIA NAS DISCAPACIDADES NEUROLÓXICAS E DA VEXEZ/651G01021
FISIOTERAPIA NAS DISFUNCIÓNS DO APARELLO LOCOMOTOR/651G01024

Materias que continúan o temario
ESTANCIAS CLÍNICAS II/651G01036

Observacións
Recoméndase traballar a materia de forma gradual, a realización simultanea do portafolio;e facer uso dás titorías. Levar ou estudo, interrelacionándoo coa materia teórico-práctica, facendo un esforzo de integración. Realizar ou traballo de forma concienzuda para poder aproveitalo de ferramenta de estudo. Tambén recorda a importancia dá presencia,dá confidencialidade dá información clínica, e a dedicación a ou doente. Acudir as clase non é o mesmo que participar de forma respectuosa, e considerando a persoa desde a perspectiva biopsicosocial, tendo en conta as suas expectativas, medos, incertezas, coñecementos,e capacidades.


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías