Datos Identificativos 2018/19
Asignatura (*) Didáctica das Ciencias Sociais Código 652111332
Titulación
Mestre: Especialidade en Educación Infantil
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
1º e 2º Ciclo 1º cuadrimestre
Terceiro Optativa 3
Idioma
Galego
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Didácticas Específicas e Métodos de Investigación e Diagnóstico en Educación
Pedagoxía e Didáctica
Coordinación
Correo electrónico
Profesorado
Correo electrónico
Web
Descrición xeral A formación en Ciencias Sociais e no ámbito e disciplinas que a integran resulta de interese fundamental nos estudos dos/as mestres/as. Trátase do desenvolvemento do pensamento crítico, da adquisición dos fundamentos científicos e do coñecemento das Ciencias Sociais como recurso para o coñecemento do medio.
Trabállanse conceptos, métodos e prácticas na didáctica das Ciencias Sociais con especial atención ao Patrimonio Cultural de Galicia.

Competencias do título
Código Competencias do título
A2 Coñecemento dos contidos para ensinar, comprendendo a súa singularidade epistemolóxica e a especificidade da súa didáctica.
A6 Organizar o ensino no marco dos paradigmas epistemolóxicos das áreas, empregando de forma integrada os saberes disciplinares, transversais e multidisciplinares, axeitados ao respectivo nivel educativo.
A18 Coñecer a metodoloxía científica e promover o pensamento científico e a experimentación.
A33 Empregar o xogo como un recurso didáctico, e mesmo deseñar actividades de aprendizaxe baseadas en principios lúdicos.
A35 Ser quen de desenvolver hábitos de autonomía e habilidades sociais, así como o respecto ás normas de convivencia e ó traballo persoal.
A38 Deseñar, aplicar e avaliar actividades, materiais e outros recursos que fomenten a creatividade infantil.
A40 Ser quen de fomentar o interese polo medio natural, social e cultural e promover comportamentos respectuosos.
B1 Aprender a aprender.
B3 Aplicar un pensamento crítico, autocrítico, lóxico e creativo.
B4 Traballar de forma autónoma con iniciativa e espírito emprendedor.
B5 Traballar de forma colaborativa.
B7 Comunicarse de maneira efectiva nun contorno de traballo.
B9 Autonomía na aprendizaxe.
B10 Capacidade de análise e síntese.
B11 Capacidade de búsqueda e manexo de información.
B12 Capacidade de organización e planificación.
B15 Capacidade para asumir a necesidade dun desenvolvemento profesional continuo, a través da reflexión sobre a propia práctica.
B17 Capacidade para presentar, defender e debater ideas utilizando argumentos sólidos.
B18 Capacidade para relacionarse positivamente con outras persoas.
B24 Recoñecemento e respecto á diversidade e á multiculturalidade.
C1 Expresarse correctamente, tanto de forma oral coma escrita, nas linguas oficiais da comunidade autónoma.
C3 Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo da súa vida.
C4 Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común.
C7 Asumir como profesional e cidadán a importancia da aprendizaxe ao longo da vida.

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
Adquirir os coñecementos básicos e necesarios para a comprensión dos conceptos e procedementos da metodoloxía propia das ciencias sociais. Acadar unha comprensión integradora das ciencias sociais e adquirir unha bagaxe cultural necesaria na formación dos/as mestres/as. A2
A6
A18
B1
B3
B4
B5
B9
B10
B11
Adquirir a capacidade de transferir os coñecementos teóricos e prácticos da materia aos contextos das aulas de infantil con programacións e proxectos no marco da lexislación. B12
C3
Desenvolver a capacidade creativa, crítica e racional para as estratexias de traballo autónomo e en grupo a fin de potenciar a planificación, organización, a discusión, o diálogo e a negociación na fundamentación do ensino. Planificación, ensaio e realización de propostas de materiais didácticos, actividades, proxectos e unidades didácticas e análises de experiencias. B3
B5
B7
B11
B12
B15
B17
C1
Coñecer e por en práctica estratexias de motivación para promover o interese, o coñecemento e o respecto polo medio social e cultural propio. Promover o interese, o coñecemento e o respecto a sociedades e culturas diferentes. A33
A35
A38
A40
B1
B18
B24
C4
C7

Contidos
Temas Subtemas
Unidade 1. Introdución ás Ciencias Sociais. Concepto. Disciplinas. A investigación nas CCSS: epistemoloxía. A Xeografía, a Historia e a Antropoloxía. A dimensión didáctica das CCSS.
Unidade 2. Deseño curricular nas Ciencias Sociais. Características xerais dos obxectivos, da metodoloxía didáctica e dos contidos. Metodoloxía: o método histórico no proceso de ensino/aprendizaxe.
Unidade 3. Os contidos. Conceptos, tipos. Contidos teórico-conceptuais. Contidos procedementais. Contidos actitudinais. Organización e criterios de selección dos contidos.
Unidade 4. Eixos fundamentais nas Ciencias Sociais. As coordenadas básicas: Espazo e Tempo.
Unidade 5. A programación. As Unidades Didácticas. Concepto, secuencia da aprendizaxe, obxectivos, contidos. Casos e exemplos.
Unidade 6. A avaliación. Definición e finalidade. Características. Tipos e aplicación na secuencia ensino-aprendizaxe.
Unidade 7. Aplicación ao ensino de temas, modelos procedementais e recursos das Ciencias Sociais. Análise e desenvolvemento de estratexias de ensino. Elaboración de materiais didácticos. Análise de materiais didácticos preexistentes: fichas, unidades didácticas, xogos, maletas, etc.

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Proba obxectiva 4 70.8 74.8
 
Atención personalizada 2 0 2
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Proba obxectiva Realización dunha proba escrita final á que poderán acceder os alumnos que non superaran a materia en cursos previos. Esta proba estará centrada basicamente na materia impartida no seu día nas sesións maxistrais do programa e tamén se poderá incluír algún caso práctico relacionado coa materia impartida.

Atención personalizada
Metodoloxías
Descrición
O alumnado recibirá atención personalizada para a orientación na materia e consulta de dúbidas.

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Proba obxectiva Proba escrita sobre os contidos teórico prácticos incluídos no programa e tamén se poderá incluír algún caso práctico relacionado cos mesmos.
Valorarase principalmente a capacidade de estruturación e fundamentación: análise, argumentación, claridade e concreción.
100
 
Observacións avaliación

Fontes de información
Bibliografía básica Cooper, H (2002). Didáctica de la historia en la educación infantil y primaria.. Madrid: Morata
Domínguez Garrido, Mª C., (coord.) (2004). Didáctica de las Ciencias Sociales para Primaria.. Madrid: Pearson Educación
Hernández Cardona, F.X. (2002). Didáctica de las ciencias sociales, geografía e historia. Barcelona: Editorial Graó
Tann, C.S. et al (1990). Diseño y desarrollo de unidades didácticas en la escuela primaria. Madrid: MEC – Ediciones Morata
Pluckrose, H. (1993). Enseñanza y aprendizaje de la Historia. Madrid: MEC – Ediciones Morata
Armas, X. (coord.) (1994). Ensinar e aprender Historia na Educación Secundaria.. Santiago de Compostela: ICE Universidade de Santiago de Compostela
Benejam, P. et al (2002). Las ciencias sociales: concepciones y procedimientos.. Barcelona: Graó
Santacana Mestre, J. & N. Serrat Antolí (coords.) (2005). Museografía didáctica.. Barcelona: Editorial Ariel
Trepat, C-A. (1995). Procedimientos en Historia. Un punto de vista didáctico.. Barcelona: Graó

Bibliografía complementaria

Barciela Garrido, P., & E. Rey Seara, 2000. Xacementos arqueolóxicos de Galicia. Ed. Xerais.

Bas, B., 2009. Castro de Elviña. Guía de recursos didácticos. Museo Arqueolóxico e Histórico da Coruña-Concello da Coruña.

Carballo Arceo, L.X., 2000.Os castros galegos. A Nosa Terra.

Harris, M., 1994. Vacas, cerdos, guerras y brujas. Los enigmas de la cultura. Alianza Editorial, pp. 235

VVAA. 1991-2008. Galicia. Proxecto Hércules Editorial. Dirixido por Francisco Rodríguez Iglesias.  A Coruña: Hércules de edicións.

Páxinas web:

www.eduteka.org

www.unileon.es

www.aaviladonga.es

www.museodopobo.es

Materias que se recomenda ter cursado previamente

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario

Observacións


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías