Datos Identificativos 2019/20
Asignatura (*) Psicoloxía clínica da saúde Código 652438014
Titulación
Mestrado Universitario en Psicoloxía Aplicada
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Mestrado Oficial 1º cuadrimestre
Primeiro Obrigatoria 3
Idioma
Castelán
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Psicoloxía
Coordinación
Otero Otero, Patricia
Correo electrónico
patricia.otero.otero@udc.es
Profesorado
Otero Otero, Patricia
Correo electrónico
patricia.otero.otero@udc.es
Web
Descrición xeral La Psicología Clínica de la Salud es la disciplina o el campo de especialización de la Psicología que aplica los principios, las técnicas y los conocimientos científicos desarrollados por ésta para evaluar, diagnosticar, explicar, tratar, modificar y prevenir las anomalías o los trastornos mentales o cualquier otro comportamiento relevante para los procesos de la salud y enfermedad, en los distintos y variados contextos en que éstos puedan tener lugar. En esta materia se destaca el papel de la conducta como determinante de la salud-enfermedad, enfatizando la promoción de estilos de vida sanos y la prevención de la enfermedad. Todo ello, de acuerdo con la visión holística e integradora actualmente mantenida tanto sobre la salud como sobre la enfermedad como un todo integrado biológico, psicológico y social.

Competencias do título
Código Competencias do título
A2 Saber identificar os factores persoais, psico-sociais e/ou educativos que poden pór en risco a saúde das persoas.
A4 Ser capaz de lograr un adecuado nivel de comprensión da demanda do destinatario en cada situación ou contexto de aplicación.
A6 Saber como especificar a demanda e os obxectivos do caso, e en función deles, recoller a información.
A7 Saber realizar un seguimento sobre un caso elixindo obxectivos pertinentes e realistas.
A12 Adquirir un coñecemento teórico básico sobre o estado da arte nas diferentes áreas implicadas na psicoloxía aplicada.
A13 Coñecer e ser capaz de utilizar os diferentes modelos, teorías, métodos e técnicas de avaliación e intervención que son específicos dos distintos ámbitos da investigación en Psicoloxía Aplicada e desenvolver unha actitude crítica propia do espírito científico.
A18 Mostrar un compromiso ético e profesional con respecto ás responsabilidades cívicas, sociais e globais.
A19 Coñecer e axustarse ás obrigacións deontolóxicas da Psicoloxía Aplicada.
B1 Capacidade de análise e síntese.
B2 Capacidade de organización e planificación.
B3 Traballo en equipo.
B5 Habilidades nas relacións interpersoais.
B6 Razoamento crítico.
B7 Compromiso ético.
B8 Aprendizaxe autónoma.
B9 Iniciativa e espírito emprendedor.
B10 Motivación pola calidade.
B11 Resolución de problemas.
B12 Toma de decisións.
B13 Capacidade de aplicar os coñecementos á práctica.
B14 Habilidades interpersoais.
B18 Habilidade para traballar de forma autónoma.
C1 Expresarse correctamente, tanto de forma oral como escrita, nas linguas oficiais da comunidade autónoma.
C2 Dominar a expresión e a comprensión de forma oral e escrita dun idioma estranxeiro.
C3 Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo da súa vida.
C4 Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común.
C5 Entender a importancia da cultura emprendedora e coñecer os medios ao alcance das persoas emprendedoras.
C6 Valorar críticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse.
C7 Asumir como profesional e cidadán a importancia da aprendizaxe ao longo da vida.
C8 Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade.

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
Saber realizar un seguimento sobre un caso elixindo obxectivos pertinentes e realistas. AI6
AI7
BI5
BI11
BI12
BI14
Saber identificar os factores persoais, psico-sociais e/ou educativos que poden pór en risco a saúde das persoas. AI2
AI4
AI7
Coñecer e ser capaz de utilizar os diferentes modelos, teorías, métodos e técnicas de avaliación e intervención que son específicos dos distintos ámbitos da investigación en Psicoloxía Aplicada e desenvolver unha actitude crítica propia do espírito científico. AI13
AI18
Capacidade de análise e síntese. BI1
BI2
BI3
Razoamento crítico. BI6
BI8
BI9
BI10
Compromiso ético. AI18
AI19
BI7
Motivación pola calidade. BI10
BI12
BI13
BI18
Valorar críticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse. CM1
CM2
CM6
CM7
Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común. CM3
CM4
CM5
Asumir como profesional e cidadán a importancia da aprendizaxe ao longo da vida. AI18
AI19
CM7
Mostrar un compromiso ético e profesional con respecto ás responsabilidades cívicas, sociais e globais. AI12
AI13
AI18
Coñecer e axustarse ás obrigacións deontolóxicas da Psicoloxía Aplicada. AI19
BI6
BI7
BI10
Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade. AI12
AI19
BI10
CM7
CM8

Contidos
Temas Subtemas
1. Delimitación conceptual.
a. Surgimiento y desarrollo de la psicología clínica de la salud.
b. Definición y ámbito de la psicología clínica de la salud
c. Relación de la psicología clínica de la salud con otras áreas y disciplinas.
2. Comportamiento, salud y enfermedad.
a. Evolución histórico de los conceptos de salud y enfermedad.
b. Estrés, conducta y enfermedad
c. Patrones y pautas de comportamiento relacionados con la salud.

3. Áreas de aplicación y niveles de intervención.
a. Promoción de la salud y prevención de la enfermedad
b. Facilitación y potenciación del diagnóstico y tratamiento
c. Evaluación y tratamiento de problemas específicos
d. Análisis y mejora del sistema y atención de la asistencia sanitaria
e. Niveles de intervención
4. Adherencia al tratamiento.
a. Concepto de cumplimiento y adherencia terapéutica
b. Variables que inciden en la adherencia
c. Evaluación de la adherencia
d. Mejora de la adherencia al tratamiento
5. Deontología. a. Códigos deontológicos en el campo de la Psicología Clínica de la salud.
b. Principios éticos del código deontológico del COP
c. Principios éticos del meta-código de la EFPA
d. Principios éticos del código de la APA

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Sesión maxistral A2 A12 B7 C7 C8 11.25 11.25 22.5
Lecturas B1 B6 B18 C1 5 7.5 12.5
Discusión dirixida B5 B10 B11 C2 C3 C5 3 1.5 4.5
Solución de problemas A6 A7 B12 B14 C6 3 1.5 4.5
Traballos tutelados A4 B2 B3 B8 B9 B13 7 10.5 17.5
Proba obxectiva A13 A18 A19 C4 1 3.5 4.5
 
Atención personalizada 9 0 9
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Sesión maxistral Exposición oral complementada co uso de medios audiovisuais e a introdución de algunhas preguntas dirixidas aos estudantes, coa finalidade de delimitar o concepto de psicoloxía clínica e da saúde, os principais ámbitos de aplicación e as estratexias de actuación desta disciplina.
Lecturas Faciltaránselle aos estudantes unha serie de textos relacionados coa materia dos que deberán realizar unha lectura reflexiva e presentar unha rencensión.
Discusión dirixida O profesor plantexará un tema e coordinará a participación activa e interactiva entre o alumnado.
Solución de problemas Se plantexarán actividades en pequeno grupo que requerirán a discriminación, asociación e reflexión por parte do alumnado de diversos contidos da materia.
Traballos tutelados Os alumnos deberán realizar un traballo en grupo relacionado cos contidos da asignatura
Proba obxectiva Plantexarase unha proba obxectiva, debendo o alumnado elexir a opción correcta.

Atención personalizada
Metodoloxías
Solución de problemas
Discusión dirixida
Descrición
Estas tres actividades se plantearán al alumnado para ser realizadas en pequeño y mediano grupo. Por lo tanto, requerirán del profesorado la implicación en actividades de tutorización y coordinación para fomentar la participación.

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Traballos tutelados A4 B2 B3 B8 B9 B13 Os alumnos deberán realizar un traballo en grupo relacionado cos contidos da asignatura 30
Sesión maxistral A2 A12 B7 C7 C8 Asistencia e participación en clases teóricas e prácticas 10
Lecturas B1 B6 B18 C1 O alumnado deberá realizar unha recensión das lecturas suxeridas 20
Proba obxectiva A13 A18 A19 C4 O alumnado realizará unha proba obxectiva sobre os contidos do programa. 40
 
Observacións avaliación

En aplicación de la "Norma que regula el régimen de dedicación al estudio y la permanencia y
la progresión de los estudiantes de grado y máster universitario en la
UDC" (aprobada en Consello de Goberno de 4 de mayo de 2017), los alumnos a los que se haya reconocido la condición de estudiantes a tiempo parcial y la correspondiente dispensa académica, quedarán eximidos de la obligatoriedad de asistencia a clase; no obstante, estos alumnos deberán entregar los correspondientes informes y trabajos antes de la fecha establecida para la realización del examen de la asignatura.


Fontes de información
Bibliografía básica

Boll, T.J.; Bennett, S.; Perry, N. y Rozensky, R.H. (2002). Handbook of Clinical Health Psychology, Volume 1: Medical Disorders and Behavioral Applications. Washintong , D.C. APA

Buendía, J. (1999). Familia Y Psicología De La Salud. Madrid. Ed. Pirámide.

Failde, J.M. y Lameiras, M. (2000). La Psicología Clínica y de la Salud en el Siglo XXI. Posibilidades y retos. Madrid. Ed. Dykinson.

Fernández, C.; Amigo, I. y Pérez, M. (2003). Manual De Psicología de la salud . Madrid. Pirámide.

Gutiérrez, R. (2003). Instrumentos de evaluación en Psicología de la salud . Madrid. Alianza Editorial

Ortigosa, J.M., Quiles, M.J. y Méndez, FX (2003). Manual de psicología de la salud, con niños, adolescentes y familia. Madrid. Pirámide.

Raczynski, J.M. y Leviton, L.C. (2004). Handbook of Clinical Health Psychology, Volume 2: Disorders of Behavior and Health. Washintong , D.C. APA

Simon, M.S. (1999). Manual De Psicología De La Salud. Fundamentos, Metodología Y Aplicaciones. Madrid. Biblioteca Nueva.

Vallejo, M.A. (2002). Psicología Clínica Y De La Salud. Avances 2001. Madrid. Minerva ediciones, S.A.

Vázquez, F., Otero, P, Blanco, V. y Torres, A. (2015). Terapia de solución de problemas para la depresión: una breve guía práctica en grupo. Madrid: Alianza Editorial.

Vázquez, F., Otero, P. y Blanco, V. (2019). Depresión. Madrid: Síntesis.

Vázquez, F., Otero, P., Torres, A. y Arrojo, M. (2016). Deja atrás la depresión y alcanza la felicidad. Madrid: Pirámide.

Bibliografía complementaria


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente

Materias que se recomenda cursar simultaneamente

Materias que continúan o temario

Observacións


(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías