Datos Identificativos 2023/24
Asignatura (*) Áreas de intervención en psicoloxía clínica da saúde II Código 652438017
Titulación
Mestrado Universitario en Psicoloxía Aplicada
Descriptores Ciclo Período Curso Tipo Créditos
Mestrado Oficial 2º cuadrimestre
Primeiro Obrigatoria 3
Idioma
Castelán
Modalidade docente Presencial
Prerrequisitos
Departamento Psicoloxía
Coordinación
Otero Otero, Patricia
Correo electrónico
patricia.otero.otero@udc.es
Profesorado
Otero Otero, Patricia
Correo electrónico
patricia.otero.otero@udc.es
Web
Descrición xeral Áreas de Intervención en Psicología Clínica de la Salud II es una asignatura de 3 créditos, ubicada en el segundo cuatrimestre del plan de estudios de Máster en Psicología Aplicada, dentro de la especialidad de Psicología de la Salud. En esta asignatura se abordan las estrategias de evaluación e intervención psicológica aplicadas a la prevención y tratamiento de trastornos de la salud física y se proporciona una visión del estado actual del conocimiento acerca de la eficacia de estas aplicaciones y de los retos de la investigación futura en este campo.

Competencias do título
Código Competencias do título
A2 Saber identificar os factores persoais, psico-sociais e/ou educativos que poden pór en risco a saúde das persoas.
A3 Ser capaz de elaborar un informe científico que implique definir un problema de investigación, as hipóteses e variables asociadas, así como definir o deseño, a mostra e o seu modo de selección, as ferramentas de recollida de datos e a súa consecuente análise e discusión.
A5 Ser capaz de realizar unha avaliación psicolóxica no contexto dunha investigación científica.
A8 Coñecer as bases para establecer hipóteses respecto dun caso concreto e, a partir das mesmas, saber deducir enunciados contrastables.
A13 Coñecer e ser capaz de utilizar os diferentes modelos, teorías, métodos e técnicas de avaliación e intervención que son específicos dos distintos ámbitos da investigación en Psicoloxía Aplicada e desenvolver unha actitude crítica propia do espírito científico.
A18 Mostrar un compromiso ético e profesional con respecto ás responsabilidades cívicas, sociais e globais.
B1 Capacidade de análise e síntese.
B2 Capacidade de organización e planificación.
B3 Traballo en equipo.
B5 Habilidades nas relacións interpersoais.
B6 Razoamento crítico.
B7 Compromiso ético.
B8 Aprendizaxe autónoma.
B9 Iniciativa e espírito emprendedor.
B12 Toma de decisións.
C1 Expresarse correctamente, tanto de forma oral como escrita, nas linguas oficiais da comunidade autónoma.
C3 Utilizar as ferramentas básicas das tecnoloxías da información e as comunicacións (TIC) necesarias para o exercicio da súa profesión e para a aprendizaxe ao longo da súa vida.
C4 Desenvolverse para o exercicio dunha cidadanía aberta, culta, crítica, comprometida, democrática e solidaria, capaz de analizar a realidade, diagnosticar problemas, formular e implantar solucións baseadas no coñecemento e orientadas ao ben común.
C6 Valorar críticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse.
C7 Asumir como profesional e cidadán a importancia da aprendizaxe ao longo da vida.
C8 Valorar a importancia que ten a investigación, a innovación e o desenvolvemento tecnolóxico no avance socioeconómico e cultural da sociedade.

Resultados de aprendizaxe
Resultados de aprendizaxe Competencias do título
Conocer las posibilidades y la eficacia de la evaluación y el tratamiento psicológico en problemas de salud física AI2
AI3
AI5
AI8
AI13
AI18
BI1
BI2
BI3
BI5
BI6
BI7
BI8
BI9
BI12
CM1
CM3
CM4
CM6
CM7
CM8
Conocer las variables psicológicas implicadas en la prevención, tratamiento y rehabilitación de problemas de salud física AI2
AI3
AI5
AI8
AI13
AI18
BI1
BI2
BI3
BI6
BI7
BI8
BI9
BI12
CM1
CM3
CM4
CM6
CM7
CM8
Conocer el estado actual de la investigación en el ámbito de la intervención en Psicología Clínica de la Salud AI2
AI3
AI5
AI8
AI13
BI1
BI2
BI3
BI6
BI7
CM3
CM4
CM6
CM7
Ser capaz de evaluar las necesidades y definir los objetivos de la intervención psicológica en problemas de salud física AI2
AI3
AI5
AI8
AI13
AI18
BI1
BI2
BI3
BI5
BI6
BI7
BI8
BI9
BI12
CM1
CM3
CM4
CM6
CM7
CM8
Ser capaz de diseñar programas de intervención psicológica para la prevención, tratamiento y/o rehabilitación de problemas de salud física AI2
AI3
AI5
AI8
AI13
AI18
BI1
BI2
BI3
BI5
BI6
BI7
BI8
BI9
BI12
CM1
CM3
CM4
CM6
CM7
CM8
Ser capaz de diseñar una investigación científica en el ámbito de la intervención psicológica para la prevención, tratamiento y/o rehabilitación de problemas de salud física AI2
AI3
AI5
AI8
AI13
AI18
BI1
BI2
BI3
BI5
BI6
BI7
BI8
BI9
BI12
CM1
CM3
CM4
CM6
CM7
CM8
Saber realizar un informe científico AI2
AI3
AI5
AI8
AI13
AI18
BI1
BI2
BI3
BI5
BI6
BI7
BI8
BI9
BI12
CM1
CM3
CM4
CM6
CM7
CM8

Contidos
Temas Subtemas
Trastornos gastrointestinais Mecanismos condutuais implicados nos trastornos gastrointestinais
Avaliación dos trastornos gastrointestinais
Técnicas de tratamento condutual
Trastornos do sono Clasificación Internacional dos trastornos do sono
Métodos e técnicas de avaliación dos trastornos do sono
Tratamento condutual dos trastornos do sono
Accidentes cerebrovasculares
Obxectivos da intervención psicolóxica nos accidentes cerebrovasculares
Áreas de intervención
Líneas de traballo futuro
Síndrome de Inmunodeficiencia Adquirida (SIDA) Obxectivos da intervención psicolóxica no SIDA
Eficacia dos programas de intervención psicolóxica no SIDA
Perspectivas de investigación
Trastornos musculoesqueléticos e osteoarticulares Obxectivos da intervención psicolóxica nos trastornos musculoesqueléticos e osteoarticulares
Principais técnicas de avaliación e tratamento condutual
Áreas de aplicación

Planificación
Metodoloxías / probas Competencias Horas presenciais Horas non presenciais / traballo autónomo Horas totais
Sesión maxistral A2 A8 A13 A18 C3 C6 C7 18 28 46
Proba obxectiva B1 B2 1 0 1
Seminario A3 A5 A8 A13 A18 B2 B3 B6 B7 B8 B9 B12 C3 C4 C6 C7 2 2 4
Presentación oral A3 A8 B1 B2 B5 B6 B7 B9 C1 C4 C6 C7 C8 0.25 0.75 1
Traballos tutelados A3 A8 A13 B2 B3 B6 B8 B12 C1 C4 C8 0 16 16
 
Atención personalizada 7 0 7
 
*Os datos que aparecen na táboa de planificación son de carácter orientativo, considerando a heteroxeneidade do alumnado

Metodoloxías
Metodoloxías Descrición
Sesión maxistral Exposición oral complementada co uso de medios audiovisuais e a introducción dalgunhas preguntas dirixidas aos estudantes. Ao longo destas sesións proporcionarase unha panorámica xeral da intervención psicolóxica nos problemas de saúde abordados en cada un dos temas do programa.
Proba obxectiva Ao finalizar o curso realizarase unha proba obxectiva para avaliar os coñecementos do alumnado acerca dos contidos do programa
Seminario Seminario práctico sobre "Ferramientas e metodoloxía para a búsqueda de literatura científica"
Presentación oral Cada alumno/a presentará de forma oral o seu traballo de análise dun artigo da literatura científica
Traballos tutelados Cada alumno/a deberá realizar un traballo consistente na búsqueda e análise dun artículo no que se revise a literatura científica acerca dalgún dos temas da materia.

Atención personalizada
Metodoloxías
Seminario
Traballos tutelados
Presentación oral
Descrición
O seminario, o traballo tutelado e a presentación oral requiren, para a súa adecuada realización, de atención personalizada. Para dar resposta a esta necesidade, o profesor/a da asignatura guiará ao estudante na súa realización.

Avaliación
Metodoloxías Competencias Descrición Cualificación
Proba obxectiva B1 B2 Proba obxectiva mediante a que se avaliarán os coñecementos adquiridos sobre os contidos do programa da asignatura. 50
Sesión maxistral A2 A8 A13 A18 C3 C6 C7 Valorarase a asistencia ás sesións maxistrais 10
Traballos tutelados A3 A8 A13 B2 B3 B6 B8 B12 C1 C4 C8 Avaliación do traballo de análise do artigo de revisión presentado polo alumno/a. 40
 
Observacións avaliación
En aplicación da "Norma que regula o réximen de dedicación ao estudo e a permanencia e a progresión dos estudantes de grao e máster universitario na UDC" (aprobada en Consello de Goberno de 4 de mayo de 2017), os alumnos aos que se reconozca a condición de estudantes a tempo parcial e a correspondente dispensa académica, quedarán eximidos da asistencia a clase; no obstante, estos alumnos deberán entregar o correspondente traballo antes da data establecida para a realización do exame da asignatura.

Para a Segunda Oportunidade o alumnado será avaliado da/s proba/s pendente/s ou non superadas, gardando a calificación das partes superadas. 

A realización fraudulenta das probas ou actividades de avaliación, unha vez comprobada, implicará directamente a cualificación de suspenso na convocatoria en que se cometa: o/a estudante será cualificado con “suspenso” (nota numérica 0) na convocatoria correspondente do curso académico, tanto se a comisión da falta se produce na primeira oportunidade como na segunda. Para isto, procederase a modificar a súa cualificación na acta de primeira oportunidade, se fose necesario.


Fontes de información
Bibliografía básica Belar, C. D. y Deardorff, W. W. (2009). Clinical health psychology in medical settings : a practitioner's guidebook. Washington, DC. American Psychological Association
Boyer, B. A. y Paharia, M. I. (Eds.) (2008). Comprehensive handbook of clinical health psychology. Hoboken, New Jersey. John Wiley & Sons
Pérez, M., Fernández, J. R., Fernández, C. y Amigo, I. (Eds.) (2003). Guía de Tratamientos Psicológicos Eficaces II: Psicología de la Salud. Madrid. Pirámide
Suls, J. M.; Davidson, K. W. y Kaplan, R. M. (Eds.) (2010). Handbook of health psychology and behavioral medicine. New York. Guilford Press
Buceta, J. M., Bueno, A. M. y Mas, B. (Eds.) (2000). Intervención psicológica en trastornos de la salud. Madrid. Dykinson
Buceta, J. M., Bueno, A. M. y Mas, B. (Eds.) (2001). Intervención psicológica y salud: control del estrés y conductas de riesgo. Madrid. Dykinson
Simón, M. A. y Amenedo, E. (Eds.) (2001). Manual de Psicofisiología Clínica. Madrid. Pirrámide
Amigo, I., Fernández, C. y Pérez, M. (2003). Manual de Psicología de la Salud. Madrid. Pirámide
Ortigosa, J. M., Quiles, M. J. y Méndez, F. X. (Eds.) (2003). Manual de Psicología de la Salud con niños, adolescentes y familias. Madrid. Pirámide
Simón, M. A. (Ed.) (1999). Manual de Psicología de la Salud. Fundamentos, Metodología y Aplicaciones. Madrid. Biblioteca Nueva
Simón, M. A. (Ed.) (1993). Psicología de la Salud. Aplicaciones clínicas y estrategias de intervención. Madrid. Pirámide
Gil, J. (Ed.) (2004). Psicología de la Salud: aproximación histórica, conceptual y aplicaciones. Madrid. Pirámide
Simón, M. A. y Lara, M. J. (1996). Técnicas de intervención psicológica en los trastornos defecatorios. Nuevas alternativas terapéuticas. Madrid. Biblioteca Nueva
Friedman, H. S. (ed.) (2011). The Oxford handbook of health psychology. New York: Oxford University Press

Bibliografía complementaria


Recomendacións
Materias que se recomenda ter cursado previamente
Psicoloxía clínica da saúde/652438014

Materias que se recomenda cursar simultaneamente
Áreas de intervención en psicoloxía clínica da saúde I/652438016

Materias que continúan o temario

Observacións

Débese facer un uso sostible dos recursos e a prevención de impactos negativos sobre o medio natural. Recoméndase o envío dos traballos telemáticamente ou a impresión a doble cara na entrega de traballos.

Débese ter en conta a importancia dos principios éticos relacionados cos valores da sostenibiliade nos comportamentos persoais e profesionais.

Segundo se recolle nas distintas normativas de aplicación para a docencia universitaria, deberase incorporar a perspectiva de xénero nesta materia (usarase linguaxe non sexista, utilizarase bibliografía de autores/as de ambos sexos, propiciarase a intervención en clase de alumnos e alumnas...). Traballarase para identificar e modificar prexuízos e actitudes sexistas e influirase na contorna para modificalos e fomentar valores de respecto e igualdade. En caso de detectar situacións de discriminación por razón de xénero, proporanse accións e medidas para corrixilas.



(*)A Guía docente é o documento onde se visualiza a proposta académica da UDC. Este documento é público e non se pode modificar, salvo casos excepcionais baixo a revisión do órgano competente dacordo coa normativa vixente que establece o proceso de elaboración de guías