Identifying Data 2020/21
Subject (*) Psychological assessment and intervention in learning disabilities Code 652438023
Study programme
Mestrado Universitario en Psicoloxía Aplicada
Descriptors Cycle Period Year Type Credits
Official Master's Degree 2nd four-month period
First Obligatory 3
Language
Spanish
Teaching method Face-to-face
Prerequisites
Department Psicoloxía
Coordinador
E-mail
Lecturers
E-mail
Web
General description Nesta materia preténdese estudar desde un plano teórico-práctico as principais características das dificultades de aprendizaxe. Preténdese que o alumnado adquira as competencias psicopedagóxicas necesarias para unha axeitada avaliación e intervención neste eido.
Contingency plan 1. Modificacións nos contidos
Non son necesarias.

2. Metodoloxías
*Metodoloxías docentes que se manteñen
Todas

*Metodoloxías docentes que se modifican
As sesións maxistrais realizaranse a través de Teams, sincrónicamente no horario establecido.

3. Mecanismos de atención personalizada ao alumnado
Moodle e TEAMS.
As titorías realizaranse preferiblemente a través dos medios telemáticos habilitados desde a UDC.

4. Modificacións na avaliación
Non son necesarias

*Observacións de avaliación:
Se non fose posible realizar a proba mixta no centro, farase por Teams, empregando a plataforma Moodle para a súa realización e corrección.

5. Modificacións da bibliografía ou webgrafía
Non é preciso realizar modificacións. As fontes documentais necesarias estarán a disposición do alumnado a través de Moodle.

Study programme competencies
Code Study programme competences
A1 To recognize and respect human diversity and to understand that psychological explanations may vary across populations and contexts.
A2 To identify the personal, psycho-social and / or educative factors that may put human health at risk.
A3 Being able to elaborate a scientific report which involves defining a research problem, the hypotheses and variables, and defining the design, the sample and its method of selection, the tools for collecting data and their subsequent analysis and discussion.
A4 Being able to achieve an adequate level of understanding of the recipient's demand in every situation or application context.
A5 Being able to perform a psychological evaluation in the context of a scientific investigation.
A6 Knowing how to specify the demand and the objectives of the case, and to collect the information depending on them.
A7 Knowing to track on a case by choosing appropriate and realistic objectives.
A8 To know the basis for hypotheses establishment with respect to a particular case, and from them to deduce contrastable statements.
A9 Knowing the quasi-quantitative and quantitative methods and techniques for gathering information in applied psychology.
A11 Knowing all kind of limitations and restrictions (personal, social, economic, ethical, etc.) which has the scientific and technical research.
A12 To acquire a basic theoretical knowledge about the state of the art in the different areas involved in applied psychology.
A13 Knowing and being able to use the different models, theories, methods and assessment and intervention techniques that are specific of the different areas of research in Applied Psychology, and developing a critical attitude typical of the scientific spirit.
A14 Being able to analyze the bibliographic documentation necessary for a research work.
A15 Being able to critically analyze the scientific literature.
A16 To acquire the knowledge and skills necessary for the exposition and defence of a research paper.
A17 Being able to communicate the results of an investigation.
A18 To show an ethical and professional compromise with respect to civic, social and global responsibilities.
A20 Knowing the different models of assessment and intervention in the field of Applied Social Psychology.
B1 Capacity for analysis and synthesis.
B2 Capacity for organization and planning.
B4 Working in an international context.
B5 Skills in interpersonal relations.
B10 Motivation for quality.
B11 Troubleshooting.
B14 Interpersonal skills.
B15 Ability to work with an interdisciplinary team.
B16 Ability to communicate with non-experts in the field.
B17 Valuing diversity and multiculturalism.
C1 To express oneself, both orally and in writing, in the official languages of the autonomous region.
C2 To dominate the expression and understanding of a spoken and written foreign language.
C3 Using the basic tools of information and communication technologies (ICT) necessary for the exercise of the profession and for lifelong learning.
C4 To develop for the exercise of an open, educated, critical, committed, democratic and supportive citizenship, capable of analyzing reality, diagnose problems, develop and deploy solutions based on knowledge and oriented to common good.
C5 To understand the importance of the enterprising culture, and to know the media within reach of enterprising people.
C6 To critically assess the knowledge, technology and information available to solve the problems they face.

Learning aims
Learning outcomes Study programme competences
Saber da diversidade humana, do recoñecemento da sua riqueza para a vida, dos plantexamentos dunha vida para todos e todas, donde dar e recibir axuda coa intención de crear un mundo de valores persoais e humanos AR1
AR2
AR3
AR4
AR6
AR7
AR8
AR9
AR11
AR12
AR14
AR15
AR16
AR17
AR18
AR20
BR1
BR2
BR5
BR10
BR11
BR14
BR15
BR16
BR17
CC1
CC2
CC5
CC6
1. Capacidade para xestionar o coñecemento e a información actualizados e coherentes sobre investigación e intervención psicoeducativas en contextos e escenarios diversos funcionalmente. 2. Capacidade crítica para levar a término reflexións neste ámbito, con precisión conceptual e rigor. 3. Competencias para detectar, previr e intervir para favorecer o desenvolvemento e a aprendizaxe en persoas con diversidad funcional procurando a súa autodeterminación e calidade de vida. 4. Capacidades para avaliar e intervir en procesos e prácticas psicoeducativas en aras de promover e mellorar o desenvolvemento psicolóxico integral de persoas de tódalas idades, os procedementos psicoeducativos utilizados e o funcionamento de grupos e institucións educativas. 5. Competencias para recoller datos, analizar, intervir e investigar/intervir sobre procesos psicolóxicos relacionados coa aprendizaxe; en contextos familiares e escolares. AR1
AR2
AR4
AR5
AR6
AR9
AR11
AR14
AR17
AR18
AR20
BR4
BR5
BR10
BR11
BR14
BR15
BR16
BR17
CC1
CC2
CC3
CC5
CC6
Recoñecer e respectar a diversidade humana e comprender que as explicacións psicolóxicas poden variar a través de poboacións e contextos. Ser capaz de lograr un adecuado nivel de comprensión da demanda do destinatario en cada situación ou contexto de aplicación. Ser capaz de analizar a documentación bibliográfica necesaria para un traballo de investigación. Coñecer os métodos e técnicas cuantitativos e case-cuantitativos de recollida de información en psicoloxía aplicada. Coñecer e ser capaz de utilizar os diferentes modelos, teorías, métodos e técnicas de avaliación e intervención que son específicos dos distintos ámbitos da investigación en Psicoloxía Aplicada e desenvolver unha actitude crítica propia do espírito científico. Ser capaz de elaborar un informe científico que implique definir un problema de investigación, as hipóteses e variables asociadas, así como definir o deseño, a mostra e o seu modo de selección, as ferramentas de recollida de datos e a súa consecuente análise e discusión. Capacidade de organización e planificación. Capacidade de aplicar os coñecementos á práctica. Habilidades nas relacións interpersoais. Valorar críticamente o coñecemento, a tecnoloxía e a información dispoñible para resolver os problemas cos que deben enfrontarse. AR5
AR6
AR7
AR13
AR14
AR15
AR16
AR17
AR18
BR1
BR2
BR5
BR10
BR11
BR14
BR15
BR16
BR17
CC1
CC2
CC3
CC4
CC5
CC6

Contents
Topic Sub-topic
1. Categorías, factores xerais incidentes e proceso xeral de avaliación e intervención psicolóxica nas dificultades de aprendizaxe 1.1. Definición e caracterización das dificultades de aprendizaxe.
1.2. O proceso de avaliación: tipoloxía e instrumentos.
1.3. Enfoques e modelos de intervención.

2. O proceso de avaliación psicolóxica sistémica en nenos/as con dificultades de aprendizaxe escolar. 2.1. Teorías e modelos explicativos das dificultades de aprendizaxe escolar.
2.2. O proceso de avaliación psicolóxica e sistémica.
2.3. Protocolos de intervención no contexto escolar.
3. Avaliación e intervención psicolóxica nas dificultades cognitivas e de comunicación que inciden na aprendizaxe escolar 3.1. Caracterización das dificultades cognitivas e de comunicación.
3.2. Variables contextuais e psicolóxicas que inciden na aprendizaxe escolar.
3.3. Avaliación e intervención psicolóxica do alumnado con dificultades cognitivas e de comunicación.
4. Avaliación e intervención psicolóxica nas dificultades derivadas de déficits motivacionais, de personalidade e psicosociais de nenos en idades escolares 4.1. Déficits motivacionais, de personalidade e psicosociais na idade escolar: tipoloxía
4.2. Avaliación dos déficits na aprendizaxe escolar: recursos profesionais.
4.3. Intervención psicolóxica nas dificultades de aprendizaxe derivadas de déficits motivacionais, de personalidade e psicosociais.
5. Avaliación e intervención psicolóxica no proceso de interacción familiar, escolar e do grupo de iguais para nenos con dificultades de aprendizaxe. 5.1. A interacción familiar, escolar e có grupo de iguais dos nenos con dificultades de aprendizaxe: caracterización.
5.2. A avaliación de interacións comunicativas: variables de análise.
5.3. A intervención psicolóxica no proceso de interacción famliliar, escolar e co grupo de iguais: principios e requisitos básicos.

Planning
Methodologies / tests Competencies Ordinary class hours Student’s personal work hours Total hours
Guest lecture / keynote speech A4 A14 A17 B11 C1 C3 7 14 21
Supervised projects A9 A18 B11 B15 B17 C3 C5 2 12 14
Collaborative learning A8 A15 A17 B5 B10 B14 C1 C2 2 2 4
Case study A2 A3 A4 A6 A7 A16 B1 3 7 10
Document analysis A4 A14 A17 B11 C1 2 6 8
Directed discussion A5 A12 A13 A14 B16 C3 2 0 2
Mixed objective/subjective test A1 A11 A20 B2 B4 C6 C4 1 10 11
 
Personalized attention 5 0 5
 
(*)The information in the planning table is for guidance only and does not take into account the heterogeneity of the students.

Methodologies
Methodologies Description
Guest lecture / keynote speech Exposición oral complementada co uso de medios audiovisuais e a introdución de algunhas preguntas dirixidas aos estudantes, coa finalidade de transmitir coñecementos e facilitar a aprendizaxe.
Supervised projects Realizaranse varios traballos dirixidos enfocados á avaliación e intervención nas dificultades de aprendizaxe.
Collaborative learning O campo profesional e investigador da internvención e avaliación implica un recoñecemento á inter e multidisciplinariedade; é por este motivo que o traballo en equipo, o desenvolvemento de actitudes e habilidades para actuar neste ámbito obliga a plantexarse certas habilidades e actitudes de aprendizaxe permanente e creativa; no ámbito actual é necesario recurrir a aprendizaxe creativa, a aprender cos e dos demais polo que a aprendizaxe colaborativa ten que ser un ámbito continuo de entrenamento e estimulación; aprender dos demáis é a única vía posible para mellorar neste campo así como o de permitir un continuo aprendixaxe imprescindible cando se trata de axudar ou de poder prestarlle atención a outra persoa.
Case study Sobre os contidos dos temas analizanse casos co obxecto de proceder á sua análise e estudo, no que se solicitará comunicación funcional, rigor e empatía
Document analysis Utilización de documentos audiovisuais e/ou bibliográficos (fragmentos de reportaxes documentais ou películas, noticias de actualidade, paneis gráficos, fotografías, biografías, artigos, textos lexislativos, etc.) relevantes para a temática da materia con actividades especificamente deseñadas para a análise dos mesmos.
Directed discussion A discusión como dinámica de grupos permite elaborar, restruturar ou crear novos esquemas de coñecemento polo que o protagonismo das persoas debe ser máximo en canto ás anteriores estratexias
Mixed objective/subjective test Serve para avaliar a comprensión e dominio dos contidos teórico-prácticos adquiridos ao longo do curso. Consistirá nunha proba escrita con preguntas tipo test e preguntas abertas de resposta breve.

Personalized attention
Methodologies
Supervised projects
Mixed objective/subjective test
Description
Cada alumno/a poderá, nas horas de titoría, plantexar cantas posibles dificultades se lle presenten a hora da compresión e resolución dos temas do programa, de tal modo que o profesor poda axudar a resolver.

Assessment
Methodologies Competencies Description Qualification
Supervised projects A9 A18 B11 B15 B17 C3 C5 Realizaranse diversas prácticas de avaliación e intervención en relación ás diferentes dificultades de aprendizaxe estudadas durante o curso. 30
Mixed objective/subjective test A1 A11 A20 B2 B4 C6 C4 Trátase dunha proba escrita con preguntas tipo test de opción múltiple e preguntas abertas de resposta breve sobre os contidos teóricos abordados ao longo do curso. 50
Case study A2 A3 A4 A6 A7 A16 B1 Avaliarase a participación, o interés, o esforzo pola aprendizaxe así como a capacidade de tomar decisións, participar na busca de solucións, contestar e responder de forma constructiva e crítica. 10
Guest lecture / keynote speech A4 A14 A17 B11 C1 C3 Avalíase nas outras metodoloxías. 0
Document analysis A4 A14 A17 B11 C1 Ao longo do curso o profesor irá sinalando algunhas lecturas e documentos audiovisuais obrigatorios para a súa análise na aula como introdución, complemento ou síntese dos contidos programados. 10
 
Assessment comments

OPCIÓN A

Alumnado con dedicación completa: asistencia/participación nas actividades de clase igual ou superior ao 80%:

a) Elaboración e presentación de traballos que serán compilados nun portafolio que será entregado para a súa avaliación na data indicada polo profesor.

b) Exame escrito (tipo proba mixta) sobre os contidos da materia (50%).

OPCIÓN B

Alumnado con recoñecemento de dedicación a tempo parcial e dispensa académica de exención de asistencia, segundo establece a "Norma que regula o réxime de dedicación ao estudo e a permanencia e a progresión dos estudantes de grao e mestrado universitario na Universidade daCoruña" (aprobada en Consello de Goberno do 28 de xuño do 2016). Ao inicio de curso elixirá entre:

- Opción A ou

- Exame escrito sobre os contidos teórico-prácticos da materia (100%).

OBSERVACIÓNS ADICIONAIS:

1. Para superar a materia cómpre obter unha puntuación do 50% do peso de cada unha das partes obxecto de avaliación.

2. A convocatoria de xullo estará sometida aos mesmos criterios que a convocatoria de maio. 

2. Segundo establecen as "Normas de avaliación, revisión e reclamación das cualificacións dos estudos de grao e mestrado universitario" (aprobada o 19/12/2013 e modificada o 30/04/2014) no Art. 21.2: Considerarase como “Non presentado” (NP) a aquel estudante que, estando matriculado na materia, non concurra ás distintas actividades de avaliación que se establecen para o curso académico. 

Así, será cualificado como “Non presentado” cando:

a) Non complete o proceso de avaliación continua, nas condicións que figure na guía docente, ou 

b) Non se presente á proba do período oficial de avaliación. 


Sources of information
Basic

Ainscow, M.  (2003) “El desarrollo de sistemas educativos inclusivos”. Congreso de Educación Inclusiva. Donostia.

Alonso, J. (1991).Motivación y aprendizaje en el aula. Cómo enseñar a pensar. Madrid: Santillana.

Alonso, J. (1997). Motivar para el aprendizaje. Teoría y estrategias. Barcelona: Edebé.

Alonso, J. (2005). Motivaciones, expectativas y valores-intereses relacionados con el aprendizaje: el cuestionario MEVA. Psicothema, 3, Vol. 17, 404-411.

Alonso, J. y Montero, Y. (1992). Motivación y aprendizaje escolar. En C. Coll, J. Palacios y A. Marchesi (comp.). Desarrollo psicológico y educación, II. Psicología de la Educación. Madrid: Alianza.

Alonso García, E., Machargo, J., Méndez, G., Pérez, M.F., y Socorro, M.C. (1996). Predicción del rendimiento académico al inicio del Bachillerato y FP [Prediction of academic achievement at the begining of high school and professional studies]. Renovación Pedagógica, 3. 297, 1559-1561.

Ames, C. (1992a). Classrooms: Goals, structures, and student motivation.Journal of Educational Psychology. 84, 261-271.

Ames, C. (1992b). Achievement goals and classroom motivational climate. En D. H. Schunk y J.L. Meece (eds.). Student perceptions in the classroom. Hillsdale, NJ: Erlbaum.

Ames, C. y Archer, J. (1988). Achievement goals in the classroom: Students’ learning strategies and motivation processes. Journal of Educational Psychology, 80, 260-267.

Anderman, E.M. y Maher, M.L. (1994). Motivation and Schooling in the Middle Grades. Review of Educational Research, 64 (2), 287-309.
Arbea, L. e J.Tamarit (2003) “De la autocapacitacións a la autorrealización: hacia una nueva conciencia profesional. Pamplona: Creena

Archer, J. (1994). Achievement Goals as a Measureof Motivation in University Students. Conteporary Educational Psychology, 19, 430-446.

Ball, S. (1988). La motivación educativa. Actitudes. Intereses. Rendimiento. Control. Madrid: Narcea. Ed. orig.: 1977).

Baña, M. (1998): Os procesos de construcción de coñecemento e a interactividade de aprendizaxe escolar. Santiago: Tórculo

Baña, M. (2000): La intervención psicopedagógica. Conceptos y aspectos generales. A Coruña: Servicio de Publicacións da universidade da Coruña

Baña, M.; Durán, M. e Balsas, F. (2002): A intervención psicopedagósica: experiencias prácticas. A Coruña: Copybelen

Baña, M. (2011) Los trastornos del espectro autista y generales del desarrolllo: calidad de vida e inclusión. Ciencias Psicológicas, Vol V (2) 133-224.

Barca, A. (1992, 1993). Psicología de la Educación e intervención psicopedagógica. A Coruña: Monografía de la Revista Galega de Psicopedagoxía (2 vols).

Barca, A. y González, R. (1994): Manual de Dificultades de Aprendizaxe Escolar e Intervención Psicopedagóxica (3 Vols.) Vigo: ABA Edicións.

Barca, A. (Coord.) (2009). Motivación y aprendizaje en contextos educativos. Granada: Grupo Editorial Universitario (480 pp.).
Baumgart,J.  J. Jonson e E. Helmstetter (1990: El tratamiento de las conductas problema como comunicación. En Sistemas alternativos de comunicación para personas con discapacidad. Madrid: Alianza

Beltrán, J. (1993). Procesos, estrategias y técnicas de aprendizaje. Madrid: Síntesis.

Beltrán. J., Pérez, L. F. y Ortega, I. (2006). CEA: Cuestionario de Estrategias de Aprendizaje. Madrid: TEA Ediciones.

Biggs, J. B. (2005) Calidad del aprendizaje universitario. Madrid: Narcea. (Orig. Open University Press, 1999).

Biggs, J. B., Kember, D. y Leung, D. (2001). The revised two-factor Study Process Questionnaire: R-SPQ-2F. British Journal of Educational Psychology, 71, 133-149.

Biggs, J.B. (1991). Approaches to Learning in Secondary and Tertiary Students in Hong Kong: Some Comparative Studies. Educational Reserarch Journal, 6, 27?39.

Biggs, J. B. (1990). Effects of Language Medium of Instruction on Approaches to Learning. Educational Research Journal, 5, 18?28.

Biggs, J. B. (1993). What do inventories of students´ learning processes really measure?. A theoretical review and clarification. British Journal of Educational Psychology, 63, 3-19.

Biggs, J. B. (1994). Approaches to learning: nature and measurement. The International Enciclopedia and Education. Vol. 1. Oxford. Pergamon Press.

Biggs, J.B. (1987a): Student Approaches to Learning and Studying. Hawthorn, Victoria: Australian Council for Educational Research. (Melbourne: Australian Council for Educational Research)

Biggs, J.B. (1987b): Learning Process Questionnaire (LPQ) Manual. Melbourne: Australian Council for Educational Research

Biggs, J.B. (1987c): Study Process Questionnaire (SPQ) Manual. Melbourne: Australian Council for Educational Research

Biggs, J.B. (1988): The Role of Metacognition in Enhancing Learning. Australian Journal of Education, 32, 127?138

Biggs, J.B. (1989): Approaches to the Enhancement of Tertiary Teaching. Higher Education Research and Development, Vol 8, N 1, 7?25

Binswanger, H. (1991). Volition as cognitive self-regulation. Organizacional Behavior and Human Decisión Processes, 50 (2)

Brophy, J. (2005). Goal theorists should move on from performance goals. Educational Psychologist, 40, 167-176.

Bruner, J. (1990) El desarrollo de la mente. Madrid: Morata.

Bueno, J. A. (2004). La motivación del alumno en el aula. Madrid: Publicaciones ICCE.

Castejón, J.L., y Pérez, A.M. (1998). Un modelo causal-explicativo sobre la influencia de las variables psicosociales en el rendimiento académico. [A causal-explicative model about the influence of psycho-social variables on academic achievement]. Bordón, 50, 171-185.

Castejón, J.L., Navas, L., y Sampascual, G. (1996). Un modelo estructural sobre los determinantes cognitivo-motivacionales del rendimiento académico [A structural model about cognitive-motivational determinants of academic achievement]. Revista de Psicología General y Aplicada, 49, 27-43.

Coll, C. (1987). Psicología y curriculum. Barcelona: Laia.

Coll, C. (1995). Elementos para el análisis de la práctica educativa. En C. Genovard, J. Beltrán y F. Rivas (eds.). Psicología de la instrucción III. Nuevas perspectivas. Madrid: Síntesis.

De la Fuente, J. (2004). Perspectivas recientes en el estudio de la motivación: la teoría de la orientación de metas. Revista Electrónica de Investigación Psicoeducativa, 2 (1), 35-62.

Dweck, C.S. (1986). Motivational processes affecting learning. American Psychologist, 41, 1040-1048.

Dweck, C.S. y Leggett, E. (1988). A social-cognitive approach to motivation and personality. Psychological Review, 95, 256-273.

Elliot, E.S. y Dweck, C.S. (1988). Goals: An approach to motivation and achievement. Journal of Personality and Social Psychology, 54, 5-12.

García Bacete, F. J. (1998). Aproximación conceptual a las relaciones escuela-familia [A conceptual approach to the relations between school and family]. Bordón, 50, 23-34.

García, T., y Pintrich, P.R. (1994). Regulating motivation and cognition in the classroom: The role of self-schemas and self-regulatory strategies. En D.H. Schunk, y B.J. Zimmerman (eds.), Self-regulation of learning and performance. Issues and educational applications. Hillsdale, NJ.: LEA.

Gargallo, B . (2008). Estilos de docencia y evaluación de los profesores universitarios y su influencia sobre los modos de aprender de sus estudiantes. Revista Española de Pedagogía, 241 (septiembre-diciembre), 425-446.

González, M. C. y J. Tourón (1992): Autoconcepto y rendimiento escolar. Pamplona: Eunsa.

González, A. (2005). Motivación académica. Madrid: Pirámide.

González, Mª.C., Tourón, J. y Gaviria, J. L. (1994). La orientación motivacional intrínseco-extrínseca en el aula: Validación de un instrumento. Bordón, 46, 35-51.

González, Mª C. (1997). La motivación académica. Sus determinantes y pautas de intervención. Pamplona: EUNSA.

González-Pienda, J.A., Núñez, J.C., González-Pumariega, S. y García, M. (1997). Autoconcepto, autoestima y aprendizaje escolar. Psicothema, 9 (2) 271-289.

González-Pienda, J.A. y Núñez, J.C. (1997). Determinantes personales del aprendizaje y rendimiento académico. En J. N. García (Dir), Instrucción, aprendizaje y dificultades. Barcelona: Ediciones LU.

Good, T. y Brophy, J.E. (1983). Motivación. En T. Good y J. E. Brophy: Psicología educacional. México: Interamericana.

Hayamizu, T. y Weiner, B. (1991). A test Dweck’s model of achievement goals as related to perceptions of ability. Journal of Experimental Education, 59, 226-234.

Heyman, G.D. y Dweck, C.S. (1992). Achievement goals and intrinsec motivation: Their relation and their role in adaptive motivation. Motivation and Emotion, 16, 231-247.

Marsh, H.W. (1988). Causal effects of academic self-concept on academic achievement: A reanalysis of Newman (1984). Journal of Experimental Education, 56, 100-104.

Marsh, H.W. (1990). Causal ordering of academic self-concept and academic achievement: A multivariate, longitudinal panel analysis. Journal of Educational Psychology, 82, 646-656.

Marsh, H.W. (1994). Using the national longitudinal study og 1988 to evaluate theoretical models of self-concept: The Self-Description Questionnaire. Journal of Educational Psychology, 86, 439-456.

Marsh, H.W., y Balla, J.R. (1994). Goodness of fit in confirmatory factor analysis: The effects of sample size and model parsimony. Quality and Quantity: International Journal of Methodology, 28, 185-217.

Marsh, H.W., y Yeung, A.S. (1997). Causal effects of academic self-concept on academic achievement: Structural equation models of longitudinal data. Journal of Educational Psychology, 89, 41-54.

Mascarenhas, S. (2004). Avaliaçao dos processos, estilos e abordagens de aprendizagem dos alunos do ensino médio do Estado de Rondônia (Brasil). A Coruña: Universidade da Coruña (Tesis doctoral. Inédita).

McCombs, B. (1988). Motivational skills training: combining metacognitive and afective learning strategies. En C. C. Weinstein, et al. Learning and study strategies: issues and assesment, instruction and evaluation. New York: Academic Press.

Miller, B.R., Behrens, J.T., Greene, B.A. y Newman, D. (1993). Goals and perceibed ability: Impact on student valuing, self-regulation, and persistence. Contemporary Educational Psychology, 18, 2-14.

Miras, M. (2001). Afectos, emociones, atribuciones y expectativas: el sentido del aprendizaje escolar. En Coll, C., Palacios, J. y Marchesi, A. (2001). Desarrollo psicológico y educación. 2. Psicología de la educación escolar. Madrid: Alianza Editorial.

Nicholls, J.G. (1984). Achievement motivation: Conceptions of ability, subjective experience, task choice, and performance. Psychological Review, 91, 328-346.

Núñez, J.C., González-Pienda, J. A., García, M. S., González-Pumariega, S. y García, S. I. (1998). Estrategias de aprendizaje en estudiantes de 10 a 14 años y su relación con los procesos de atribución causal, el autoconcepto y las metas de estudio. Estudios de Psicología, 59, 65-85.

Nisbet, J.(2000) “Transformando los sistemas de servicios educativos y humanos hacia la autodeterminación: la experiencia de New Hamspire. Siglo Certo 31(6)33-50.

Pintrich, P. R. y Schunk, D.H. (2006). Motivación en contextos educativos. Teoría, investigación y aplicaciones. Madrid: Pearson, Prentice Hall.

Pintrich, P.R. (1991). Editor’s comment: Current issues and new directions in motivational theory and research. Educational Psychologist, 26, 199-205.

Pintrich, P.R. (1994). Continuities and discontinuities: Future directions for research in educational psychology. Educational Psychologist, 29, 137-148.

Rodríguez, S., González, R, Piñeiro, I., Valle, A, Núñez, J. C. y González-Pienda, J. A. (2003). Metas de aproximación, metas de evitación y múltiples metas académicas. Psicothema, vol. 13, nº 4. pp. 546-550.

Rosario, P., Núñez, J.C., González-Pienda, J.A., Almeida, L. Soares, S. y Rubio, M. (2005). El aprendizaje escolar examinado desde la perspectiva del modelo 3P de J. Biggs. Psicothema, vol 17, núm. 1, 20-30.

Schalock, J e outros (2002) La conceptualización, medida y aplicación de calidad de vida en personas con discapacidades intelectuales: informe de un panel internacional de expertos. Siglo Cero, 33 (5)5-14

Tamarit, J. (2003) Una escuela para Juan. Pamplona: Creena

Tejedor-Tejedor, F.J., González-González, S .G. y García-Señorán, Mª. M. (2008). Estrategias atencionales y rendimiento académico en estudiantes de secundaria. Revista Latinoamericana de Psicología. Vol. 40 (nº 1), 123-132.

Tejedor-Tejedor, F. J., González-González, S. G. y García-Señorán, M. (2008). Estrategias atencionales y rendimiento académico en estudiantes de secundaria. Revista Latinoamericana de Psicología, Vol. 40, nº 1, 123-132.

Tudge, J. e B. Rogoff (1995): Influencias entre iguales en el desarrollo cognitivo. En P. Melero y A. Berrocal. Madrid: Siglo XXI.

Turnbull, A. (2004) La calidad de vida de la familia como resultado de los servicios. V Jornadas científicas sobre personas con discapacidad: investigación, innovación y cambio. Salamanca.

Van Loos, J. (2006) Autodeterminación para todos. La autodeterminación en Arduin. Siglo Cero, 220, 35-46.

Van Loos (2006) Apoyos en la práctica de Arduin. VI Jornadas científicas sobre personas con discapacidad. Salamanca.

Veiga, F.H. (1997). Autoconceito dos jovens: Análise em funçao de variáveis do contexto familiar [Self-concept in young students. Analysis of its relation to variables of the family context]. ACTAS del I Congreso Luso-Espanhol de Psicologia da Educaçao, 489-497.

Vygotsk, L.i (1997): El defecto y la compensación. Obras desconocidas. Vol. V. Madrid: Visor

Weiner, B. (1979). A theory of motivation for some classroom experiences. Journal of Education Psychology, 71, 3-25.

Weiner, B. (1985). An attributional theory of achievement, motivation and emotion. Psychological Re­view, 92, 548?573.

Weiner, B. (1986). An attributional theory of motivation and emotion. New York: Springer Verlag.

Weiner, B. (1990). History of motivational research in education. Journal of Educational Psychology, 82, 616-622.

Weiner, B. (1992). Human motivation. Methaphors, theories and research. California: Sage Publications.

Wentzel, K. R. (1998). Social relationships and motivation in middle school: The role of parents, teachers, and peers. Journal of Educational Psychology, 90, 202-209.

Whenmeyer, M. (2006) Factores intraindividuales y medioambientales que afectan a la autodeterminación. VI Jornadas científicas sobre personas con discapacidad. Salamanca.

Whenmeyer, M. (2006) Autodeterminación y discapacidades severas. Siglo Cero, 220, 5-16

Wolters, C. (2004). Advancing achievement goal theory: Using goal str4uctures and goal orientations to predict students´ motivation, cognition and achievement. Journal of Educational Psychology, 96, 236-250.


Complementary


Recommendations
Subjects that it is recommended to have taken before

Subjects that are recommended to be taken simultaneously

Subjects that continue the syllabus

Other comments


(*)The teaching guide is the document in which the URV publishes the information about all its courses. It is a public document and cannot be modified. Only in exceptional cases can it be revised by the competent agent or duly revised so that it is in line with current legislation.